6
Yeisu Banae Sabate anatoveimeya.
Mad 12:1-8; Mak 2:23-28
Sabate seyana wagaine Yeisu yana tonogalayavo nodi inunugolota bakula witi wagaidiya aku yana tonogalayavo ivebutu witi guwadi ikidakadaka imutumutudi nimadiya ada nafodi ikanikanidi.2Vei 23:25 Aku badi Falisiyavo ani iitadi ada itolidadana, ivona, “Gavana faina imi wagugai anafaiweya ada Sabate anaveimeya keke wada itaveyabi?” Iyeg 20:10
Yeisu gilufata wagaidiya, givonaga, “Aku maita waveyawanuwagana gavana Kini Deivida gigana tova-nai yana yooyavo nodi mafa gilavudi wagaine? Giluku Yaubada yana manuwa wagaine ada beledi vevetabuna Yaubada matane isena ani givai gikanina, ada kaduwe yana kalivayavo giveledi ikani. Aku beledi-nai ani wa anaveimeya vitana velemoena. Keke kaliva-kavokavovo inakani aku badi veyavo anatovegugai gaga adiawaega ke ina kanina.” 1Sam 21:3-6 Ada kaduwe givona wagaidiya, givona, “Banae Kaliva Natuna ani Tauna Sabate anaKauveya.”
Kaliva nimana memeluyana ani Yeisu gikiveiwakanena Sabate wagaine.
Mad 12:9-14; Mak 3:1-6
Kaduwe Sabate seyana wagaine Yeisu ginau manuwa ebavewala wagaine giluku givewavewala aku manuwa-nai wagaine ani kaliva seyana gimiyamiya nimana aiyatagina memeluyana. Aku kaduwe badi Falisiyavo ada veimeya anatovewalayavo imiyamiya, ani badi vuvu ilelelena ke Yeisu ina awavekoyoyena. E ada Bana iitaitavenanauna ke ina itana kai Sabate wagaine aku nimakoyo-nai gina kivebwaina o keke.Luk 14:1-5 Aku Yeisu gialamanena gavana inuwenuwena ada givona kaliva nimana koyona wagaine, “Unaela una mididi moyaidi matadiya.” Ada au wadedeku gimididi. Ada Yeisu givonedi givona, “Yaku tolidadana wagaimiya, Sabate faina, gavaiyamu Veimeya anabuki wagaine giveimeyeda? Kana gugai iwakana kaliva wagaine o kai kana gugai koyona wagaine? Kai kaliva kana kibababalena o kai kana luyavulena?”
10 Ada giitadadana moyaidi wagaidiya aku givona nimakoyo wagaine, givonaga, “Nima una sivetotona.” Kaliva gigugai anafaiweya ada nimana au giveiwaka-yabu.Iyo 7:23-24 11 Aku badi Falisiyavo inuwakoyo velemoena ada ivebutu taudiyavo gaga iveifuifufuyena gavana idagai Yeisu wagaine.Luk 11:53-54
Yeisu afositoloyavo adituwelo givenuwadadanedi.
Mad 10:1-4; Mak 3:13-19
12 Ada imiyamiya aku yadayada seyana wagaine Yeisu giyegemona ginau gilaka oya wagaine gina veoveola, ada bogi anamatatabuna giveoveola Yaubada wagaine. 13 Mala gilavuna yana tonogalayavo gidouwedi ielai wagaine ada wagaidiya-deya givenuwadadanedi adituwelo, ani badi biyavo-dina givewagadi ‘afositolo’.**Vona-nai ‘afositolo’ anaalamana ani Yaubada yana tonono givenuwadadanedi yana faisewa seyana faine, taine gina imilidi ke Tauna faine kaliva ina vevewaledi Yaubada yana nuwanuwa anafaiweya. 14 Ada tonogala-dina adiyegana taidei anafaiweya. Saimoni aku anayegana Yeisu givewagana ani Pita, anatubuluga Andulu, Iyemesa, Iyoni, Filipi, ke Batolomiu, 15 Madiu, ke Tomasi, Iyemesa banae Alifiyo natuna, Saimoni bana ivewagana Seloti, 16 ada Yudasa banae Iyemesa natuna, ada Yudasa Isakaliyota banae aimo Yeisu gina atuegena nibainavo nimadiya.
Yeisu kaliva moyaidi gikiveiwakanedi.
Mad 4:23-25
17 Aku Yeisu badi nodi iobuelai ada laulaubeuna wagaine imididi. Wadedeku yana tonogalayavo yoo lakaina imiyavagauta ada kaliva yoo tulituli fafali Yudiya anamatatabuna wagaine ielai, kaduwe Yelusalema, ada melala imiyamiya Taiya ke Saidoni aditaliyeya ani wagaidiya. 18 Biyavo-dina ielai Yeisu wagaine yana vewala ina nogala ke adiveoga wagaidiya ina bwaina. Ada badi aluwaluwa bwanebwanenedi ikivekoyodi ani gikiveiwakanedi. 19 Ada kaliva moyaidi igaluvaluva Yeisu wagaine nimadididi inasedi, faina toyogina Bana wagaine giyegeyegemonaLuk 8:46 ke moyaidi gikivebwainidi.
Yeisu yana vewala yana tonogalayavo wagaidiya.
Mad 5:1-12
20 Ada tayuwe gaitoma-dina giavaina, Yeisu gimiyavilana yana tonogalayavo giitafasedi aku givonedi, givona,
 
