11
Nəhuakien kape Yermaru
(Mat 6:9-15)
Nɨpɨg kɨrik, Yesu rɨmnaməhuak apa ikɨn kɨrik. Kɨni nɨpɨg rɨmnəhuak ta, kafan kɨrik yermamə raiyoh In mə, “Yermaru, hajoun-ru əmawə kɨn nəhuakien rəmhen kɨn yame Jon Baptaes rɨmnhajoun kafan mɨnə.”
Kɨni Yesu rɨni-pən tuk əriə mɨmə, “Nɨpɨg nakahamə taksəhuak, takhani mhamə,
“ ‘Rɨmtawə ye neai, nhagɨm rəmərhakə, pəh narmamə tukhasiai Ik.
Pəh kafam narmaruyen tukruə mamarə.
Nɨpɨg mɨ-fam, vəh-si pə nəvɨgɨnien kɨmi əmawə rəmhen tuk nɨpɨg e towei.
Kɨni vəh-si ta narpɨnien kape təvhagə hah kapəmawə meinai kɨmawə yakhapəh nharaptərəkɨn tɨm-tɨmien norien has yame narmamə kasor irəmawə.
Pəh nɨpəhyen əmawə mə Setan tukrɨvəhsi-pə vəh-si-pə kɨmi əmawə tamə yakhamɨr.’ ”
Tukamharpɨn ye nəhuakien
(Mat 7:7-11)
5-6 Kɨni rɨni-pən tuk əriə mə, “?Tukmə yermamə kɨrik ruə imam ikɨn yenpɨg, tukmə nakəm nəvɨgɨnien rɨrkək, kɨni takhawor pən iran mɨne? Takvən imei ik kɨrik, mɨni-pən mɨmə, ‘Yo kɨrik, vəh-si-pə nəvɨgɨnien kɨrik, pəh yakvən məvɨgɨn yermamə kɨrik kɨn yame rɨmasɨ-pən isok mɨtərhav-pə imak ikɨn yenpɨg. Mərɨg nəvɨgɨnien rɨrkək yame jakəvɨgɨn in kɨn.’ Kɨni ik kɨrik tukrhorpɨn nəgkiarien kafam mɨmə, ‘!Ah! Amvən. Pəh nɨsɨgien əmawə. Yaknəsapɨr kɨmawə kwajikovə mɨnə. To yakpəh nərerien mɨvəhsi-pre nəvɨgɨnien kɨmik.’ Yakamni-pre tuk əmiə mə, nar apnapɨg mə in ik əgkəp kɨrik, mərɨg kwən a rɨpəh norkeikeiyen mə tukrɨvəh-si-pre nəvɨgɨnien kɨmik. Mərɨg yakamni əfrakɨs mə tukmə nakamharpɨn ye naiyohyen, in tukraməkeikei mərer mɨvəh-si-pre narɨmnar fam kɨmik yame nakorkeikei. Kɨni ror məknakɨn, yakamni-pre tuk əmiə mə, saiyoh Kughen kɨn narɨmnar, kɨni In tukrɨvəh-sipre kɨmi əmiə. Sarha kɨn, mɨsəm. Səsɨk-əsɨk kwəruə, kɨni pəh kwəruə tukrəhitə tuk əmiə. 10 Yakamni məknakɨn meinai narmamə m-fam yamə mɨne kɨsaiyoh, tukhavəh. Kɨni narmamə yamə mɨne kasarha kɨn, tuksəm mɨn. Kɨni yamə mɨne kɨsəsɨk-əsɨk kwəruə, kwəruə tukrəhitə tuk əriə.
11 “Kɨni, kɨmiə tatə mɨnə. Yermamə kɨrik aikɨn irəmiə yame tukmə tɨni raiyoh kɨn kəməəm, mərɨg ravəhsi-pən snek uə, nɨkam? !Nɨkam! 12 ?Uə tukmə nɨpɨg raiyoh kɨn kwənəhr man, mərɨg ravəhsi-pən milped* Nəgkiarien kape Gris ramni mə “skopion.” Ǝm-ru footnote ye Luk 10:19. uə? !Nɨkam! 13 Kɨmiə naksahas pawk, mharkun nhavəh-si-pənien narɨmnar huvə mɨnə kɨmi jimiə mɨnə. Mərɨg Rɨmtawə Kughen ye neai, kafan norien rhuvə pɨk rapita norien kapəmiə, kɨni nəfrakɨsien, In tukrɨvəh-si-pre Nanmɨn Kafan kɨmi narmamə yamə mɨne kɨsaiyoh kɨn.”
