Kwap
a tu melnum wokgen akwapel a Sisas ak
Tu melnum wokgen akwapel a Sisas laron yangkipm itna Serusalem
1
(Klapm 1:1-8:3)
Sisas yapon yangkipm la ukwa Maur Wor akilen pa nar
1:1 Luk 1:3Melnum wor akupmen Tiopilus, alkeitn wor. Kupm pikekg nira wrkapm pa ak lanakeitn kweikwei kwap wrongkwail a pikekg Sisas kil ak a kaling plan arowonel tu wrong kin kipman ak ep ilmpiwen ai, 1:2 Mak 16:19; Luk 24:49-51kulngkul kul angko wang a kil amo wa wrekg rpma, atom kil palng kai tu melnum wokgen akwapel alkilen a kil takweiyen pa tu ariwel. Atom Maur Wor angklinsel atom kil alken kwap, a alken yangkipm ok wrongkwail pa plalng pipa, Maur Wailen awiyel aye kaino kwa ise. 1:3 Luk 24:36-49; Kwap 10:41Pikekg ak wang a kil pikekg rpma kanokg ti pa, kil arki kalkuten kolpa kai amo. Atom kil wrekg plan kil alkil ti angko wunong, atom tu ariwel la kil am wrekg ise. Ake antiwe mpa melnum ur ikwonilmpen watipmen la kil ake wa wrekg pa. Kil palng wli pa wli pa anti watipmen tu ariwel, kolpa kai wang kamel wekg. A kil laron yangkipm wor pa naken la, Maur Wailen itna wailen ikgalen nol nikgwalpm a tu wrong kin kipman. 1:4 Luk 24:49; Son 14:16-17; Kwap 2:33Wang ur pa kil palng anti tu melnum wokgen akwapel alkil pa rka wris, atom kil la karkurngken lanaken la, “Kipm rpmi Serusalem ti rpmi pen, ampur kipm atnuurng Serusalem ti kai pa. Kipm rki nungkwangen kwei ur a Yan akupmen yapon la lkepm, kol pikekg kupm lanakepm pa. 1:5 Mat 3:11Son kil pikekg kalukepm ak u kolti, pake wang wreren eng Yan akupmen ikga kulukepm ik Maur Wor akilen.”
1:6 Luk 24:21Wa ak wang ur pa kil wa palng kai tu melnum wokgen akwapel akilen a tu wli rka wris pa, atom tu asentel la, “Wailen, wang a kitn la la wrekg itni tukgunakg ikglen mentepm Isrel ti am tike, kol a pikekg tu melnum tukgunakg amentepmen ikgalento pa?” 1:7 Mak 13:32Ari Sisas lanaken la, “Pa ake kwei ur a kipm ti la mpa kipm riwe wring a wang pa, kalpis. Pa kweikwei a Yan kil alkil ai alm wang ak ariwe a titnongket a kil alkil ai, a kil lala ikga palng pa. 1:8 Mat 28:19; Luk 24:48Pake ikga Maur Wor nar kawor rpmi kipm ti, atom kipm ikga uwi titnongket, atom kipm ikga laron nang akupmen ti itni Serusalem ti, a yela tutu anong kanokg a Sutia ti, wa kai yela tutu anong kanokg a Samaria ai, wa kolpa iye kai yela kanokg ti.”
Maur Wailen awi Sisas aye kaino kwa
Sisas lanaken yangkipm ok pa plalng pipa, Maur Wailen awiyel aye kaino kwa, a tu melnum wokgen akwapel akilen pa itna ikatnentel kolpa itna. A kil kaino kolpa kaino kaino elng kawor am kawor waipmunu wunen ai kolti, a tu ake ariwel om. 10 Tu itna ikatnentel kaino kitnong kolpa itna a a, tu tutusraing ari melnum wekg ur pa palng kulnar penterngen kolti itna wreren tu ti. Tuwekg pa nowe apm tangkoren muinmainet pa. 11 1:11 Mat 26:64; Luk 21:27A tuwekg asenten la, “Kipm melnum a Kalili, wa kipm itna itna ikatnen erkisen kaino kitnong pa kolpa itna eng ntei? Sisas kil a wet Maur Wailen awiyel aye kaino kitnong pa, kil ikgam wa yaper nar kol a kipm ariwel a kil kaino pake.”
Tu ngkat melnum ur la uwi wrik a Sutas
12 1:12 Luk 24:50-53Wrik a tu melnum wokgen akwapel a Sisas itna ikatnentel pa pati, pa tu namput la la Wrik Nangen Olip. Tu itna ari Sisas pa kaino kitnong plalng pa, tu a pa yaper nar kul no anong wail Serusalem a ela wreren kolti. Pa wang wail a rpma eng yapm atom ake mpa tu ngkom kai watin pa, mpa tu ngkom kai wreren kolti.