Loma Tovetumagana Yadi Leta Paulo Givetokilumina
Kivemala
Melala Loma ani Loma kabemali yadi melala kaikaiwabuna, ada Itali anafafali wagaine gimiyamiya. Wadedeku Loma anatoveimeya lakaina anayegana Sisa yana ebamiya. Badi tovetumagana imiyamiya Loma wagaine ani tufodi meIsileli aku kaduwe tufodi keke meIsileli. Ada ida yadi leta ani Paulo givetokilumina malamala 57 wagaine tova-nai gimiyamiya Kolinita. Malamala moyaina ginuwanuwa vaita gidanau Loma tovetumagana gida lemedi yana vewala wagaidiya e ada yadi vetumagana Yeisu wagaine ida kidonena. E aku tova tayuwe wagaine ani keke anafaiweya gidana faina badi keke meIsileli tovetumagana ivele-kavovo badi meIsileli tovetumagana ivemaufo faidiya, biyavo-dina imiyamiya. Ada Paulo analauboda velekavovo-nai gina nauwena Yelusalema adileme faine. E ada keke gidana Loma aku aiyada leta giimilina aku vavine anayegana Fibe ani givele ginauwena. Paulo yana nuwanuwa leta-nai wagaine ani tovetumagana gina kivetunudi ke ina gugai iwakana, ada vona velemoena ke tafalolo anaveimeya tunutunugina anakivemala ina vaina.
Vesiule kaduwe leta ananuwanuwa nafona. (1:1-17)
Kaliva moyaida ani tokoyona, ada adalauboda Yaubada yana vevonayavuga wagaine matavuloga kana nuwagana. (1:18 - 3:20)
Keke veimeya anamatawalewale aku aiyada Keliso anavetumagana wagaine kibababala kana nuwagana. (3:21 - 4:25)
Keliso nodi kaveseyana ayo yawaida evaguna anamiya faina. (5:1 - 8:39)
MeIsileli todibusoyoga nonogana aimo Yaubada yana yoo gagana wagaidiya gina seyewedi. (9:1 - 11:36)
Gavadewa tulina tulina ide tovetumagana adalauboda faina. (12:1 - 15:13)
Paulo yana venuwadadana, yana vetalakafoi, yana lauwage. (15:14 - 16:27)
1
1 Iya Paulo, Yeisu Keliso yana togugai. Yaubada givenuwadadaneku ke gaveafositolo ada Iya seseliyeku†Gal 1:15 yana valeya iwakana gana lulumamalena faina. 2 Taidei valeya-nai ani tova tuwaina Yaubada givonadabadabaye-vagaina ada yana falofitayavo giawaveleveledi ke yana vona ivetokilumina Buki Tabu wagaine. 3 Valeya taidei ani Natuna faine, Banae givekaliva-mowa ke gitubuga Kini Deivida yana tubudelideli wagaine-deya. 4 Ada tova-nai wayawaina gimiyamiya babi wagaine, tova moyaina Tauna giseliyena Tamana wagaine, ada Yaubada alikeya gisiveyawa-vagilena. Taidei wagaine Yaubada yana toyogineya givewaleda vaita Banae Natu-moena, Banae Yeisu Keliso yada Kauveya.†2Tim 2:8 5 Banae-nai yana nuwadogeya givenuwadadanema ada aveafositolo. Ime keke wa yama iwakana aku au amaveimeya givelema e ada babi anakaliva adiyoo moyaidi†Gal 2:7 yama laumamala wagaine Keliso ina vetumaganena ke ina matawalewaleyena ada anayegana ina kikilakaina. 6 Ada taidei vona-nai ani kadu imi amilauboda. Faina Yaubada gidouwemi e ada moyaimi Yeisu Keliso yana yooyavo.
7 Imi moyaimi Loma wagaine ani Yaubada ginuwakabubuyemi velemoena ada givenuwadadanemi yana kaliva tabutabumiyavo, ani wagaimiya gavetokiluma. Yaubada Tamada ke yada Kauveya Yeisu Keliso wa yadi nuwadoga ina lemelememi ada kaduwe aseasemi ina kikiveniwalovidi.
