2
Maur Wor a Maur Wailen nar
2:1 Lipai 23:15-21; Yang 16:9-11Ak wang pa tu Suta angket tuwai kweikwei ep kai wring alntuwen. Tu angket tuwai plalng pipa, pa wang wail a tu kai rka wris al wor uk Maur Wailen pa.*2:1 Ri Lipai 23:15-16. Wang wail pa tu namput la Pentikos. Yiprokgen a Pentikos pa pati, “Wang kamel wekg tuwek wampwam.” Sisas pikekg amo plalng pa, wang kamel wekg tuwek wampwam kai plalng pipa, pa wang wail Pentikos. Pa wang a atopen kweikwei a tu angketuwai, wa tu akwonalmpen yangkipm a Maur Wailen pikekg yapon nampokgen Nowa wa katnukg nampokgen Moses. Atom tu melnum a ukipma Krais pa ak wail kai rka wris kolpa rka. Tu rka ari kalpis, tu atning milpming wail kolen wripm wail pa el pupu angkaino kitnong pa kul nar or arpme wan a tu arke pa yela. 2:3 Mat 3:11Tu ari wakg yuk ur pa kul nar ari kolen ok milip pa purngprarng nar itna tukgunakg a tu melnum pa wris wris. 2:4 Mak 16:17; Kwap 4:31; 10:44-46; 19:6Tu plalngten a rka kawor wan pa Maur Wor pa nar rpma kawor ipma atuwen pa, atom tu ak ok watipmen aur aur. Pa Maur Wor pa la kawor ipma atuwen pa, atom ngkat okel tu pa laron oklala pa kai ok a tu pa.
Ak wang pa tu Suta watipmen a pikekg rka yela anong kanokg ti pa, tu wli rka Serusalem. Tu pa tu melnum a kapor kilko alein Maur Wailen. Tu atning milpming wail pa, atom anel ak wail a pa a pa wli atning tu melnum a wuten Maur Wor awiyen pa tu ak ok anongen manet manet aur aur a tu wris wris a wli itna atning ti ak la, kolpa atom tu wrekg paipm eng atning pa. Tu wrekg paipm kolti akor lanaki tita la, “Tu melnum a oklala kil pa, tu melnum a Kalili! Ari wa antokg kolai atom wa mentepm atning a tu ak ok anongen manet manet a mentepm wris wris ak ti? Ti mentepm ti a anong kanokg Partia ai wli, a tiur pa a anong kanokg tiur ai a namput la Mitia, a Elam pa wli. A tiur pa a anong kanokg a Mesopotemia, a Sutia, a Kapatosia, a Pontus, a Esia. 10 A tiur pa a anong kanokg a Prikia, a Pampilia, a Isip. A mentepm tiur pa a anong kanokg Lipia a ela wreren anong Sairini, a mentepm tiur ti a anong wail Rom ai wli. 11 Ti mentepm kanokg yiprokg a Suta ti, a tu a ake a Suta, pake tu plelngen katnun rpma a mentepm Suta ti, ti mentepm tiur ti pa a anong kanokg Krit, wa mentepm tiur pa a anong kanokg Arepia. Ti wa antokg kolai atom wa mentepm kimeket, mentepm atning a tu laron kwap titnongket a Maur Wailen pa ak ok anongen wris wris almentepmen ti?” 12 Tu wrekg paipm titnowen akwonalmpen watipmen asen tita la, “Pa tu antokg na kolpa?” 13 Ari tu tiur pa tu la aknokgel tu pa la kolpa la, “Palpa tu al u wain titno watipmen atom ari tu titno.”
Pita laron yangkipm
14 Tu akwonalmpen watipmen a asen tita kolpa itna pa, Pita kil wrekg nampokgen tu melnum wokgen akwapel wampwam yikak wris a Sisas pa, atom kil la yikakatnen naki tu wrong kin kipman wailet a rka pa la, “Kipm melnum a Suta, a kipm mlaur a wli rka Serusalem ti pa, kupm la lanikepm kuina ur a kipm ari ti riworwor, kolpa ti kupm la kipm elng nungkulkg pa itni eng itning kuina ur a kupm la lanikepm ti. 15 Tu melnum kil pa ake tu al u wain titno pa, atom titno pa, kol a kipm akwonalmpen pa, kil kil takgni no alm num wleket a pa.2:15 Yiprokgen a Pita la kolpa pati, la tu Suta ake al al u titno a okipma kweikwei ak kong a takgni no alm num wleket pa. Pa wang a tu angkleikg wrkapm a oklala naki Maur Wailen. 16 Kuina ur a kipm atning ari ti pa pati, pikekg palng kai ok a melnum okwripm Soel la ep ak ai, atom nira ela wrkapm pa la kolkil la, 17 2:17 Soel 2:28-32'Maur Wailen la kolpa la, “Ikga ik wang umpuwen pa, ikga kupm ukwa Maur Wor akupmen kil kinar kawor rpmi tu wrongkwail kin a kipman. Ti tu warim kin a warim kipman akipmen pa ikga Maur Wor akupmen ngkiten ok, atom tu laron yangkipm akupmen kol tu melnum okwripm. A tu kipman warimpen akipmen pa ikga kiporng wulmpa pa ri kweikwei kolen a tu okgwangket a ikga Maur Wor akupmen planten pa. A tu mel nangkwor akipmen pa ikga planten kai okgwangket. 