Yangkipm Wor a
Mak
nira
Sisas wli eng laron naki tu wrong kin kipman la Maur Wailen la itni Wailen ikglen nol nikgwalpm atuwen
1
(Klapm 1:1-3:6)
Son kil melnum a kaluk tu, kil angkli yangkipm
(Mat 3:1-12; Luk 3:1-9,15-17; Son 1:19-28)
1 Wrkapm kil yangkipm wor a la Sisas Krais, Warim Kipman a Maur Wailen.
2 1:2 Malak 3:1Yangkipm wor kil pekg palng ep naki Aisaia, kil melnum ok wripm a Maur Wailen, atom kil nira yangkipm kolpa, “Itning, mpa kupm ukwa melnum a aye yangkipm itna ya pa kai ep eng numprampen ya akitnen. 3 1:3 Aisaia 40:3Angko wrik kalpmilel a ake melnum ur arpme pa, ok a melnum ur pa akwe la, 'Numprampen o! Numprampen ya eng Wailen! Ukulentel ya pa riworwor!'”
4 1:4 Kwap 13:24; 19:4Yangkipm pekg Aisaia nira pa, am palng ok arke tike. Son, kil melnum a kaluk tu pa am wli itna wrik kalpmilel ake melnum ur arpme tike. Kil angkli yangkipm eng tu wrong kin kipman eng mpa tu plelng ipma, eng mpa kil kuluken, atom mpa Maur Wailen kil ungkwan paipmpaipm atuwen. 5 Tu wrongkwail a Sutia, a anong wail Serusalem tu kai eng Son. Tu laron paipmpaipm alntuwen pa, atom Son kil kaluken kai u kop Sotan.
6 1:6 2 Tukg 1:8; Mat 11:8Son kil nowe apm a tu antokg walkg a manto meng watin (kemel), kil ak ampei angket apm alkilen. Kil al ka nampokgen u pong tatu mpang. 7 1:7 Kwap 13:25Kil angkli yangkipm la kolpa, “Melnum ur a kul katnukg kupm ti pa, kil pa melnum wailen nang arke, kupm kil pa warim korpis nang kalpisen a kol kil pa akentiwe mpa iner nepm palk a melnum wailen a kolpa. 8 Kupm ti kalukepm ak u kolti, pake ikga kil alkil kulukepm ik Maur Wor alkilen ai.”
Son kil kaluk Sisas
(Mat 3:13-17; Luk 3:21-22)
9 Ak wang pa Sisas kil atnurng anong Nasaret a anong kanokg Kalili pa kil nar, atom Son kil kalukel itna u kop Sotan. 10 Kil wrekg penterngen a u ti no kwa kolti, kil ari kitnong a rakol pa, Maur Wor kil narntel kol wel punum pa. 11 1:11 Nang 2:7; Aisaia 42:1; Mat 12:18; Mak 9:7Plalng pipa, ok ur akwe angkaino kitnong pa nar la kolpa, “Pa kitn Warim Kipman akupmen, kupm plan ipma wor wasrongenteitn. Ipma akupmen pa wor atopen kitn.”
Maur Paipm Satan ningkail Sisas la kil ngko
(Mat 4:1-11; Luk 4:1-13)
12 Maur Wor tilp Sisas atatu kai wrik kalpmilel ur a ake melnum ur arpme. 13 1:13 Nang 91:11-13Sisas rpma wrik kalpmilel pa kol wang kamel wekg miningkranen, atom Maur Paipm Satan ningkailel la kil ngko. Kil rpma nampokgen ul a kirko wanin kweikwei paipm tilpmingen, pake tu maur akwapel a Maur Wailen pa wli angklinsel.
Sisas kil ngkaten kwap ak kai Kalili
(Mat 4:12-17; Luk 4:14-15)
14 1:14 Mak 6:17Tu arkul Son kil aye kai rpma wan tipmining pipa, Sisas kil kaino anong kanokg Kalili ngkaten laron yangkipm wor a Maur Wailen. 15 1:15 Mat 3:2Kil la, “Wang pekg Son lala pa am palng tike. Maur Wailen la itni wailen ikglen nol nikgwalpm a kipm wrong kin kipman pa am wang tike. Kolpa ti kipm plelng ipma, ukipma yangkipm wor a Maur Wailen!”