Paulo nuwanuwana ginana tovetumagana Loma wagaine gina madubodadi.
8-9 Keke gavana faina aku wa yaku aseawaega gagugai Yaubada faine ke Natuna Yeisu anavaleya iwakana galulumamalena. Ada Banae anayeganeya gavesiule yaku Yaubada wagaine imi faimiya†Efes 1:16 faina wavetumagana Yeisu Keliso wagaine, e ada kaliva fafali moyaina wagaidiya yami vetumagana anavaleya iifuifufuye-dadanena.†1Tes 1:8 Yaubada anafaiweya yaku vona gina awavelemoenayena, faina gialamanena gavaiyei tova gaveoveola imi faimiya. Tova moyaina yaku veoveola Yaubada wagaine amiyegana gainanana. 10 Ada tova ke tova gaitoma seyana faine gaveoveola, tainei kai Yaubada gina nuwaawaegau mamauwe aga wai faikuya gina kivemeyameyaganina ke ganaela gana itami.†Lom 15:23-24 11 Faina nuwanuwaku velemoena ganaela gana itami, e ada wagaikuya Aluwaluwa Tabuna yana avetavetala aminuwakabubu tamo gina velemi, e ada wana toyogina yami vetumagana wagaine ayo yana wai wagaine wana naunau iwakana. 12 Taidei anafaiweya yaku nuwanuwa e ada imi yami vetumagana wagaine Iya wana kiveasevatuku, kaduwe Iya yaku vetumagana wagaine imiyavo gana kiveasevatumi.
13 Tubuiyakuweyavo, nuwanuwaku wana alamanena ani tova ke tova gabalalava evona vaita ganaela gana madubodami.†Gug 19:21 Badi kaduwe keke meIsileli imiyamiya mali fafali moyaina wagaidiya ani valeya iwakana gavevewaledi ada yawaidi iawaegedi Yeisu wagaine, tainei vaita yaku faisewa guwana ganuwagana. E ada nuwanuwaku anafaiweya wagaimiya, maita yaku faisewa guwana gana itana. Ika, vaita gadaela gada itami aku gaitoma tufona isebodabodana yaku ela-nai analaba malinai. 14 Yaubada yana nuwadoga wagaine gidewa wagaikuya iwaka-moena, e ada galutovonina vaita ketowai lakaina faikuya aimo gimiyamiya. Tainei faina nuwanuwaku valeya iwakana gana lumamalena kaliva moyaidi wagaidiya ke akuketowai gana tutulina. E ada badi meGiliki ada kadu badi keke meGiliki, ada badi gavega tonuwanuwa velemoena kadu badi keke tonuwanuwa velemoena ani wagaidiya gana lumamala.**Tova tuwaina meLoma yadi tova veimeya fafali moyaina wagaidiya ani badi gavega meGiliki bonadi ke adigiduwa ialamanena ani adiyegana lakaina ayo badi gavega keke ida alamane. Ada badi gavega isikulu ani adiyegana lakaina ada badi gavega keke ida sikulu. Aku Yaubada ani kaliva matatabuda ginuwakabubuyeda, ada keke gida nuwanuwa gavaiyamu adayegana anatubuga. Taidei faina Paulo gilulumamala badi gavega adiyegana lakaidi ke badi adiyegana keke lakaidi ani wagaidiya. 15 E ada nuwanuwaku lakaina gana lumamalena imi kadu wagaimiya Loma wagaine.
Valeya iwakana Yeisu faine.
