Muⱪeddes Kalam (yǝngi yeziⱪ) Yǝxaya 24

Ahirⱪi zamanlar •••• Dunyaning gunaⱨ arⱪiliⱪ bulƣinixi

1 Mana, Pǝrwǝrdigar yǝr yüzini bǝrbat, wǝyran ⱪilip,

Uni astin-üstin ⱪiliwetip,

Uningda turuwatⱪanlarni tǝrǝp-tǝrǝpkǝ tarⱪitidu;

2 Xu waⱪitta xundaⱪ boliduki,

Hǝlⱪlǝr ⱪandaⱪ bolsa, kaⱨin xundaⱪ bolidu;

Ⱪul ⱪandaⱪ bolsa, hojayini xundaⱪ bolidu;

Dedǝk ⱪandaⱪ bolsa, ayal hojayini xundaⱪ bolidu;

Setiwalƣuqi ⱪandaⱪ bolsa, setiwǝtküqi xundaⱪ bolidu;

Ɵtnǝ alƣuqi ⱪandaⱪ bolsa, ɵtnǝ bǝrgüqi xundaⱪ bolidu;

Ɵsüm alƣuqi ⱪandaⱪ bolsa, ɵsüm bǝrgüqi xundaⱪ bolidu.□ ■

3 Yǝr yüzi pütünlǝy bǝrbat ⱪilinidu,

Pütünlǝy bulang-talang ⱪilinidu;

Qünki Pǝrwǝrdigar muxu sɵzni ⱪildi.

4 Yǝr yüzi matǝm tutidu, u zǝiplixidu,

Jaⱨan ⱨalsizlinip zǝiplixidu,

Yǝr yüzidiki bǝg-tɵrilǝrmu ⱨalidin ketidu.

5 Yǝr-zemin ɵzidǝ turuwatⱪanlar tǝripidin bulƣinidu;

Qünki ular kɵrsǝtmǝ-ⱪanundin qǝtligǝn;

Tǝbiǝtning ⱪanuniyǝt-tǝrtipini ɵzgǝrtiwǝtkǝn,

Mǝnggülük ǝⱨdinimu yoⱪⱪa qiⱪiriwǝtkǝn.□

6 Xunga lǝnǝt yǝr yüzini yutuwalidu,

Uningda turuwatⱪanlar «gunaⱨi bar» dǝp ⱨesablinidu,

Xunga yǝr yüzidikilǝr yutuwelinidu,

Insanlar az ⱪalidu. ■

Balayi’apǝt tǝpsilatliri

7 Yengi xarab tügǝy dǝp ⱪaldi,

Üzüm talliri bolsa solixip ketidu;

Kǝypliktin kɵngli hux adǝmlǝrmu uⱨ tartixidu;

8 Daplarning xoh sadaliri tohtaydu,

Kɵngül eqiwatⱪanlarning warang-qurunglirimu tügǝydu,

Qiltarning xadliⱪ munglirimu tohtaydu.■

9 Xarab iqkǝnlǝrningmu nahxisi yoⱪaydu;

Ⱨaraⱪ iqkǝnlǝrgǝ ⱨaraⱪ aqqiⱪ tuyulidu.■

10 Tǝrtipsiz, mǝnisiz xǝⱨǝr buzulidu;

Ⱨeqkim kirmisun dǝp ⱨǝmmǝ ɵylǝr etilidu;□

11 Koqilarda xarab üqün nalǝ-pǝryad kɵtürülidu;

Bar xad-huramliⱪ tütǝkkǝ aylinidu;

Yǝr-zemindiki xadliⱪ yoⱪaydu.□

12 Xǝⱨǝrdǝ pǝⱪǝt wǝyranqiliⱪla ⱪalidu,

Dǝrwaza bolsa qeⱪilƣan,

Ⱨǝmmisi — harab bolidu! □

Insanning «ⱪaldisi»

13 Qünki hǝlⱪ-millǝtlǝrning arisida,

Yǝr-jaⱨanning otturisida xundaⱪ boliduki,

Zǝytun dǝrihini ⱪaⱪⱪandin keyin ⱪep ⱪalƣan zǝytunlardǝk,

Üzüm ⱨosulini yiƣiwalƣandin keyin tǝrgüdǝk birnǝqqila üzüm ⱪalƣandǝk, bir ⱪaldisi ⱪaldurulidu.□ ■