Sisas kil akwe tunteng melnum wikgwikg pa atom tunteng kai katnuntel
(Mat 4:18-22; Luk 5:1-11)
16 Sisas kil angkom antilawe ukupuk yamping a Kalili pa, atom kil ari Saimon nampokgen wusok alkilen Antru. Tuwekg angkli apm mumu pa elng kinar ukupuk pa eng akawi yul pa itna. Kwap pa pati pa kol kwap marpm alntuwekgen. 17 Atom Sisas kil lanaken la, “Kipmekg kul kutnun kupm ti, eng mpa kupm kiling plantepm, atom ikga kipmekg rkolng tu wrong kin kipman iyekul kolen a kipmekg arkolng yul pa!” 18 Tuwekg atnurng apm mumu pa pinterngen kolti rmpa pa, a tuwekg kai katnun Sisas.
19 Tunteng angkom katila ukupuk yamping pa kai, atom tunteng ari warim kipman warimpen wekg a Sepeti, tuwekg wusok wail, Son a Semis. Tuwekg rpma kawor nim ukupuken pa angkut karpo noworel apm mumu a kitnangku pa. 20 Sisas kil akwewen, atom tuwekg atnurng yan Sepeti nampokgen tu melnum akwapel a Sepeti pa kai nim ukupuken wail pa penterngen kolti, a tuwekg kai katnun Sisas.
Sisas kil ungkwan maur paipm takwleikgen melnum ur
(Luk 4:31-37)
21 Sisas nampokgen tunteng melnum a katnuntel pa, tunteng kai anong wail Kaperneam. Ak wang wail a rpma eng yapm pa Sisas kil kawor wan a tu atning atning yangkipm a Maur Wailen atnewe pa. Kil kaling plan tu wrong kin kipman pa yangkipm a Maur Wailen. 22 1:22 Mat 7:28-29Ake kil aro wonelen kol tu melnum a aroaro wonel tu yangkipm a Moses pa, kalpis, kil aro wonelen nampon titnongket kol kil alkil yangkipm yiprokgen. Tu atning yangkipm pa, atom tu wrekg paipm.
23 Ak wang pa melnum wris ur a maur paipm kimpilpet arpme pa, kil kawor wan a atning atning yangkipm a Maur Wailen atnewe pa, kil kirkar akwe la kolpa, 24 1:24 Mak 5:7”Sisas a Nasaret, kitn kul eng la ntokg na men ti? Aki kitn kul eng la ntokg men ti kai paipm? Kupm ariweitn pa, kitn Melnum Klalen Wakget a Maur Wailen!” 25 Sisas kil akle maur paipm pa la kolpa, “Kitn yipo ok akitnen pa! Kitn or kai tukwleikgen melnum pa kai o!” 26 1:26 Mak 9:26Maur paipm kimpilpet kil laik melnum pa ngkrang kolti, atom kil kirkar yikakatnen paipm, atom kil or takwlelkgen melnum pa. 27 Tu wrong kin kipman pa ari pa tu wrekg paipm, atom tu naki tita la, “Ei, kipm itning yangkipm pa ri, yangkipm pa titnongket tuwa! Tu maur paipm kimpilpet atning yangkipm a melnum pa ungkwanten pa atom tu ngkark!” 28 1:28 Mat 4:24Atom penterng kolti tu aye yangkipm pa kai yela anong kanokg a Kalili pa lanaki tu pa.
Sisas kil ungkwan numpet a yalmpikg a Saimon
(Mat 8:14-15; Luk 4:38-39)
29 Tunteng atnurng wan a atning atning yangkipm a Maur Wailen atnewe pa, tunteng or en, atom Sisas kil awi Semis ekg Son pa aye kawor wan a Saimon a Antru. 30 Tunteng naki Sisas pa penterngen la yalmpikg mayen a Saimon pa amo num wakget paipm, ti okg rmpa wrik a pa. 31 Atom Sisas kai wrerentel a kil wamparmpewel wam pa aye wrekg pipa, amo num wakget a kil pa am kai plalng ike. Atom kil antokg okipma pa uk tu pa al.
