21
«Ⱪiliq» ⱨǝⱪⱪidǝ
Wǝ Pǝrwǝrdigarning sɵzi manga kelip mundaⱪ deyildi: —
I insan oƣli, yüzüngni Yerusalemƣa ⱪaritip, «muⱪǝddǝs jaylar»ni ǝyiblǝp, Israil zeminini ǝyiblǝp bexarǝt berip, Yǝni Israil zeminiƣa mundaⱪ degin: — Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: «Mana, Mǝn sanga ⱪarxidurmǝn; ⱪiliqimni ƣilaptin suƣurup, sǝndin ⱨǝm ⱨǝⱪⱪaniylar ⱨǝm rǝzillǝrni üzüp taxlaymǝn.
Mǝn sǝndin ⱨǝm ⱨǝⱪⱪaniylar ⱨǝm rǝzillǝrni üzüp taxlimaⱪqi bolƣinim üqün, ⱪiliqim barliⱪ ǝt igiliri, yǝni jǝnubtin ximalƣiqǝ bolƣan ⱨǝmmǝylǝn bilǝn ⱪarxilixixƣa ƣilaptin qiⱪidu; xuning bilǝn barliⱪ ǝt igiliri Mǝnki Pǝrwǝrdigarning Ɵz ⱪiliqimni ƣilaptin suƣurƣanliⱪimni tonup yetidu; ⱪiliq ƣilapⱪa ⱪaytidin yenip kirmǝydu.
Əmdi uⱨ tartⱪin, i insan oƣli; iq-baƣring eqixⱪudǝk dǝrd-ǝlǝm bilǝn ularning kɵz aldida uⱨ-zar ⱪil. Wǝ xundaⱪ boliduki, ular sǝndin: «Nemixⱪa uⱨ tartisǝn?» dǝp soriƣanda, sǝn ularƣa: «Bolƣan xum hǝwǝr tüpǝylidin! Mana, u kelidu! Barliⱪ yürǝklǝr erip, barliⱪ ⱪollar boxap ketidu, barliⱪ roⱨlar zǝiplixip, barliⱪ tizlar süydük bilǝn qiliⱪ-qiliⱪ ⱨɵl bolup ketidu; mana u keliwatidu! U yetip kǝldi! — dǝydu Rǝb Pǝrwǝrdigar» — degin.«barliⱪ tizlar süydük bilǝn qiliⱪ-qiliⱪ ⱨɵl bolup ketidu» — demǝk, ⱪorⱪunqtin xundaⱪ bolidu. Baxⱪa birhil tǝrjimisi «barliⱪ tizlar sudǝk ajiz bolup ketidu».  Yǝr. 6:24; 49:23; Əz. 4:17; 7:17
Wǝ Pǝrwǝrdigarning sɵzi manga kelip xundaⱪ deyildi: —
I insan oƣli, bexarǝt berip mundaⱪ degin: — Rǝb Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: — Mana, bir ⱪiliq, bir ⱪiliq, bislanƣan, parⱪiritilƣan! 10 U zor ⱪirƣinqiliⱪ üqün bislanƣan, uni yaltiraxⱪa parⱪiratⱪan; Ɵz oƣlumning xaⱨanǝ ⱨasisi ⱨǝrⱪandaⱪ addiy tayaⱪni kǝmsitkǝnliki tüpǝylidin, huxal bolup ketiximizgǝ toƣra kelǝmdu?«U zor ⱪirƣinqiliⱪ üqün bislanƣan, ... Ɵz oƣlumning xaⱨanǝ ⱨasisi ⱨǝrⱪandaⱪ sddiy tayaⱪni kǝmsitkǝnliki tüpǝylidin, huxal bolup ketiximizgǝ toƣra kelǝmdu?» — oⱪurmǝnlǝr kɵp hil tǝrjimiliri bilǝn uqrixixi mumkin. Bu jümlining ǝyni tekistini qüxinix tǝs. «Ɵz oƣlum» muxu yǝrdǝ bǝlkim Yǝⱨuda yaki Yǝⱨudaning padixaⱨi Zǝdǝkiya boluxi mumkin. Zǝdǝkiya ɵzini «yengilmǝs» dǝp ⱨesabliƣini bilǝn, uning Huda mǝhsus tǝyyarliƣan ⱪiliqni «bir tal yaƣaq tayaⱪ»tǝk asanla bir tǝrǝp ⱪilixi ⱨǝrgiz mumkin ǝmǝs.