Farisi mɨnə kamhani mhamə Yesu ramor wok ye nəsanɨnien kape Setan
(Mat 12:22-30, 43-45; Mak 3:20-27)
14 Kɨni nɨpɨg kɨrik, kwən kɨrik aikɨn yame nanmɨn has raməmɨr iran, mamor in rameinein nəgkiarien. Kɨni Yesu rɨmnəko-ta nanmɨn has a iran, kɨni kwən a rɨrikakun maməgkiar, kɨni narmamə kɨsakur pɨk kɨn. 15 Mərɨg narmamə tɨksɨn kɨmnhani mhamə, “!Nɨkam! Rɨrkun nəko-tayen nanmɨn has mɨnə meinai rɨkwasɨg kɨn Setan, yemehuə kape nanmɨn has mɨnə.” Mat 9:34; 10:25 16 Mərɨg narmamə mɨnə mɨn tɨksɨn aikɨn khamə tukharkun-ru mə nəsanɨnien kafan ramsɨpkaa, kɨni mɨsaiyoh In mə tukror nɨmtətien kɨrik ye nəsanɨnien yame ramsɨpən ye rao ye neai. Mat 12:38
17 Mərɨg Yesu ruɨrkun ta nətərɨgien kapəriə kɨni mɨmə, “Nɨkam. Tukmə narmamə ye kantri kɨrik kasəwhai əriə mɨnə, mɨsarə kɨraru, kɨni tuksoriah kapəriə narəyen, kantri tukrɨmɨr. Kɨni rəmhen mɨn kɨn yerkwanu kɨrik. Tukmə narmamə kasəwhai əriə mɨnə, mɨsarə kɨraru, rukwanu a to rɨpəh narə-huvəyen. 18 Kɨni rəmhen mɨn kɨn narmamə kape Setan mɨnə, tukmə iriə kasəwhai əriə mɨnə, mɨsarə kɨraru, tukseikus-eikus mɨn nimə kape Setan. Norien kape Setan tukrɨpəh nɨskaiyen. Tukrəsaah-əsaah mɨrkək. Yakamni məkneikɨn meinai kɨmiə nakamhani mə yakaməko ta nanmɨn has ye nəsanɨnien kape Bielsebul. 19 Kɨni kɨmiə mɨnə mɨn tɨksɨn nakasəko-ta nanmɨn has mɨnə rəmhen kɨn yame yakamor. Mərɨg pa rɨmə kɨsəko ta nanmɨn has mɨnə e ye nəsanɨnien kape Bielsebul. Rhuvə mə iriə tukhani neikuəyen ye nəgkiarien yame nakamhani mhamə yakaməko ta nanmɨn has ye nəsanɨnien kape Bielsebul. 20 Mərɨg Yo yakəko-ta nanmɨn has mɨnə ye nəsanɨnien kape Kughen, ramhajoun mə narmaruyen kape Kughen ruauə ta tuk əmiə. 21 Nɨpɨg yermamə yame nagheen rehuə, ravəhsi-pən neipən kape narowagɨnien, mamərer matuk mamarha huvə tuk kafan nimə, in, kafan narɨmnar ramswin huvə əmə. 22 Mərɨg tukmə yermamə mɨn kɨrik nagheen rehuə rapita mɨn kwən a, ruə, mɨroh əriu mɨnə, mɨravən, mərɨg yermamə nagheen rehuə, in tukraməkeikei mapita, mɨvən, mɨpɨk ta neipən kape narowagɨnien yame kwən a rɨmnəkupən mɨvən iran, mamətɨgtə iran, mɨpɨk ta mɨn kafan nautə mɨvən məwhai kɨmi kafan narmamə mɨnə. Ye stori e, Yermamə yame ramarha tuk nimə kafan, in e Setan. Yesu rəmhen kɨn yermamə nagheen rehuə rapita. Yesu rɨmnapita in, mɨrɨsi-ta nautə kafan. In e, rɨmnor huvə yermamə yame reinein nəgkiarien, meinai yarmhə raməmɨr iran. Kol 2:15
