6
Sisas ampreing okipma uk tu melnum wailet paipm (5,000)
(Mat 14:13-21; Mak 6:30-44; Luk 9:10-17)
1 Sisas atnuurng Serusalem plalng pa, kil yaper kinar kai kaino anong kanokg Kalili, atom kil rpma pa pen. Wang ur ti pa kil alekgen tu watnom a kil aroaro wonel pa awi nim ukupuken pa angket ukupuk Kalili pa kai wompel ai. Nang wompel a ukupuk pa tu namput la Taiperias. 2 Tu wrong ak wail katnunten kai. Tu pikekg ari a Sisas kil antokg tu melnum numpet palng wor pa kolen kla a kil elngitna elngitna ak plan titnongket a Yan alkilen pa. Kolpa atom ari tu akwail katnunten kai. 3 Atom tu watnom a kil aroaro wonel pa tu antiwel kaino rpma kaino wrik laikge kaino nang ai. 4 Wang wail a men Suta wli wli takwem rka wris atopen atnen a pikekg Maur Wailen awi tu amenen pa aye kul wor takwlelkgen tu Isip pa am kul wreren tike. 5 Sisas ngkat ikg pa ari yela ari kil ari tu wrong akwail pa wli wli eng kil ti. Atom kil lanaki Pilip watnom wris ur a kil aroaro wonel pa la, “Mpa mentepm rmpen okipma wailet ur kai a i eng uk tu wrong pa il?” 6 Kil asen la ik ri ipma a kil ti kolti tuwa, kil alkil alupm nikgwalpm ariwe ur rpma mpa kil ntokg pa.
7 Pilip akalmpe la, “Oi, pa ampake antiwe! Kol mentepm ntiwe marpm wes tangkoren kamel wampwam pa, pa antiwe a ak awi okipma wailet pake, pa ampake ntiwe tu pa. Pa mpa kai praras kolti. Pa antiwe melnum yek aripm ur kolti.”*6:7 Marpm wes tangkoren wris pa, melnum kil ikwap kol wang wris pa, kil mpa uwi marpm pa. Atom marpm wes tangkoren kamel wampwam (200) pa melnum ur awi akalmpe kwap a kil ak ak kainil wampwomis wampwompwraur. 8 Ari wris ur a tu watnom alkil pa Antru, wailen a Saimon Pita pa lala, 9 “Ti warim kipman yek ur itna ti a aye nok tingklak wampwomis a yul tingklak wekg, ti ake antiwe mpa mpreing ik nirake wrong kin kipman wailet a itna ti.” 10 Atom Sisas lanaki tu watnom alkil pa la, “Laniki tu wrong kin kipman pa eng tu rpmi tutu kanokg pa eng tu il okipma pa!” Atom tu lanaken. Wrik pa mi anip wailet atnewe, atom tu arku mi pa rpma yela tatu pa. Tu melnum pa wailet paipm. Kol ngkleikg tu kipman ikalkil pa palng wailet paipm kamel kamel (5,000).
11 Atom Sisas awi nok tingklak pa aye itna, uk wor Maur Wailen, plalng pa, kapor uk tu watnom alkilen ampreing uk tu wrong kin a kipman a wet rpma pa al. Wa yul pa am wa kil ak katila kolpake. Tu al kolpa kaingkai, tu al nikgwor antiwe. 12 Tu al nikgwor antiwe plalng pa, Sisas lanaki tu watnom alkil pa la, “Kipm uwi okipma umpu umpu pa iye wli elngkitni wris eng ikga il! Itna kolpa mpa takote.” 13 Tu awi okipma umpu umpu wet tu al nikgwor atom angko itna pa awi alupm rkwa wail wampwam yikakwekg pa elngkirpma.