11 U ⱪiliqni parⱪiritilixⱪa, ⱪol bilǝn tutuxⱪa bekitkǝn;
Ⱪiliq bilǝngǝn, parⱪiritilƣan,
Ⱪǝtl ⱪilƣuqining ⱪoliƣa tutⱪuzuxⱪa tǝyyarlanƣandur!
12 Nalǝ-pǝryad kɵtürüp piƣan qǝkkin, i insan oƣli,
Qünki ⱪiliq Mening hǝlⱪimgǝ ⱪarxi qiⱪⱪan;
U Israilning barliⱪ xaⱨzadilirigǝ ⱪarxi qiⱪⱪan;
Ular Ɵz hǝlⱪim bilǝn tǝng ⱪiliqⱪa tapxurulƣan;
Xunga yanpixingƣa ⱪattiⱪ urup ⱪoyƣin!«xunga yanpixingƣa ⱪattiⱪ urup ⱪoyƣin!» — «yanpaxⱪa urux» ⱪattiⱪ dǝrd-ǝlǝmning ipadisi idi.  Əz. 6:11; 7:27
13 Qünki sinaⱪ kǝldi; ǝmdi bu «xaⱨanǝ ⱨasa » baxⱪa yaƣaqlarni kǝmsitkini bilǝn, u bǝribir tügixidu ǝmǝsmu?! — dǝydu Rǝb Pǝrwǝrdigar.Yǝx. 1:5; Yǝr. 6:28-30
14 — Əmdi sǝn, i insan oƣli, bexarǝt bǝrgin, qawak qalƣin! Ⱪiliq ikki ⱪetim, üq ⱪetim urup ⱪirsun! U ⱪirƣuqi ⱪiliq, ularni ⱨǝr tǝrǝptin ⱪorxiwalƣan zor ⱪǝtl ⱪilƣuqi ⱪiliqtur!«bexarǝt bǝrgin, qawak qalƣin!» — «qawak qelix» bǝlkim pǝyƣǝmbǝrning Hudaƣa wǝkil bolup, Hudaning bu ixlarni toƣra degǝnlikini ipadilixi idi.
15 Ularning yürǝklirini erisun dǝp, ulardin nurƣunliri putlixip kǝtsun dǝp, Mǝn ularning barliⱪ dǝrwaziliriƣa tǝⱨdit salƣuqi ⱪiliqni ⱪaritip ⱪoydum. Way! U qaⱪmaⱪtǝk parⱪiritilƣan, u ⱪirixⱪa suƣurulƣan; «ularning yürǝklirini erisun dǝp, ... Mǝn ularning barliⱪ dǝrwaziliriƣa tǝⱨdit salƣuqi ⱪiliqni ⱪaritip ⱪoydum. Way! U qaⱪmaⱪtǝk parⱪiritilƣan, u ⱪirixⱪa suƣurulƣan» — oⱪurmǝnlǝr baxⱪa nǝqqǝ hil tǝrjimiliri bilǝn uqrixixi mumkin. Ibraniy tilida bu ayǝttiki bǝzi sɵzning mǝnisini pǝⱪǝt pǝrǝz ⱪilixⱪila bolidu.  Əz. 21:32 16 i ⱪiliq, ong tǝrǝpkǝ ɵtkür bol! Sol tǝrǝpkǝ burulup qap! Bisingni ⱪǝyǝrgǝ ⱪaratⱪan bolsa xu yǝrgǝ qap! 17 Mǝnki Pǝrwǝrdigar Ɵz ⱪolum bilǝn qawak qalimǝn, Ɵz ⱪǝⱨrimni tɵküp piƣandin qiⱪimǝn; Mǝnki Pǝrwǝrdigar xundaⱪ sɵz ⱪildim.
 
