12
Ntokg uk ikg riwe nikgwalpm a tu melnum a arpmen yangkipm yiprokgen a Moses a kansil plan ak num enen ti kolti
Tu wrongkwailet paipm ai anel wli rka amprilawe tita paipm ai, mpa tu ngkom kolai. Tu angkom ari rkganti tita kolti, atom Sisas kil la ep naki tu watnom alkil pa la, “Kipm uk ikg riwe nikgwalpm a tu melnum a arpmen yangkipm yiprokgen a Moses pa: tu kansil plan ak num enen ti kolti, pa kol mpim ap mringen a ak arongke kai or arpme nok ti plalng, atom angki wail. 12:2 Luk 8:17Ti kol kuina ur a itna ampen pa, ikga palng kai ngko wunong, a kuina ur a aur pa, ikga uwiye kai ngko wunong. Pa am wa kolpake, kuina ur a kipm la ak mining pa, ikga tu itning ik ran, wa kuina ur a kipm la akoo ampen naki tita kai nungkulkg rpma kawor wan wunen pa, ikga tu kul or la ik ok wail kai en ai.”
Mentepm mpa ngkirken Maur Wailen wris ita kolti
(Mat 10:28-31)
“Ti kipm melnum wor wor alkupm, kupm lanakepm la ampur kipm ngkarken melnum a almpepm amo pa. Pa tu almpepm numpalk ti kolti tuwa, tu ake antiwe antokg kuina ur kolai. Pake mpa kupm iyewepm ngkirken melnum ur kil. Kil pa antiwe titnongket a antokg kamel amo plalng pa, angkli kamel elngkai anong paipm. Ti kipm ngkirken melnum pa!
Ti kipm ariwe pa, wel waseksek wampwomis pa mentepm am ak marpm watet wompel wekg kolti pa ak armpen armpen pake. Pake, Maur Wailen pa ake wonmisen kweikwei waseksek kol wel ti, kil ikgalen pa. 12:7 Luk 12:24; Kwap 27:34Ti am wa kolpake, tukgunakg walk wris wris akipmen ti pa, am kil am wa angkleikg kimeket ise, ti ampur kipm ngkark, eng ntei, kipm ti pa wa wail manten itna ep angen wel waseksek watipmen pa.”
Ampur lam nang a Krais
(Mat 10:32-33; 12:32; 10:19-20)
“Pake kupm lanakepm la, mla ur a kil laron nang a kupm ti itna tu wrongkwail pa la kil alkil la kil akupmen ti pa, ikga wa Warim Kipman a Melnum pa kil laron nang a kil pa itni wulmpa a tu maur akwapel a Maur Wailen pa la kil akilen. Pake mla ur a lam nang akupmen ti itna wulmpa a tu wrongkwail pa, ikga Warim Kipman a Melnum wa lam nang akilen pa itni wulmpa a tu maur akwapel a Maur Wailen.
10 Ti mla ur a kil la paipmel Warim Kipman a Melnum pa, ikga Maur Wailen ungkwan paipmpaipm akilen pake. A melnum a kil la paipmel Maur Wor a Maur Wailen pa, paipmpaipm akilen pa ikgake kil ungkwan.
11 12:11 Mak 13:11; Luk 21:12-15Ti kol tu uwiyepm iye kawor wan a atning atning yangkipm a Maur Wailen atnewe pa eng ntokg yangkipm, aki iye kai itni tu mringman a tu melnum wailen pa, ampur kipm ngkark, la mpa kipm ikilmpe aki kipm la kolai pa. 12 Maur Wor a Maur Wailen pa mpa lanikepm ik wang ketn pa kuina ur la mpa kipm la pa.”
Melnum a antiwe pa kinipis wonkulngen kweikwei alkilen
13 Atom melnum wris ur itna kuin a tu wrong kin kipman pa lanaki Sisas pa la, “Melnum a kaling plan tu, kupm wasrongen la kitn laniki wailen alkupm ti eng mentekg wako kweikwei a yan elngnto itna ti.” 14 Ari Sisas lanakel la, “Kipmekg! Mla la mpa kupm rpmi itning yangkipm a kipmekg ti mpreingtepm kweikwei ti?” 15 12:15 1 Ti 6:9-10Atom wa kil lanaki tu wrong kin kipman pa la, “Kipm wonirpme ikglen kipm alkipm ti riworwor, eng ake mpa kipm ringkowe la uwi kweikwei watipmen pa, eng ntei, kweikwei watipmen a kolpa ake antiwe angklin melnum eng rpma wor wa awi rpma wor a rpma yongkyong pa.”
