32
Yengi padixaⱨ wǝ uning yengi jǝmiyiti
Mana, ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ bilǝn ⱨɵkümranliⱪ ⱪilƣuqi bir padixaⱨ qiⱪidu;
Əmirlǝr bolsa toƣra ⱨɵküm qiⱪirip idarǝ ⱪilidu.Zǝb. 45:4-7; Zǝk. 9:9
Ⱨǝm xamalƣa dalda bolƣudǝk,
Boranƣa panaⱨ bolƣudǝk,
Ⱪaƣjiraⱪ jayƣa eriⱪ-sulardǝk,
Qangⱪap kǝtkǝn zeminƣa ⱪoram taxning sayisidǝk bolƣan bir adǝm qiⱪidu.«qangⱪap kǝtkǝn zemin» — yaki «qarqap kǝtkǝn zemin».
Xuning bilǝn kɵrgüqilǝrning kɵzliri ⱨeq torlaxmaydu,
Anglaydiƣanlarning ⱪuliⱪi eniⱪ tingxaydu; Yǝx. 29:18; 30:21
Bǝngbaxning kɵngli bilimni tonup yetidu,
Kekǝqning tili tez ⱨǝm eniⱪ sɵzlǝydu.
Pǝsǝndilǝr ǝmdi pǝzilǝtlik dǝp atalmaydu,
Piⱪsiⱪ iplaslar ǝmdi mǝrd dǝp atalmaydu,
Qünki pǝsǝndǝ adǝm pǝslikni sɵzlǝydu,
Uning kɵngli buzuⱪqiliⱪ tǝyyarlaydu,
Iplasliⱪ ⱪilixⱪa,
Pǝrwǝrdigarƣa daƣ kǝltürüxkǝ,
Aqlarning ⱪorsiⱪini aq ⱪalduruxⱪa,
Qangⱪiƣanlarning iqimlikini yoⱪitiwetixkǝ niyǝtlinidu.
Bǝrⱨǝⱪ, iplas adǝmning tǝdbirliri ⱪǝbiⱨtur;
U ⱪǝstlǝrni pǝmlǝp olturidu,
Mɵminlǝrni yalƣan gǝp bilǝn,
Yoⱪsulning dǝwasida gǝp ⱪilip uni wǝyran ⱪilixni pǝmlǝp olturidu.«Yoⱪsulning dǝwasida gǝp ⱪilip uni wǝyran ⱪilixni pǝmlǝp olturidu» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: — «lilla-adil dǝwa ⱪilƣan yoⱪsulni yoⱪitix üqün pǝmlǝp olturidu».
Pǝzilǝtlik adǝmning ⱪilƣan niyǝtliri bǝrⱨǝⱪ pǝzilǝtliktur;
U pǝzilǝttǝ muⱪim turidu.
 
Mǝnggülük bǝhtni yaki balayi’apǝtni — ⱨazir tallax kerǝk!
Ornunglardin turup, i hatirjǝm ayallar, awazimni anglanglar!
I ǝndixisiz ⱪizlar, sɵzlirimgǝ ⱪulaⱪ selinglar!
10 Bir yil ɵtǝ-ɵtmǝyla, i biƣǝm ayallar,
Parakǝndǝ ⱪilinisilǝr!
Qünki üzüm ⱨosuli bikarƣa ketidu,
Mewǝ yiƣix yoⱪ bolidu.
11 I hatirjǝm ayallar, titrǝnglar!
I ǝndixisiz ⱪizlar, patiparaⱪ bolunglar!
Kiyiminglarni seliwetinglar, ɵzünglarni yalang ⱪilinglar, qatriⱪinglarƣa bɵz baƣlanglar!«Kiyiminglarni seliwetinglar, ɵzünglarni yalang ⱪilinglar, qatriⱪinglarƣa bɵz baƣlanglar!» — bular bolsa ǝsirgǝ qüxüp ⱪalƣanlarning mǝjburiy ⱪilidiƣan ixliri.
12 Güzǝl etiz-baƣlar üqün,
Mewilik üzüm talliri üqün mǝydǝnglarƣa urup ⱨǝsrǝt qekinglar!
13 Üstidǝ tikǝn-yantaⱪlar ɵsidiƣan ɵz hǝlⱪimning zemini üqün,
Xad-huram ɵylǝr, warang-qurung ⱪilip oynaydiƣan bu xǝⱨǝr üqün ⱪayƣurunglar!
14 Qünki orda taxlinidu,
Adǝmlǝr bilǝn liⱪ tolƣan xǝⱨǝr adǝmzatsiz bolidu,
Istiⱨkam wǝ kɵzǝt munarliri uzun zamanƣiqǝ pǝⱪǝtla yawayi exǝklǝr zoⱪ alidiƣan,
Ⱪoy padiliri ozuⱪlinidiƣan boz yǝrlǝr bolidu.
15 Taki Roⱨ bizgǝ yuⱪiridin tɵkülgüqǝ,
Dalalar mewilik baƣ-etizlar bolƣuqǝ,
Mewilik baƣ-etizlar ormanzar dǝp ⱨesablanƣuqǝ xu peti bolidu.«Roⱨ bizgǝ yuⱪiridin tɵkülgüqǝ,.....» — muxu yǝrdǝ «Roⱨ» Hudaning Roⱨini bildüridu. Tekisttǝ «kimning roⱨi» ikǝnliki deyilmigǝn ǝⱨwalda «Roⱨ» degǝn sɵz ayrim kɵrülsǝ, undaⱪta xübⱨisizki Hudaning Roⱨini kɵrsitidu. «Dalalar mewilik baƣ-etizlar bolƣuqǝ, mewilik baƣ-etizlar ormanzar dǝp ⱨesablanƣuqǝ...» — demǝk, yǝr yüzidiki boz yǝrlǝr munbǝt bolidu wǝ ⱨazir munbǝt yǝrlǝrmu tehimu xundaⱪ bolidu.  Yǝx. 29:17; Yo. 2:28, 29; Yⱨ. 7:37, 38; Ros. 2:17, 18
16 Xu qaƣda adalǝt dalani,
Ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ mewilik baƣ-etizlarni makan ⱪilidu.
17 Ⱨǝⱪⱪaniyliⱪtin qiⱪidiƣini hatirjǝmlik bolidu,
Hatirjǝmlikning nǝtijisi bolsa mǝnggügǝ bolidiƣan aram-tinqliⱪ wǝ aman-esǝnlik bolidu.
18 Xuning bilǝn mening hǝlⱪim hatirjǝm makanlarda,
Ixǝnqlik turalƣularda wǝ tinq aramgaⱨlarda turidu. Yǝr. 33:16
 
