Muⱪeddes Kalam (yǝngi yeziⱪ) Yo'el 2

Qekǝtkilǝrning wǝyranqiliⱪi

1 Zion teƣida kanay qelinglar,

Muⱪǝddǝs teƣimda agaⱨ signalini anglitinglar;

Zeminda turƣuqi ⱨǝmmǝylǝn dir-dir titrisun;

Qünki Pǝrwǝrdigarning küni kelidu, u yeⱪindidur.□ ■

2 U kün bolsa ⱪarangƣu ⱨǝm sür kün,

Bulutlar ⱪaplanƣan ⱨǝm ⱪapⱪarangƣu zulmǝt kün, — tang sǝⱨǝr taƣlar üstigǝ yeyilƣandǝk,

Zor ⱨǝm küqlük bir hǝlⱪ kelidu;

Ularƣa ohxax bolƣuqilar bolup baⱪmiƣan,

Ulardin keyinmu, dǝwrdin-dǝwrgǝ yǝnǝ bolmaydu.

3 Ularning aldida kɵydürgüqi ot mangidu,

Ularning kǝynidǝ bolsa bir yalⱪun kɵydürüp ɵtidu;

Kelixtin burun zemin «Erǝn baƣqisi»dǝk,

Biraⱪ ularning tapini tǝgkǝndin keyin gül-giyaⱨsiz qɵl-bayawan bolidu;

Bǝrⱨǝⱪ, ulardin ⱨeqnemǝ ⱪeqip ⱪutulalmaydu.

4 Ularning ⱪiyapiti atⱪa ohxaydu,

Atliⱪ lǝxkǝrdǝk qapidu.

5 Jǝng ⱨarwiliri güldürligǝndǝk sada bilǝn ular taƣ qoⱪⱪiliridin sǝkrǝp ɵtidu;

Pahalni paraslap kɵydürgǝn ot awazidǝk taraslap mangidu,

Dǝbdǝbilik sǝp tüzǝp turƣan küqlük ⱪoxundǝk yüridu,

6 Ularning aldida ǝllǝr ⱪattiⱪ azablinidu,

Ⱨǝmmǝ qiray tatirip ketidu.

7 Ular palwanlardǝk yügüridu;

Jǝngqilǝrdǝk sepildin artilip ɵtidu;

Ⱨǝmmisi ɵz aldiƣa ⱪarap yürüx ⱪilidu;

Sǝplirini ⱨeq buzmaydu.

8 Ⱨeqⱪaysisi ɵz ⱪerindixini ⱪistimaydu;

Ⱨǝrⱪaysisi ɵz yolida mangidu;

Ⱪorallarƣa etilsimu, yarilanmay ɵtüp mangidu;□

9 Xǝⱨǝrning ⱨǝmmǝ yerigǝ qepixidu;

Sepil üstidǝ yügürüp yüridu;

Ɵylǝrgǝ yamixip qiⱪidu;

Derizilǝrdin oƣridǝk kiridu.

10 Ular aldida yǝr-zeminni titrǝk basidu,

Asmanlar tǝwrinip ketidu;

Ⱪuyax ⱨǝm ay ⱪarangƣulixip ketidu,

Yultuzlar julasini ⱪayturuwalidu.■

11 Pǝrwǝrdigar Ɵz ⱪoxuni aldida awazini ⱪoyuwetidu,

Qünki Uning bargaⱨi payansizdur;

Uning sɵzini orunliƣuqi küqlüktur;

Qünki Pǝrwǝrdigarning küni uluƣ, intayin dǝⱨxǝtliktur;

Kim uni kɵtürǝlisun?■

12 Biraⱪ ⱨǝtta ⱨazirmu, — dǝydu Pǝrwǝrdigar,

— Qin kɵnglünglǝr bilǝn, rozilar bilǝn, yiƣilar bilǝn matǝm tutup Mening yenimƣa ⱪaytip kelinglar;■

13 Kiyim-keqikinglarni ǝmǝs, bǝlki yürǝk-baƣringlarni tilip,

Pǝrwǝrdigar Hudayinglarning yeniƣa ⱪaytip beringlar;