16 Atom Sisas lanaken yangkipm kla ur pa la, “Melnum ur a antiwe kweikwei wailet pa, kil antokg wringkya kweikwei pa, kweikwei a kil antokg pa nurkgatne wailet wor. 17 Ari wa kil akwonalmpen la, 'Kweikwei a kupm antokg ti wailet paipm kolpa ti mpa kupm iye kai elngkitni wan a i?' 18 Atom wa kil akwonalmpen la, 'Wan waseksek a kupm elng kweikwei ti armpe ari ros lawe, ti mpa kupm le wan wail wail tiur ai eng elng okipma a kweikwei wor wor alkupmen ti elng itnewe. 19 Atom mpa kupm la kupm alkupm pa la, wor wrisen. Kweikwei wor wor a kupm aye pa, ikga itni wring watipmen. Ti kupm mpa ntokg okipma pa il rpmi itopen ikngklei wang.' 20 Ari Maur Wailen lanakel la, 'Kitn titnowen! Kitn mpa imo ik mining ti, atom ti kweikwei a kitn numprampen rmpa ti ikga mla uwi?'” 21 12:21 Mat 6:19-20Yangkipm kla a Sisas la pa kai kolpa. Atom wa kil la kolkil la, “Melnum ur a kil takwem kweikwei wor wor elngkitna eng la ik ngklin kil alkil pa eng rpmi wor, pake itna wulmpa a Maur Wailen pa kil rpma tukwok paipm wrisen.”
Ampur kipm ipma kalkut akwonalmpen watipmen
(Mat 6:19-21,25-34)
22 Atom Sisas kil lanaki tu watnom alkil pa la, “Ampur kipm akwonalmpen watipmen kweikwei a numpalk ti la mpa kipm il okipma a i aki la mpa kipm nowe apm a i. 23 Eng ntei, amen wor a melnum ti pa wail itna ep angen okipma ti, wa numpalk ti pa, wa wail itna ep angen apm pa. 24 Ti kipm ikwonilmpen wel pa, tu ake alin okipma pa, aki angket tuwai okipma pa aye wli itna wan, pake Maur Wailen ti ikgalenten eng okipma. Atom ti kipm pa wa kweiur wail manten itna ep angen wel pa. 25 Kipm ipma kalkut kolpa mpa pa ik rukge wang akipmen a rpma kanokg ti wa iye kai ketn? 26 Kol la kipm akentiwe a antokg kweikwei waiketnketn akolpa pa, antokg kolai atom wa kipm akwonalmpen watipmen eng kweikwei tiur ai?
27 Ti wa kipm ri kweikwei rwin pa, tu ake akwap aki antokg apm alntu eng nowe pa. Pake kupm lanakepm la, pikekg Solomon, melnum tukgunakg a antiwe kweikwei wor wor watipmen pa ak apm ari wor wor ak nowe num pake ake apm ur a ari wor kolen kweikwei rwin pa. 28 Ti ri Maur Wailen kil antokg kweikwei rwin pa palng ariwor. Pake kweikwei rwin weti arimo pa, ikg pa tu wangket ngkli kai wakg. Kipm melnum ti pa wail manten, ti kil ikga ngklinsepm apm kweikwei pa. Ti ake wa kipm ukipma titnongket. 29 Atom ampur kipm ipma kalkuten a akwonalmpen watipmen la mpa kipm il u a okipma a i pa. Ake mpa kipm ikwonilmpen watipmen kweikwei a kolpa. 30 Eng ntei, tu wrong kin kipman a kanokg ti pa, am nikgwalpm arken la uwi kweikwei a kol pake. Pake Yan alkipmen pa ariwe kuina ur a kipm tukwok pa. 31 Kolpa ti kipm nikgwalpm rkekgen eng elng Maur Wailen pa itni wailen ikgilen nol nikgwalpm akipmen pa ep, mpa wa kil lkepm kweikwei wrongkwail pa yat.”
Kweikwei watipmen wor wor a itna anong wor