Jaza qüxürülgǝndin keyinki bǝht-bǝrikǝt
19 Orman kesilip yiⱪitilƣanda mɵldür yaƣsimu,
Xǝⱨǝr pütünlǝy yǝr bilǝn yǝksan ⱪiliwetilsimu,
20 Su boyida uruⱪ teriƣuqilar,
Kala wǝ exǝklǝrni kǝng dalaƣa ⱪoyuwetidiƣanlar bǝhtliktur! «Orman kesilip yiⱪitilƣanda mɵldür yaƣsimu, xǝⱨǝr pütünlǝy yǝr bilǝn yǝksan ⱪiliwetilsimu, su boyida uruⱪ teriƣuqilar, kala wǝ exǝklǝrni kǝng dalaƣa ⱪoyuwetidiƣanlar bǝhtliktur!» — (19-20) demisǝkmu, bu naⱨayiti sirliⱪ bir sɵzdur. Bǝlkim bizni ahirⱪi zamanlardiki ikki ǝⱨwal toƣrisida ǝslitidu. «Orman yiⱪilidu» — tǝkǝbburlar pǝs ⱪilinidu (10-bab, 18- wǝ 33-34-ayǝtni kɵrüng). «Xǝⱨǝr» bǝlkim yuⱪiriⱪi (24-babtiki) «tǝrtipsiz xǝⱨǝr» bolup, Huda tǝripidin wǝyran ⱪilinidu. Biraⱪ kiqik peilliⱪ turmuxni talliƣanlar, mǝsilǝn ɵz kala-exǝklirigǝ yahxi muamilǝ ⱪilƣanlar bǝht-bǝrikǝt tapidu.
 
 

32:1 Zǝb. 45:4-7; Zǝk. 9:9

32:2 «qangⱪap kǝtkǝn zemin» — yaki «qarqap kǝtkǝn zemin».

32:3 Yǝx. 29:18; 30:21

32:7 «Yoⱪsulning dǝwasida gǝp ⱪilip uni wǝyran ⱪilixni pǝmlǝp olturidu» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: — «lilla-adil dǝwa ⱪilƣan yoⱪsulni yoⱪitix üqün pǝmlǝp olturidu».

32:11 «Kiyiminglarni seliwetinglar, ɵzünglarni yalang ⱪilinglar, qatriⱪinglarƣa bɵz baƣlanglar!» — bular bolsa ǝsirgǝ qüxüp ⱪalƣanlarning mǝjburiy ⱪilidiƣan ixliri.

32:15 «Roⱨ bizgǝ yuⱪiridin tɵkülgüqǝ,.....» — muxu yǝrdǝ «Roⱨ» Hudaning Roⱨini bildüridu. Tekisttǝ «kimning roⱨi» ikǝnliki deyilmigǝn ǝⱨwalda «Roⱨ» degǝn sɵz ayrim kɵrülsǝ, undaⱪta xübⱨisizki Hudaning Roⱨini kɵrsitidu. «Dalalar mewilik baƣ-etizlar bolƣuqǝ, mewilik baƣ-etizlar ormanzar dǝp ⱨesablanƣuqǝ...» — demǝk, yǝr yüzidiki boz yǝrlǝr munbǝt bolidu wǝ ⱨazir munbǝt yǝrlǝrmu tehimu xundaⱪ bolidu.

32:15 Yǝx. 29:17; Yo. 2:28, 29; Yⱨ. 7:37, 38; Ros. 2:17, 18

32:18 Yǝr. 33:16

32:20 «Orman kesilip yiⱪitilƣanda mɵldür yaƣsimu, xǝⱨǝr pütünlǝy yǝr bilǝn yǝksan ⱪiliwetilsimu, su boyida uruⱪ teriƣuqilar, kala wǝ exǝklǝrni kǝng dalaƣa ⱪoyuwetidiƣanlar bǝhtliktur!» — (19-20) demisǝkmu, bu naⱨayiti sirliⱪ bir sɵzdur. Bǝlkim bizni ahirⱪi zamanlardiki ikki ǝⱨwal toƣrisida ǝslitidu. «Orman yiⱪilidu» — tǝkǝbburlar pǝs ⱪilinidu (10-bab, 18- wǝ 33-34-ayǝtni kɵrüng). «Xǝⱨǝr» bǝlkim yuⱪiriⱪi (24-babtiki) «tǝrtipsiz xǝⱨǝr» bolup, Huda tǝripidin wǝyran ⱪilinidu. Biraⱪ kiqik peilliⱪ turmuxni talliƣanlar, mǝsilǝn ɵz kala-exǝklirigǝ yahxi muamilǝ ⱪilƣanlar bǝht-bǝrikǝt tapidu.