29
Yǝrǝmiya sürgün ⱪilinƣanlarƣa yazƣan hǝt
1 Yǝrǝmiyaning Yerusalemdin sürgün bolƣanlar arisidiki ⱨayat ⱪalƣan aⱪsaⱪallarƣa, kaⱨinlarƣa, pǝyƣǝmbǝrlǝrgǝ wǝ Neboⱪadnǝsar ǝsir ⱪilip Babilƣa elip kǝtkǝn barliⱪ hǝlⱪⱪǝ Yerusalemdin yolliƣan heti: —
2 (hǝt padixaⱨ Yǝkoniyaⱨ, hanix, wǝzirlǝr, Yǝⱨuda wǝ Yerusalemdiki xaⱨzadǝ-ǝmirlǝr wǝ ⱨünǝrwǝnlǝr Yerusalemdin kǝtkǝndin keyin, ■2Pad. 24:12 3 Xafanning oƣli Əlasaⱨning wǝ Ⱨilⱪiyaning oƣli Gǝmariyaning ⱪoli bilǝn yollanƣan — Yǝⱨuda padixaⱨi Zǝdǝkiya bu kixilǝrni Babil padixaⱨi Neboⱪadnǝsarning aldiƣa yolliƣan). Yolliƣan hǝt mundaⱪ: —
4 Samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigar — Israilning Hudasi Yerusalemdin Babilƣa sürgüngǝ ǝwǝtkǝnlǝrning ⱨǝmmisigǝ mundaⱪ dǝydu: —
5 Ɵylǝrni ⱪurunglar, ularda turunglar; baƣlarni bǝrpa ⱪilinglar, ularning mewisini yǝnglar; 6 ɵylininglar, oƣul-ⱪizliⱪ bolunglar; oƣulliringlar üqün ⱪizlarni elip beringlar, ⱪizliringlarni ǝrlǝrgǝ yatliⱪ ⱪilinglar; ularmu oƣul-ⱪizliⱪ bolsun; xu yǝrdǝ kɵpiyinglarki, aziyip kǝtmǝnglar; □«oƣul-ⱪizliⱪ bolunglar» — ibraniy tilida «oƣul-ⱪizlarni tuƣdurunglar». 7 Mǝn silǝrni sürgüngǝ ǝwǝtkǝn xǝⱨǝrning tinq-awatliⱪini izdǝnglar, uning üqün Pǝrwǝrdigarƣa dua ⱪilinglar; qünki uning tinq-awatliⱪi bolsa, silǝrmu tinq-awat bolisilǝr.
8 Qünki samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigar — Israilning Hudasi mundaⱪ dǝydu: — Aranglardiki pǝyƣǝmbǝrlǝr wǝ silǝrning palqiliringlar silǝrni aldap ⱪoymisun; silǝr ularƣa kɵrgüzgǝn qüxlǝrgǝ ⱪulaⱪ salmanglar; □«silǝr ularƣa kɵrgüzgǝn qüxlǝrgǝ ⱪulaⱪ salmanglar» — helⱪning palqilarƣa «Biz toƣruluⱪ bir qüx kɵrüp bǝrsingiz» degǝn tǝlipi intayin külkilik, xu qaƣdiki hǝlⱪ ⱨǝⱪiⱪǝtǝn xu dǝrijidǝ nadanlixip kǝtkǝn bolsa kerǝk. ■Yǝr. 14:14; 23:31; 27:15 9 qünki ular Mening namimda yalƣandin bexarǝt beridu; Mǝn ularni ǝwǝtkǝn ǝmǝsmǝn, — dǝydu Pǝrwǝrdigar.