Hudaning Babilning padixaⱨini Yerusalemƣa ⱨujum ⱪilixⱪa ⱪaritip ⱪoyidiƣanliⱪi
18 Wǝ Pǝrwǝrdigarning sɵzi manga kelip xundaⱪ deyildi: —
19 Sǝn i insan oƣli, Babil padixaⱨining ⱪiliqining mengixiƣa tǝyyarlanƣan ikki yolni bekitip ⱪoyƣin; ikkilisi bir zemindin qiⱪidiƣan bolsun; Yerusalem xǝⱨirigǝ mangidiƣan yolning bexida bir yol bǝlgisini tiklǝp ⱪoyƣin; 20 yǝni ⱪiliqning yetip kelixi üqün Ammoniylarning Rabbaⱨ xǝⱨirigǝ bir yol ⱨǝmdǝ Yǝⱨudaƣa, yǝni istiⱨkami mǝstǝⱨkǝm Yerusalem xǝⱨirigǝ yǝnǝ bir yolni bekitip ⱪoyƣin; 21 qünki Babilning padixaⱨi aqa yolda, yǝni ikki yolning bexida pal aqⱪuzidu; u oⱪlarni silkiydu, «kɵqmǝ mǝbudlar»din soraydu, jigǝrni tǝkxüridu.«kɵqmǝ mǝbudlar» — ibraniy tilida «tǝrafim»; kiqik, ⱪol bilǝn kɵtürgili bolƣan «ⱪolayliⱪ butlar». «jigǝrni tǝküxürüx» — kona zamandiki palqiliⱪning bir usuli idi. Biliximizqǝ ular bir ⱨaywanni soyup, andin üqǝy-ⱪarni ⱪatarliⱪlarni tǝkxürüp, kɵrgǝn alamǝtlǝr boyiqǝ bir ⱪararƣa kelǝtti.
22 Əmdi sepilni bɵsküqi bazƣanlarni tiklǝxni, ⱪan tɵküxkǝ pǝrman ⱪilixni, jǝng elan ⱪilip towlaxni, dǝrwazilarƣa urulƣuqi bazƣanlarni tiklǝxni, sepilƣa qiⱪidiƣan dɵnglüklǝrni yasaxni, potǝylǝrni ⱪuruxni, Yerusalemni muⱨasirigǝ elixni kɵrsitidiƣan pal uning ong ⱪoliƣa qüxidu; Əz. 4:2; 17:17 23 gǝrqǝ bu pal ularƣa yalƣan kɵrüngini bilǝn, ular iqkǝn ⱪǝsǝmlǝr tüpǝylidin, Yǝⱨudadikilǝrni qanggiliƣa alsun dǝp padixaⱨ ularning ⱪǝbiⱨlikini esigǝ kǝltüridu.«gǝrqǝ bu pal ularƣa yalƣan kɵrüngini bilǝn, ... Yǝⱨudadikilǝrni qanggiliƣa alsun dǝp padixaⱨ ularning ⱪǝbiⱨlikini esigǝ kǝltüridu» — pütün bu ayǝtning ǝyni tekistni qüxinix tǝs. «Iqkǝn ⱪǝsǝmlǝr» bǝlkim Zǝdǝkiya Neboⱪadnǝsarƣa iqkǝn ⱪǝsǝmlǝrni kɵrsitidu. Neboⱪadnǝsarning mǝsliⱨǝtqiliri bu palni yalƣan dǝp ⱪariƣini bilǝn, Huda Yerusalemni jazalansun (Neboⱪadnǝsarning qanggiliƣa qüxsun) dǝp ⱪǝt’iy bekitkǝn bolƣaqⱪa, Neboⱪadnǝsar bǝribir Rabbaⱨ xǝⱨirigǝ ǝmǝs, bǝlki Yerusalemning asiyliⱪini esigǝ kǝltürüp uningƣa ⱨujum ⱪilixni ⱪarar ⱪilidu.
24 — Xunga Rǝb Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: Silǝrning asiyliⱪinglar axkarilinip, barliⱪ ⱪilmixliringlarda gunaⱨliringlar kɵrüngǝqkǝ, ⱪǝbiⱨlikinglarni ǝskǝ kǝltürgininglar tüpǝylidin — yǝni ɵzünglar pax ⱪilinip ǝskǝ elinƣininglar tüpǝylidin, silǝr ⱪolƣa elinisilǝr. 25 Əmdi sǝn, i Israilning munapiⱪ ⱨǝm rǝzil xaⱨzadisi, ⱪǝbiⱨlikingning jazalinix waⱪti-saiti toxⱪinida, kɵridiƣan küning kelidu!«i Israilning munapiⱪ ⱨǝm rǝzil xaⱨzadisi» — «rǝzil xaⱨzadǝ» Zǝdǝkiya padixaⱨni kɵrsitidu. Əzakiyal pǝyƣǝmbǝr uni «padixaⱨ» degüsi kǝlmǝydu. «ⱪǝbiⱨlikingning jazalinix waⱪti-saiti toxⱪinida, kɵridiƣan küning kelidu!» — ibraniy tilida «ⱪǝbiⱨlikingning jazalinix waⱪti-saiti toxⱪinida, kɵridiƣan küning kǝldi!» deyilidu. Demǝk, kɵridiƣan künining yeⱪin kǝlgǝnlikini tǝkitilǝydu.
26 Rǝb Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: — Sǝllini uningdin eliwǝt, tajni eliwǝt; ixlar ɵz petida turiwǝrmǝydu; pǝs turƣanni egiz ⱪil, egiz turƣanni pǝs ⱪil; 27 uning tǝhtini ɵrüwǝt, ɵrüwǝt, ɵrüwǝt! Uning ⱨoⱪuⱪining Igisi kǝlmigüqǝ, u yǝnǝ mǝwjut bolmaydu; Mǝn uni Uningƣa tǝⱪdim ⱪilimǝn.«Uning ⱨoⱪuⱪining igisi kǝlmigüqǝ, u yǝnǝ mǝwjut bolmaydu; Mǝn uni uningƣa tǝⱪdim ⱪilimǝn» — bu ayǝtning mǝnisi, Zǝdǝkiyadin keyin, Dawut padixaⱨning ǝwladi, Israil ⱨǝm alǝmning tegixlik padixaⱨi Ⱪutⱪuzƣuqi-Mǝsiⱨ kǝlgüqǝ Israilning tǝhtigǝ ɵz hǝlⱪidin bolƣan ⱨeqkim padixaⱨ bolup olturmaydu. «Yar.» 49:10-tiki bexarǝtnimu kɵrüng.
 