Sisas kil ungkwan numpet a tu wrong kin kipman
(Mat 8:16-17; Luk 4:40-41)
32 Takgni kai kinar wreren eng a mining turkget pa tu aye tu melnum numpet kimeket nampokgen tu a maur paipm arpmewen pa aye kul eng Sisas. 33 Tu wrong kin kipman a anong wail Kaperneam pa tu angkli mapming mapming rka wanyun pa. 34 1:34 Mak 3:10-12Sisas kil ungkwan numpet auraur a tu melnum wailet pa. Kil ungkwan maur paipm watipmen. Tu maur paipm pa tu ariwe Sisas, kolpa ti Sisas kil wa angkengken la ampake tu oklala.
Sisas kil atn ak kwap or kai Kalili
(Luk 4:42-44)
35 1:35 Mat 14:23; Mak 6:46Ak kong miningket paipm ai Sisas kil kai wrik ur a ake melnum ur arpme pa atom kil oklala naki Maur Wailen. 36 Saimon kil awi tu alkil pa tu katnun akorel kolpa kai, 37 tu ansilel, atom tu lanakel la, “Tu wrongkwail pa asen akoreitn.” 38 Ari Sisas kil la, “Ti tepm kai tutu anong ur a itna wreren tatu ti! Kupm am wa la ngkli yangkipm eng tu pa yat pake, kolpa atom kupm kul.” 39 1:39 Mat 4:23; 9:35Sisas kai yela or kai anong kanokg a Kalili. Kil ak kwap angkli yangkipm yela wan a atning atning yangkipm a Maur Wailen atnewe pa. Kil ungkwan maur paipm nampokgen.
Sisas kil antokg i paipuk a melnum ur pa palng wor
(Mat 8:1-4; Luk 5:12-16)
40 Melnum ur a i paipuk awiyel pa kil kul eng Sisas. Atom kil kapor kilko aleinsel a akg a oklala nakel la, “Kol kitn wasrongen pipa, kupm ariwe la kitn antiwe mpa ntokg numpet a kupm ti palng wor pa.” 41 Sisas kil areinsel atom kil elng wam elewel, atom kil lanakel la, “Kupm wasrongen pa.” 42 Sisas kil la plalng, penterng kolti numpet i paipuk akilen pa palng wor. 43 Sisas kil tilpel minsrang la kil kai itatu. 44 1:44 Lipai 14:1-32Kil alkel yangkipm titnongket kolpa la, “Ampake kitn laniki melnum ur tutu ya pa kai pa, yaper! Kitn kai plan nepmwam akitnen pa kai melnum ipma krakgen a ak ak kwap eng al wor uk Maur Wailen pa kolti, il wor uk Maur Wailen pa itnen numpet akitnen a palng wor pa kol yangkipm titnongket a pekg Moses lanakepm pa. Kolpa eng mpa tu wrongkwail riwe la numpet a kitn pa am plalng ike.” 45 Ari melnum pa kil ake wa atning, kil kai yela laron naki tu wrongkwail eng yangkipm yiprokgen a wet Sisas kil antokg numpet a kil palng wor pa. Tu wrongkwail atning yangkipm a kil la pa aklale, atom tu kai akoporel angko ya. Sisas kil akentiwe kai angko wunong kai anong ur pa kalpis. Tu wrongkwail yela takwleikgen tita kul eng ari Sisas.
1:2 1:2 Malak 3:1
1:3 1:3 Aisaia 40:3
1:4 1:4 Kwap 13:24; 19:4
1:7 1:7 Kwap 13:25
1:11 1:11 Nang 2:7; Aisaia 42:1; Mat 12:18; Mak 9:7
1:13 1:13 Nang 91:11-13
1:22 1:22 Mat 7:28-29
1:34 1:34 Mak 3:10-12
1:44 1:44 Lipai 14:1-32