10 Qünki Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: — Babilƣa bekitilgǝn yǝtmix yil toxⱪanda, Mǝn silǝrning yeninglarƣa kelip silǝrgǝ iltipat kɵrsitimǝnki, silǝrni muxu yurtⱪa ⱪayturuxum bilǝn silǝrgǝ ⱪilƣan xapaǝtlik wǝdǝmni ada ⱪilimǝn; □«Babilƣa bekitilgǝn yǝtmix yil toxⱪanda, Mǝn silǝrning yeninglarƣa kelip silǝrgǝ iltipat kɵrsitimǝnki...» — bu «yǝtmix yil» toƣrisida «Ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng. ■2Tar. 36:22; Əzra 1:1; Yǝr. 25:12; Dan. 9:2 11 Qünki Ɵzümning silǝr toƣruluⱪ pilanlirimni, apǝt elip kelidiƣan ǝmǝs, tinq-awatliⱪ elip kelidiƣan, ahirda silǝrgǝ ümidwar kelǝqǝkni ata ⱪilidiƣan pilanlirimni obdan bilimǝn, — dǝydu Pǝrwǝrdigar. 12 Xuning bilǝn ilǝr Manga nida ⱪilip, yenimƣa kelip Manga dua ⱪilisilǝr wǝ Mǝn silǝrni anglaymǝn. ■Dan. 9 13 Silǝr Meni izdǝysilǝr wǝ Meni tapisilǝr, qünki silǝr pütün ⱪǝlbinglar bilǝn Manga intilidiƣan bolisilǝr. □«Silǝr Meni izdǝysilǝr wǝ Meni tapisilǝr, qünki silǝr pütün ⱪǝlbinglar bilǝn Manga intilidiƣan bolisilǝr» — yaki «Silǝr pütün ⱪǝlbinglar bilǝn Meni izdǝydiƣan bolsanglar, silǝr Meni izdǝp tapisilǝr». 14 Mǝn Ɵzümni silǝrgǝ tapⱪuzimǝn, — dǝydu Pǝrwǝrdigar — wǝ Mǝn silǝrni sürgünlüktin ⱪayturup ǝsligǝ kǝltürimǝn, Mǝn silǝrni ⱨǝydiwǝtkǝn barliⱪ ǝllǝrdin wǝ ⱨǝydiwǝtkǝn barliⱪ jaylardin yiƣimǝn, — dǝydu Pǝrwǝrdigar, — Mǝn silǝrni elip, ǝsli sürgün ⱪilip ayriƣan yurtⱪa ⱪayturimǝn.■Yǝr. 23:3
15 Silǝr: «Pǝrwǝrdigar bizgǝ Babilda pǝyƣǝmbǝrlǝrni tiklidi» desǝnglar, □««Pǝrwǝrdigar bizgǝ Babilda pǝyƣǝmbǝrlǝrni tiklidi» desǝnglar...» — bu ayǝttiki «pǝyƣǝmbǝrlǝr» xübⱨisizki, yalƣan ümidlǝrni ⱪozƣaydiƣan sahta pǝyƣǝmbǝrlǝrni kɵrsitidu. Muxu bexarǝttin kɵp ɵtmǝy, Daniyal ⱨǝm Əzakiyal degǝn ⱨǝⱪiⱪiy pǝyƣǝmbǝrlǝr Babilda bexarǝt ⱪilixⱪa baxlidi. 16 ǝmdi Pǝrwǝrdigar Dawutning tǝhtigǝ olturƣan padixaⱨ wǝ bu xǝⱨǝrdǝ turuwatⱪan barliⱪ hǝlⱪ, yǝni silǝr bilǝn billǝ sürgün ⱪilinmiƣan ⱪerindaxliringlar toƣruluⱪ xuni dǝydu: —
17 Samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: — Mana, Mǝn ularni azablaydiƣan ⱪiliq, ⱪǝⱨǝtqilik wǝ waba ǝwǝtimǝn; xuning bilǝn ularni huddi sesiƣan, yegili bolmaydiƣan naqar ǝnjürlǝrdǝk ⱪilimǝn; ■Yǝr. 24:8,10 18 ularni ⱪiliq, ⱪǝⱨǝtqilik wǝ waba bilǝn ⱪoƣlaymǝn, ularni yǝr yüzidiki barliⱪ padixaⱨliⱪlarƣa ⱨǝydǝp apirimǝn; ularni xu ǝllǝrgǝ wǝⱨimǝ, lǝnǝt, dǝⱨxǝt, ux-ux ⱪilinidiƣan wǝ rǝswa ⱪilinidiƣan obyekt ⱪilimǝn. ■Ⱪan. 28:25,37; Yǝr. 15:4; 24:9,10 19 qünki Mǝn tang sǝⱨǝrdǝ ornumdin turup, hizmǝtkarlirim bolƣan pǝyƣǝmbǝrlǝrni ǝwǝtip sɵzlirimni ularƣa eytⱪinim bilǝn, ular ⱪulaⱪ salmiƣan; silǝr sürgün bolƣanlarmu ⱨeq ⱪulaⱪ salmiƣansilǝr, — dǝydu Pǝrwǝrdigar. 20 Lekin i silǝr sürgün bolƣanlar, Mǝn Yerusalemdin Babilƣa ǝwǝtkǝnlǝr, Pǝrwǝrdigarning sɵzini anglanglar: —