18 Wa tu kin a kipman akwapel akupmen pa ikga kupm ukwa Maur Wor kil kinar kawor rpmi tu ik wang pa, ti tu ikga Maur Wor akupmen ngkiten ok, atom tu laron yangkipm akupmen kol tu melnum okwripm. 19 A ikga kupm plan kweikwei titnongket weten a kipm melnum wrekg paipm eng ari itni no kitnong kil. Wa ikga kupm plan kla ur itni kinar kanokg pa ik plan wang pa, pa ikga tu ri walmpopm, wakg, a wa wakg wuan kitnilokgis wail paipm ikga nukur iye no no. 20 A takgni pa ikga iner kulkai mining, a kainil pa ikga palng walmpopm rke rke, pa pati wreren wang a Wailen eng a palng nimpokgen titnongket a klalen wail akilen pake. 21 Ikga ik wang pa mla ur kil ukwen nang a Wailen pa, ikga kil uwiyel eng alkilen pa.”' Pa ok a Maur Wailen pikekg palng kai ok a melnum okwripm Soel la.
22 Oklala a ela wrkapm a Maur Wailen pa am la kolpake, kolpa ti kipm melnum a Isrel, kipm elng nungkulkg pa itning yangkipm kil a kupm la mpa lanikepm pa: Sisas a Nasaret pa melnum a pikekg Maur Wailen takweiyel la nar eng la ngklin kipm pake. Ti kil pikekg antokg kweikwei weten a ake melnum ari ep, kweikwei titnongket wrongkwail, a kil elng kla watipmen pa elng itna, ti kipm ariwe pa. Pa Maur Wailen ak plantepm eng kipm ri la la, am Maur Wailen kil alkil pa ukwa Melnum pa nar pake. 23 Ari kipm awi melnum pa uk kai wam a tu melnum a ake katnun yangkipm titnongket a mentepm Suta pa, atom tu almpel amo karkurngkel rka yo okgmangki. Pake pikekg ep ak ai, wasrongen a ariwe a Maur Wailen kil alkil ai ak kolpake, atom am kil akwonalmpen pa yat ise, la kil ikga elng Sisas elng kai wam akipmen. Atom am kipm pikekg ak katnun kolpake. 24 Ari Maur Wailen la kil wrekg, a ungkwan kalkuten a wleket a kil amo pa kai takwlelkg. Eng ntei, Amo ti ake antiwe titnongket mpa rkul kil pa rpmi i wrik om a tu a amo kai arpme pa. 25 2:25 Nang 16:8-11Kol a mentepm angkleikg kai wrkapm Nangnang a Tepit awi ok a Sisas pa nira lala, 'Kupm akangklei ari Wailen kil antiwopm rpma. Kil itna wrerentopm alkopm titnongket, eng ake antiwe mpa kupm nulkwok ngko. 26 Kolpa atom ipma akupmen pa atopen paipm, a ok akupmen ti ak ak nangnang atopen kolti. Wa numpalk ti a ikga imo atom uwen kawor kirk a tu u mlaminel pa, kupm ariwe la kupm ikga rmpi uwi yapm rmpi waiketn kolti. 27 Eng ntei, kupm ariwe la kitn Maur Wailen ikgake elng amen wor akupmen pa rpmi i yongkyong kai wrik om a tu melnum a amo pa kai arke pa. A kitn ikgake elngen numpalk a kupm melnum wriwen wor alkitn kil kai rmpi mampis paipm pa. 28 Ti kitn pikekg plantopm ya wor a rpma yongkyong, a kitn ikga uwiyopm iye kaino ntiweitn rpmi, a lkopm atopen wail manten.' Yangkipm a pikekg Tepit awi ok a Sisas lanaki Maur Wailen pa, am kupm lakati nakepm kai kolpake.
29 2:29 1 Tukg 2:10Ti kipm wusok wusok, wail wail a mansan alkupm a mentepm Suta pa, kupm ake mpa ngkirk, kupm mpa lanikepm ngko wunong la mentepm wrongkwail ariwe mamikgmaminen a mentepmen Tepit pa la, pikekg kil amo, tu alupm kil kawor mlamin pa elngkirmpa, ti mlamin a kil am itna wrerento a tike. Ti ak wang ti pa mentepm ari itna wunong a pa. 30 2:30 2 Sam 7:12; Nang 89:3-4; 132:11Tepit pa kil melnum okwripm a Maur Wailen, atom Maur Wailen kil naren kil alkil, atom wa yapon yangkipm nampokgen Tepit pa la, kil ikga ngkit yoampei ur a Tepit pa ikga palng melnum wailen itni tukgunakg kol Tepit kil alkil pa. 31 2:31 Nang 16:10Tepit kil ariwe pa ep ak ai kuina ur a Maur Wailen la ntokg pa, kolpa atom ari kil laron Krais, melnum a Maur Wailen takwei la ukwa nar ikirmpen paipmpaipm amentepmen ti, la kil ikga imo atom wa wrekg. Atom kil la la Maur Wailen ikgake utnuurngkel rpmi wrik om pa rpmi, wa ikgake wa kil elngen numpalk a kil pa rmpi mampis kawor mlamin a uwen melnum ti armpe pa, kalpis. 