12
Maria alung u yaprekget ak kaluk nepm a Sisas
(Mat 26:6-13; Mak 14:3-9)
1 12:1 Son 11:1,43A wang wampwomis wampwompwris pa a eng men Suta ikwonilmpen wang wail a pikekg Maur Wailen awi tu amenen angkai Isip pa aye kul wor ti. Pipa Sisas nar Petani, anong a Lasarus melnum a pikekg amo atom Sisas la ti wa wrekg rpma pa. 2 12:2 Luk 10:40Tu numprampen okipma pa eng la il itopen uk Sisas pa. Atom Mata pa ampreing okipma pa a muinwror alkilen Lasarus pa anti tu a wli anti Sisas pa anel rka al okipma pa rka. 3 12:3 Luk 7:37-38Pipa Maria pa ngkaten u yiwa wriwen yaprekget wor a pikekg armpen ak marpm wail manten a rpma o maleek ok a no pik pa aye kul kai ak kaluk nepm a Sisas pa. Plalng pipa, kil ak tukgunakg walk alkil ti ak alo. Yaprekg aris wor wrisen pa pus kai or arpme wan wunen pa kimeket.*12:3 U yiwa yaprekget wor pa tu antokg kolkil: tu kantir yo nart ningnakg pa karkur angkon, atom u alkil pa palng yiwawet yaprekget wor. Yo nart pa anip itna kai anong kanokg Intia. 4 Ari watnom wris ur a Sisas kil aroaro wonel pa, nang akilen pa Sutas Iskariot. Melnum pa ikga uk Sisas kai wam a tu wrongmanto pa, kil lala, 5 “Yekei, u yuwa yaprekget wor pa wa takote ak klak nepm a kil pa tuwa! Kol a mentepm ik uwi marpm wail ur ai eng ik ngklin tu melnum a rpma tukwok.” 6 Oklala a kil la kolpa, palpa kil ake arein la ik ngklin tu yek yek kun a rka paipm tukwok aklale pa, kalpis. Kil melnum a ikgalen marpm apmkoken a tu wrong kin kipman angkli angkli marpm ak angklin Sisas pa a tu watnom a kil aroaro wonel pa, pake kil melnum ikgwampet, atom kil aklampe marpm tiur pa eng alkilen.
7 Ari wa Sisas lala, “Wa la eng ntei, itni eng kil ik u yiwa pa ik inelopm o, numprampen kupm ti ep eng ikga kupm imo pa tu uwi palk a kupm pa iye kai lil kawor kirk a u mlaminel pa rmpi. 8 12:8 Yang 15:11Kol tu melnum a rpma tukwok pa tu pa antiwepm rpma pa akangklei wang pake. Kupm ti pa ikgake ntiwepm rpmi ti ikngklei wang pa, kalpis.”
9 Ari wailet a tu Suta pa atning la Sisas pa rpma anong Petani. Atom tu wli wli la riwel. Ake tu wli la ri Sisas pa wris pa, tu wli wa la ri Lasarus a pikekg amo atom wa Sisas wa la atom kil wrekg rpma pa. 10 Kolpa atom tu melnum tukgunakgen a tu ipma krakgen a ak ak kwap eng al wor uk Maur Wailen pa akor la yapon yangkipm la wa ilm Lasarus pa wa imo yat. 11 12:11 Son 11:45Eng ntei, wailet a men Suta pa atnuurng tu pa rka wai, a tu kul ukipma Sisas pa atnen a kil la Lasarus a amo pa wrekg rpma pake.
Tu wrong kin a kipman atop arkol Sisas aye no Serusalem
(Mat 21:1-11; Mak 11:1-11; Luk 19:28-40)
12 Atom tu okg or kong ti pa, tu wailet paipm a pikekg anel wli wli eng akwonalmpen wang a pikekg Maur Wailen awi tu a men angkai Isip pa kul wor ti, tu atning la Sisas pa yaya eng a no Serusalem tike. 13 12:13 Nang 118:25-26; Son 1:49Tu kai angket paimplong ipm pa aye kinar ansilel angko ya pa, tu akyakurel aye no kolpa, tu atop ngkat ok la, “Ti tepm itopentel ngkit nang a Maur Wailen! Maur Wailen, kitn mpa uk ipma wor ngklin melnum a kitn naren atom kil angkom no ti! Kil melnum wailen ikga itni tukgunakg a ikglen men Isrel wrong kin kipman akitnen ti.”