23 “Yermamə yame rɨpəh nɨkwasɨgien kɨn yo, in kafak tɨkmɨr. Kɨni yermamə yame rɨpəh nofugɨnien narmamə mɨnə kafak, in raməko-ta əriə kɨsaiyu rik rik. Luk 9:50 24 Nɨpɨg nanmɨn has raməta ye yermamə kɨrik, in ramavən ye tɨpəvsɨk, mamarha kɨn ikɨn tukrapɨs ikɨn, mərɨg rɨpəh nəmien. Kɨni in mamni mɨmə, ‘Pəh yakrerɨg pən ye kafak nimə yame yɨmnamarə ikɨn kupan.’ 25 Nɨpɨg in rɨrerɨg-pə məm kafan nimə, kɨmnahiə rɨpiə huvə, narɨmnar m-fam kamhaswin huvə. 26 Kɨni in ramvən mɨkɨr mɨn nanmɨn has mɨnə iriə seven yamə mɨne kɨsahas pɨk mɨn rapita in. Kɨni khavən mɨn imə mɨsarə mɨn ye nɨmraghien kape yermamə a. Kɨni yermamə a, in apa kupən, kafan nɨmraghien rahas, mərɨg taktəkun ai rɨmnahas pɨk rapita yame in kupən.”
27 Yesu raməgkiar hanə, məkneikɨn, piraovɨn kɨrik rokrən apomh mɨmə, “Pəh Kughen tukrautə-pən kɨn kafan nɨhuvəyen kɨmi piraovɨn yame rɨmneimək kɨn ik, mɨvəhsi-pre nah kɨmik.” Luk 1:28,42,48
28 Kɨni Yesu rɨmə, “Nəfrakɨs. Mərɨg Kughen tukrautə-pən kɨn kafan nɨhuvəyen rapita kɨmi narmamə yamə mɨne kasərɨg kafak nəgkiarien masor.” Ǝm-ru stori ye Luk 8:18-21.
Nɨmtətien yame Kughen rɨmnor kupan ye nɨmraghien kape Jona, kɨni tukrɨpior mɨn ye Yesu
(Mat 12:38-42; Mak 8:12)
29 Kɨni narmamə kɨmnhauə mə tuksərɨg nəgkiarien kape Yesu; iriə khapsaah. Kɨni Yesu rɨmə, “Kɨmiə narmamə e towei mɨne, kɨmiə naksor pɨk təvhagə has. Kɨmiə naksorkeikei mə taksəm nɨmtətien pɨsɨn kɨrik. Mərɨg tukmə ror Kughen tukrɨpəh norien nɨmtətien kɨrik irəmiə. Mərɨg tukror əmə nɨmtətien kɨrikianə əmə yame rɨmnor kupən ye nɨmraghien kape Jona. Mat 16:4 30 Rəmhen əmə kɨn yame nɨmraghien kape Jona rɨmnor nɨmtətien ye nəsanɨnien kape Kughen kɨmi nəmə Nineve kupən. Ye norien a, in əmə mɨn e, Yo, Ji Yermamə, nɨmraghien kafak tukror nɨmtətien ye nəsanɨnien kape Kughen kɨmi narmamə e towei mɨne. 31 In apa kupən, kwin kape kantri e Shipa§ Nakəm kwin kape kantri e Shipa ye 1 King 10:1-13., rɨmasɨ-pən isok muə mə tukrɨvəh nɨrkunien kape King Solomon kupən. Mərɨg yo yakmauə, nɨrkunien kafak rapita King Solomon. Mərɨg kɨmiə nakhapəh nɨsətərɨgien kɨn Yo. Mə tukmə nɨpɨg Kughen tukrəkir narmamə iran, kwin a tukrərer mɨni-hah yamə mɨne kɨsarə e towei mɨne. 32 Kɨni ye nɨpɨg yame Kughen tukrəkir narmamə iran, nəmə Nineve mɨn tuksərer mhani hah narmamə yamə mɨne kɨsarə e towei mɨne. Meinai iriə kɨmɨsərɨg nəgkiarien kape Jona, mɨsarar ye nərɨgien kapəriə tuk təvhagə has. Mərɨg Yo yakapita Jona, mərɨg kɨmiə nakhapəh nɨsətərɨgien kɨn Yo.” Jona 3:5-10
Nɨkhakien kape laet
(Mat 5:15; 6:22-23)
