Muⱪeddes Kalam (yǝngi yeziⱪ) Əzakiyal 17

Ikki bürküt toƣruluⱪ tǝmsil

1 Wǝ Pǝrwǝrdigarning sɵzi manga kelip xundaⱪ deyildi: —

2 I insan oƣli, bir tepixmaⱪni otturiƣa ⱪoyup, Israil jǝmǝtigǝ bir tǝmsilni sɵzlǝp berip mundaⱪ degin: —

3 Rǝb Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: — «Kǝng ⱪanatliⱪ, ziq rǝnggarǝng uzun pǝylik qong bir bürküt Liwanƣa kelip, xu yǝrdiki egiz kedir dǝrihining uqidiki xahni aldi; □ 4 U ǝng yuⱪiri yumran bihini üzüwelip, uni sodigǝrning zeminiƣa apirip, tijarǝtqilǝrning xǝⱨirigǝ tikti. □ 5 U yǝnǝ zemindin baxⱪa uruⱪni elip baƣliⱪ bir etizƣa tikti; uni mol sular boyida selip, sügǝt telidǝk tiklidi.

6 U ɵsüp, kǝng yeyilip, pǝs boyluⱪ üzüm teli bolup qiⱪti; uning xahliri bürküt tǝrǝpkǝ ⱪarap ɵsti, yiltizlirimu uning astiƣa sozuldi. Xu yol bilǝn u üzüm teli bolup, xahlandi, bihlandi.□

7 Əmdi kǝng ⱪanatliⱪ, ziq pǝylik yǝnǝ bir qong bürküt pǝyda boldi; wǝ mana, bu üzüm teli «U meni suƣarsun» dǝp, tikilgǝn qɵnǝkliridin yiltizlirini uningƣa ⱪarap tartti, xahlirini uningƣa ⱪarap sozdi; □ 8 Mana, u obdan xahlap mewǝ bǝrsun, esil üzüm teli bolsun dǝp munbǝt etizda, mol sular boyiƣa tikilgǝnidi».

9 Əmdi Rǝb Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: — «U ronaⱪ tapamdu? Uni ⱪaⱪxal ⱪiliwetix üqün bürküt yiltizlirini yulup, mewisini kesiwǝtmǝmdu? Uning yumran yopurmaⱪliri hazan bolidu; xu qaƣda uni yiltizliridin yuluwelixⱪa küqlük bir bilǝk yaki nurƣun hǝⱪlǝrning ⱨeq keriki bolmaydu. 10 Əmdi ⱨǝtta ⱪaytidin tikilgǝn bolsa, ronaⱪ tapamdu? Xǝrⱪ xamili uningƣa tǝgkǝndila taza ⱪaƣjirap kǝtmǝmdu? U tikilip ɵskǝn qɵnǝkliridǝ ⱪaƣjirap ketidu».

Tǝmsil qüxǝndürülidu

11 Wǝ Pǝrwǝrdigarning sɵzi manga kelip xundaⱪ deyildi: —

12 «Asiy jǝmǝttin: «Muxu ixlarning mǝnisini bilǝmsilǝr?» dǝp sorap, ularƣa mundaⱪ degin: «Mana, Babil padixaⱨi Yerusalemƣa kelip, uning padixaⱨi ⱨǝm xaⱨzadilirini elip ɵzi bilǝn Babilƣa ⱪayturup apardi.

13 Xu waⱪitta u padixaⱨning nǝslidin bir kixini elip uning bilǝn ǝⱨdǝ tüzüp uningƣa ⱪǝsǝm iqküzdi. U yǝnǝ zemindiki esil-mɵtiwǝr bolƣanlarni uning bilǝn elip kǝtti; 14 mǝⱪsǝt, padixaⱨliⱪning tɵwǝn ajiz ⱨalǝttǝ bolup, ⱪǝddini rusliyalmay, pǝⱪǝt uning ǝⱨdisini tutuxi bilǝn jenini jan ǝtküzüx üqün idi.