Ammon hǝlⱪi toƣruluⱪ bexarǝt
28 Əmdi i insan oƣli, bexarǝt berip mundaⱪ degin: — Rǝb Pǝrwǝrdigar Ammoniylar wǝ ularning mazaⱪliri toƣrisida mundaⱪ dǝydu: «Bir ⱪiliq, bir ⱪiliq ⱪǝtl ⱪilixⱪa suƣurulƣan; u adǝmni yǝwetixkǝ, qaⱪmaⱪtǝk yaltiraxⱪa parⱪiritilƣan!» — degin!«Bir ⱪiliq, bir ⱪiliq ⱪǝtl ⱪilixⱪa suƣurulƣan; u adǝmni yǝwetixkǝ, qaⱪmaⱪtǝk yaltiraxⱪa parⱪiritilƣan!» — Ammoniylar ɵzlirining muxu ⱪiliqini Israillarni soyux üqün suƣurƣan (keyinki ayǝtlǝtni kɵrüng). Biraⱪ ahirida u ɵzlirining bexiƣa qüxidu.
29 Qünki palqilar sǝn ⱪiliq toƣrungda ⱪuruⱪ alamǝt kɵrünüxlǝrni kɵrüp, sǝn üqün yalƣandin bir pal salidu; rǝzillǝrning kɵridiƣan küni kǝlgǝndǝ, ⱪǝbiⱨlikning jazalinix waⱪti-saiti toxⱪanda, bular seni xu ⱪirilƣan rǝzillǝrning boyunliri üstigǝ ⱪoxup yatⱪuzidu!
30 Bu ⱪiliqni ɵz ƣilapiƣa ⱪayturup sal!
Mǝn sening üstünggǝ ɵzüng yaritilƣan jayda, yǝni sǝn tɵrülgǝn jayda ⱨɵküm qiⱪirip jazalaymǝn.
31 Xuning bilǝn Mǝn üstünggǝ ⱪǝⱨrimni tɵküp yaƣdurup,
Ƣǝzipimning oti ⱪilip püwlǝymǝn;
Mǝn seni ⱪatilliⱪⱪa maⱨir yawuz adǝmlǝrning ⱪoliƣa tapxurup berimǝn;
32 Sǝn otⱪa yeⱪilƣu bolisǝn;
Sening ⱪening ɵz zeminingdǝ tɵkülidu;
Sǝn ⱪaytidin ǝslǝnmǝysǝn;
Qünki Mǝnki Pǝrwǝrdigar sɵz ⱪilƣan.
 