Qünki U meⱨir-xǝpⱪǝtlik ⱨǝm rǝⱨimdil,

Asan ƣǝzǝplǝnmǝydu, zor meⱨir-muⱨǝbbǝtliktur,

Yamanliⱪtin yanidiƣan Hudadur. □ ■

14 Kim bilidu, U jazalaxtin yenip, rǝⱨim ⱪilip birǝr bǝrikǝtni,

Pǝrwǝrdigar Hudayinglarƣa sunƣudǝk birǝr «axliⱪ ⱨǝdiyǝ» ⱨǝm «xarab ⱨǝdiyǝ»ni ⱪaldurup ketǝmdu tehi?■

15 Zion teƣida kanay qelinglar,

«Roza tutayli» dǝp Hudaƣa mǝhsus bir mǝzgilni ayringlar,

Jamaǝtkǝ mǝhsus yiƣilimiz, dǝp jakarlanglar;□ ■

16 Əlni yiƣinglar, jamaǝtni paklandurunglar,

Aⱪsaⱪallarni jǝm ⱪilinglar, balilarni, emiwatⱪanlarnimu yiƣinglar;

Toy ⱪiliwatⱪan yigit ɵz ɵyidin,

Yatliⱪ bolidiƣan ⱪiz ⱨujrisidin qiⱪsun;□

17 Kaⱨinlar, yǝni Pǝrwǝrdigarning hizmǝtqiliri aywan bilǝn ⱪurbangaⱨ otturisida yiƣa-zar kɵtürsun,

Ular eytsunki, «I Pǝrwǝrdigar, Ɵz hǝlⱪinggǝ iqingni aƣritⱪaysǝn,

Ɵz mirasingni horluⱪtin saⱪlap,

Ularni ǝllǝrgǝ sɵz-qɵqǝk boluxⱪa ⱪoymiƣaysǝn;

Əl-yurtlar arisida: «Ularning Hudasi ⱪeni?» deyilmisun».□ ■

18 Andin Pǝrwǝrdigar Ɵz zeminiƣa otluⱪ muⱨǝbbitini,

Ɵz hǝlⱪigǝ rǝⱨim-xǝpⱪǝtni kɵrsǝtti;

19 Pǝrwǝrdigar jawabǝn Ɵz hǝlⱪigǝ mundaⱪ dedi: —

«Mana, Mǝn silǝrgǝ buƣday, yengi xarab wǝ zǝytun meyini ǝwǝtimǝn,

Silǝr bulardin ⱪandurulisilǝr;

Wǝ Mǝn silǝrni ⱪaytidin ǝllǝr arisida xǝrmǝndǝ ⱪilip ⱪoymaymǝn;□

20 Ⱨǝm ximaldin kǝlgüqini silǝrdin yiraⱪ ⱪilip,

Uning aldi ⱪismini xǝrⱪiy dengizƣa,

Kǝyni ⱪismini ƣǝrbiy dengizƣa ⱪoƣliwetimǝn;

Uni qɵl bir zeminƣa ⱨǝydiwetimǝn;

Uning sesiⱪliⱪi purap turidu,

Pasiⱪ ⱨidi qiⱪidu;

Qünki u «qong ixlarni ⱪilƣuqimǝn» dǝp ɵzini uluƣ ⱪilmaⱪqi bolidu.□

21 Ⱪorⱪma, i zemin;

Xadlinip huxal bol;

Qünki Pǝrwǝrdigar uluƣ ixlarni ⱪilƣan.□

22 I daladiki ⱨaywanlar, ⱪorⱪmanglar;

Qünki qɵllüktiki ot-qɵplǝr bǝrⱪ urmaⱪta;

Dǝrǝh mewisini bǝrmǝktǝ,

Ənjür dǝrihi, üzüm teli toluⱪ ⱨosul beridu.