14 Sisas awi nimpa nungkulkg watin warimpen ur pa kaino arpme, kol a wrkapm a Maur Wailen la pa, 15 12:15 Sekar 9:9”O, kipm wrong kin kipman a Saion†12:15 Saion pa pati, nang wompel a anong wail Serusalem. pa, ampur kipm ngkark. Kipm ri melnum wailen a itna tukgunakg a kipm Isrel pa rpma kaino nimpa nungkulkg watin warimpen pa ti wli pake.” 16 12:16 Son 2:22Ak wang pa tu watnom a kil aroaro wonel pa ake tu ariwe yiprokgen a yangkipm a nira ela wrkapm pa. Kil amo atom wrekg kaino anti Yan pa rpma awi titnongket a nang wailen pa, pa tu ariwe la la kuina ur a pikekg palng eng Sisas ti pa, pa a katnun yangkipm a pikekg tu melnum ok wripm nira ela wrkapm pa ep ak ai.
17 Atom tu wrongkwailet a pikekg anti Sisas itna anong Petani pa anel ari a Sisas la Lasarus pa wrekg a mlamin pa or rpma, atom tu ti pikekg lakati naki tu ai, ti tu atning yela ise. 18 Kolpa atom ari tu ak wail wrekg wli rka la riwel, eng ntei, tu pikekg atning a kil pikekg elng kla titnongket titnongket itna eng ak plan titnongket a Yan alkil pa. 19 Atom tu melnum a arpmen yangkipm yiprokgen a Moses pa anel naki tita la, “Kipm ri, kuina ur a mentepm alok angkengken pa ari akentiwe. Tu wrongkwail a yela kanokg ti pa am kai katnun kil ise.”
Tu Krik tiur la ri Sisas
20 Tu Krik tiur pa pikekg wli aken men Suta pa, atom tu wa rka anong wail Serusalem pa eng la kipor kilko ilein Maur Wailen ik wang wail ti eng ikwonilmpen wang a pikekg Maur Wailen awi tu a men Isrel angkai Isip pa aye kul pa. 21 Atom tu Krik pa kai ari Pilip. Pilip pa melnum a anong Petsaita a anong kanokg Kalili. Atom tu asentel la, “Melnum wailen, men la ri Sisas.” 22 Atom Pilip pa kai naki Antru pa kolti, tuwekg yatenen wa kai lanaki Sisas. 23 12:23 Son 13:31-32; 17:1Ari Sisas akalmpenten la, “Wang am kul wreren eng Yan a plan titnongket a nang wailen klalen a kil la uk Warim Kipman A Melnum ti eng kipm ri. 24 12:24 1 Kor 15:36Kupm lanakepm aklale wrisen: kol kwei wris ur a ake alin kinar kanokg pa, ikgam rmpa kati kati kolpa rmpa pake. Pake kol kwei a alin kinar kanokg atom nilong pa kai plepm pa, pa kil raku wailet. 25 12:25 Mat 16:25Kol melnum ur kil ikwonilmpen kil alkil kolti la rpmi wor i kanokg ti pa, pa kil ikga kai paipm. Pake kol melnum ur kil ake akwonalmpen kil alkil kolti la rpmi wor i kanokg ti pa, pa kil awi yaprekg watin eng rpma wor yongkyong. 26 Melnum ur la ikwap eng kupm ti pa, pa kil kul kutnuntopm o! Wrik ur a kupm arpmewe pa, kil ikgam antiwopm rpma wrik pake. Wa kil ikwap eng kupm ti pa, pa Yan mpa ngkit nang akilen ti a lkel wor.”