32 Atom am Sisas pake, a pikekg amo atom Maur Wailen la atom kil wrekg. Ti men wrongkwail men pikekg nungkulkg a wulmpa ari pa, atom men laron pa. 33 2:33 Kwap 5:32; 7:55-56Kil am Maur Wailen Yan alkilen pa ngkatel alkel nang wailen kaino rpma nampokgen kil alkil ise. Kil awi Maur Wor a pikekg Yan alkil yapon yangkipm nampokgentel pa, atom kil ukwa Maur Wor pa narnto, ti am kipm atning a ari itna tike. 34 2:34 Nang 110:1Tepit kil alkil pa pikekg ake wrekg kaino anong wor a Maur Wailen pa, kalpis. Pikekg kil la ela wrkapm Nangnang akilen pa la Sisas pa kolkil la, 'Maur Wailen pa naki Wailen akupmen pa2:34 Yiprokgen a Tepit la “Maur Wailen naki Wailen akupmen pa” pati la kolkil “Maur Wailen naki Wailen Sisas akupmen.” la, “Kitn kulno ntiwopm rpmi, eng mpa kupm lkeitn titnongket akupmen a lkeitn nang wailen. 35 Kitn kul no rpmi i i, ikga kupm la kitn rkganti tu wrongmanto akitnen pa.”'
36 2:36 Kwap 5:30-31Kolpa ti kipm wrong kin kipman a Isrel pa, kipm mpa uwi riwe kil: Sisas, melnum a kipm or amo karkurng rka yo okgmangki pa pati, pa pikekg Maur Wailen alkil la kil Wailen, a kil Krais, melnum a pikekg kil takweiyel la ikirmpen mentepm wrong kin kipman ti.”
Tu watipmen plelng ipma
37 Tu wrong kin kipman atning yangkipm a Pita la pa, pa almpen ipma pa kolpa atom tu numpaipm. Atom tu asen Pita nampokgen tu melnum wokgen akwapel a Sisas pa la, “Kipm melnum wor amenen, ti mpa men ntokg kolai?” 38 Ari Pita pa akalmpenten la, “Kipm wris wris ti mpa kipm plelng ipma, atom kipm kul eng mpa men naren nang a Sisas Krais kulukepm, eng mpa Maur Wailen ungkwan paipmpaipm akipmen kai tukulelkg, plalng pipa, kipm uwi Maur Wor a Maur Wailen. 39 2:39 Aisaia 57:19Maur Wailen am pikekg yapon yangkipm nampokgen kipm pa, a tu watnom walpopm akipmen a aye or pa kai pake, la ikga lkepm Maur Wor alkil pa. Wa nampokgen tu mla ur a rka tatu anong ya watinet ai, am tu a Wailen, Maur Wailen amentepmen akwewen pake, la tu kul eng kil.”
40 Pita kil angkli yangkipm lanaken kolpa kai, atom kil wa la karkurngken aloken la, “Kipm rpmi uk ikg riwe ikglen kipm alkipm, eng ikgake kipm uwi wleket kolen tu melnum a antokg paipmpaipm ti ikga uwi wleket atnen paipm a tu antokg pa.” 41 2:41 Kwap 2:47; 4:4Tu wrong watipmen atning yangkipm a Pita laron naken pa, atom tu a ukipma katnun pa, tu kaluken. Ti tu melnum a ukipma Sisas ak wang pa, pa palng wailet paipm, kamel kamel (3,000).
Tu melnum a ukipma Sisas pa rka wris angklin tita
42 2:42 Kwap 20:7Ti tu a ukipma katnun yangkipm a tu melnum wokgen akwapel a Sisas kaling planten pa, tu uk tu alntu kai eng atning katnun yangkipm pake. Tu akangklei kai rka wris al al okipma wa awi okipma a Sisas a wa oklala naki Maur Wailen kolpake. 43 Tu melnum wokgen akwapel a Sisas pa, tu antokg kweikwei weten titnongket a ak plan titnongket a Maur Wailen ti tu wrongkwail ari pa, tu ngkark paipm. 44 2:44 Kwap 4:32-35Tu kin a kipman a ukipma Sisas pa, tu am kaingkai rka wris kolpa, a tu alupm nikgwalpm kolpa la kweikwei atuwen pa a wrongkwail. Tu ari la mla ur kil tukwok eng kuina a i pa, tu ak angklin kil pa. 45 Atom tu uk kanokg a kuina ur atuwen pa kai tu armpenten, atom tu awi marpm pa atom tu ak angklin tu mla ur a rpma tukwok pa. 46 Akangklei wang wris wris pa tu am anel kai rka rka wris a yipmingki wunen a yalming a Maur Wailen. Tu anel atopen angklin tita okipma kweikwei ti aye kai takwem al rka wris, wa awi okipma a Sisas al kolpa wan ur wan ur. 47 2:47 Kwap 6:7; 11:21Tu ngkat nang a Maur Wailen atopen kolpa rpma. Tu wrongkwail ariwen kolpa, tu atopen kaporng yangkipm. Akangklei wang wris wris pa titnongket a Wailen Sisas akwap kolpa awi tu melnum weten weten tiur aye kai aken tu a Maur Wailen akawiyen aye kai eng alkilen pa, atom tu palng wailet a wailet kolpa aye kai.