21 Samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigar — Israilning Hudasi mundaⱪ dǝydu: — Mening namimda silǝrgǝ yalƣandin bexarǝt beridiƣan Kolayaning oƣli Aⱨab toƣruluⱪ wǝ Maaseyaⱨning oƣli Zǝdǝkiya toƣruluⱪ mundaⱪ dǝydu: — Mana, Mǝn ularni Babil padixaⱨi Neboⱪadnǝsarning ⱪoliƣa tapxurimǝn, u ularni kɵz aldinglarda ɵlümgǝ mǝⱨküm ⱪilidu; 22 xuning bilǝn ular misal ⱪilinip Babilda turƣan Yǝⱨudadiki barliⱪ sürgün ⱪilinƣanlarning aƣzida: «Pǝrwǝrdigar seni Babil padixaⱨi Neboⱪadnǝsar otta kawab ⱪilƣan Zǝdǝkiya wǝ Aⱨabdǝk ⱪilsun!» degǝn lǝnǝt sɵzi bolidu; 23 qünki ular Israil iqidǝ iplasliⱪ ⱪilƣan, ⱪoxnilarning ayalliri bilǝn zina ⱪilƣan wǝ Mening namimda yalƣan sɵzlǝrni, Mǝn ularƣa ⱨeq tapilmiƣan sɵzlǝrni ⱪilƣan; Mǝn bularni Bilgüqi wǝ guwaⱨ Bolƣuqidurmǝn, — dǝydu Pǝrwǝrdigar.
Xemaya Babildin Yǝrǝmiya toƣruluⱪ yazƣan hǝt •••• Yǝrǝmiya pǝyƣǝmbǝrning yolliƣan jawab heti •••• Hudaning buning toƣruluⱪ Yǝrǝmiyaƣa eytⱪan sɵzi
24 «Sǝn Yǝrǝmiya Nǝⱨǝlǝmlik Xemayaƣa mundaⱪ degin: —
25 Samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigar — Israilning Hudasi mundaⱪ dǝydu: — Qünki sǝn ɵz namingda Yerusalemdiki barliⱪ hǝlⱪⱪǝ, kaⱨin bolƣan Maaseyaⱨning oƣli Zǝfaniyaƣa wǝ barliⱪ kaⱨinlarƣa hǝtlǝr yolliƣining tüpǝylidin, — 26 (sǝn Zǝfaniyaƣa mundaⱪ yazƣan: «Pǝrwǝrdigar seni kaⱨin Yǝⱨuyadaning orniƣa kaⱨin tikligǝn ǝmǝsmu? U seni Pǝrwǝrdigarning ɵyidǝ xuningƣa nazarǝtqi ⱪilƣanki, bexarǝt beridiƣan pǝyƣǝmbǝr boluwalƣan ⱨǝrbir tǝlwini besix üqün puti wǝ boyniƣa taⱪaⱪ selixing kerǝk. □«U seni ... nazarǝtqi ⱪilƣanki, bexarǝt beridiƣan pǝyƣǝmbǝr boluwalƣan ⱨǝrbir tǝlwini besix üqün puti wǝ boyniƣa taⱪaⱪ selixing kerǝk» — oⱪurmǝnlǝr baxⱪa hil tǝrjimilǝrni uqritixi mumkin. Lekin omumiy mǝnisi tǝrjimimizningkidǝk bolidu. ■Yǝr. 20:1, 2, 3 27 Əmdi sǝn nemixⱪa silǝrgǝ ɵzini pǝyƣǝmbǝr ⱪiliwalƣan Anatotluⱪ Yǝrǝmiyani ǝyiblimiding? 28 Qünki u ⱨǝtta Babilda turuwatⱪan bizlǝrgimu: «Xu yǝrdǝ bolƣan waⱪtinglar uzun bolidu; xunga ɵylǝrni selinglar, ularda turunglar, baƣlarni bǝrpa ⱪilinglar, ularning mewisini yǝnglar» dǝp hǝt yollidi!») 29 — Zǝfaniya muxu hǝtni Yǝrǝmiya pǝyƣǝmbǝr aldida oⱪudi.