32 “Ti kipm manto walkg malkgu yekyek alkupm pa, ampur kipm ngkark, eng ntei, Yan alkipm pa atopen la ikga lkepm nang wailen eng kipm ntiwel ikglen kweikwei wrongkwail. 33 12:33 Luk 18:22Ti kipm uk kweikwei alkipmen a kipm antiwe ti ik uwi marpm pa atom uk kai tu melnum a rpma tukwok pa. Kol kipm ntokg kolpa pa, pa kolen kipm numprampen apmkok weten ur ai kaino anong wor ai, eng mpa tukwem lupme kweikwei wor wor, a kweikwei a ikgake plalng aki tinginin atok ngket, aki melnum ikgwampet ik ikgwampel pa. 34 Kipm takwem kweikwei wor wor akipmen pa itna a i pa, nol nikgwalpm wail akipmen pa am rken pake.”
Melnum akwapel wor pa kil rpma numprampen
(Mat 24:45-51)
35 12:35 Mat 25:1-13”Ti kipm kipor apm pa ining tukwok atom ik ampei pa ik ngket, a la wakg pa, atom kipm numprampen rpmi nungkwangen. 36 Kolen tu melnum akwapel a rpma numprampen nungkwangen yan a kwap alntu kai eng okipma wail ur a antokg al atnen kin a kipman ur a awi tita, atom yaper wli pa. Kil wli itna wanyun pa akwe pa, tu am atning atatu wli kukwa wanyun ise. 37 Atom kol yan a kwap pa kil ri tu melnum akwapel alkil pa tu numprampen, atom rpmi nungkwangentel pa, tu pa wor pake, tu itopen o! Kupm lanakepm la, yan a kwap alntu pa mpa kil kipor apm pa ining tukwok ik ampei pa ngket plalng pa, kil laniken la tu rpmi kai wrik ai, atom kil ngkiten okipma pa iye kai lken il. 38 Ti wa kol kil wli ik mining kuin ti aki, kil wli ik ikwe ti ur pa, kil ri tu numprampen rpmi pa, mpa kil uwi wor lawen la tu pa ak wor pake, tu itopen o! 39 12:39 Mat 24:43-44; 1 Te 5:2Ti wa kipm riwe kil: kol melnum yan a wan pa kil riwe la melnum ikgwampet mpa kul ik wang kolai pa, kil mpam arpmen wan alkil pa rpma a eng ampake melnum pa tikale wan alkil pa. 40 Atom wa kipm ti yat, kipm mpa rpmi numprampen, eng ntei Warim Kipman a Melnum ikga nar ik wang ur a kipm ake ariwe la kil ikga nar pa.”
Melnum akwapel wor, a melnum akwapel paipm
41 Atom Pita kil asen Sisas pa la, “Wailen, yangkipm kla pa kitn la kul eng men ti kolti aki, kitn la eng tu wrongkwail ai nampokgen?” 42 Ari Wailen kil akalmpe la, “Ti mla melnum akwapel a i nungkulkg wor nikgwalpm arke? Pati ikgam yan a kwap alkil pa elng kil pa itni wailen eng ikglen tu alntu akwapel pa eng mpreingten okipma pa ik wang alkil a tu awi awi okipma pake. Atom kil kai ise. 43 Atom kol melnum wailen pa kil yaper kul ri kwap a pikekg kil alkel pa, ari kil akwap wor kolpa itna pa, kil pa wor pake, kil itopen o! 44 12:44 Mat 25:21,23Ti kupm lanakepm aklale wrisen, yan a kwap pa ikga elng melnum akwapel alkil pa itni melnum wailen ikgilen kweikwei wrongkwail alkilen pa. 45 Pake, kol melnum akwapel pa kil ikwonilmpen la, 'Melnum wailen alkupmen pa kil ikgake wli itatu', kolpa atom ari kil rpma antokg okipma al, a al u titno, atom kil titno titno or tu wrong kin kipman a tu akwap wris kol kil pa kolpa wonmis rpma. 46 Ari kalpis, melnum wailen pa wli palng tike. Kil wli palng ak wang a kil ake ariwe a kil ake akwonalmpen la mpa kil wli pa, atom kil orel paipm wrisen a ungkwantel kai rpmi nampokgen tu melnum a ake ukipma pa.