“Imi gavega fanifanimiyavo ani Yaubada giawanuwakabubuyemi
faina Banae yana ebaveimeya wagaine wamiyamiya.
21 Imi gavega malinai mafa gilavulavumi ani
Yaubada giawanuwakabubuyemi faina aimo kamomi gina ivefatana.
Imi gavega watagitagiya malinai, Yaubada giawanuwakabubuyemi
faina aimo wana veleiga.
22 Kai kaliva ina agougemi ke yadi yoo wagaine amiyegana
ina vaiyavulena imi Bana Kaliva Natuna wamulimuliyena faina,
aga Yaubada gina awanuwakabubuyemi. Kadu kai ina awalakalakavemi
ke ina awavekoyoyemi Banae wamulimuliyena faina,
aga Yaubada gina awanuwakabubuyemi.Iyo 16:2, 1Pi 4:14
23 Au yadayada-nai wagaine wa yami vemwamwala lakaina
wana towavila wana tavola ke wana kasisi, faina gabameya
fatami iwakana ke lakaina gimiyamiya. Faina tova tuwaina dewa-dina
anafaiweya badi tamadiyavo nagona ani Yaubada yana falofitayavo idewayedi.Gug 7:52
24 Aku oiyoi imi gavega wavekaikaiwabu! Vita lakaina wana nuwagana!
Faina yami veiwaka bademowa wanuwagana.
25 Oiyoi imi gavega malinai wakani iwakana! Vita lakaina wana nuwagana!
Faina aimo mafa gina lavumi.
Ada oiyoi imi gavega malinai wa yami veleiga! Vita lakaina wana nuwagana!
Faina aimo wana nuwavita ada wana tagiya.
26 Oiyoi! Imi gavega malinai kaliva moyaidi iawaveiwakanemi!
Vita lakaina wana nuwagana! Faina tamadiyavo tuwaina ani
falofita fwayafwaya anafaiweya idewedi.
Nibaideyavo kana nuwakabubuyedi.
Mad 5:38-48
27 “Aku imi gavega wavanevanenegeku ani gana vonemi, nibaimiyavo wana nuwakabubuyedi. Badi gavega iagouga wagaimiya ani wana gugai iwakana wagaidiya. 28 Badi gavega ialatabutabuyemi ani wana awanuwakabubuyedi. Ada badi gavega igugai koyona wagaimiya ani wana veoveola faidiya.1Pi 3:9 29 Kai tamo gaito gina nuwakoyo ada aiyaimi seyana gina tafina, aga wana awaege kadu fafalina gina tafina. Ada kai tamo gaito aminuya badobadona gina vaina, aga keke wana awata aku amiseti kaduwe gina vaina. 30 Kai gaito gina veolemi gavana tamo faina aga wana velena. Ada kai gaito seyana yami giba seyana gina vaina, aga keke wanavone ke wana vaiyewe kaduwe. 31 Kai nuwanuwami kaliva inadewa iwakana wagaimiya, aga nagona ani imi wanadewa iwakana badi wagaidiya.Mad 7:12
32 “Kai gavega amitonuwakabubu gaga wanuwakabubuyedi, aga gavaiyamu, wanuwanuwa vaita amiawaveiwakana wana nuwagana? Keke. Au badi tokoyona ani badi gavega inuwakabubuyedi ani badiyavo kaduwe inuwakabubuyedi. 33 Ada kai badi gavega igugai iwakana wagaimiya ada wagaidiya gaga wana gugai iwakana, aga gavaiyamu, wanuwanuwa vaita amiawaveiwakana wana nuwagana? Keke. Au badi tokoyona ani kaduwe anafaiweya idewadewa. 34 Ada kai kaliva gavana seyana wana veledi ada wana itaitaboda inafata-vagilena, aga gavaiyamu, wanuwanuwa vaita amiawaveiwakana wana nuwagana? Keke. Au badi tokoyona ani kaduwe anafaiweya ivelavelau tokoyona wagaidiya e ada anatubuga anafaiweya ina nuwaga-vagilena.Luk 14:12-14 35 Aku nibaimiyavo wana nuwakabubuyedi ke wana gugai iwakana wagaidiya ada wana velavelau wagaidiya aku keke wana itaitaboda anafata-veyewa faina. Kai taidei anafaiweya wanadewa aga aimo fatami iwakana ke lakaina wana nuwagana, ada imi Yaubada Togetanemwane natunavo. Faina Banae ani badi gavega keke tovonavesiule ada kaduwe tokoyona aku wa yana nuwakalikali gidewedewedi iwakana. 36 Tamami gabameya ginuwakalikaliyemi anafaiweya, imi kadu kaliva wana nuwakalikaliyedi.Iyeg 34:6-7, Efes 4:32