33 Kɨni Yesu rɨmɨni mɨmə, “Yermamə kɨrik to rɨpəh nəsiə-pənien ye laet, kɨni merkwaig kɨn, uə məskəmnaan kɨn besin. Nɨkam. Tukmə yermamə rəsiə pən ye laet, tukraməkeikei mɨruk haktə ye kwənmhaan kape laet, mə narmamə yamə mɨne tukhauə ye nəkwai nimə masəm nar. Mak 4:21; Luk 8:16
34 “Nɨkwai nɨmrɨm in rəmhen kɨn laet yame rawəhsi-pre nɨkhakien ye nɨpram. Tukmə nɨkwai nɨmrɨm mir kɨrahuvə, rəmhen kɨn mə nɨpram rukwar kɨn nɨkhakien. Mərɨg tukmə nɨkwai nɨmrɨm mir kwahas, rəmhen kɨn mə nɨpram rukwar kɨn nəpɨgnapien. 35 Kɨni ror məkneikɨn mə ik takaməkeikei mamarha huvə tuk nɨkhakien ye nɨmraghien kafam, mə takpəh nɨvənien ye nəpɨgnapien. 36 Kɨni tukmə kafam nɨmraghien in rukwar huvə kɨn nɨkhakien, nəpɨgnapien tukrɨrkək əfrakɨs iram, kɨni nɨkhakien in raməsia-pen huvə fam kafam nɨmraghien rəmhen kɨn yame nɨkhakien kape laet raməsia-pen ik.”
Yesu rɨmnəgkiar skai kɨmi Farisi mɨnə mɨne nəmhajoun kape Loa kape Moses
(Mat 23:1-36; Mak 12:38-40; Luk 20:45-47)
37 Kɨni Yesu rɨmnəgkiar ta, kɨni Farisi kɨrik ruə mɨni-pən tukun mɨmə tukravən məvɨgɨn ye kafan nimə. Kɨni Yesu rauru-pən imə, məkwətə-pən ye nɨkar tebol tuk nəvɨgɨnien. 38 Kɨni Farisi rəm mə Yesu rɨpəh nəravyen tuk nəvɨgɨnien, rakur.
39 Kɨni Yesu Yermaru rɨni-pən tukun mə, “Kɨmiə Farisi mɨnə nakhamə ta mə tukmə naksaikwas ye narɨmnar, rəmhen kɨn kap mɨne tikiplet mə kɨmiə takhahuvə, nəmkɨmɨk rɨrkək irəmiə. Mərɨg in apa imə, nəptɨgien kɨn nar mɨne nahasien rukwar irəmiə. 40 !Kɨmiə naksarmar pɨk! ?Rɨkimiə raməsɨk uə nɨkam mə Kughen e yame rɨmnor nɨprai yermamə iruə rɨmnor mɨn rɨki yermamə imə, uə? !Ǝwəh! 41 Mərɨg havəhsi-pən narɨmnar kɨmi yavən has mɨnə yerkin agien, kɨni narɨmnar fam apa iruə irəmiə mɨne in apa imə tuksatuatuk mhahuvə.
42 “Mərɨg, !awi, kɨmiə Farisi mɨnə! !Nəmhəyen ehuə tukruə tuk əmiə! Kɨmiə nakasəri-pən huvə loa yamə mɨne khamar əmə tuk əmiə tuk nəri-pənien, rəmhen kɨn in e naksəri-pən loa yame ramni mə takasəkeikei mhavəh kwesrɨs mɨne onion* Yesu rɨpəh nɨniyen kwesrɨs mɨne onion, mərɨg rɨmɨni nəvɨgɨnien mir e “dill mɨne kumen”. Nɨmar nai yamə mɨne nəmiovriə ramapien huvə yame kɨwəh-si-pən ye nəvɨgɨnien. Loa ye Dut. 14:22-29; 26:12-15, mɨne Lev. 27:30-33 ramni mə tukaməkeikei kɨwəhsi-pən nɨpar nəsimien vi kɨmi Kughen. Farisi mɨnə kɨmɨsəri-pən huvə loa mɨnə e, mərɨg kɨmnhapəh nɨsəri-pən huvəyen loa yame ramni mə tuksorkeikei Kughen mɨne narmamə. Loa e raməmɨr ye Dut. 30:16. ye nəsimien vi mhavəhsi-pən kɨmi Kughen. Mərɨg naksəpəh Loa yamə mɨne kasəkupən, iriə e, nakhapəh nɨsorien nar yame ratuatuk mɨnə kɨmi narmamə, kɨni mhapəh nɨsorkeikeiyen Kughen. To nakpisəri-pən Loa yamə mɨne kasəkupən a, mɨpisəri-pən mɨn Loa mɨnə tɨksɨn.