23 Ⱨǝm silǝr, Zionning baliliri, xadlinip Pǝrwǝrdigar Hudayinglardin hursǝn bolunglar;

Qünki U ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ boyiqǝ silǝrgǝ «awwalⱪi yamƣurlar»ni beridu;

U silǝrgǝ ⱨɵl-yeƣin beridu,

Yǝni baxta bolƣandǝk «awwalⱪi yamƣurlar» ⱨǝm «keyinki yamƣurlar»ni yaƣduridu.□

24 Hamanlar buƣdayƣa tolƣan bolidu,

Idix-küplǝr yengi xarab ⱨǝm maylarƣa tolup taxidu.

25 Wǝ Mǝn silǝrgǝ qekǝtkilǝr, qekǝtkǝ liqinkiliri, «wǝyranqi ⱪurt»lar, «qixligüqi ⱪurt»lar,

Yǝni Mǝn aranglarƣa ǝwǝtkǝn uluƣ ⱪoxunum yegǝn yillarni ⱪayturup berimǝn;■

26 Silǝr boluxiqǝ yǝp, ⱪandurulisilǝr,

Xuningdǝk silǝrgǝ karamǝt ixlarni kɵrsǝtkǝn Pǝrwǝrdigar Hudayinglarning namini mǝdⱨiyilǝysilǝr;

Xuning bilǝn Mening hǝlⱪim ⱨǝrgiz yǝnǝ hijalǝtkǝ ⱪalmaydu.

27 Silǝr Mening Israil iqidǝ turƣanliⱪimni,

Xundaⱪla Mǝnki Pǝrwǝrdigar silǝrning Hudayinglar ikǝnlikimni,

Mǝndin baxⱪa ⱨeqkim bolmaydiƣanliⱪini bilisilǝr;

Xuning bilǝn Mening hǝlⱪim ⱨǝrgiz yǝnǝ hijalǝtkǝ ⱪalmaydu.

28 Ⱨǝm keyin, Mǝn Ɵz Roⱨimni barliⱪ ǝt igiliri üstigǝ ⱪuyimǝn;

Silǝrning oƣul-ⱪizliringlar bexarǝt beridu,

Ⱪeriliringlar alamǝt qüxlǝrni kɵridu,

Yigitliringlar ƣayibanǝ alamǝt kɵrünüxlǝrni kɵridu;□ ■

29 Bǝrⱨǝⱪ, xu künlǝrdǝ ⱪullar üstigimu, dedǝklǝr üstigimu Roⱨimni ⱪuyimǝn.

30 Mǝn asmanlarda, zemindǝ karamǝtlǝrni,

Ⱪan, ot, is-tütǝk tüwrüklirini kɵrsitimǝn.

31 Pǝrwǝrdigarning uluƣ ⱨǝm dǝⱨxǝtlik küni kǝlmigüqǝ,

Ⱪuyax ⱪarangƣuluⱪⱪa,

Ay ⱪanƣa aylandurulidu.■

32 Ⱨǝm xundaⱪ ǝmǝlgǝ axuruliduki,

Pǝrwǝrdigarning namini qaⱪirip nida ⱪilƣanlarning ⱨǝmmisi ⱪutⱪuzulidu;

Qünki Pǝrwǝrdigar deginidǝk, Zion teƣida ⱨǝm Yerusalemda,

Ⱨǝmdǝ Pǝrwǝrdigar qaⱪirmaⱪqi bolƣan «ⱪaldisi»lar üqün ⱪutⱪuzux-nijat bolidu. □ ■

Yo'el
<
2
>

□2:1 «Zion teƣida kanay qelinglar» — «Zion» yaki «Zion teƣi» — Yerusalem xǝⱨiri, jümlidin muⱪǝddǝs ibadǝthana jaylaxⱪan taƣdur. «Zion» bǝlkim «kɵrünǝrlik» degǝn mǝnidǝ. U daim Hudaning Ɵz hǝlⱪigǝ ⱨimayǝ bolƣiniƣa simwol bolidu. «kanay qelinglar» — ibraniy tilida «burƣa qelinglar».