Keke kaliva kanavona venuvenuwadadanedi.
Mad 7:1-5
37 “Keke kaliva wanavona venuvenuwadadanedi, ada kaduwe Yaubada imi keke ginavona venuvenuwadadanemi. Kaliva keke wana itavenuwadadane vaita wa yadi koyona imiyamiya ke matavuloga adilauboda, ada kaduwe Yaubada keke gina nuwanuwa anafaiweya faimiya. Kaliva yadi dewa koyona wana venuwaegedi, ada kaduwe Yaubada yami dewa koyona gina venuwaegedi.Iyem 2:13 38 Kaliva wagaidiya wana vutuga ada Yaubada gina vutuga wagaimiya.Vona 19:17 Yami vutuga fatana anaveyewa ani anaetowava ginamaga-mowa, faina ginadodo ginalaka kaduwe gina atudonedone ginaobu ada kadu ginadodo-vagile gina vemaga-iwaiwana ada gina iwana magigimiya. Faina etowava-nai wagaine wavutuga, anafaiweya etowava-nai wagaine Yaubada gina vutuga wagaimiya.”
39 Ada Yeisu kadu givonedi vona matalivulivuna taidei wagaine, givona, “Kaliva matana koyo-moena ani keke anafata tubuiyana matana kaduwe koyo-moena gina nagoye, faina aimo adiselu ina beuluga olu wagaine.Mad 15:14 40 Tonogala ani keke ida kaiwabusege yadi tovewala, aku badi gavega alamana inavai-dewedewena ke yadi sikulu ina luyabu aga inadewa yadi tovewala anafaiweya.Mad 10:24-25, Iyo 13:16, 15:20 41 Gavana faina geyalili kabiso-moena tubuiya matana wagaine ani uitaita aku tauni mataniya ani ai tuli gimiyamiya aku keke uda itainana? 42 Gavaiyamu-yo tubuiya wagaine uvonavona, ‘Tubuiyaku, unagai geyalili kabisona gana vaina mata wagaine’ aku o tauni ani ai tuli mataniya? O meyalagalaga, gilubodana nagona ai tuli tauni mataniya una vaiyavulena, e ada muliya unaita dewadewa ke geyalili kabisona tubuiya matane una vaina.” **Maita taidei wagaine givonavona ‘ai tuli’ ada ‘geyalili’ faidiya ani anaalamana vaita ‘dewa koyona lakaina’ ada ‘dewa koyona kabisona’ faidiya.
Ai ada guwana.
Mad 7:15-20
43 Kaduwe givona, “Ai iwakana keke gina veguwaye guwa koyona, kaduwe ai koyona keke gina veguwaye guwa iwakana. 44 Ai seyana seyana tauna guwana wagaine kana itainanana kai ai iwakana o ai koyona.Mad 12:33 Keke alaa guwana kaliva ida kolukolu sikakakama wagaine, kadu gileifi guwana keke kaliva ida kolukolu gudana onaonagidi wagaine. 45 Kadu anafaiweya kaliva iwakadi. Ivonavona iwakana faina nuwanuwa iwakadi ivelakavidi aseasedi wagaidiya ani iyegeyegemona. Aku kaliva koyodi ani ivonavona koyona faina nuwanuwa koyodi ivelakavidi aseasedi wagaidiya iyegeyegemona. Faina gavana givemaga-iwaiwana kaliva aseasediya, tainei awadiya ivonavonayena.Mad 12:34-35, Iyem 3:10-12
Manuwa toiyogona adiselu faidiya.
Mad 7:24-27
46 “Gavana faina akuyegana wainainana, ‘Kauveya, Kauveya,’ aku gavana gavonevonemi ani keke wada gugugai?Mad 7:21 47 Gavega ielaelai wagaikuya ada yaku vona inoganogalidi ke ivegugaiyediIyem 1:22 ani badi gana vewalemi gavaiyamu adiitaita. 48 Badi vaita kaliva manuwa giyogona anafaiweya. Nagona babi giyala giobu dibune-mwane ada avutuwa gisena ani kabala wagaine gitutubakibaki gididina. Ada aimo tova-nai wei gilugaga lakaina ke wayagata gimaduna manuwa-nai tayuwe wagaine aku keke anafata gina etoyaweli, faina giyogona velemoena. 49 Aku badi gavega yaku vona inoganogalina aku keke ida vegugaiye ani badi anafaiweya kaliva manuwa giyogona babi gagana wagaine, keke avutuwa kabala wagaine gida tutubakidi gida dididi. Ada aimo tova-nai wei gilugaga lakaina ke wayagata gimadu manuwa tayuwe wagaine, au maduga-mowa gibeu ada matatabuna giayaweyaweli-yabuna.”