14 Ⱪaldilar bolsa awazlirini yuⱪiri kɵtüridu;

Pǝrwǝrdigarning ⱨǝywisigǝ ⱪarap tǝntǝnǝ ⱪilidu;

Ular dengiz tǝrǝptin sürǝn salidu.□

15 Xunga Pǝrwǝrdigarni xǝrⱪtimu,

Israilning Hudasi Pǝrwǝrdigarning namini ƣǝrbtiki yiraⱪ arallardimu uluƣlanglar;

16 Jaⱨanning qǝt-qǝtliridin biz nahxilarni angliduⱪ: —

«Ⱨǝⱪⱪaniy Bolƣuqiƣa xan-xǝrǝp bolsun!»

Biraⱪ mǝn xundaⱪ dedim: —

«Aⱨ, mening yadangƣuluⱪum! Mening yadangƣuluⱪum! Ⱨalimƣa way!

Qünki hainlar hainliⱪ ⱪiliwatidu;

Bǝrⱨǝⱪ, hainlar nomussizlarqǝ hainliⱪ ⱪiliwatidu!□

17 I yǝr yüzidǝ turuwatⱪan insanlar!

Wǝⱨimǝ, ora wǝ tuzaⱪ bexingƣa qüxidu;■

18 Wǝ xundaⱪ boliduki,

Wǝⱨimǝ sadasidin ⱪaqⱪanlar oriƣa qüxidu,

Oridin qiⱪⱪan bolsa tuzaⱪⱪa tutulidu.

Qünki asmandiki derizilǝr eqilidu,

Yǝr ulliri tǝwrǝp ketidu.□ ■

19 Yǝr mutlǝⱪ dǝzlinip ketidu,

Yǝr pütünlǝy parǝ-parǝ bolup ketidu,

Yǝr dǝⱨxǝtlik tǝwrinidu.

20 Yǝr mǝst adǝmdǝk ilǝng-silǝng mangidu;

Huddi lapastǝk irƣangxip ⱪalidu.

Qünki uningdiki asiyliⱪ gunaⱨi ɵzini ⱪattiⱪ basidu,

U yiⱪilip, ikkinqi turalmaydu.■

21 Xu künidǝ xundaⱪ boliduki,

Pǝrwǝrdigar yuⱪirida turƣan ⱪoxunlarni yuⱪirida,

Wǝ yǝr yüzidiki padixaⱨlarni yǝr yüzidǝ jazalaydu.□

22 Ular orǝkkǝ yiƣilidiƣan bir top ǝsirlǝrdǝk yiƣiwelinidu,

Gundihaniƣa solap ⱪoyulidu.

Nurƣun künlǝrdin keyin ular jazalinidu.□

23 Ay uyatliⱪta ⱪalidu;

Künmu hijil bolup kɵrünmǝydu;

Qünki samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigar Zion teƣida, yǝni Yerusalemda sǝltǝnitini yürgüzidu;

Uning xan-xǝripi Ɵz aⱪsaⱪalliri aldida parlaydu! ■

□24:2 «kaⱨin» — muⱪǝddǝs ibadǝthanida hǝlⱪlǝrgǝ wǝkil bolƣan ⱪurbanliⱪ ⱪilƣuqi. «Setiwalƣuqi ⱪandaⱪ bolsa, setiwǝtküqi xundaⱪ bolidu... ɵsüm alƣuqi ⱪandaⱪ bolsa, ɵsüm bǝrgüqi xundaⱪ bolidu» — demǝk, jǝmiyǝtning ⱨǝrbir tǝbiⱪidikiliri ohxaxla Hudaning ƣǝzipigǝ uqraydu.