Sisas laron la kil ikga imo
27 12:27 Nang 6:3; 42:5; Mat 26:38Atom Sisas wa la kolpa la, “Ak ketn ti pa ipma akupmen ti pa kaikut paipm wrisen, ti mpa kupm la kolai? Mpa kupm la kolkil la, 'Oi Yaiyai, wang a kalkuten wail eng a palngtopm tike, ti kitn uwiyopm iye kai tukuleikgen kalkuten ti!' A'a, ake mpa kupm la kolpa. Yiprokgen a pikekg kitn ukwawopm nar pa am la kupm rki kalkuten pake. 28 Yaiyai, kuina ur la mpa palngtopm ti pa, mpa kitn plan titnongket a nang wailen klalen alkitnen pa ngko wunong!” Atom ok ur la angkaino kitnong pa nar lala, “Kupm pikekg plan titnongket a nang wailen klalen akupmen ise, ti mpa wa kupm plan nti ur pa.” 29 Ari tu wrongkwail a itna pa atning atom tu anel la kolpa la, “Pa milmal aki?” Ari tiur pa la, “Palpa maur akwapel a Maur Wailen nakel yangkipm ok ur pa.”
30 Atom Sisas lanaken la, “Ok pa ake la nar la ik ngklin kupm ti pa, pa la nar la ik ngklin kipm pa. 31 Ti am wang a Maur Wailen la kipm wrong kin a kipman a itna kanokg ti la kipm antokg paipm tike atom ikga kipm uwi wleket. Ti am wa wang a kil mpa lok ngkli Maur Paipm Satan a itna tukgunakg ikgalen kanokg ti ik tike. 32 12:32 Son 3:14Wa kupm ti pa, ikga tu ngkitopm iye kaino rki kaino yo okgmangki pa. Atom wa Maur Wailen ikga wa uwiyopm iye kaino kwa ai tukwleikgen kanokg ti pa, ikga kupm uwi kipm wrongkwail kin a kipman pa iye kaino eng kupm alkupm.” 33 12:33 Son 19:6Kil la yangkipm pa naken ep la tu riwe ya a ikga kil imo pa.
34 12:34 Nang 110:4; Aisaia 9:7; Tani 7:14Ari tu wrongkwail kin a kipman a itna pa la wli pa wli pa la, “Ti men pikekg atning yangkipm titnongket amenen a la kolpa la, ti Krais a pikekg Maur Wailen la ukwa nar eng ikuwiyo pa ikga rpmi yongkyong. Ti wa antokg kolai ti kitn wa lala Warim Kipman A Melnum ikga wa tu ngkit iye kaino rki yo okgmangki? Warim Kipman A Melnum a kitn la ti pa mla?”
35 12:35 Son 8:12Sisas akalmpe la kil alkil la, “Wakg a ak alentepm ti pa ikga iklentepm itni waiketn kolti. Ti ik wang waiketn a wakg alen itna ti pa, kipm ngkom ik klalen tiwo, mpa miningtepm angko ya! Tu melnum a angkom atn ak miningket pa, tu ake mpa ri ya atom tu ngkom pa. 36 12:36 Epe 5:8Ik wang a wakg ti ak alentepm itna ti pa, kipm kul ukipma wakg tiwo, eng mpa wakg ti kawor len itni ipma akipmen pa.”
Tu wailet pa ake ukipma Sisas pa
Sisas lanaki tu wrong kin a kipman pa yangkipmok pa kai plalng pa, kil am atnuurngken kai atom ake kil wa atn angko wunong eng mpa tu riwel. 37 Sisas elng kla wailet ak plan titnongket a Yan alkil pa tu ari ai, pake tu ake wa ukipma kil ti. 38 12:38 Aisaia 53:1Kolpa ti yangkipm a Aisaia melnum ok wripm a Maur Wailen pikekg la pa am palng aklale tike. Pikekg kil la, “Maur Wailen, yangkipm ti men lanaken lanaken ining, ti mla a i mpa wa ukipma yangkipm a men lanaken ti? Kalpis tuwa! A wa mla a i mpa wa ri titnongket a kitn Maur Wailen plan plan angko wunong ti? Kalpis tuwa!”