15 Biraⱪ u Misir bizgǝ atlar ⱨǝm qong ⱪoxunni tǝminlisun dǝp ǝlqilirini xu yǝrgǝ ǝwǝtip, uningƣa asiyliⱪ ⱪildi. Əmdi u ronaⱪ tapamdu? Mundaⱪ ixlarni ⱪilƣuqi tirik ⱪalamdu? U ǝⱨdini buzup tirik ⱪalamdu? □ ■ 16 Mǝn ⱨayatim bilǝn ⱪǝsǝm ⱪilimǝnki, — dǝydu Rǝb Pǝrwǝrdigar, — bǝrⱨǝⱪ u ɵzini padixaⱨ ⱪilƣan padixaⱨning zeminidǝ, — yǝni uning ⱪǝsimini kǝmsitkǝn, ǝⱨdisini buzƣan ⱨeliⱪi padixaⱨning zeminidǝ, — uning yenida, Babilning otturisida ɵlidu.

17 Bolidiƣan jǝngdǝ, ular kelip nurƣun kixilǝrni ⱪirix üqün sepilƣa qiⱪidiƣan dɵnglüklǝrni selip, potǝylǝrni ⱪurƣanda, Pirǝwn küqlük ⱪoxun ⱨǝm nurƣunliƣan ǝskǝrlǝrni baxlap kǝlsimu, uning üqün ⱨeqnemǝ ⱪilip berǝlmǝydu. □ ■ 18 U ⱪǝsǝmni kǝmsitip, ǝⱨdini buzdi; mana, u ⱪol elixip sɵz bǝrdi, biraⱪ u muxu ixlarni ⱪildi; xunga u tirik ⱪeqip ⱪutulalmaydu».

19 Xunga Rǝb Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: «Mǝn ⱨayatim bilǝn ⱪǝsǝm ⱪilimǝnki, bǝrⱨǝⱪ, u kǝmsitkǝn ⱪǝsimim ⱨǝmdǝ buzƣan ǝⱨdǝmni bolsa, bularni ɵz bexiƣa kiygüzimǝn. □ 20 Mǝn Ɵz torumni üstigǝ yeyip taxlaymǝn, u Mening ⱪiltiⱪimda tutulidu; Mǝn uni Babilƣa apirimǝn ⱨǝmdǝ xu yǝrdǝ Manga ⱪilƣan mutlǝⱪ wapasizliⱪi üqün uning üstigǝ ⱨɵküm qiⱪirip jazalaymǝn. ■ 21 Uning bilǝn billǝ barliⱪ ⱪaqⱪanlar, barliⱪ ⱪoxunliri ⱪiliq bilǝn yiⱪilidu; bulardin ⱪalƣanlar ⱨǝrbir xamalƣa tarⱪitilidu; xuning bilǝn silǝr Mǝnki Pǝrwǝrdigarning sɵz ⱪilƣanliⱪini tonup yetisilǝr».■

Kedir dǝrihi toƣruluⱪ baxⱪa bir tǝmsil

22 Rǝb Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: «Mǝnmu egiz kedirning uqidin bih elip tikimǝn; uning yapyax xahqilirining uqidin yumran birsini üzüp, egiz ⱨǝywǝtlik taƣ üstigǝ tikimǝn; 23 Israil egizlikidiki taƣⱪa Mǝn uni tikimǝn; u obdan xahlap, mewǝ berip, esil kedir dǝrihi bolidu; uning astiƣa ⱨǝrⱪandaⱪ uqar-ⱪanatlar ⱪonidu; uning xahlirining sayisida ular ⱪonup turidu; 24 xuning bilǝn daladiki barliⱪ dǝrǝhlǝr biliduki, Mǝnki Pǝrwǝrdigar egiz dǝrǝhni pǝs ⱪildim, pǝs dǝrǝhni egiz ⱪildim, yexil dǝrǝhni ⱪaƣjirattim, ⱪaⱪxal dǝrǝhni kɵkǝrtip baraⱪsan ⱪildim; Mǝnki Pǝrwǝrdigar mundaⱪ sɵz ⱪildim wǝ xuni ada ⱪilimǝn».□

□17:3 «uzun pǝylik qong bir bürküt Liwanƣa kelip...» — tǝmsildiki «Liwan» Yerusalemni kɵrsitidu.

□17:4 «U (qong bürküt) ǝng yuⱪiri yumran bihini üzüwelip, uni sodigǝrning zeminiƣa apirip, tijarǝtqilǝrning xǝⱨirigǝ tikti» — tǝmsildiki birinqi «qong bürküt» — Babilning imperatori Neboⱪadnǝsar idi. U miladiyǝdin ilgiriki 598-yilida Yerusalemƣa kelip, Yǝkoniya (yax padixaⱨ)ni, bǝzi han ailisidikilǝr wǝ zemindiki ǝng usta ⱨünǝrwǝnlǝrni Babilƣa apardi. Bu tǝmsil 12-21-ayǝttǝ qüxǝndürülidu.