16 Ada valeya iwakana keke gada vovomumuye,†Mak 8:38 faina tainei valeya-nai wagaine Yaubada yana toyogina giseyegemonena,†1Kol 1:18 tainei badi gavega Keliso ivetumaganena ani gikibababaledi yadi koyona anamatavuloga wagaine-deya. Nago-moena ime meIsileli Yaubada avetumaganena ani gikibababalema aku muliya kaduwe imi keke meIsileli gikibababalemi.†1Kol 1:24 17 Faina Valeya Iwakana wagaine-deya Yaubada giivemogatalina gavaiyamu giawaveyegayeganeda ke giitaitada vaita keke tamo wa yada koyona Banae matane. Yeisu Keliso wagaine kavetumagana faina, ide tokoyona-mowa nonogana Yaubada givona ide faideya, givonaga, “Imi kaliva yegayegamiyavo.” Keke tamo wai kaduwe, au yada vetumagana gagana. Anafaiweya Buki Tabu wagaine yada yegayegana vuvuna faina givona, “Badi gavega yegayegadiyavo Yaubada matane ani yadi vetumagana wagaine ina miyamiya.” †Abak 2:4, Gal 3:11, Ibel 10:38
Yaubada yana nuwakoyo gikikiveyegemonina.
18 Aku Yaubada gimiyamiya gabameya ani yana nuwakoyo lakaina anamanini gikikiveyegemonina dewa koyona moyaina faidiya. Anafaiweya kaliva-dina Yaubada ivedomobubusena ada tova moyaina aseasediya ikoyokoyona.†Kol 3:5-6 Taide yadi dewa-dina koyodi wagaidiya Yaubada yana vona velemoena anaalamana ani isebodana. 19 Ada adilauboda gina vematavulogidi, faina gavana ida alamanena Yaubada faine ani bademowa giseyegemonena wagaidiya. 20 Gavaiyamu ialamane? Tainei yana ibuibubuna wagaidiya. Babi anaibuibubuna vaguvagu wagaine-deya ke ginunauwena tova malinai, kaliva moyaidi adifaiweya nuwadi gina malina vaita Yaubada yana toyogina au miyamiyani-vagaina ada Banae ani velemoena Yaubada. Yaubada anaita ke yana veuluva ani kaliva keke mata-moedi wagaine adifaiweya ina itanuwagadi aku anaitaita yana ibubuna wagaine iitanuwagana faina,†Sam 19:1 keke adifaiweya yadi seba inasei inavona, “Ime keke Yaubada ada alamane o kai adaita, e ada akoyokoyona.” Ika, badi keke wa yadi seba yadi dewa koyodi igugugaiyedi faidiya.
21 Velemoena badiyavo ani ialamanena Yaubada gimiyamiya nonogana keke-mowa ida awadavadava o kai ida vesivesiule wagaine. E aku gaitoma-kavokavovo adinuwanuwa wagaine tova moyaina iawaawaegedi. Tainei faina yadi nuwanuwa itufa-mowa ada vaita matadi ikoyo Yaubada yana nuwanuwa faine.†Efes 4:17-18 22 Ivonavona vaita badi tonuwanuwa velemoedi, e aku velemoena ivetokwavakwava, 23 ada yadi awadavadava anaedaeda isivedavedamana. Ada vaita Yaubada wa yana iwakana mamalina gimiyamiya-vagata ani anaawadavadava ida velevele e aku kilumina ibubudi ke ioduodu wagaidiya.†Sam 106:20 Kilumina-dina anafaiweya kaliva adiitaita, badi keke ida miyamiya-vagata, ada kaduwe vaita manuga anafaiweya ke kevakeva wa agedi anafaiweya ke kaduwe kevakeva yagayaganidiyavo anafaiweya ani wagaidiya ioduodu ke iawadavadavadi.
24 Kaliva Yaubada idibusoyogena aku tainei dewa kwavakwava wagaine iawaegedi faina, Banae giatuegedi yadi nuwanuwa bwanebwanenedi aseasedi wagaidiya. E ada matadi giludigadigagi-moena ke taudiyavo vovodi keke ida vemoimoinedi aku ivegugaiye-kavokavovodi taudiyavo tubuiyadiyavo wagaidiya. 25 Vona velemoena Yaubada faina ani isegena aku aiyada vefwayafwaya adinuwanuwa ivetumaganena. Ada gaitoma-dina ibuibubuna ani wagaidiya ioduodu ke igugai faidiya, e aku Yaubada Banae adiToibubuna ani keke wagaine ida awaegedi, Banae anayegana gilubodada kana kikilakaina tova keke anaebalauyabu. Ika anafaiweya.