43 “Kɨmiə Farisi mɨnə, nəmhəyen ehuə tukruə tuk əmiə meinai naksorkeikei mə takhavən mɨsəkwətə əkupən əmə ye nimə kape nofugɨnien. Mɨne in apa ye maket, naksorkeikei mə narmamə tuksaowiə kɨn əmiə ye nɨsiaiyen.
44 “Kɨmiə Farisi mɨnə, naksəmkɨmɨk rəmhen kɨn suranə ye yermamə yame rɨkinar rhorukɨn. Narmamə kasəriwək əsuun, mɨseinein kɨmnhavən ye kwənmhaan kape nɨmhəyen.”
45 Kɨni yemhajoun kɨrik kape Loa kape Moses rɨni-pən tuk Yesu mɨmə, “Yhajoun. Nakni nəgkiarien mɨnə e, mamoriah mɨn əmawə kɨn.”
46 Mərɨg Yesu rɨmə, “!Kɨmiə namhajoun kape Loa kape Moses! Nəmhəyen ehuə tukrurə tuk əmiə meinai kɨmiə nakhapɨk-pən nar pam mɨnə kɨmi narmamə mə tukhapɨk. Mərɨg nakhapəh nhawəsi-pənien kwermɨmiə mə taksasitu irəriə tuk nɨpɨkien. 47 Nəmhəyen ehuə tukrurə tuk əmiə. Meinai kɨmiə nakasor huvə pən marə marə ye suranə kape profet kape Kughen mɨnə, mərɨg rɨpmiə mɨnə atuatuk kɨmɨshopni əriə. 48 Naksor-pən huvə marə marə ye suranə kape profet kape Kughen mɨnə, ramhajoun mə rɨkimiə ragien tuk nar yame rɨpmiə mɨnə kɨmɨsor, in e kɨmɨshopni profet mɨnə. 49 Kɨni tuk nar e, Kughen yame nɨrkunien kafan rehuə, ramni mɨmə, ‘Yo jakher-pən kɨn kafak profet mɨnə mɨne aposol mɨnə tukhavən mɨsəgkiar kɨmi əriə, kɨni mərɨg iriə tuksor nəmhəyen kɨmi tɨksɨn, mɨshopni tɨksɨn.’ 50 Ror məknakɨn mə Kughen tukrəkir əmiə rəmhen kɨn mə kɨmiə atuk nɨmɨshopni profet mɨnə m-fam kafan. Kɨni In tukror narpɨnien kɨmi əmiə tuk nɨmhəyen kapəriə. Iriə yame mɨne kɨmɨsarə ye nɨrikakunien kape tokrei tanə meriaji-pə ai taktəkun- 51 profet mɨnə fam yame kɨmnhopni əriə rɨrikakun ye Ebel muə meriaji-pə Sekaraea, yame rɨmamhə ye Nimə Ehuə kape Kughen ye kwenɨmrhei tebol mɨne kwənmhaan rhakə. Pəh nien mə Sekaraea e rɨm Jon Baptaes. Nakəm stori kape Sekaraea kupən ye 2 Kron 24:20-22. Nəfrakɨsien mə kɨmiə e towei mɨne Kughen tukror narpɨnien kɨmi əmiə.
52 “Kɨmiə nəmhajoun kape Loa kape Moses. Nəmhəyen ehuə tukrurə tuk əmiə, meinai kɨmiə nakharkun pawk swatuk yame Kughen rorkeikei, mərɨg nakhapəh nɨsəri-pənien, masərer əswasɨg kɨn narmamə yamə mɨne khamə tuksəri-pən.”
53 Kɨni Yesu rɨtərhav ye nimə a, meriwək mamvən, kɨni nəmhajoun kape Loa mɨnə mɨne Farisi mɨnə, niemhaa rhai əriə. Rɨrikakun ye nɨpɨg a, kɨmɨsor tɨkmɨr iriə min. Mɨsaiyoh-pən kɨn naiyohyen skai rehuə kɨmin 54 mə tuksəm nəgkiarien kɨrik kafan yame tukhani hah In iran.

