Muⱪeddes Kalam (yǝngi yeziⱪ) Zǝfaniya 1

Zǝfaniya

1 Amonning oƣli Yosiya Yǝⱨudaƣa padixaⱨ bolƣan waⱪitlarda, Ⱨǝzǝkiyaning qǝwrisi, Amariyaning ǝwrisi, Gǝdaliyaning nǝwrisi, Kuxining oƣli Zǝfaniyaƣa yǝtkǝn Pǝrwǝrdigarning sɵzi: —

Soraⱪⱪa tartixning omumiyliⱪi

2 Mǝn yǝr yüzidin ⱨǝmmini ⱪurutuwetimǝn, — dǝydu Pǝrwǝrdigar;

3 — Insan ⱨǝm ⱨaywanni ⱪurutuwetimǝn,

Asmandiki uqar-ⱪanatlar ⱨǝm dengizdiki beliⱪlarni,

Barliⱪ putlikaxanglarni rǝzil adǝmlǝr bilǝn tǝng ⱪurutuwetimǝn,

Insaniyǝtni yǝr yüzidin üzüp taxlaymǝn, — dǝydu Pǝrwǝrdigar.■

Yǝⱨudaning soraⱪⱪa tartilixi

4 — Xuning bilǝn Mǝn Yǝⱨuda üstigǝ,

Barliⱪ Yerusalemdikilǝr üstigǝ ⱪolumni sozimǝn;

Muxu yǝrdǝ «Baal»ning ⱪalduⱪini,

«Ⱪemar»larning namini kaⱨinlar bilǝn billǝ üzüp taxlaymǝn;□

5 Xundaⱪla ɵgzidǝ turup asmandiki jisimlarƣa bax uridiƣanlarni,

Pǝrwǝrdigarƣa bax urup, xundaⱪla Uning nami bilǝn ⱪǝsǝm ⱪilip turup, «Malkam»ning nami bilǝnmu ⱪǝsǝm ⱪilidiƣanlarni,□

6 Pǝrwǝrdigardin tǝzgǝnlǝrni,

Pǝrwǝrdigarni izdimǝydiƣan yaki Uningdin yol sorimiƣanlarnimu üzüp taxlaymǝn.■

7 Rǝb Pǝrwǝrdigarning ⱨuzuri aldida süküt ⱪilinglar;

Qünki Pǝrwǝrdigarning küni yeⱪindur;

Qünki Pǝrwǝrdigar ⱪurbanliⱪni tǝyyarlidi,

U meⱨmanlarni «taⱨarǝt ⱪildurup» ⱨalal ⱪildi;□

8 Pǝrwǝrdigarning ⱪurbanliⱪining künidǝ xundaⱪ boliduki,

Mǝn ǝmirlǝrni, padixaⱨlarning oƣullirini wǝ yat ǝllǝrning kiyimlirini kiyiwalƣanlarning ⱨǝmmisini jazalaymǝn;□

9 Xu küni Mǝn bosuƣidin dǝssimǝy atlaydiƣanlarni,

Yǝni zulum-zorawanliⱪ ⱨǝm aldamqiliⱪⱪa tayinip, hojayinlirining ɵylirini tolduridiƣanlarni jazalaymǝn.□ ■

10 Xu künidǝ, — dǝydu Pǝrwǝrdigar,

«Beliⱪ dǝrwazisi»din «Waydad»,

«Ikkinqi mǝⱨǝllǝ»din ⱨɵrkirǝxlǝr,

Dɵng-egizliklǝrdin ƣayǝt zor «gum-gum» ⱪilip wǝyran ⱪilinƣan awazlar anglinidu.□

11 «Ⱨɵrkirǝnglar, i «Oymanliⱪ mǝⱨǝllisi»dikilǝr;

Qünki «sodigǝr hǝlⱪ»ning ⱨǝmmisi ⱪiliqlandi,

Kümüx bilǝn qingdalƣanlar ⱪirildi!»□

12 — Wǝ xu qaƣda xundaⱪ boliduki,

Mǝn Yerusalemni qiraƣlar bilǝn ahturimǝn,

Arzangliri üstidǝ tinƣan xarabtǝk turƣan ǝndixisiz adǝmlǝrni,

Yǝni kɵnglidǝ: «Pǝrwǝrdigar ⱨeq yahxiliⱪni ⱪilmaydu, yamanliⱪnimu ⱪilmaydu» degǝnlǝrni jazalaymǝn.□

13 Əmdi bayliⱪliri olja,

Ɵyliri bǝrbat bolidu;

Ular ɵylǝrni salƣini bilǝn,

Ularda turmaydu;

Üzümzarlarni bǝrpa ⱪilƣini bilǝn,

Ularning xarabini iqmǝydu.

14 Pǝrwǝrdigarning uluƣ küni yeⱪindur;

Bǝrⱨǝⱪ yeⱪindur, intayin tez yetip kelidu;

Angla, Pǝrwǝrdigarning künining sadasi!