 

21:7 «barliⱪ tizlar süydük bilǝn qiliⱪ-qiliⱪ ⱨɵl bolup ketidu» — demǝk, ⱪorⱪunqtin xundaⱪ bolidu. Baxⱪa birhil tǝrjimisi «barliⱪ tizlar sudǝk ajiz bolup ketidu».

21:7 Yǝr. 6:24; 49:23; Əz. 4:17; 7:17

21:10 «U zor ⱪirƣinqiliⱪ üqün bislanƣan, ... Ɵz oƣlumning xaⱨanǝ ⱨasisi ⱨǝrⱪandaⱪ sddiy tayaⱪni kǝmsitkǝnliki tüpǝylidin, huxal bolup ketiximizgǝ toƣra kelǝmdu?» — oⱪurmǝnlǝr kɵp hil tǝrjimiliri bilǝn uqrixixi mumkin. Bu jümlining ǝyni tekistini qüxinix tǝs. «Ɵz oƣlum» muxu yǝrdǝ bǝlkim Yǝⱨuda yaki Yǝⱨudaning padixaⱨi Zǝdǝkiya boluxi mumkin. Zǝdǝkiya ɵzini «yengilmǝs» dǝp ⱨesabliƣini bilǝn, uning Huda mǝhsus tǝyyarliƣan ⱪiliqni «bir tal yaƣaq tayaⱪ»tǝk asanla bir tǝrǝp ⱪilixi ⱨǝrgiz mumkin ǝmǝs.

21:12 «xunga yanpixingƣa ⱪattiⱪ urup ⱪoyƣin!» — «yanpaxⱪa urux» ⱪattiⱪ dǝrd-ǝlǝmning ipadisi idi.

21:12 Əz. 6:11; 7:27

21:13 Yǝx. 1:5; Yǝr. 6:28-30

21:14 «bexarǝt bǝrgin, qawak qalƣin!» — «qawak qelix» bǝlkim pǝyƣǝmbǝrning Hudaƣa wǝkil bolup, Hudaning bu ixlarni toƣra degǝnlikini ipadilixi idi.

21:15 «ularning yürǝklirini erisun dǝp, ... Mǝn ularning barliⱪ dǝrwaziliriƣa tǝⱨdit salƣuqi ⱪiliqni ⱪaritip ⱪoydum. Way! U qaⱪmaⱪtǝk parⱪiritilƣan, u ⱪirixⱪa suƣurulƣan» — oⱪurmǝnlǝr baxⱪa nǝqqǝ hil tǝrjimiliri bilǝn uqrixixi mumkin. Ibraniy tilida bu ayǝttiki bǝzi sɵzning mǝnisini pǝⱪǝt pǝrǝz ⱪilixⱪila bolidu.