*1:12 Ak wang wail a tu rpma eng yapm pa, yangkipm titnongket a tu pa la tu ake mpa ngkom ya watinet ik wang wail pa, tu ngkom kol kilomita (km) tiwel kolti atom yaper wli, atom iken tita kilomita (km) wris. 13 1:13 Mat 10:2-4Tu no palng or Serusalem pa, tu kai kaino rka wan walop ur a ela kaino kwa. Tu rka wan a tu wli arke arke pake. Tu melnum a kai rpma wan pa pati nang atuwen pa pati kil: Pita, Son, Semis, Antru, Pilip, Tomas, Partolomyu, Matyu, a Semis, warim kipman a Alpius, a Saimon, melnum ur a tu Selot1:13 Om a tu Selot pa pati, tu karken a la tu Rom ikgalen tu pa, tu la kol a elng melnum ur alntuwen a tu alntu Suta ti itni ep ikglenten., a Sutas, warim kipman a Semis. 14 Tu kulkai takwem rka wris nampokgen tu kin tiur, a wa Maria man a Sisas, a nampokgen tu wusok wusok a Sisas pa. Nikgwalpm a tu pa rka wris oklala naki Maur Wailen akangklei wang kolpa rka pake.
15 Tu rka kolpa kai, wang ur pa tu alntu melnum wokgen akwapel a Sisas nampokgen tu melnum wrongkwailet paipm a ukipma Sisas tu wli takwem rka wris. Tu wrong pa palng kol kamel wampwomis wampwompwris. Atom Pita kil wrekg itna lanaken la, 16 1:16 Nang 41:9”Kipm melnum alkupm a mentepm ukipma Sisas, kipm itning! Kuina ur pikekg palng kai Sutas, melnum a pikekg uk ya eng tu arkul or Sisas pa, pa am palng katila kol ok a Maur Wor a Maur Wailen la ep ak ai la wli ok a Tepit, atom kil nira ela wrkapm a Maur Wailen pa. 17 Sutas pa am pikekg melnum wokgen ur amenen a kil akwap wris kol a men ak ti, laron yangkipm a Maur Wailen eng ak angklin tu wrong kin kipman.”
18 1:18 Mat 27:3-8Marpm a Sutas akarmpen kanokg pa kil awi or ya paipm, kolpa atom ari kil kai kaino angko aye tukgunakg a kil pa ep kulnar ngkrang rmpa kanokg ti atom nikgnampi pa turus elngkul or en. 19 Atom tu wrongkwail a rka Serusalem ti pa tu atning ari pa, atom tu alil nangkel wrik kanokg pa ak ok anongen alntu pa lala Akeltama. Yiprokgen a wrik nang kil pa pati la, “Kanokg a walmpopm ungkwan atne!”
20 1:20 Nang 69:25; 109:8Wa Pita kil wa la, “Ti yangkipm kil a pikekg Tepit nira ela wrkapm Nangnang pa la kolkil la 'Ti anong a kil pa elng itni kupuk, ake mpa melnum ur rke!', wa nira yat la, 'Tu mpa tukwei melnum ur mpa wa uwi wrik a kil pa ikwap pa.' Ti yangkipm wekg a pikekg lawen ak ai la ikga palng pa, am palng tike.
21 Kolpa ti mpa mentepm ngkit melnum ur uwi wrik a Sutas pa. Mpa mentepm ngkit melnum a pikekg antiwo atn akangklei wang ak wang a Sisas kil antiwo atn a rpma pa, 22 1:22 Mak 1:9; 16:19; Son 15:27ak wang ep lmpiwen a Son kil kaluk Sisas, angkai ai kulngkul wli wang a Maur Wailen Yan alkil awiyel aye kaino kitnong. Kolpa ti mpa mentepm ngkit melnum ur pake, kil a pikekg nungkulkg a wulmpa antiwo atn pa kul ntiwo itn, eng mpa men niki tu wrong kin kipman pa la Sisas a pikekg amo pa, aklale, pa am wrekg ise.”
23 Pita la kolpa plalng pa, tu rkan melnum wekg pa elng itna: ur pa Sosep a tu namput la Parsapas, a nang wompel a kil pa Sastus, a ur pa Matias. 24 Atom tu asen Wailen pa la, “Wailen, kitn alkitn pa ariwe nol nikgwalpm a men melnum ti. Mpa kitn planto wris ur a tuwekg ti a kitn takwei la, 25 mpa uwi wrik a Sutas pa palng melnum wokgen akwapel akitnen, eng mpa ntiwo ikwap akitnen. Ti kwap pa pikekg Sutas antiwo ak pa atom kil atnuurng itna pa, a kil amo kai wrik ur alkil a tu melnum paipm a kolpa amo kai arke arke pake.” 26 Atom tu kapor ker pa ak awiye tita la mla a i klangkil pa, mpa kil pa uwi wrik a Sutas pa, atom am Matias pa klangkil pake. Atom am kil pa awi wrik a Sutas kai aklanti tu melnum wokgen akwapel wampwam yikak wris a Sisas pake.1:26 Tu Suta la tukwei melnum a kai ya wrongkwail tiur pa, tu nira nang a melnum ela wes pa plalng pa, tu klasinen klasinen atom elngen wris ur pa angko, eng mpa tu ri la nang a mla a i ele pa, pa am kil pake. (Angk 28:30; 27:21; Esra 2:63)