39 Oklala a pikekg Aisaia nira la kolpa, pa am wa palng aklale tike. Kil pikekg nira la tu wrong kin kipman ti ake antiwe ukipma eng ntei. Kil awi ok a Maur Wailen nira kolkil la, 40 12:40 Aisaia 6:10”Kupm ampri wulmpa atuwen pa, atom tu ake antiwe mpa ik ri kuina ur. A kupm antokg ipma atuwen wa kakiren, atom ake antiwe mpa tu riwe yiprokgen a yangkipm pa, atom akentiwe mpa tu plelng ipma wa yaper kul, atom ake antiwe mpa kupm ntokg tu palng wor.” 41 12:41 Aisaia 6:1Aisaia pikekg nira pa atnen Maur Wailen plantel ep atom kil ari a Sisas kil awi nang wailen a antiwe titnongket pa, atom kil laron Sisas pake.
42 12:42 Son 9:22Ei aklale, tu wrong wailet ake ukipma Sisas pa. Pake tu mring man wailen wailen wailet tiur pa tu ukipma. Pake tu ngkark eng laron tu alntu ti angko wunong atnen ikga tu melnum a arpmen yangkipm yiprokgen a Moses pa ungkwanten tukwuleikgen tu wrong kin a kipman mapming a ukipma Maur Wailen pa. 43 12:43 Son 5:44Pa plan la tu ake wasrongen la mpa Maur Wailen pa kiporngken yangkipm ngkit nang atuwen pa. Tu wasrongen la tu melnum ti kiporngken yangkipm ngkit nang atuwen pake.
Yangkipm a Sisas laron pa, ikga iyewo kai itni yangkipm
44 Atom Sisas la yikakatnen ak ok wail pa la, “Melnum a kil ukipma kupm ti pa, pa ake kil ukipma kupm alkupm wris ti kolti pa. Kil wa ukipma melnum a pikekg ukwawopm atom kupm nar pa. 45 12:45 Son 14:9Melnum a kil ari kupm ti pa, am wa kil ari melnum a ukwawopm nar pa yat pake. 46 Kupm ti nar kanokg ti kolen wakg a ak alen miningket, eng mla ur a ukipma kupm ti pa kil ikgake rpmi ik miningket pa, kalpis. 47 12:47 Son 3:17Kol melnum ur kil itning yangkipm akupmen, pake kil ake katnun pa, pa kupm ti ikgake uwiyel iye kai itni yangkipm la kil ikga uwi wleket pa. Kupm ake nar kanokg ti la uwi kipm wrong kin kipman a kanokg ti iye kai itni yangkipm pa la kipm ikga uwi wleket pa. Kupm nar eng la ikuwiyepm iye yaper kul eng Yan pa. 48 Melnum ur a uk yirokg kupm ti a talpulng yangkipm akupmen ti pa, am yangkipm a kupm laron ti pa ikga uwiyel iye kai itni ntokg yangkipm ik wang umpuwen pake, a kupm ti pa kalpis. 49 Eng ntei, kupm ake laron yangkipm pa ak nikgwalpm alkupmen ti pa, kalpis. Yan alkupmen a pikekg ukwawopm nar pa, kil pa alkopm yangkipm titnongket la mpa kupm la kolai, a wa mpa kupm laron kuina. 50 Kupm ariwe la melnum a atning katnun yangkipm titnongket a kil alkopm pa, yangkipm pa mpa lkel yaprekg watin eng rpmi wor yongkyong. Atom oklala wrongkwail a kupm la ti pa, am Yan alkupm pa alkopm yangkipm titnongket la kupm lakiti kimek kimek nikepm pake.”
12:1 12:1 Son 11:1,43
12:3 12:3 Luk 7:37-38
*12:3 12:3 U yiwa yaprekget wor pa tu antokg kolkil: tu kantir yo nart ningnakg pa karkur angkon, atom u alkil pa palng yiwawet yaprekget wor. Yo nart pa anip itna kai anong kanokg Intia.
12:8 12:8 Yang 15:11
12:13 12:13 Nang 118:25-26; Son 1:49
12:15 12:15 Sekar 9:9
†12:15 12:15 Saion pa pati, nang wompel a anong wail Serusalem.
12:23 12:23 Son 13:31-32; 17:1
12:24 12:24 1 Kor 15:36
12:27 12:27 Nang 6:3; 42:5; Mat 26:38
12:34 12:34 Nang 110:4; Aisaia 9:7; Tani 7:14
12:38 12:38 Aisaia 53:1
12:40 12:40 Aisaia 6:10
12:41 12:41 Aisaia 6:1