■24:2 Əz. 7:12, 13

□24:5 «Qünki ular kɵrsǝtmǝ-ⱪanundin qǝtligǝn; tǝbiǝtning ⱪanuniyǝt-tǝrtipini ɵzgǝrtiwǝtkǝn...» — ⱪaysi kɵrsǝtmǝ-ⱪanunlarni buzƣan? Pǝⱪǝt Musa pǝyƣǝmbǝrgǝ berilginila ǝmǝs, yǝnǝ Nuⱨ pǝyƣǝmbǝrgǝ kɵrsitilgǝn ⱪanun wǝ ǝⱨdini kɵrsǝtsǝ kerǝk. «Yar.» 9-babni kɵrüng. Nuⱨ pǝyƣǝmbǝrgǝ ⱨǝm Musa pǝyƣǝmbǝrgǝ tapxurulƣan muxu ikki ǝⱨdigǝ asasǝn ⱪatilliⱪ ⱪǝt’iy mǝn’i ⱪilinƣan. Uning üstigǝ Nuⱨⱪa tapxurulƣan ǝⱨdǝ boyiqǝ, Huda ⱨawa rayini ⱨǝm yǝr yüzidiki tǝbiǝtning ⱪanuniyǝtlirini bekitkǝn; biraⱪ insanlarning ⱪilmixliri ⱨawa rayini buzup taxliƣan, xundaⱪla bügünmu buzmaⱪta, xuningdǝk insanlar nurƣun tǝbiǝt ⱪanuniyǝtlirini ɵzgǝrtmǝkqi bolƣan wǝ bolidu. Mǝsilǝn, ailidiki ǝr-hotunluⱪ jinsiy munasiwǝtlǝrni buzup, bǝqqiwazliⱪni normal ix dǝp bilix ⱪatarliⱪlar.

■24:6 Yǝx. 9:18; 10:16

■24:8 Yǝr. 7:34; 16:9; 25:10; Əz. 26:13; Ⱨox. 2:13

■24:9 Yǝx. 16:1

□24:10 «Tǝrtipsiz, mǝnisiz xǝⱨǝr» — Yǝxaya ⱪaysi xǝⱨǝr ikǝnlikini demǝydu. 13-babta Babil xǝⱨiri pütün hudasiz dunyani kɵrsǝtkǝndǝk (mǝsilǝn, 13-bab, 5- wǝ 9-ayǝtni kɵrüng) muxu ayǝtlǝr ohxaxla pütkül hudasiz dunyani bildüridu. Xübⱨisizki, Yǝxaya oⱪurmǝnlǝrgǝ yǝnǝ, Babil (Babilon) xǝⱨirining birinqi ⱪetim ⱪurulƣanliⱪini kɵrsǝtmǝkqi (Tǝwrat, «Yar.» 11-babni kɵrüng). Xǝⱨǝrlǝr bolsa insaniyǝtning bar küq-ⱪudriti, ⱪabiliyiti wǝ ǝⱪil-parasitining jǝwⱨiri bolidu. Biraⱪ muxular ihlassiz, Hudaƣa tayanmiƣan ⱨalda ⱪilinƣan bolsa, ⱨǝmmisi ⱪuruⱪ gǝp bolidu, halas. Xuning bilǝn muxu namsiz xǝⱨǝr hudasiz dunyani bildüridu. Xǝⱨǝr mǝnisiz, uningki turmuxi mǝnisiz, hudasiz yaxax mǝnisiz. Baxⱪa pǝyƣǝmbǝrlǝrning sɵzlirigǝ asasǝn (mǝsilǝn, Daniyal) kǝlgüsidǝ pütkül dunya bir xǝⱨǝr, bir mustǝbit ⱨɵkümdar astida bolidu. Muxu xǝⱨǝr bǝlkim «yengi bir Babil» boluxi kerǝk. 1985-yili iraⱪtiki Sadam Ⱨüsǝyn ⱪǝdimki Babil xǝⱨirini ⱪaytidin ⱪuruxni niyǝt ⱪilƣini bilǝn u uzun ɵtmǝy jenidin ayrildi. «Ⱨeqkim kirmisun dǝp ⱨǝmmǝ ɵylǝr etilidu» — baxⱪa birhil tǝrjimisi «ⱨǝmmǝ ɵyning ixiki tosulup ⱪelip, ⱨeqkim kirǝlmǝydu».

□24:11 «Koqilarda xarab üqün nalǝ-pǝryad kɵtürülidu; bar xad-huramliⱪ tütǝkkǝ aylinidu...» — ƣǝlitǝ ix xuki, xarab hǝⱪlǝrgǝ ⱨeq tǝsǝlli berǝlmisimu, ular yǝnila uni izdǝydu. Mana bu insanning tǝbiitidur!