26 Aku tainei gaitoma-kavokavovo wagaidiya iawaegedi faina, dewa koyona nuwadi gidolana e ada Yaubada giatuegedi ke vovodi anavegugai gadawedawelo ananuwanuwa wagaine igugaiyena. Ada guwana-nai giyegemona ani yadi vevineyavo keke moganediyavo nodi vovodi anavegugai tunutunugina wagaine ida vegugaiye Yaubada adilutovona giveledi anafaiweya, aku vevine vovodi ivegugaiyena mali vevine vovodi wagaidiya. 27 Ada kaliva kaduwe idewa sidamana anafaiweya. Vovodi anavegugai tunutunugina vevine wagaidiya Yaubada adilutovona giveledi anafaiweya ani iilovena aku au mali kaliva wagaidiya imatadigadigaga-mowa ada kaliva ke kaliva nodi vovodi ivegugaiyena, wada ebavovomumu velemoena.†Vei 18:22 Ada taidei dewa-nai ifaifaisewana faina, taudiyavo vovodi wagaidiya yadi sidamana fatana inuwanuwagana, sidamana-nai analauboda anafaiweya.
28 Ada kaduwe Yaubada anaalamana velemoena ivegaitoma-kavokavovoyena ada keke nuwanuwadi ina nuwanuwaye faina, Banae giawaegedi ke taudiyavo nuwanuwa yuyuvana ina veimeye-yabudi, e ada dewa koyo-moena keke kaliva adilauboda ani idewadewayedi. 29 Tova moyaina yadi tova iwakadi inuwanuwagadi ada dewa koyona ina faifaisewadi. Biyavo-dina ani gaitoma koyodi ifaifaisewadi kaliva wagaidiya, giba moyaina iitaitaluvadigedi, nuwanuwadi kaliva ina ivegilagidi, gavana tulina tulina kaliva wagaidiya iitaitaluvadigedi e ada iagougedi faina, ada wagaidiya ivona nuwakoyo, ada wagaidiya ivefwayafwaya ke iawavekoyoyedi, ada badi au kaliva iluluvealikadi. Ada kaduwe iveyaveyaina, 30 kaliva iawavekoyoyena e ada adiyegana ina kikivekoyona, Yaubada iagougena, ivovona awadamana, wa yadi nuwalaka mali kaliva iitaitatagodi, ada taudiyavo adiyegana ikikilakaina, gaitoma evagudi koyodi ikikiveyegemonidi, inadiyavo ke tamadiyavo keke ida vemoimoinedi, 31 yadi nuwanuwa itufa-mowa, yadi vonadabadaba iyaweyawelidi ada keke wa adivetumagana, ada keke maita kaliva ida nuwakabubuye o kai ida nuwakalikaliye. 32 Bademowa ialamanena velemoena gavana Yaubada yana veimeya wagaine givona, ina kai gavakaliva gina dewadewa anafaiweya aga gilubodana anamatavuloga gina nuwagana ani alika, e aku auwe ikwageye igugugaiyena anafaiweya. Ada kaduwe gaitoma koyo-moena ani mali kaliva dewa-dina igugaiyedi ani iawaveiwakanedi.
**1:14 Tova tuwaina meLoma yadi tova veimeya fafali moyaina wagaidiya ani badi gavega meGiliki bonadi ke adigiduwa ialamanena ani adiyegana lakaina ayo badi gavega keke ida alamane. Ada badi gavega isikulu ani adiyegana lakaina ada badi gavega keke ida sikulu. Aku Yaubada ani kaliva matatabuda ginuwakabubuyeda, ada keke gida nuwanuwa gavaiyamu adayegana anatubuga. Taidei faina Paulo gilulumamala badi gavega adiyegana lakaidi ke badi adiyegana keke lakaidi ani wagaidiya.
†1:17 Abak 2:4, Gal 3:11, Ibel 10:38
†1:20 Sam 19:1
†1:23 Sam 106:20
†1:27 Vei 18:22