12
Hudaning Ibraⱨim, yǝni Abramni tallixi — Ibraⱨimning etiⱪadi
Pǝrwǝrdigar ǝslidǝ Abramƣa mundaⱪ degǝnidi: —
Sǝn ɵz yurtungdin, ɵz uruⱪ-tuƣⱪanliringdin wǝ ɵz ata jǝmǝtingdin ayrilip, Mǝn sanga kɵrsitidiƣan zeminƣa barƣin. Ros. 7:3; Ibr. 11:8. Xundaⱪ ⱪilsang Mǝn seni uluƣ bir hǝlⱪ ⱪilip, sanga bǝht-bǝrikǝt ata ⱪilip, namingni uluƣ ⱪilimǝn; xuning bilǝn sǝn ɵzüng baxⱪilarƣa bǝht-bǝrikǝt bolisǝn; kimlǝr sanga bǝht-bǝrikǝt tilisǝ Mǝn ularni bǝrikǝtlǝymǝn, kimki seni horlisa, Mǝn qoⱪum uni lǝnǝtkǝ ⱪaldurimǝn; sǝn arⱪiliⱪ yǝr yüzidiki barliⱪ ailǝ-ⱪǝbililǝrgǝ bǝht-bǝrikǝt ata ⱪilinidu! — dedi. «seni horlisa» — yaki «seni tɵwǝn kɵrsǝ», «seni pǝs ⱪilsa». «sǝn arⱪiliⱪ yǝr yüzidiki barliⱪ ailǝ-ⱪǝbililǝrgǝ bǝht-bǝrikǝt ata ⱪilinidu!» — Hudaning bu intayin muⱨim ǝⱨdisi wǝ xǝrtliri toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ azraⱪ tohtilimiz.   Yar. 18:18; 22:18; 26:4; Ros. 3:25; Gal. 3:8.   


Ibraⱨimning sǝpiri
Abram Pǝrwǝrdigar uningƣa eytⱪini boyiqǝ Ⱨarandin ayrildi; Lutmu uning bilǝn billǝ mangdi. Abram Ⱨarandin qiⱪⱪinida yǝtmix bǝx yaxta idi.
Abram ayali Saray bilǝn inisining oƣli Lutni elip, ularning yiƣⱪan barliⱪ mal-mülükini ⱪoxup, Ⱨaranda igidarqiliⱪ ⱪilƣan adǝmlǝrni billǝ ⱪetip, Ⱪanaan zeminiƣa berix üqün yolƣa qiⱪti; xundaⱪ ⱪilip ular Ⱪanaan zeminiƣa yetip kǝldi. Ros. 7:4. Abram zeminni kezip, Xǝkǝm degǝn jaydiki «Morǝⱨning dub dǝrihi»ning yeniƣa kǝldi (u qaƣda u zeminda Ⱪanaaniylar turatti). Yar. 10:18,19; 13:7.
Pǝrwǝrdigar Abramƣa kɵrünüp, uningƣa: — Mǝn bu zeminni sening nǝslinggǝ ata ⱪilimǝn, — dedi.
Xuning bilǝn u xu yǝrdǝ ɵzigǝ kɵrüngǝn Pǝrwǝrdigarƣa atap bir ⱪurbangaⱨ saldi. «U... Pǝrwǝrdigarƣa atap bir ⱪurbangaⱨ saldi» — ⱪiziⱪ bir yeri xuki, Abram birnǝqqǝ ⱪurbangaⱨ salidu, lekin sunƣan ⱪurbanliⱪliri toƣrisida ⱨeqⱪandaⱪ hatirǝ yoⱪtur. Bǝlkim u kɵnglidǝ: — «Pǝrwǝrdigar manga xundaⱪ xapaǝt kɵrsǝtkǝn tursa, uningƣa ibadǝt yolida mǝlum bir ⱪurbanliⱪ sunuxum kerǝk» dǝp oyliƣan bolsimu, lekin nemini ⱪurbanliⱪ süpitidǝ sunuxning muwapiⱪ bolidiƣanliⱪini bilmǝy, yasiƣan ⱪurbangaⱨlar ⱪurbanliⱪsiz ⱪuruⱪ turup ⱪalƣan boluxi mumkin.   Yar. 13:15; 15:18; 17:8; 24:7; 26:4; Ⱪan. 34:4. Andin u bu yǝrdin yɵtkilip, Bǝyt-Əlning xǝrⱪidiki taƣⱪa bardi; ƣǝrb tǝripidǝ Bǝyt-Əl, xǝrⱪ tǝripidǝ Ayi degǝn jay bar idi; u xu yǝrdǝ qedir tikti. U xu yǝrdǝ Pǝrwǝrdigarƣa atap bir ⱪurbangaⱨ yasap, Pǝrwǝrdigarning namini qaⱪirip ibadǝt ⱪildi. «Pǝrwǝrdigarning namini qaⱪirip ibadǝt ⱪildi» — yaki «Pǝrwǝrdigarning namini qaⱪirip nida ⱪildi». 4:26ni kɵrüng. Andin keyin Abram tǝdrijiy kɵqüp, jǝnubidiki Nǝgǝw rayoniƣa ⱪarap yɵtkǝldi.
 