1:1 1:1 Luk 1:3

1:2 1:2 Mak 16:19; Luk 24:49-51

1:3 1:3 Luk 24:36-49; Kwap 10:41

1:4 1:4 Luk 24:49; Son 14:16-17; Kwap 2:33

1:5 1:5 Mat 3:11

1:6 1:6 Luk 24:21

1:7 1:7 Mak 13:32

1:8 1:8 Mat 28:19; Luk 24:48

1:11 1:11 Mat 26:64; Luk 21:27

1:12 1:12 Luk 24:50-53

*1:12 1:12 Ak wang wail a tu rpma eng yapm pa, yangkipm titnongket a tu pa la tu ake mpa ngkom ya watinet ik wang wail pa, tu ngkom kol kilomita (km) tiwel kolti atom yaper wli, atom iken tita kilomita (km) wris.

1:13 1:13 Mat 10:2-4

1:13 1:13 Om a tu Selot pa pati, tu karken a la tu Rom ikgalen tu pa, tu la kol a elng melnum ur alntuwen a tu alntu Suta ti itni ep ikglenten.

1:16 1:16 Nang 41:9

1:18 1:18 Mat 27:3-8

1:20 1:20 Nang 69:25; 109:8

1:22 1:22 Mak 1:9; 16:19; Son 15:27

1:26 1:26 Tu Suta la tukwei melnum a kai ya wrongkwail tiur pa, tu nira nang a melnum ela wes pa plalng pa, tu klasinen klasinen atom elngen wris ur pa angko, eng mpa tu ri la nang a mla a i ele pa, pa am kil pake. (Angk 28:30; 27:21; Esra 2:63)