14 6:14 Yang 18:15,18Tu wrong kin kipman pa tu ari kla titnongket a Sisas elngkitna ak plan titnongket a Maur Wailen pa, atom tu wrekg paipm lanaki tita la, “Yek ei, aklale wrisen! Melnum ti melnum ok wripm a pikekg Maur Wailen kil la ukwa nar kanokg ti am tike!” 15 6:15 Son 18:36Sisas pa kil ari la tu pa la kai ikyakurel iye wli tirpmingen la ngkitel palng melnum tukgunakg eng itni ep ikglen anong kanokg a men Suta ti. Kolpa atom kil atnuurng tu pa a kil alkil wris kaino nang ai.
Sisas angkom or ukupuk kwa
(Mat 14:22-33; Mak 6:45-52)
16 Nungkurikg ti pa, tu watnom a Sisas pa tu atnuurng Sisas pa itna kaino wrik nangen ai, a tu yaper nar ukupuk pa. 17 Tu rpma pa nungkwangen Sisas pa ari am kai miningket tike, a Sisas pa ake wa narnten. Atom tu tipra kaino nim ukupuken pa angket ukupuk pa la kul anong Kaperneam. 18 Tu angket or ukupuk pa kul pa, wripm mringmring wail pa el titnongket antokg ukupuk pa ngkat tapor tiklas kai pa kai pa paipm wrisen. 19 Tu angket or ukupuk pa kul angko kuin (5-6 km) pa, tu ari Sisas pa angkom or u kwa pa kul yupute nim ukupuken pa, atom tu ngkark paipm. 20 Ari Sisas lanaken la, “Ampur kipm ngkark, am kupm tike.” 21 Tu atning a kil la kolpa, atom tu wasrongen la mpa kil kaino ntiwen rpmi, ari kalpis, pinterngen kolti tu am palng kul wrik a wet tu la mpa kul pa ise.
Tu wrong kin kipman akor Sisas
22 Tu wrong pa tu itna kai ukupuk wompel pa kolpa itna nungkwangen Sisas pa. Tu pikekg ari nim ukupuken wris ata kolti rka kai pa, wa tu wa ari Sisas pa pikekg ake wa anti tu watnom a kil aroaro wonel pa tipra kaino nim ukupuken pa kul, kalpis. Tu ari tu watnom alkil kolti pikekg tipra kaino pa kul. Okg or kong ti tu am nungkwangentel kolpa rka pake. 23 Ari nim ukupuken tiur a anong Taiperias pa kai rka werpm wreren wrik a pikekg Wailen kil uk wor Maur Wailen eng okipma atnewe atom tu al nikgwor antiwe pa. 24 Tu wrong kin kipman pa ari la Sisas nampokgen tu watnom alkil pa ake rka kai pa, atom tu wrekg kolti, awi nim ukupuken pa angket ukupuk pa kul akor Sisas itna anong Kaperneam ti.
Sisas pa kol okipma a melnum al atom rpma wor yongkyong
25 Tu wrong pa anel akor Sisas pa itna kul ukupuk wompel ti kolpa kai pa, tu ansilel, atom tu asentel la, “Melnum a aroaro wonel men, kitn wet or kolai?” 26 Ari Sisas akalmpe la, “Kupm lanakepm aklale wrisen, ake kipm akor kupm ti eng kipm ari kla titnongket titnongket a kupm antokg ti, atom kipm awi ariwe kupm ti la kupm mla pa, kalpis. Kipm katnuntopm ti pa atnen a pikekg kipm al okipma ti wailet nikg wor. 27 6:27 Son 6:48-58Ampur kipm aken kwap okipma a ikga kai plalng pa. Kipm iken kwap okipma a ikgake kai plalng. Pa okipma a alkepm yaprekg watin a antokg kipm rpma wor yongkyong. Okipma pa am Warim Kipman A Melnum ti alkepm tike. Maur Wailen Yan akilen pa kil alkil pikekg elng kla akilen pa itna kil ti la mpa kil ik kolpake.”