47 12:47 Sem 4:17A melnum akwapel a kil ariwe kuina ur a yan a kwap alkil lanakel pake, ake kil numprampen rpma katila nikgwalpm a kil la pa, pa kil pa ikga kil orel ri paipm. 48 Pake, melnum akwapel a ake kil ariwe kuina ur a yan a kwap alkil pa la pa, atom ake kil ak katila nikgwalpm a kol a kil la pa, kil pa ikga kil orel waiketn kolti. Melnum a pikekg kil awi wail pa, mpa Maur Wailen ikwen wail, angen melnum a pikekg kil awi waiketn pa. Melnum a pikekg kil awi kuloken wail pa, ikga wa tu ukwentel eng kil ikilmpe wail, wa angen pa.”
Sisas nar la ik iro tu wrong kin kipman
(Mat 10:34-36)
49 “Kupm am nar la lile wakg itni kanokg tike, ti kupm wasrongen la mpa kirpowe nuruk il itatu. 50 12:50 Mak 10:38-39Kupm ikga rki kalkuten wail manten kutnukg, ti kupm ipma kalkuten paipm kolpa kai ngko wang a kalkuten pa kai plalng. 51 Ti kipm ti la kupm ti nar kanokg ti la ntokg kipm ti rpmi meen wor? Kolpa kalpis, pa kupm nar la wako irowepm. 52 Atom ak wang ti or pa kai pa, melnum wampwomis a rka wan wris pa ikga iro, atom melnum wraur pa ikga itni paipm eng melnum wekg pa, wa melnum wekg pa am wa kolpake, tuwekg ikga itni paipm eng melnum wraur pa. 53 12:53 Maika 7:6; Malak 4:6Tu yantin ikga itni paipm eng tu warim kipman alntu, wa tu warim kipman ikga itni paipm eng tu yantin alntu. Wa tu mantin ikga itni paipm eng tu warim kin alntu, wa tu warim kin ikga itni paipm eng tu mantin alntu. Wa tu yalmpikg mayen ikga itni paipm eng tu yalmpikg anei alntu, wa tu yalmpikg anei ikga itni paipm eng tu yalmpikg mayen alntu.”
Tu ake ariwe kuina ur a palng eng akayewen wang ti
(Mat 16:2-3; 5:25-26)
54 Wa Sisas kil lanaki tu wrong kin kipman pa la, “Kipm ri waipmunu wrekg ingkinar takgni kinar pa kulno pa, kipm am ariwe ise, la u mpa wei. Pa u mpa uwei pake. 55 Wa kipm ri wripm a el a kanokg yamping kinar ti no pa, kipm am ariwe ise, la mpa takgni wor pake. Pa takgni mpa wor pake. 56 Ti kipm melnum a kansil plan ak num enen ti kolti. Kweikwei a ela kaino kitnong ai, a itna kanokg ti akayewen kweikwei a palng, pa kipm ariwe wor pake, ari ake wa kipm ariwe kuina ur a palng eng akayewen wang ti?”
Kipm la ipma wris ep nimpokgen melnum a la iyewepm kai ntokg yangkipm pa
57 “Karken a kipm alkipm ti ri la pa ute wor pake, atom kipm kutnun? 58 Kol melnum ur la uwiyeitn iye kai itni yangkipm pa, kipmekg ngkom or ya pa kai pa, kitn mpa mpen eng kipmekg or yangkipm pa kai imo. Kalpis pa, mpa kil uwiyeitn iye kai itni yangkipm itni wulmpa a mring man, wa mringman pa iyeweitn iye kai wam a tu mring nepimpalo, atom tu nepimpalo pa wa uwiyeitn iye kai rpmi wan tipmining. 59 Kupm lanakeitn la, kitn akentiwe mpa or en pa, kitn mpa rpmi i i, kitn ikilmpen marpm kaingkai kai plalng pipa, tu ungkwanteitn kul or en.”

12:2 12:2 Luk 8:17

12:7 12:7 Luk 12:24; Kwap 27:34

12:11 12:11 Mak 13:11; Luk 21:12-15

12:15 12:15 1 Ti 6:9-10

12:21 12:21 Mat 6:19-20

12:33 12:33 Luk 18:22

12:35 12:35 Mat 25:1-13

12:39 12:39 Mat 24:43-44; 1 Te 5:2

12:44 12:44 Mat 25:21,23

12:47 12:47 Sem 4:17

12:50 12:50 Mak 10:38-39

12:53 12:53 Maika 7:6; Malak 4:6