□17:6 «U ɵsüp, kǝng yeyilip, pǝs boyluⱪ üzüm teli bolup qiⱪti» — «üzüm teli» Zǝdǝkiya padixaⱨni kɵrsitidu. U ǝslidǝ (Hudaning iradisi boyiqǝ) Babil imperatoriƣa beⱪinip ronaⱪ tapti.

□17:7 «Əmdi kǝng ⱪanatliⱪ,... yǝnǝ bir qong bürküt pǝyda boldi» — ikkinqi qong bürküt xübⱨisizki, Misir padixaⱨi (Psammetikus II).

□17:15 «Biraⱪ u (Zǝdǝkiya) Misir bizgǝ atlar ⱨǝm qong ⱪoxunni tǝminlisun dǝp ǝlqilirini xu yǝrgǝ ǝwǝtip, uningƣa (Neboⱪadnǝsarƣa) asiyliⱪ ⱪildi» — bu ayǝttǝ intayin muⱨim sɵz bar. Neboⱪadnǝsar ɵzi butpǝrǝs «kapir», idi. Biraⱪ eniⱪ turiduki, Hudaƣa ixǝngǝn, ixǝnmigǝn bolsun, Ɵz hǝlⱪidin birsi baxⱪa birsi bilǝn ǝⱨdǝ yaki tohtam ⱪilƣan bolsa, Huda muxundaⱪ ǝⱨdini Ɵziningki dǝp ⱪaraydu; ⱨǝrⱪandaⱪ etiⱪadqi baxⱪa bir etiⱪadqi bilǝn yaki kapir bilǝn ǝⱨdǝ tüzsǝ, wǝ ǝⱨdisini buzsa, Hudaning Ɵzigǝ ⱪarxi qiⱪⱪan bolidu. 19-20-ayǝtni kɵrüng.

■17:15 Yǝr. 37:5

□17:17 «Bolidiƣan jǝngdǝ, ular kelip nurƣun kixilǝrni ⱪirix üqün sepilƣa qiⱪidiƣan dɵnglüklǝrni selip,...» — «ular» muxu yǝrdǝ Babilliⱪlarni kɵrsitidu. «Pirǝwn küqlük ⱪoxun ⱨǝm nurƣunliƣan ǝskǝrlǝrni baxlap kǝlsimu, uning üqün ⱨeqnemǝ ⱪilip berǝlmǝydu» — dǝrwǝⱪǝ Pirǝwnning yardimi yoⱪⱪa qiⱪti («Yǝr.» 37-bab, 5-, 21-ayǝtni wǝ 32-bab, 1-2-ayǝtni selixtürüp kɵrüng).

■17:17 2Pad. 25:1; Yǝx. 29:3; Əz. 4:2

□17:19 «bǝrⱨǝⱪ, u kǝmsitkǝn ⱪǝsimim ⱨǝmdǝ buzƣan ǝⱨdǝmni bolsa, bularni ɵz bexiƣa kiygüzimǝn» — yǝnǝ diⱪⱪǝt ⱪilixⱪa ǝrziyduki, Neboⱪadnǝsar Zǝdǝkiyaƣa iqküzgǝn ⱪǝsǝm wǝ uning bilǝn tüzgǝn ǝⱨdini Huda «Mening ⱪǝsimim», «Mening ǝⱨdǝm» dǝydu.

■17:20 Yǝr. 4:12; 25:31; Əz. 12:13; 32:3

■17:21 Əz. 5:10, 12; 12:14; 16:40

□17:24 «... Mǝnki Pǝrwǝrdigar egiz dǝrǝhni pǝs ⱪildim, pǝs dǝrǝhni egiz ⱪildim, yexil dǝrǝhni ⱪaƣjirattim, ⱪaⱪxal dǝrǝhni kɵkǝrtip baraⱪsan ⱪildim» — xübⱨisizki, bu ahirⱪi tǝmsil Ⱪutⱪuzƣuqi-Mǝsiⱨ wǝ Uning sǝltǝnitini kɵrsitidu. Ⱨǝrbir Israiliy kixi Mǝsiⱨning Dawut padixaⱨning nǝslidin qiⱪⱪanliⱪini bilǝtti.