Yetip kǝlgǝndǝ palwanmu ǝlǝmlik warⱪiraydu. ■

15 Xu küni ⱪǝⱨr elip kelidiƣan bir kün,

Külpǝtlik ⱨǝm dǝrd-ǝlǝmlik bir kün,

Wǝyranqiliⱪ ⱨǝm bǝrbatliⱪ qüxidiƣan bir kün,

Zulmǝtlik ⱨǝm sürlük bir kün,

Bulutlar ⱨǝm ⱪap-ⱪarangƣuluⱪ bilǝn ⱪaplanƣan bir kün,

16 Istiⱨkamlaxⱪan xǝⱨǝrlǝrgǝ, sepilning egiz potǝylirigǝ ⱨujum ⱪilidiƣan,

Kanay qelinidiƣan, agaⱨ signali kɵtürülidiƣan bir kün bolidu.□

17 Mǝn adǝmlǝr üstigǝ külpǝtlǝrni qüxürimǝn, —

Ular ⱪariƣulardǝk yüridu;

Qünki ular Pǝrwǝrdigarƣa ⱪarxi gunaⱨ ⱪildi;

Ularning ⱪanliri topa-qangdǝk,

Ularning üqǝy-ⱪerinliri poⱪtǝk tɵkülidu;

18 Pǝrwǝrdigarning ⱪǝⱨri qüxkǝn künidǝ altun-kümüxliri ularni ⱪutⱪuzalmaydu;

Bǝlki pütkül jaⱨan Uning ƣǝzǝp oti tǝripidin yǝwetilidu;

Qünki U barliⱪ yǝr yüzidikilǝrning üstigǝ mutlǝⱪ bir ⱨalakǝt, dǝⱨxǝtlik bir ⱨalakǝt qüxüridu.□ ■

■1:3 Yar. 6:7

□1:4 «Muxu yǝrdǝ «Baal»ning ⱪalduⱪini, «Ⱪemar»larning namini kaⱨinlar bilǝn billǝ üzüp taxlaymǝn» — «Baal» Pǝlǝstindikilǝr qoⱪunidiƣan bir but idi. «Baalning ⱪalduⱪi» «Baal» degǝn butⱪa qoⱪunƣanlardin ⱪelip ⱪalƣan kixilǝr. «Kaⱨinlar» degǝn Hudaning muⱪǝddǝs ibadǝthanisida ixlǝydiƣan mǝhsus «ⱪurbanliⱪ ⱪilƣuqilar». «Ⱪemar»lar bolsa ɵzlirini butlarƣa beƣixliƣan «ⱪurbanliⱪ ⱪilƣuqilar» idi («2Pad.» 23:23, «Ⱨox.» 10:5ni kɵrüng). Hudaƣa etiⱪad ⱪilƣuqi adǝmlǝr bolsa, «Huda «Ⱪemar»larni yoⱪitixi muⱪǝrrǝr» dǝp oylisa kerǝk. Biraⱪ bu ahirⱪi jümlidin ⱪariƣanda «kaⱨinlar» birinqi bolup ǝyiblǝndi. Sɵzgǝ ⱪariƣanda ularmu butpǝrǝs bolup ⱪaldi. Xunga ular «Ⱪemar»lardin tehimu ǝyiblik, «Ⱪemilar»ƣa nisbǝtǝn ular ⱨǝⱪiⱪǝtni obdan qüxinixi kerǝk idi.

□1:5 ««Malkam»ning nami bilǝnmu ⱪǝsǝm ⱪilidiƣanlar...» — demisǝkmu «Malkam» yǝnǝ bir but.

■1:6 Yǝx. 1:4; 59:13; Yǝr. 15:6

□1:7 «Pǝrwǝrdigar ⱪurbanliⱪni tǝyyarlidi, U meⱨmanlarni «taⱨarǝt ⱪildurup» ⱨalal ⱪildi» — Tǝwrat dǝwridiki ⱪurbanliⱪlardin bǝzilirini yegili bolatti, ⱪurbanliⱪlar sunulƣanda meⱨmanlarni qaⱪirix adǝttiki ix idi. Biraⱪ 8-9-ayǝtkǝ ⱪariƣanda, meⱨmanlarning ɵzi bu «ⱪurbanliⱪ»ning bir ⱪismi bolidu. Ularni «taⱨarǝt ⱪildurux», muxu yǝrdǝ «napak nǝrsilǝrdin ayriwetix, yuyux» yaki «Hudaƣa ayriwetix» degǝnni bildüridu. Andin ular ɵzi «ⱪurbanliⱪ» boluxⱪa «ⱨalal» bolidu. «Meⱨmanlar»ning kɵpinqisi bolsa Hudaƣa ⱪarxi qiⱪⱪanlarning nurƣun jǝsǝtlirini yǝydiƣan, xundaⱪla ǝslidǝ «ⱨaram bolƣan» ⱪuxlar wǝ ⱨaywanatlar bolidu («Yǝx.» 34:6, «Yǝr.» 46:10, «Əz.» 39:17-19nimu kɵrüng).

