Kolinita Tovetumagana Yadi Leta Nagona Paulo Givetokilumina
Kivemala
Kolinita ani fafali-nai Giliki yana ebaveimeya anamelala lakaina Medeteleniya Leyaga anataliya wagaine. Paulo yana toveya inuwanuwa vaita anayoo anafaiweya sikisiti analedi fifiti tausani (650,000). Ada waka mali fafali wagaidiya ielaelai ada inaunau mali fafali wagaidiya, e ada wadedeku ebakaikaiwabu moyaidi. Ada kilumina moyaidi meKolinita ibubudi yadi yaubada fwayafwaya faidiya ani tova moyaina ioduodu wagaidiya, ada kaduwe udo anadewa lakaina wagaidiya.
Paulo yana balawalilivuga anavelu wagaine ginau Kolinita wagaine gimiya vaikoi eitini (18) aku Yeisu Keliso anavaleya iwakana kaliva givevewaledi. Ada kaliva moyaidi Paulo yana ifuifufu-dina inogalina ada Yeisu ivetumaganena.
Ada aimo Paulo Efeso wagaine gimiyamiya aku kaliva tufodi ielai Kolinita wagaine-deya ada Paulo iawatalatalainena vaita Kolinita yana ekalesiya wagaine vita tufodi bademowa iyegemona, anafaiweya badi toekalesiya iludakana (1:10 - 4:21), toekalesiya udo anadewa idewadewayena (5:1-13), sakalameni keke ida vegugaiye-dewedewe (11:17-34), ada tufodi ivonavona vaita keke toalika inayawa-vagila ( 15:12-33). Ada kaduwe, meKolinita leta iimilina Paulo wagaine ke itolidadanena gaitoma tufodi faidiya e ada taide yana leta-nai wagaine Paulo yadi tolidadana-dina gifatadi (7:1, 8:1, 12:1, 16:1). Seyana gaitoma lakaina Paulo wagaine ani bana nuwanuwana Kolinita tovetumagana ani kaliva ina nuwanuwakabubuyedi (daba 13).
Vona vesiule. (1:1-9)
Vita tulina tulina yadi ekalesiya wagaine. (1:10 - 6:20)
Nagi anaveimeya faina. (7:1-40)
Keke gida luboda Keliso anavetumagana kana vetutamwai yaubada fwayafwaya adivetumagana nodi. (8:1 - 11:1)
Gavadewa tovetumagana adilauboda miyavagauta oduodu wagaine. (11:2 - 14:40)
Tovetumagana yadi yawa-vagila faina. (15:1-58)
Lauwage tulina tulina ada vetalakafoi. (16:1-24)
1
1-2 Iya Paulo. Yaubada yana nuwanuwa wagaine givenuwadadaneku ke giseku ada gaveafositolo Yeisu Keliso faine. Imi Yaubada yana kalivayavo wamiyamiya yana ekalesiya Kolinita wagaine, ani Iyayeku ada tubuiyada Sosideni nodi yama vesiule wagaimiya. Imi Yaubada bademowa giseliyemi Tauna faine ke gikivetabumi Yeisu Keliso wagaine,1Kol 6:11 ada givenuwadadanemi ke wana dewadewa yana kaliva tabutabudiyavo adilauboda anafaiweya. Aku keke vaita imiyavo gagana, aku kaduwe badi gavega Kauveya Yeisu Keliso wagaine iveoveola fafali seyana seyana wagaidiya, faina Banae ani badiyavo ke ideyavo nodi yada Kauveya. Yaubada Tamada ke yada Kauveya Yeisu Keliso yadi nuwadogeya ina lemelememi ada kaduwe aseasemi ina kikiveniwalovidi.
Paulo givona vesiule Yaubada wagaine.