Abramning Misirƣa qüxüxi
10 Zeminda aqarqiliⱪ bolƣanidi; Abram Misirƣa qüxti; u xu yǝrdǝ waⱪtinqǝ turmaⱪqi bolƣanidi, qünki zeminda aqarqiliⱪ bǝk eƣir idi. «qüxti» —Ibraniylarƣa nisbǝtǝn ular Hudaning «muⱪǝddǝs zemin»i bolƣan Ⱪanaan (Pǝlǝstin)din qiⱪip ⱨǝrⱪaysi jaylarƣa (ularning juƣrapiyilik orni egiz bolsun, pǝs bolsun) mangsa, «qüxüx» degǝn peil bilǝn ipadilinidu; xuningdǝk ⱨǝrⱪaysi yǝrdin Pǝlǝstingǝ ⱪarap mangsa, «qiⱪix» degǝn peil bilǝn ipadilinidu. «Abram Misirƣa qüxti» — Abram (Ibraⱨim)ning Misirƣa qüxüxi toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imiz («Ibraⱨimning ⱨayatidin alidiƣan sawaⱪlar wǝ ibrǝtlǝr»)dǝ azraⱪ tohtilimiz. 11 Əmma xundaⱪ boldiki, u Misirƣa yeⱪinlaxⱪanda, ayali Sarayƣa: — Mana, mǝn sening ⱨɵsün-jamalingning güzǝllikini bilimǝn. 12 Xundaⱪ boliduki, misirliⱪlar seni kɵrsǝ, «Bu uning ayali ikǝn» dǝp, meni ɵltürüwetip, seni tirik ⱪalduridu. 13 Xuning üqün sening: «Mǝn uning singlisi» deyixingni ɵtinimǝn. Xundaⱪ ⱪilsang, mǝn seningdin yahxiliⱪ tepip, sǝn arⱪiliⱪ tirik ⱪalimǝn, — dedi. Yar. 20:12; 26:7.
14 Abram Misirƣa kirgǝndǝ xundaⱪ boldiki, misirliⱪlar dǝrwǝⱪǝ ayalning güzǝl ikǝnlikini kɵrdi. 15 Pirǝwnning ǝmirlirimu uni kɵrüp, Pirǝwngǝ uning tǝripini ⱪildi; xuning bilǝn ayal Pirǝwnning ordisiƣa elip kirildi. «Pirǝwn» — Misirning padixaⱨining omumiy unwani idi. 16 Pirǝwn Sarayning sǝwǝbidin Abramƣa yahxi muamilǝ ⱪildi; xuning bilǝn u ⱪoy, kala, ⱨangga exǝklǝr, ⱪul-dedǝklǝr, mada exǝklǝr wǝ tɵgilǝrgǝ erixti. 17 Əmma Pǝrwǝrdigar Pirǝwn wǝ ɵyidikilirini Abramning ayali Sarayning sǝwǝbidin tolimu eƣir wabalarƣa muptila ⱪildi. Zǝb. 105:14-15 18 Xuning üqün Pirǝwn Abramni qaⱪirip uningƣa: — «Bu zadi sening manga nemǝ ⱪilƣining? Nemixⱪa uning ɵz ayaling ikǝnlikini manga eytmiding? 19 Nemixⱪa uni «singlim» dǝp mening uni hotunluⱪⱪa eliximƣa sǝwǝbkar bolƣili tas ⱪalisǝn! Mana bu ayaling! Uni elip kǝtkin! — dedi.
20 Pirǝwn ɵz adǝmlirigǝ Abram toƣrisida ǝmr ⱪildi; ular uni, ayalini wǝ uning barliⱪini ⱪoxup yolƣa seliwǝtti.
 