■2:1 Yo. 1:15; Zǝf. 1:14, 15

□2:8 «Ⱪorallarƣa etilsimu, yarilanmay ɵtüp mangidu» — birnǝqqǝ hil tǝrjimisi boluxi mumkin. Ibraniy tilini qüxinix tǝs.

■2:10 Yǝx. 13:10; Əz. 32:7; Yo. 2:31, 3:15

■2:11 Yǝr. 30:7; Am. 5:18; Zǝf. 1:15

■2:12 Yǝr. 4:1

□2:13 «Kiyim-keqikinglarni ǝmǝs, bǝlki yürǝk-baƣringlarni tilip,...» — kona zamanlarda ⱪattiⱪ ⱪayƣu-ⱨǝsrǝtni bildürüx üqün hǝⱪlǝr kiyimlirini yirtatti.

■2:13 Mis. 34:6; Zǝb. 86:15; Yun. 4:2

■2:14 Yun. 3:9

□2:15 «kanay qelinglar» — ibraniy tilida «burƣa qelinglar».

■2:15 Yo. 1:14

□2:16 «Əlni yiƣinglar, jamaǝtni paklandurunglar» — muxu «paklandurux» bǝlkim ⱨǝrbir adǝmni Musa pǝyƣǝmbǝrgǝ qüxürülgǝn muⱪǝddǝs ⱪanunda bekitilgǝn ⱨǝrbir ⱨaram nǝrsidin ayriwetix degǝnliktur. «Toy ⱪiliwatⱪan yigit ɵz ɵyidin, yatliⱪ bolidiƣan ⱪiz ⱨujrisidin qiⱪsun» — «Ⱪan.» 20:7, 24:5 bilǝn selixtursaⱪ, wǝziyǝtning jiddiyliⱪi tehimu eniⱪ kɵrünidu.

□2:17 «(Ibadǝthanidiki) aywan bilǝn ⱪurbangaⱨ otturisida yiƣa-zar kɵtürünglar» — nemixⱪa axu jayda xundaⱪ ⱪilix kerǝk? Pikrimizqǝ, bu ǝmr birnǝqqǝ yil ilgiriki bir wǝⱪǝ bilǝn ziq munasiwǝtlik, yǝni Yǝⱨudaning padixaⱨi Yoax Zǝkǝriya degǝn kaⱨin-pǝyƣǝmbǝrni dǝl axu yǝrdǝ ɵltürüwǝtkǝn («2Tar.» 24:21 ⱨǝm «Mat.» 23:35ni kɵrüng). «Ɵz mirasingni horluⱪtin saⱪlap... » — «Pǝrwǝrdigarning mirasi» muxu yǝrdǝ, xübⱨisizki, ɵz hǝlⱪini kɵrsitidu.

■2:17 Zǝb. 42:10; 79:10; 115:2

□2:19 «Andin Pǝrwǝrdigar ... rǝⱨim-xǝpⱪitini kɵrsǝtti (18-ayǝt)... Ɵz hǝlⱪigǝ mundaⱪ dedi: ... » — ⱪariƣanda hǝlⱪ Hudaning sɵzi boyiqǝ dua-tilawǝt ⱪilƣan, Huda dǝrwǝⱪǝ ularning duasiƣa ⱨazir jawab beridu. Bǝzi alimlar bu sɵzlǝrni: «Andin Pǝrwǝrdigar ... rǝⱨim-xǝpⱪǝtni kɵrsitidu... bǝrⱨǝⱪ mundaⱪ dǝydu: ... » dǝp tǝrjimǝ ⱪilidu.

