39
Ⱨaywanatlarning ⱨayatliⱪ sirliri — dawami
Sǝn taƣdiki yawa ɵqkilǝrning ⱪaqan tuƣidiƣanliⱪini bilǝmsǝn?
Jǝrǝnlǝrning baliliƣanliⱪini kɵzitip baⱪⱪanmusǝn? Zǝb. 29:9
Ularning boƣaz bolƣili nǝqqǝ ay bolƣanliⱪini saniyalamsǝn?
Ularning balilaydiƣan waⱪtidin hǝwiring barmu?
Ular ⱪǝddini püküp, yetip balilirini tuƣidu,
Ular ɵzidiki tolƣaⱪni qiⱪirip taxlaydu;
Ularning baliliri küqlinip yetilidu,
Ular dalada ɵsüp, anisining yenidin qiⱪip ⱪaytip kǝlmǝydu. «Ular (yawa ɵqkilǝr) dalada ɵsüp, anisining yenidin qiⱪip ⱪaytip kǝlmǝydu» — keyinki «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdiki sɵⱨbitimizni kɵrüng.
Yawa exǝkni dalaƣa ⱪoyuwetip ǝrkinlikkǝ qiⱪarƣan kim?
Xax exǝkning nohtilirini yexiwǝtkǝn kim? «Xax exǝk» — bu bǝlkim «yawa exǝk»ning yǝnǝ birhil atilixi boluxi mumkin. Ərǝblǝr uni yawayi ⱨaywanlar arisida ⱪoƣlap tutux ǝng ⱪiyin dǝp ⱪaraydu. «nohtiliri» — yaki «asarǝtliri».
Qɵl-bayawanni uning ɵyi ⱪilƣanmǝn,
Xorluⱪnimu uning turalƣusi ⱪilƣanmǝn. Ayup 24:5; Yǝr. 2:24
U xǝⱨǝrning ⱪiyⱪas-sürǝnliridin yiraⱪ turup uni mazaⱪ ⱪilidu;
U exǝkqining warⱪirixinimu anglimaydu.
U taƣlarni ɵz yayliⱪim dǝp kezidu,
Xu yǝrdiki ⱨǝmmǝ gül-giyaⱨni izdǝp yüridu.
Yawa kala bolsa hizmitinggǝ kirixkǝ razi bolamdu?
Sening oⱪurungning yenida turuxⱪa unamdu? «Yawa kala» yaki «awraⱪ» — ǝpsus, biz ⱨazir bu ⱨǝywǝtlik ⱨaywanlarni kɵrǝlmǝymiz. 1627-yili ularning nǝsli ⱪuriƣan. Bu ⱨaywan naⱨayiti yoƣan bolup, intayin küqlük idi. Uningdin bolƣan ⱨaywanlardin pǝⱪǝt pil wǝ su etila bar idi. Uni boyunturuⱪⱪa qetip ixⱪa selix ⱨǝrgiz mumkin ǝmǝs, ǝlwǝttǝ!
10  Yawa kalini tana bilǝn baƣlap, tapⱪa qüxürǝlǝmsǝn?!
U sanga ǝgixip jilƣilarda mengip tirna tartamdu?
11  Uning küqi zor bolƣanliⱪi üqün uningƣa tayinamsǝn?
Əmgikingni uningƣa amanǝt ⱪilamsǝn?
12  Danliringni ɵygǝ kɵtürüp ǝkilixni uningƣa tapxuramsǝn?
«Danlirimni haminimƣa yiƣixturidu» dǝp uningƣa ixǝnǝmsǝn?
 