30 Andin Pǝrwǝrdigarning sɵzi Yǝrǝmiyaƣa kelip mundaⱪ deyildi: —
31 Barliⱪ sürgün bolƣanlarƣa hǝt yollap mundaⱪ degin: — Pǝrwǝrdigar Nǝⱨǝlamliⱪ Xǝmaya toƣruluⱪ munaⱪ dǝydu: Qünki Mǝn uni ǝwǝtmigǝn bolsammu, Xemayaning silǝrgǝ bexarǝt berip, silǝrni yalƣanqiliⱪⱪa ixǝndürgǝnliki tüpǝylidin, ■Yǝr. 28:15 32 Xunga Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: — Mana, Nǝⱨǝlamliⱪ Xemayani nǝsli bilǝn billǝ jazalaymǝn; muxu hǝlⱪ arisida uning ⱨeqⱪandaⱪ nǝsli tepilmaydu; u Mǝn Ɵz hǝlⱪim üqün ⱪilmaⱪqi bolƣan yahxiliⱪni ⱨeq kɵrmǝydu, — dǝydu Pǝrwǝrdigar: — qünki u adǝmlǝrni Manga asiyliⱪⱪa ⱪutratti.■Yǝr. 28:16
□29:6 «oƣul-ⱪizliⱪ bolunglar» — ibraniy tilida «oƣul-ⱪizlarni tuƣdurunglar».
□29:8 «silǝr ularƣa kɵrgüzgǝn qüxlǝrgǝ ⱪulaⱪ salmanglar» — helⱪning palqilarƣa «Biz toƣruluⱪ bir qüx kɵrüp bǝrsingiz» degǝn tǝlipi intayin külkilik, xu qaƣdiki hǝlⱪ ⱨǝⱪiⱪǝtǝn xu dǝrijidǝ nadanlixip kǝtkǝn bolsa kerǝk.
■29:8 Yǝr. 14:14; 23:31; 27:15
□29:10 «Babilƣa bekitilgǝn yǝtmix yil toxⱪanda, Mǝn silǝrning yeninglarƣa kelip silǝrgǝ iltipat kɵrsitimǝnki...» — bu «yǝtmix yil» toƣrisida «Ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.
■29:10 2Tar. 36:22; Əzra 1:1; Yǝr. 25:12; Dan. 9:2
■29:12 Dan. 9
□29:13 «Silǝr Meni izdǝysilǝr wǝ Meni tapisilǝr, qünki silǝr pütün ⱪǝlbinglar bilǝn Manga intilidiƣan bolisilǝr» — yaki «Silǝr pütün ⱪǝlbinglar bilǝn Meni izdǝydiƣan bolsanglar, silǝr Meni izdǝp tapisilǝr».
□29:15 ««Pǝrwǝrdigar bizgǝ Babilda pǝyƣǝmbǝrlǝrni tiklidi» desǝnglar...» — bu ayǝttiki «pǝyƣǝmbǝrlǝr» xübⱨisizki, yalƣan ümidlǝrni ⱪozƣaydiƣan sahta pǝyƣǝmbǝrlǝrni kɵrsitidu. Muxu bexarǝttin kɵp ɵtmǝy, Daniyal ⱨǝm Əzakiyal degǝn ⱨǝⱪiⱪiy pǝyƣǝmbǝrlǝr Babilda bexarǝt ⱪilixⱪa baxlidi.
■29:18 Ⱪan. 28:25,37; Yǝr. 15:4; 24:9,10
□29:26 «U seni ... nazarǝtqi ⱪilƣanki, bexarǝt beridiƣan pǝyƣǝmbǝr boluwalƣan ⱨǝrbir tǝlwini besix üqün puti wǝ boyniƣa taⱪaⱪ selixing kerǝk» — oⱪurmǝnlǝr baxⱪa hil tǝrjimilǝrni uqritixi mumkin. Lekin omumiy mǝnisi tǝrjimimizningkidǝk bolidu.
■29:26 Yǝr. 20:1, 2, 3