28 Atom tu asentel la, “Mpa men ntokg kwap kuina eng mpa Maur Wailen uwi wor lawo pa?” 29 6:29 1 Son 3:23Ari Sisas akalmpe la, “Kwap a Maur Wailen awi wor lawepm pa pati kolpa: kipm ukipma kupm melnum a kil ukwawopm nar ti.”
30 6:30 Mat 16:1; Son 2:18Atom wa tu asentel la, “Mpa kitn ntokg kuina weten ik titnongket akitnen pa, eng mpa men ri la pa kla akitnen, mpa men ukipma yangkipm a wet kitn la la Maur Wailen pikekg ukwaweitn nar pa. Mpa kitn ntokg kuina eng men ri? 31 6:31 Taku 16:14-15; Angk 11:7-9; Nang 78:24Tu wapyipmiri walyipmiri a mentepmen pikekg tu al okipma mana itna kinar wrik wes ningkrapm kalpmlel. Kol a pikekg nira ela Wrkapm a Maur Wailen pa ak la Moses pa la, 'Kil pikekg alken okipma a angkaino anong wor ai nar eng tu al.'” 32 Sisas akalmpenten la, “Kupm lanakepm aklale wrisen, ake pikekg Moses pa uk okipma a anong wor pa tu akipmen pa al pa, kalpis. Pa am Yan akupmen pa alkepm okipma wor aklale a anong wor tike. 33 Eng ntei, okipma a Maur Wailen uk ti pa, pa la melnum pikekg Maur Wailen ukwa angkaino anong wor pa nar, atom uk yaprekg watin kipm wrong kin a kipman a kanokg ti.” 34 Tu akalmpe la, “Melnum Wailen, wa ik ti kai pa am kitn lko okipma kolpake!” 35 6:35 Son 4:14Atom Sisas la prepmprepm kil alkil ti naken la, “Am kupm tike, kupm ti pa okipma a yaprekg watin a al eng rpma wor yongkyong. Melnum a kil kul eng kupm ti pa, kil ikgake nikgilmpel. A melnum a kil ukipma kupm ti pa, kil ikgake u waketel.
36 Pake kipm ti pa, kol wet kupm lanakepm pa, kipm ari titnongket a kupm ak pake, kipm ake wa ukipma. 37 Tu melnum a Yan kil alkopm pa, tu mpa kul eng kupm. A wa melnum a kul eng kupm ti pa, kupm ake mpa ungkwantel, mpa kalpis wrisen. 38 Kol ake kupm angkaino anong wor pa nar la ntokg kuina ur a kupm alkupm ti wasrongen pa. Kupm nar la ntokg kuina ur a melnum a ukwawopm nar pa wasrongen pake. 39 6:39 Son 10:28-29; 17:12Kil a ukwawopm nar pa kil pa wasrongen la ikgake kupm utnuurng melnum yekwris ur a pikekg kil alkopm pa. Ikga kupm la atom tu ikga wrekg ik wang aimprek a wang ti kai plalng. 40 Kol nikgwalpm a Yan akupmen pa kil wasrongen la melnum a kil ari kupm Warim Kipman pa a ukipma kupm pa, kil pa awi yaprekg watin a Maur Wailen a antokg kil rpma wor yongkyong. Atom ikga kupm la, atom kil ikga wrekg ik wang aimprek a wang ti kai plalng.”
41 Ak wang a Sisas kil la, “Kupm ti pa okipma a angkaino anong wor ai nar”, pa tu melnum wailen wailen a men Suta pa atning kolpa, tu nikgwalpm paipm lawel watipmen 42 6:42 Mat 13:55kolpa lala, “Palpa Sisas, warim kipman a Sosep, mansan a mentepm ariwe pa. Mpa wa kil wa la kil alkil ti la, kil pikekg angkaino anong wor ai nar?”