2:1 2:1 Lipai 23:15-21; Yang 16:9-11

*2:1 2:1 Ri Lipai 23:15-16. Wang wail pa tu namput la Pentikos. Yiprokgen a Pentikos pa pati, “Wang kamel wekg tuwek wampwam.” Sisas pikekg amo plalng pa, wang kamel wekg tuwek wampwam kai plalng pipa, pa wang wail Pentikos. Pa wang a atopen kweikwei a tu angketuwai, wa tu akwonalmpen yangkipm a Maur Wailen pikekg yapon nampokgen Nowa wa katnukg nampokgen Moses.

2:3 2:3 Mat 3:11

2:4 2:4 Mak 16:17; Kwap 4:31; 10:44-46; 19:6

2:15 2:15 Yiprokgen a Pita la kolpa pati, la tu Suta ake al al u titno a okipma kweikwei ak kong a takgni no alm num wleket pa. Pa wang a tu angkleikg wrkapm a oklala naki Maur Wailen.

2:17 2:17 Soel 2:28-32

2:25 2:25 Nang 16:8-11

2:29 2:29 1 Tukg 2:10

2:30 2:30 2 Sam 7:12; Nang 89:3-4; 132:11

2:31 2:31 Nang 16:10

2:33 2:33 Kwap 5:32; 7:55-56

2:34 2:34 Nang 110:1

2:34 2:34 Yiprokgen a Tepit la “Maur Wailen naki Wailen akupmen pa” pati la kolkil “Maur Wailen naki Wailen Sisas akupmen.”

2:36 2:36 Kwap 5:30-31

2:39 2:39 Aisaia 57:19

2:41 2:41 Kwap 2:47; 4:4

2:42 2:42 Kwap 20:7

2:44 2:44 Kwap 4:32-35

2:47 2:47 Kwap 6:7; 11:21