 

12:1 Ros. 7:3; Ibr. 11:8.

12:3 «seni horlisa» — yaki «seni tɵwǝn kɵrsǝ», «seni pǝs ⱪilsa». «sǝn arⱪiliⱪ yǝr yüzidiki barliⱪ ailǝ-ⱪǝbililǝrgǝ bǝht-bǝrikǝt ata ⱪilinidu!» — Hudaning bu intayin muⱨim ǝⱨdisi wǝ xǝrtliri toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ azraⱪ tohtilimiz.

12:3 Yar. 18:18; 22:18; 26:4; Ros. 3:25; Gal. 3:8.

12:5 Ros. 7:4.

12:6 Yar. 10:18,19; 13:7.

12:7 «U... Pǝrwǝrdigarƣa atap bir ⱪurbangaⱨ saldi» — ⱪiziⱪ bir yeri xuki, Abram birnǝqqǝ ⱪurbangaⱨ salidu, lekin sunƣan ⱪurbanliⱪliri toƣrisida ⱨeqⱪandaⱪ hatirǝ yoⱪtur. Bǝlkim u kɵnglidǝ: — «Pǝrwǝrdigar manga xundaⱪ xapaǝt kɵrsǝtkǝn tursa, uningƣa ibadǝt yolida mǝlum bir ⱪurbanliⱪ sunuxum kerǝk» dǝp oyliƣan bolsimu, lekin nemini ⱪurbanliⱪ süpitidǝ sunuxning muwapiⱪ bolidiƣanliⱪini bilmǝy, yasiƣan ⱪurbangaⱨlar ⱪurbanliⱪsiz ⱪuruⱪ turup ⱪalƣan boluxi mumkin.

12:7 Yar. 13:15; 15:18; 17:8; 24:7; 26:4; Ⱪan. 34:4.

12:8 «Pǝrwǝrdigarning namini qaⱪirip ibadǝt ⱪildi» — yaki «Pǝrwǝrdigarning namini qaⱪirip nida ⱪildi». 4:26ni kɵrüng.

12:10 «qüxti» —Ibraniylarƣa nisbǝtǝn ular Hudaning «muⱪǝddǝs zemin»i bolƣan Ⱪanaan (Pǝlǝstin)din qiⱪip ⱨǝrⱪaysi jaylarƣa (ularning juƣrapiyilik orni egiz bolsun, pǝs bolsun) mangsa, «qüxüx» degǝn peil bilǝn ipadilinidu; xuningdǝk ⱨǝrⱪaysi yǝrdin Pǝlǝstingǝ ⱪarap mangsa, «qiⱪix» degǝn peil bilǝn ipadilinidu. «Abram Misirƣa qüxti» — Abram (Ibraⱨim)ning Misirƣa qüxüxi toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imiz («Ibraⱨimning ⱨayatidin alidiƣan sawaⱪlar wǝ ibrǝtlǝr»)dǝ azraⱪ tohtilimiz.

12:13 Yar. 20:12; 26:7.

12:15 «Pirǝwn» — Misirning padixaⱨining omumiy unwani idi.

12:17 Zǝb. 105:14-15