43 Ari Sisas akalmpenten la, “Elngen a kipm nikgwalpm paipm lawopm watipmen kolpa! 44 6:44 Son 6:65Akentiwe mpa melnum ur kul eng kupm ti ik nikgwalpm alkilen pa. Mpam Yan kil a pikekg ukwawopm nar pa or ipmawel pa, kil antiwe kul eng kupm ti. Atom ikga ik wang aimprek a wang ti kai plalng pa ikga kupm la atom kil wrekg. 45 6:45 Aisaia 54:13Nira ela wrkapm a tu melnum okwripm pa la kolkil la, 'Maur Wailen pa kil ikga kiling plan tu wrongkwail kin a kipman pa.' Melnum a atning awi ariwe atom kil katnun Yan pa, pa kil kul eng kupm.
46 6:46 Son 1:18Ake melnum ur ari Yan pa, pa melnum a pikekg kil anti Maur Wailen pa rpma atom nar ti pa, kil wris pa ari Yan pake. 47 6:47 Son 3:15-16Kupm lanakepm aklale wrisen la, melnum a kil ukipma kupm pa, pa kil awi yaprekg watin a antokg kil rpma wor yongkyong. 48 6:48 Son 6:32,58Kupm ti pa okipma a yaprekg watin a al eng rpma wor yongkyong. 49 Tu wapyipmiri walyipmiri akipmen pikekg al okipma a tu namput la mana angkinar wrik wes ningkrapm kalpmlel pa. Ari ake wa tu rpma lantlan, tu am wa amo kaingkai ise. 50 Pake okipma a kupm la ti pa, pa okipma a angkaino anong wor ai nar, eng la tu melnum il pa, maur wor a tu pa ikgake imo. 51 Kupm ti pa okipma a rpma wor yongkyong a angkaino anong wor ai nar. Kol melnum ur il okipma kil pa, kil mpa uwi yaprekg watin a antokg kil rpma wor yongkyong. Okipma kil pa pati num akupmen a kupm uk tu wrong kin a kipman a kanokg ti eng mpa tu il eng rpmi wor yongkyong.”
52 Ari tu melnum wailen wailen a men Suta pa nikgwalpm paipm akle tita kolpa la, “Antokg kolai atom melnum ti la lko num a kil ti eng mentepm il ti?”
53 Sisas lanaken la, “Kupm lanakepm aklale wrisen la, kol ake kipm il num a walmpopm a Warim Kipman a Melnum ti pa, kipm ake antiwe mpa uwi yaprekg watin pa rpmi kawor ipma akipmen pa. 54 Melnum a al num a walmpopm akupmen pa, kil pa awi yaprekg watin a antokg kil rpma wor yongkyong. Wa ikga ik wang aimprek a wang ti kai plalng pa kupm ikga la, atom kil ikga wrekg rpmi. 55 Num akupmen ti pa, pa okipma aklale, a wa walmpopm akupmen ti pa, pa u aklale. 56 Melnum a kil al num a walmpopm akupmen ti pa, pa kil rpma kawor kupm ti, wa kupm rpma kawor kil pa. 57 6:57 1 Son 3:24Yan a ukwawopm nar pa kil Yan yiprokgen a uk yaprekg watin melnum atom kil rpma wor yongkyong. Atom kupm rpma yongkyong atnen a kupm awi yaprekg watin kai Yan ai. Am wa irir kolpa yat pake: melnum a kil al al kupm ti pa, kil wa rpma yongkyong atnen a kil awi yaprekg watin kul kupm ti. 58 Kupm kil okipma a angkaino anong wor ai nar. Tu walyipmiri wapyipmiri akipmen pikekg al okipma manet, kolpa atom ari ake wa tu rpma yongkyong, tu wa amo kaingkai. Pake melnum a al al okipma a angkaino anong wor ai nar ti pa, kil pa awi yaprekg watin atom kil rpma wor yongkyong.” 59 Sisas kil la yangkipm kil ak aro wonel tu itna wan a men atning atning yangkipm a Maur Wailen atnewe itna anong Kaperneam.