Tova moyaina gavesivesiule Yaubada wagaine imi faimiya, faina imiyavo Yeisu Keliso nodi waveseyana e ada Yaubada yana nuwadogeya aminuwakabubu tulina tulina bademowa givelemi. Imi Yeisu nodi waveseyana faina, wai tulina tulina wagaidiya bademowa gilememi e ada amifata wanavona iwakana kadu yami alamana giveinala. Taidei gaitoma-dina wagaidiya waseyegemonena vaita Keliso valeyana nagona aawamogatalena wagaimiya, ani velemoena aseasemi gionana ke giveguwa iwakana yawaimi wagaidiya. E ada waveitabodaboda yada Kauveya Yeisu Keliso yana yewa-vagila faina, aku Yaubada yana nuwakabubu-dina Aluwaluwa giavetavetala ani wagaidiya keke wada vemaufo, aku yana faisewa tulina tulina wagaidiya ani gikikivetoyogimi ke bademowa amifaiweya. Ada Yaubada Tauna gina kikivetoyogimi ke wana mididi toyogina analaba ebalauyabu wagaine, e ada yadayada-nai wagaine yada Kauveya Yeisu Keliso gina yegemona,Fip 1:6, 1Tes 3:13 tova-nai wagaine imi keke wa yami koyona Yaubada matane ada keke wa amivita faine. Yaubada tova moyaina gigugugai anafaiweya givona, e ada adafaiweya kana vetumaganena. Banae givenuwadadanemi ke Natuna nodi wana vetubuiyana,1Iyo 1:3 Banae Yeisu Keliso yada Kauveya.
MeKolinita yadi ekalesiya giludaka.
10 Tubuiyakuweyavo, yada Kauveya Yeisu Keliso anayeganeya gaveola toyogina wagaimiya, moyaimi yami nuwanuwa ina veseyana tubuiyamiyavo nodi. Keke wana luludaka, aku gilubodana yami nuwanuwa ke yami venuwadadana ina veseyana, e ada wana veyoo seyana.Fip 2:2 11 Taidei anafaiweya gavonavona, faina kaliva tufodi ielai Kiloe yana yoo wagaine-deya, ani ikivealamaniku vaita taumiyavo wagavekwavekwageya. 12 Taidei gainanana faina taumiyavo waluludaka, ada tufomi wavonavona, “Imeyavo Paulo yana yoo,” tufomi wavonavona, “Aku imeyavo ani ApolosaGug 18:24-28, 19:1-2 yana yoo,” tufomi wavonavona, “Aku imeyavo ani Pita yana yoo,” aku tufomi wavonavona, “Aku imeyavo ani Keliso yana yoo.” 13 Gavaiyamu-yo wanuwanuwa anafaiweya? Keliso vovona seya-moena, Bana vovona ani keke ida luidi. Tova-nai wana luidimi yoo yoo wagaidiya anafaiweya, ani vaita Keliso kabiso kabiso waluidina tulina tulina. Gaito ikivebolagalaga imi faimiya? Iya Paulo? Keke! Ada gaito anayeganeya wababitaiso? Iya Paulo? Keke! 14-15 Keke maita nuwanuwaku seyana gaito ginavona, “Iya Paulo anayeganeya gababitaiso, e ada Iya Paulo yana yoo.” Keke-mowa. E ada gavesiule Yaubada wagaine, faina keke tamo gaito wagaimiya gada kivebabitaiso, aku KulisipasiGug 18:8 ada GaiyasiGug 19:29, Lom 16:23 adiselu gagana. 16 O ika, Setefano1Kol 16:15 kaduwe yana manuwa anatomiyayavo nodi gakivebabitaisodi, aku nuwaku givulu kai tamo gaito kaduwe gakivebabitaisona. 17 Faina Keliso keke gida imiliku ke kaliva gana kivebabitaisodi, aku aiyada giimiliku ke valeya iwakana gana lumamalena. Ada yaku laumamala wagaine, keke gada galuvaluva ke ananogala vaita Iya tonuwauya-mowa, keke.1Kol 2:1,4,13 Kai taide anafaiweya gada lumamala aga Keliso yana alika kelose wagaine, ani anavaleya anatoyogina gida vegaitoma-kavokavovo e ada keke gida veguwa kaliva aseasediya.
Keliso ani Yaubada yana nuwauya ke yana toyogina giseyegemonena.
18 Faina Keliso yana alika kelose wagaine anaifufu, ani gavega inaunau alika-vagata wagaine inoganogalina, ada wagaidiya ananogala anafaiweya tokwavakwava yadi vona, keke wa ananuwanuwa. Aku ide gavega Yaubada wagaideya gifaifaisewa ke gikikibababaleda, kaalamanena kelose anavaleya-nai ani velemoena yana toyogina gikiveyegemonina.Lom 1:16 19 Anafaiweya ivetokilumina Buki Tabu wagaine, Yaubada givona,
 