□24:12 «Dǝrwaza bolsa qeⱪilƣan, ⱨǝmmisi — harab bolidu» — dǝrwaza ⱨeqⱪandaⱪ mudapiǝ roli ⱪalmaydu.

□24:13 «Yǝr-jaⱨanning otturisida» — Israilni kɵrsitidu.

■24:13 Yǝx. 17:6

□24:14 «Ⱪaldilar bolsa awazlirini yuⱪiri kɵtüridu» — yuⱪiridiki 6-ayǝttǝ «insanlar az ⱪalidu» deyilidu. Muxu ayǝttiki «ⱪaldilar» bolsa dǝl xu kixilǝrni kɵrsitidu. Ular balayi’apǝt iqidǝ towa ⱪilip Hudani izdigǝnlǝrdur. Bu Hudaƣa sadiⱪ bolƣan «ⱪaldi hǝlⱪ» «Yǝxaya» wǝ Tǝwrattiki kɵp baxⱪa kitablarda tilƣa elinidu.

□24:16 «Biraⱪ mǝn xundaⱪ dedim: — «Aⱨ, mening yadangƣuluⱪum! Mening yadangƣuluⱪum! Ⱨalimƣa way! ... Bǝrⱨǝⱪ, hainlar nomussizlarqǝ hainliⱪ ⱪiliwatidu!» — bu sɵzlǝr pǝyƣǝmbǝrning Hudaning ahir zamanlar toƣrisida uningƣa ayan ⱪilƣan wǝⱨiylirigǝ bolƣan inkasini — ⱨǝm huxalliⱪ ⱨǝm huxalliⱪ iqidǝ bolƣan ⱪayƣusini, yǝni dunyaning gunaⱨkarlarning aⱪiwitigǝ ⱪarap ⱪayƣuƣanliⱪini bildüridu. «...hainlar hainliⱪ ⱪiliwatidu ... hainlar nomussizlarqǝ hainliⱪ ⱪiliwatidu!» — muxu tǝkrarlax, bǝlkim, ahirda ⱨǝr adǝm Huda tǝripidin ⱪutⱪuzulmiƣan bolsa, naⱨayiti ⱪattiⱪ gunaⱨⱪa qɵmüp ketidu, degǝnni bildüridu. Ularƣa gunaⱨ bekitilgǝndǝk ⱪilidu (Injil, «Wǝⱨ.» 11:22ni kɵrüng). Yǝxaya gunaⱨning jazasini kɵrüpla yǝnǝ naⱨayiti azablinidu.

■24:17 Yǝr. 48:43

□24:18 «Wǝⱨimǝ.. ora.. tuzaⱪ..» — bu üq sɵzning aⱨangi ibraniy tilida naⱨayiti ohxixip ketidiƣan sɵzlǝr.

■24:18 Yǝr. 48:44; Am. 5:19

■24:20 Ayup 27:18; Yǝx. 1:8; 19:14

□24:21 «...yuⱪirida turƣan ⱪoxunlar» — bǝlkim Xǝytanning jinlardin tǝrkib tapⱪan, tɵwǝn asmanlarda yüridiƣan ⱪoxunlirini kɵrsitidu.

□24:22 «Nurƣun künlǝrdin keyin ular jazalinidu» — ibraniy tilida «nurƣun künlǝrdin keyin ular yoⱪlinidu». Huda mǝlum hǝlⱪni «yoⱪlisa», bu yoⱪlaxning nǝtijisi ularni (a) bǝrikǝtlǝx üqün yaki (ǝ) jazalax üqün bolidu. Bu sirliⱪ bexarǝtni Injil «Wǝⱨiy» ⱪismidin kɵprǝk qüxinimiz. Ⱪutⱪuzƣuqi-Mǝsiⱨ bu dunyaƣa ⱪaytip kǝlgǝndǝ, bar jin-xǝytanlar (üstündiki ⱪoxunlar...)ni ⱨangƣa taxlaydu. Ular yǝnǝ bir ming yildin keyin yǝr yüzidikilǝrni sinax üqün waⱪitliⱪ ⱪoyuwetilidu. «Wǝⱨiy» 19-20-bablarni kɵrüng.

■24:23 Yǝx. 13:10; Əz. 32:7; Yo. 2:31; 3:15