Tɵgiⱪux
13  Tɵgiⱪux ⱪanatlirini xadliⱪ bilǝn ⱪaⱪidu,
Biraⱪ bular lǝylǝkning ⱪanat uqliri ⱨǝm pǝylirigǝ yetǝmdu? «Tɵgiⱪux ⱪanatlirini xadliⱪ bilǝn ⱪaⱪidu, biraⱪ bular lǝylǝkning ⱪanat uqliri ⱨǝm pǝylirigǝ yetǝmdu?» — bizning tǝrjimimiz toƣra bolsa u «Tɵgiⱪuxning qirayliⱪ ⱪanatliri bolƣini bilǝn, u ⱨeq uqalmaydu, lǝylǝk qirayliⱪ uqidu» degǝn mǝnidǝ (lǝylǝk bolsa qong, aliqipar, küqlük bir ⱪux).
Yǝnǝ bir hil tǝrjimisi: «Ⱪanat uqliri ⱨǝm pǝyliri meⱨribanliⱪni bildürǝmdu?», yǝni «Tɵgiⱪuxning ⱪanatliri meⱨribanliⱪni kɵrsǝtmǝydu, qünki u ɵz tuhumlirini yǝrgǝ salƣandin keyin ular bilǝn bǝzidǝ kari bolmaydu» degǝn mǝnidǝ bolidu.
Tɵgiⱪux toƣruluⱪ keyinki sɵⱨbitimizni kɵrüng.
14  U tuhumlirini yǝrgǝ taxlap ⱪoyidu,
Tuhumlirim topida issitilsun, dǝydu.
15  Ularning tasadipiy dǝssilip yanjilidiƣanliⱪini,
Dalidiki birǝr ⱨaywanning asanla ularni dǝssǝp-qǝylǝydiƣanliⱪini untuydu.
16  Balilirini ɵzining ǝmǝstǝk baƣrini ⱪattiⱪ ⱪilidu;
Uning tuƣutining ǝjri bikarƣa ketidu,
Biraⱪ u pisǝnt ⱪilmiƣandǝk turidu. «Balilirini ɵzining ǝmǝstǝk baƣrini ⱪattiⱪ ⱪilidu; uning tuƣutining ǝjri bikarƣa ketidu, biraⱪ u pisǝnt ⱪilmiƣandǝk turidu» — ǝgǝr baxⱪa ⱨaywanlar tɵgiⱪuxning uwisini bayⱪap ⱪalƣan bolsa, tɵgiⱪux ular tuhumlirimni yemisun dǝp, bǝzidǝ ɵzi tuhumlirini dǝssǝp qeⱪiwetidu.
Keyinki sɵⱨbitimiznimu kɵrüng.
17  Qünki Tǝngri uni kǝm ǝⱪil ⱪilƣan,
Uningƣa danaliⱪni bǝrmigǝn.
18  Ⱨalbuki, u yügürüx aldida mǝydisini yuⱪiriƣa kɵtürginidǝ,
At ⱨǝm atliⱪlarni kǝmsitip mazaⱪ ⱪilidu. «U yügürüx aldida mǝydisini yuⱪiriƣa kɵtürginidǝ, at ⱨǝm atliⱪlarni kǝmsitip mazaⱪ ⱪilidu» — tɵgiⱪux intayin tez yügürǝlǝydu, qɵldǝ yaki ⱪumluⱪta bolsa attin ittik mangalaydu. Uni owlax intayin tǝs.
 
At
19  Sǝn atⱪa küq beƣixliƣanmiding?
Sǝn uning boyniƣa yǝlpünüp turidiƣan yaylini kiygüzgǝnmiding?
20 Sǝn uni ⱨǝywǝtlik purⱪuxliri bilǝn adǝmni ⱪorⱪutidiƣan,
Qekǝtkidǝk sǝkrǝydiƣan ⱪilalamsǝn?
21  U ǝxǝddiylik bilǝn yǝr tatilap-zohqup,
Ɵz küqidin xadlinip ketidu,
Ⱪoralliⱪ ⱪoxun bilǝn jǝng ⱪilixⱪa atlinidu.
22  U ⱪorⱪunqⱪa nisbǝtǝn külüpla ⱪoyidu,
Ⱨeqnemidin ⱪorⱪmaydu;
Ⱪiliqning bisidin u yanmaydu.
23  Oⱪdan, julaliⱪ nǝyzǝ,
Gɵrzimu uning yenida xaraⱪxiydu,
24  U yǝrni aqqiⱪ ⱨǝm ƣǝzǝp bilǝn yutuwetidu,
Jǝng kanayini bir anglapla ⱨayajanlinip ⱪin-ⱪiniƣa patmay ketidu.
25  Kanaylarning awazi bilǝnla u: «Ayⱨay!» dǝydu,
U jǝngni yiraⱪtin purap bolidu.
U sǝrkǝrdilǝrning towlaxlirini, jǝngqilǝrning warⱪiraxlirini huxalliⱪ bilǝn anglaydu.
 
Sar wǝ bürküt
26  Sar sening ǝⱪling bilǝn uqamdu,
Ⱪanatlirini jǝnubⱪa ⱪarap kerǝmdu? «Sar sening ǝⱪling bilǝn uqamdu, ⱪanatlirini jǝnubⱪa ⱪarap kerǝmdu?» — bu ayǝt, bǝlkim, sarning pǝsillik kɵqüxini kɵrsitidu.
27  Bürküt buyruⱪung bilǝn yuⱪiriƣa pǝrwaz ⱪilip kɵtürülǝmdu,
Uwisini yuⱪiriƣa salamdu? Yǝr. 49:16; Ob. 4
28  U ⱪoram taxning üstidǝ makanlixidu,
U taƣning qoⱪⱪisiƣa ⱪonidu,
Tik ⱪiyanimu turalƣusi ⱪilidu.
29  Xu yǝrdin u owni paylap bayⱪiwalidu,
Kɵzliri yiraⱪ-yiraⱪlarni kɵzitidu.
30  Uning baliliri ⱪan xoraydu;
Ɵltürülgǝnlǝr nǝdǝ bolsa, u xu yǝrdǝ bolidu». «Ɵltürülgǝnlǝr nǝdǝ bolsa, u xu yǝrdǝ bolidu» — bürküt ⱨǝm sar toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng. «Mat.» 24:28nimu kɵrüng.   Mat. 24:28; Luⱪa 17:37
 