“Babi taidei anatonuwanuwa velemoena ani yadi nuwauya gana yawelina,
ada babi taidei anatoalamana yadi alamana gana vegaitoma-kavokavovodi.” Ais 29:14
 
20 Taidei vona-nai faina, gavana Yaubada givona kaliva-dina badi tonuwanuwa velemoena faidiya? Ada kaliva-dina alaalamanidiyavo Yaubada yana veimeya faina, ani gavana Yaubada givona faidiya? Ada gavana givona toifufu-dina yadi ifufu nuwaabiabina faidiya? Nuwauya-nai babi anakalivayavo ikikilakaidi vaita gaitoma lakaina, ani Yaubada bademowa anavelemoena giseyegemonena. Keke nuwauya, aku velemoena ani nuwanuwa kwavakwava. 21 Yaubada yana nuwauya wagaine givenuwadadana ke babi anakalivayavo keke adifata Tauna ina alamane taudiyavo yadi nuwauya wagaidiya. E aku wai gisena badi ina vetumaganena faidiya e ada wagaine gina kibababaledi. Taine wai-nai ani Yaubada yana vona alulumamalena. Aku babi anakalivayavo wagaidiya, ani ananogala anafaiweya tokwavakwava yadi vona keke wa ananuwanuwa. 22 Badi meIsileli nuwanuwadi gugai ebameyasidobodobo ina itadi,Mad 12:38 ada badi meGiliki nuwanuwadi vona nuwanuwauya ina noganogala ke ina vetonuwauya,Gug 17:18-21 23 aku imeyavo ani Keliso yana alika kelose wagaine valeyana alulumamalena. Valeya-nai ananogala badi meIsileli wagaidiya, ani vaita kabala agedi gitutuna wagaine ibeu, aku badi keke meIsileli inoganogalina aga iawavekwavakwavayena. 24 Aku ide gavega bademowa Yaubada givenuwadadaneda ke kaawaegeda Banae wagaine, meIsileli o kai badi keke meIsileli, ani Keliso Banae Yaubada yana toyogina ke yana nuwauya velemoena giivemogatalina. 25 Faina Yaubada yana nuwauya kaliva inuwanuwayena vaita kwavakwavana, ani velemoena gitubusegena kaliva yadi nuwauya. Ada Yaubada yana dewa kaliva inuwanuwayena vaita keke wa anatoyogina, ani velemoena gitoyogisegena kaliva yadi toyogina.**Kaliva tufodi inuwanuwa vaita Keliso yana alika kelose wagaine ani keke wa anavuvu. Kaduwe anafaiweya, kaliva tufodi inuwanuwa vaita Yeisu gialika faina, Yaubada ani kabekabebena e ada yana toyogina keke anafata. Aku velemoena tova-nai Yaubada giawaege Yeisu gina alika ada gisiveyawana, toyogina-nai givefaisewana ani lakai-moena ayo kaliva yadi toyogina.
26 Tubuiyakuweyavo, taumiyavo faimiya wana nuwanuwa. Tova tuwaina imi gavega, e aku Yaubada gidouwemi ke wavetumagana. Tayuwe wagaine keke moyaimi tonuwanuwa velemoena babi anakalivayavo matadiya,Mad 11:25 keke moyaimi totoyogina, ada tova tayuwe wagaine keke moyaimi ina ke tama kaikaiwabudiyavo. 27 Aku badi gavega kwavakwavadiyavo babi anakalivayavo matadiya ani Yaubada givenuwadadanedi, e ada badi gavega tonuwanuwa velemoena ani gina kivevovomumudi. Ada badi gavega tokabekabebedi babi anakalivayavo matadiya, ani badi Yaubada givenuwadadanedi e ada badi totoyogina gina kivevovomumudi. 28 Kaduwe badi gavega moyamoyakadiyavo babi anakalivayavo iitatagotagodi vaita badi keke wa adiyegana, ani Yaubada givenuwadadanediIyem 2:5 e ada badi gavega wa adiyegana lakaidi ani gina seobuye-moedi. 29 Taidei wagaine keke seyana gaito anafata tauna gina kilakai Yaubada matane. 30 Banae-nai gialiyemi ke Yeisu Keliso nodi waveseyana. Ada Yaubada Keliso giimilina ke nuwada gina kifolefolena e ada yana nuwauya kana alamanena. E, Banae yada koyona anaebaiyawela anawai gifaisewana ke ide yegayegadeyavo Yaubada matane kamiyamiya,Lom 3:22, Efes 1:7 ada yada koyona analaufata Tauna gisena ke gitutuveobuda. 31 Tainei faina anafaiweya Buki Tabu wagaine givona,
 
“Kai gavega nuwanuwadi ina gakaikai,
gilubodadi KAUVEYA gagana faine ina gakaikai.” Iyel 9:23-24, 2Kol 10:17

1:1-2 1Kol 6:11

1:8 Fip 1:6, 1Tes 3:13

1:9 1Iyo 1:3

1:10 Fip 2:2

1:12 Gug 18:24-28, 19:1-2

1:14-15 Gug 18:8

1:14-15 Gug 19:29, Lom 16:23

1:16 1Kol 16:15

1:17 1Kol 2:1,4,13

1:18 Lom 1:16

1:19 Ais 29:14

1:22 Mad 12:38

1:22 Gug 17:18-21

**1:25 Kaliva tufodi inuwanuwa vaita Keliso yana alika kelose wagaine ani keke wa anavuvu. Kaduwe anafaiweya, kaliva tufodi inuwanuwa vaita Yeisu gialika faina, Yaubada ani kabekabebena e ada yana toyogina keke anafata. Aku velemoena tova-nai Yaubada giawaege Yeisu gina alika ada gisiveyawana, toyogina-nai givefaisewana ani lakai-moena ayo kaliva yadi toyogina.

1:26 Mad 11:25

1:28 Iyem 2:5

1:30 Lom 3:22, Efes 1:7

1:31 Iyel 9:23-24, 2Kol 10:17