□2:20 «Ⱨǝm ximaldin kǝlgüqini silǝrdin yiraⱪ ⱪilip,...» — «ximaldin kǝlgüqi» bolsa bǝlkim birla waⱪitta bizgǝ ikki bexarǝtni tǝng kɵrsitip beridu. Birinqidin, Yoel pǝyƣǝmbǝrning zamanidiki, ximaldin kǝlgǝn «qekǝtkǝ ⱪoxuni»ni kɵrsitidu; ikkinqidin, ahirⱪi zamandiki, ximaldin kelidiƣan, Israil hǝlⱪigǝ ⱨujum ⱪilidiƣan, Xǝytan ⱪozƣaydiƣan qong bir ⱪoxunnimu kɵrsitidu. «Ⱪoxumqǝ sɵz»imiznimu kɵrüng. «Uning aldi ⱪismini xǝrⱪiy dengizƣa, kǝyni ⱪismini ƣǝrbiy dengizƣa...» — «xǝrⱪiy dengiz» «Ɵlük Dengiz»ni, «Ƣǝrbiy Dengiz» «Ottura Dengiz»ni kɵrsitidu. «Qünki U (Pǝrwǝrdigar) «qong ixlarni ⱪilƣuqimǝn...» — baxⱪa birhil tǝrjimisi «Qünki U (Pǝrwǝrdigar) uluƣ ixlarni ⱪiliwatidu» (21-ayǝttikidǝk).

□2:21 «Qünki Pǝrwǝrdigar uluƣ ixlarni ⱪilƣan» — yaki «qünki Pǝrwǝrdigar uluƣ ixlarni ⱪiliwatidu».

□2:23 «Qünki U ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ boyiqǝ silǝrgǝ «awwalⱪi yamƣurlar»ni beridu» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Qünki U silǝrgǝ «ⱨǝⱪⱪaniyliⱪni ɵgǝtküqi»ni ǝwitidu, ⱨɵl-yeƣin beridu». Ikki tǝrjimisi bǝlkim tǝng inawǝtlik boluxi mumkin; undaⱪta «ⱨǝⱪⱪaniyliⱪni ɵgǝtküqi» Ⱪutⱪuzƣuqi-mǝsiⱨni kɵrsitixi kerǝk bolidu. «U silǝrgǝ ⱨɵl-yeƣin beridu, yǝni baxta bolƣandǝk «awwalⱪi yamƣurlar» ⱨǝm «keyinki yamƣurlar»ni yaƣduridu» — «awwalⱪi yamƣurlar» (yaki «dǝslǝpki yamƣurlar») Ⱪanaanda 10-ayda yaƣidu wǝ uning wasitisi bilǝn tupraⱪ yumxitilip, yǝr ⱨǝydǝx andin uruⱪ qeqix mumkin bolidu. «Keyinki yamƣurlar» Israilda 3- yaki 4-ayda yeƣip, ǝtiyazliⱪ ziraǝtlǝrni pixurux rolini oynaydu. Xunga ⱨǝrbir deⱨⱪan «keyinki yamƣur»ƣa tǝxnadur, uni bǝk ⱪǝdirlǝydu.

■2:25 Yo. 1:4

□2:28 «Silǝrning oƣul-ⱪizliringlar bexarǝt beridu» — yaki «silǝrning oƣul-ⱪizliringlar pǝyƣǝmbǝrlik ⱪilidu».

■2:28 Yǝx. 44:3; Əz. 39:29; Ros. 2:17

■2:31 Yo. 2:10, 31; 3:15; Yǝx. 13:10; 24:23; Am. 8:9; Mat. 24:29; Ros. 2:20; Wǝⱨ. 6:12-13

□2:32 «Pǝrwǝrdigar qaⱪirmaⱪqi bolƣan «ⱪaldisi»lar...» — yaki «Pǝrwǝrdigar qaⱪiriwatⱪan «ⱪaldisi»lar...». «(Pǝrwǝrdigarning) «ⱪaldisi»» — Tǝwratta, pǝyƣǝmbǝrlǝrning yazmilirida kɵp kɵrülidiƣan tema yaki mawzudur. Israil hǝlⱪining ⱨǝm ǝllǝrning kɵp ⱪismi Hudadin yiraⱪlixip kǝtkǝn bolsimu, ular arisida Hudaning meⱨir-xǝpⱪiti bilǝn, Ɵzigǝ sadiⱪ bir «ⱪaldisi»ning ⱨaman ⱨǝrdaim tepilidiƣanliⱪi kɵrsitilidu.

■2:32 Ob. 17; Rim. 10:13