 

39:1 Zǝb. 29:9

39:4 «Ular (yawa ɵqkilǝr) dalada ɵsüp, anisining yenidin qiⱪip ⱪaytip kǝlmǝydu» — keyinki «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdiki sɵⱨbitimizni kɵrüng.

39:5 «Xax exǝk» — bu bǝlkim «yawa exǝk»ning yǝnǝ birhil atilixi boluxi mumkin. Ərǝblǝr uni yawayi ⱨaywanlar arisida ⱪoƣlap tutux ǝng ⱪiyin dǝp ⱪaraydu. «nohtiliri» — yaki «asarǝtliri».

39:6 Ayup 24:5; Yǝr. 2:24

39:9 «Yawa kala» yaki «awraⱪ» — ǝpsus, biz ⱨazir bu ⱨǝywǝtlik ⱨaywanlarni kɵrǝlmǝymiz. 1627-yili ularning nǝsli ⱪuriƣan. Bu ⱨaywan naⱨayiti yoƣan bolup, intayin küqlük idi. Uningdin bolƣan ⱨaywanlardin pǝⱪǝt pil wǝ su etila bar idi. Uni boyunturuⱪⱪa qetip ixⱪa selix ⱨǝrgiz mumkin ǝmǝs, ǝlwǝttǝ!

39:13 «Tɵgiⱪux ⱪanatlirini xadliⱪ bilǝn ⱪaⱪidu, biraⱪ bular lǝylǝkning ⱪanat uqliri ⱨǝm pǝylirigǝ yetǝmdu?» — bizning tǝrjimimiz toƣra bolsa u «Tɵgiⱪuxning qirayliⱪ ⱪanatliri bolƣini bilǝn, u ⱨeq uqalmaydu, lǝylǝk qirayliⱪ uqidu» degǝn mǝnidǝ (lǝylǝk bolsa qong, aliqipar, küqlük bir ⱪux). Yǝnǝ bir hil tǝrjimisi: «Ⱪanat uqliri ⱨǝm pǝyliri meⱨribanliⱪni bildürǝmdu?», yǝni «Tɵgiⱪuxning ⱪanatliri meⱨribanliⱪni kɵrsǝtmǝydu, qünki u ɵz tuhumlirini yǝrgǝ salƣandin keyin ular bilǝn bǝzidǝ kari bolmaydu» degǝn mǝnidǝ bolidu. Tɵgiⱪux toƣruluⱪ keyinki sɵⱨbitimizni kɵrüng.

39:16 «Balilirini ɵzining ǝmǝstǝk baƣrini ⱪattiⱪ ⱪilidu; uning tuƣutining ǝjri bikarƣa ketidu, biraⱪ u pisǝnt ⱪilmiƣandǝk turidu» — ǝgǝr baxⱪa ⱨaywanlar tɵgiⱪuxning uwisini bayⱪap ⱪalƣan bolsa, tɵgiⱪux ular tuhumlirimni yemisun dǝp, bǝzidǝ ɵzi tuhumlirini dǝssǝp qeⱪiwetidu. Keyinki sɵⱨbitimiznimu kɵrüng.

39:18 «U yügürüx aldida mǝydisini yuⱪiriƣa kɵtürginidǝ, at ⱨǝm atliⱪlarni kǝmsitip mazaⱪ ⱪilidu» — tɵgiⱪux intayin tez yügürǝlǝydu, qɵldǝ yaki ⱪumluⱪta bolsa attin ittik mangalaydu. Uni owlax intayin tǝs.

39:26 «Sar sening ǝⱪling bilǝn uqamdu, ⱪanatlirini jǝnubⱪa ⱪarap kerǝmdu?» — bu ayǝt, bǝlkim, sarning pǝsillik kɵqüxini kɵrsitidu.

39:27 Yǝr. 49:16; Ob. 4

39:30 «Ɵltürülgǝnlǝr nǝdǝ bolsa, u xu yǝrdǝ bolidu» — bürküt ⱨǝm sar toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng. «Mat.» 24:28nimu kɵrüng.

39:30 Mat. 24:28; Luⱪa 17:37