*11:12: Nəgkiarien kape Gris ramni mə “skopion.” Ǝm-ru footnote ye Luk 10:19.

11:15: Mat 9:34; 10:25

11:16: Mat 12:38

11:22: Ye stori e, Yermamə yame ramarha tuk nimə kafan, in e Setan. Yesu rəmhen kɨn yermamə nagheen rehuə rapita. Yesu rɨmnapita in, mɨrɨsi-ta nautə kafan. In e, rɨmnor huvə yermamə yame reinein nəgkiarien, meinai yarmhə raməmɨr iran.

11:22: Kol 2:15

11:23: Luk 9:50

11:27: Luk 1:28,42,48

11:28: Ǝm-ru stori ye Luk 8:18-21.

11:29: Mat 16:4

§11:31: Nakəm kwin kape kantri e Shipa ye 1 King 10:1-13.

11:32: Jona 3:5-10

11:33: Mak 4:21; Luk 8:16

*11:42: Yesu rɨpəh nɨniyen kwesrɨs mɨne onion, mərɨg rɨmɨni nəvɨgɨnien mir e “dill mɨne kumen”. Nɨmar nai yamə mɨne nəmiovriə ramapien huvə yame kɨwəh-si-pən ye nəvɨgɨnien. Loa ye Dut. 14:22-29; 26:12-15, mɨne Lev. 27:30-33 ramni mə tukaməkeikei kɨwəhsi-pən nɨpar nəsimien vi kɨmi Kughen. Farisi mɨnə kɨmɨsəri-pən huvə loa mɨnə e, mərɨg kɨmnhapəh nɨsəri-pən huvəyen loa yame ramni mə tuksorkeikei Kughen mɨne narmamə. Loa e raməmɨr ye Dut. 30:16.

11:51: Pəh nien mə Sekaraea e rɨm Jon Baptaes. Nakəm stori kape Sekaraea kupən ye 2 Kron 24:20-22.