□1:8 «Mǝn ǝmirlǝrni, padixaⱨlarning oƣullirini wǝ yat ǝllǝrning kiyimlirini kiyiwalƣanlarning ⱨǝmmisini jazalaymǝn» — oⱪurmǝnlǝrning esidǝ barki, Zǝfaniya «padixaⱨning oƣli» idi. Xunga u bu ordidikilǝrning ǝⱨwalini naⱨayiti obdan bilǝtti. Muxundaⱪ «yat ǝllǝrning kiyimlirini (ǝjnǝbiyqǝ kiyimni) kiyiwelix» bǝlkim butpǝrǝslikkǝ yaki tǝkǝbburluⱪⱪa munasiwǝtlik gunaⱨ bolsa kerǝk.

□1:9 «Xu küni Mǝn bosuƣidin dǝssimǝy atlaydiƣanlarni, yǝni zulum-zorawanliⱪ ⱨǝm aldamqiliⱪⱪa tayinip, hojayinlirining ɵylirini tolduridiƣanlarni jazalaymǝn» — Huda muxu yǝrdǝ pǝyƣǝmbǝr arⱪiliⱪ hurapiyliⱪni ǝyibligǝn bolsa kerǝk. «Ɵy bosuƣisini dǝssmǝslik kerǝk, yaman bolidu» degǝnlik eniⱪ bir misaldur. (1Sam. 5:4, 5ni kɵrüng). Ular ǝslidinla Tǝwrattiki muⱪǝddǝs ⱪanunƣa hilap bolƣan muxundaⱪ hurapiy uxxaⱪ-qüxxǝk ⱪaidigǝ riayǝ ⱪilƣini bilǝn, zulumni ⱨeqwǝⱪǝsi yoⱪ dǝp ⱪorⱪmay ⱪiliweridu .

■1:9 1Sam. 5:4, 5.

□1:10 ««Beliⱪ dǝrwazisi»din «waydad», «Ikkinqi mǝⱨǝllǝ»din ⱨɵrkirǝxlǝr...» — «Beliⱪ dǝrwazisi» ⱨǝm «ikkinqi mǝⱨǝllǝ» Yerusalemning ximaliy tǝripigǝ jaylaxⱪan bolup, xǝⱨǝrning baxⱪa üq tǝripi tik yar idi, ⱨujum kǝlsǝ daim ximaliy tǝripidin kelǝtti.

□1:11 «Qünki «sodigǝr hǝlⱪ»ning ⱨǝmmisi ⱪiliqlandi, ...» — bu bǝlkim kinayilik gǝp. Ibraniy tilida «sodigǝr» wǝ «Ⱪanaan» degǝnlǝr ohxax bir sɵz bilǝn ipadilinidu. Israil hǝlⱪi ǝsli butpǝrǝs bolƣan «Ⱪanaan hǝlⱪi»ni Pǝlǝstindin (Ⱪanaandin) ⱨǝydiwǝtkǝnidi. Biraⱪ Israil ɵzi ⱨazir «Hudaning hǝlⱪi» ǝmǝs, bǝlki «sodigǝr hǝlⱪ» ⱨǝm «butpǝrǝs bir hǝlⱪ» bolup ⱪalƣan ohxaydu. Ularning ⱪilƣan sodisimu Hudaning nǝziridǝ ⱨaram ohxaydu.

□1:12 «Arzangliri üstidǝ tinƣan xarabtǝk turƣan ǝndixisiz adǝmlǝr...» — «arzangliri üstidǝ tinƣan xarab» xarab tinixi üqün uzun waⱪit midirlimay turuxi kerǝk. Tinƣan «arzanglar», (duƣ, qɵkündǝ) naⱨayiti aqqiⱪ bir nǝrsǝ, ǝlwǝttǝ.

■1:14 Yo. 2:10, 31; 3:15; Yǝx. 2:12-22; 13:10; 24:23; Am. 8:9; Mat. 24:29; Ros. 2:20; Wǝⱨ. 6:12-13

□1:16 «agaⱨ signali kɵtürülidiƣan bir kün bolidu» — yaki «jǝng warⱪiraxliri kɵtürülidiƣan bir kün bolidu».

□1:18 «mutlǝⱪ bir ⱨalakǝt, dǝⱨxǝtlik bir ⱨalakǝt» — yaki «mutlǝⱪ bir ⱨalakǝt, qaⱪmaⱪtǝk bir ⱨalakǝt».

■1:18 Pǝnd. 11:4; Əz. 7:19; Zǝf. 1:14-16