21:15 Əz. 21:32

21:21 «kɵqmǝ mǝbudlar» — ibraniy tilida «tǝrafim»; kiqik, ⱪol bilǝn kɵtürgili bolƣan «ⱪolayliⱪ butlar». «jigǝrni tǝküxürüx» — kona zamandiki palqiliⱪning bir usuli idi. Biliximizqǝ ular bir ⱨaywanni soyup, andin üqǝy-ⱪarni ⱪatarliⱪlarni tǝkxürüp, kɵrgǝn alamǝtlǝr boyiqǝ bir ⱪararƣa kelǝtti.

21:22 Əz. 4:2; 17:17

21:23 «gǝrqǝ bu pal ularƣa yalƣan kɵrüngini bilǝn, ... Yǝⱨudadikilǝrni qanggiliƣa alsun dǝp padixaⱨ ularning ⱪǝbiⱨlikini esigǝ kǝltüridu» — pütün bu ayǝtning ǝyni tekistni qüxinix tǝs. «Iqkǝn ⱪǝsǝmlǝr» bǝlkim Zǝdǝkiya Neboⱪadnǝsarƣa iqkǝn ⱪǝsǝmlǝrni kɵrsitidu. Neboⱪadnǝsarning mǝsliⱨǝtqiliri bu palni yalƣan dǝp ⱪariƣini bilǝn, Huda Yerusalemni jazalansun (Neboⱪadnǝsarning qanggiliƣa qüxsun) dǝp ⱪǝt’iy bekitkǝn bolƣaqⱪa, Neboⱪadnǝsar bǝribir Rabbaⱨ xǝⱨirigǝ ǝmǝs, bǝlki Yerusalemning asiyliⱪini esigǝ kǝltürüp uningƣa ⱨujum ⱪilixni ⱪarar ⱪilidu.

21:25 «i Israilning munapiⱪ ⱨǝm rǝzil xaⱨzadisi» — «rǝzil xaⱨzadǝ» Zǝdǝkiya padixaⱨni kɵrsitidu. Əzakiyal pǝyƣǝmbǝr uni «padixaⱨ» degüsi kǝlmǝydu. «ⱪǝbiⱨlikingning jazalinix waⱪti-saiti toxⱪinida, kɵridiƣan küning kelidu!» — ibraniy tilida «ⱪǝbiⱨlikingning jazalinix waⱪti-saiti toxⱪinida, kɵridiƣan küning kǝldi!» deyilidu. Demǝk, kɵridiƣan künining yeⱪin kǝlgǝnlikini tǝkitilǝydu.

21:27 «Uning ⱨoⱪuⱪining igisi kǝlmigüqǝ, u yǝnǝ mǝwjut bolmaydu; Mǝn uni uningƣa tǝⱪdim ⱪilimǝn» — bu ayǝtning mǝnisi, Zǝdǝkiyadin keyin, Dawut padixaⱨning ǝwladi, Israil ⱨǝm alǝmning tegixlik padixaⱨi Ⱪutⱪuzƣuqi-Mǝsiⱨ kǝlgüqǝ Israilning tǝhtigǝ ɵz hǝlⱪidin bolƣan ⱨeqkim padixaⱨ bolup olturmaydu. «Yar.» 49:10-tiki bexarǝtnimu kɵrüng.

21:28 «Bir ⱪiliq, bir ⱪiliq ⱪǝtl ⱪilixⱪa suƣurulƣan; u adǝmni yǝwetixkǝ, qaⱪmaⱪtǝk yaltiraxⱪa parⱪiritilƣan!» — Ammoniylar ɵzlirining muxu ⱪiliqini Israillarni soyux üqün suƣurƣan (keyinki ayǝtlǝtni kɵrüng). Biraⱪ ahirida u ɵzlirining bexiƣa qüxidu.