Yangkipm a uk yaprekg watin melnum atom kil rpma wor yongkyong
60 Tu melnum a katnun Sisas pa tu atning yangkipm a kil arowonelen pa, atom tu lanaki tita kolkil la, “Yangkipm pa wonet paipm ai, mpa mla itning pa?” 61 Sisas kil ariwe tu pa tu akor la yangkipm pa watipmen, atom kil lanaken la, “Yangkipm wet a kupm la pa antokg kipm eng a kirken a ukipma aki? 62 Ti ikga kipm wa ikwonilmpen kolai, kol kipm ri kupm Warim Kipman A Melnum ti kupm wa yaper kaino wrik wrik a pikekg kupm arpme ep pa? 63 Maur Wor a Maur Wailen pa kolti antiwe antokg melnum awi yaprekg watin atom kil rpma wor yongkyong. Pake titnongket a melnum ti pa ake antiwe antokg kwei ur. Yangkipm a kupm lanakepm ti pa, yangkipm a Maur Wor arpmen wa yangkipm a uk yaprekg watin melnum atom kil rpma wor yongkyong. 64 6:64 Son 13:11Pake tiur akipmen pa ake ukipma yangkipm a kupm la ti la aklale.” Sisas la kolpa atnen a kil ariwe ak wang a kil ngkaten kwap alkil ak ak ai kul ai pa kil ariwe ise la, tu mla mla ake ukipma kil ti pa. A wa kil wa ariwe la melnum mla ikga uk kil ti kai wam a tu wrongmanto. 65 6:65 Son 6:44Wa kil la kolpa kai la, “Kolpa atom kupm lanakepm la, ake antiwe melnum ur kul eng kupm ti ik wasrongen alkil pa, kalpis. Yan pa or ipma a kil pa pati, kil antiwe a kul eng kupm pake.”
66 Ak wang pa tu melnum a katnun Sisas pa atning a kil la kolpa, atom tu wailet pa almpil yirokg lawel atnuurngkel, a ake tu katnuntel om. 67 Sisas wa asen kul tu watnom wampwam yikakwekg a kil aroaro wonel pa la, “Ti kipm ti, kipm la wa utnuurngkopm yat?”
68 6:68 Mat 16:16Ari Saimon Pita akalmpe la, “Wailen, ti kitn la mpa men utnuurngkeitn kai eng mla? Am kitn pa yiprokgen a lanako yangkipm ok a alko yaprekg watin a antokg men rpma wor yongkyong pake. 69 Men pikekg ukipma kitn pa kolpa kul, atom men ariwe worwor la kitn pa Melnum a Maur Wailen Amprin atom ukwaweitn nar pake, kolpa atom men ukipma kitn pa.”
70 Ari Sisas akalmpe la, “Kipm wampwam yikakwekg ti pa pikekg kupm alkupm ti takweiyepm kimeket, pake wris ur akipmen ti pa melnum a Maur Paipm Satan.” 71 Pa kil la Sutas, warim kipman a Saimon Iskariot. Sutas pa melnum wris ur a tu watnom wampwam yikak wekg a kil aroaro wonel a ikga elng kil kai wam a tu wrongmanto.
*6:7 6:7 Marpm wes tangkoren wris pa, melnum kil ikwap kol wang wris pa, kil mpa uwi marpm pa. Atom marpm wes tangkoren kamel wampwam (200) pa melnum ur awi akalmpe kwap a kil ak ak kainil wampwomis wampwompwraur.
6:14 6:14 Yang 18:15,18
6:27 6:27 Son 6:48-58
6:29 6:29 1 Son 3:23
6:31 6:31 Taku 16:14-15; Angk 11:7-9; Nang 78:24
6:39 6:39 Son 10:28-29; 17:12
6:45 6:45 Aisaia 54:13
6:47 6:47 Son 3:15-16
6:48 6:48 Son 6:32,58
6:57 6:57 1 Son 3:24