6:1 2Vei 23:25

6:2 Iyeg 20:10

6:4 1Sam 21:3-6

6:7 Luk 14:1-5

6:10 Iyo 7:23-24

6:11 Luk 11:53-54

**6:13 Vona-nai ‘afositolo’ anaalamana ani Yaubada yana tonono givenuwadadanedi yana faisewa seyana faine, taine gina imilidi ke Tauna faine kaliva ina vevewaledi Yaubada yana nuwanuwa anafaiweya.

6:19 Luk 8:46

6:22 Iyo 16:2, 1Pi 4:14

6:23 Gug 7:52

6:28 1Pi 3:9

6:31 Mad 7:12

6:34 Luk 14:12-14

6:36 Iyeg 34:6-7, Efes 4:32

6:37 Iyem 2:13

6:38 Vona 19:17

6:39 Mad 15:14

6:40 Mad 10:24-25, Iyo 13:16, 15:20

**6:42 Maita taidei wagaine givonavona ‘ai tuli’ ada ‘geyalili’ faidiya ani anaalamana vaita ‘dewa koyona lakaina’ ada ‘dewa koyona kabisona’ faidiya.

6:44 Mad 12:33

6:45 Mad 12:34-35, Iyem 3:10-12

6:46 Mad 7:21

6:47 Iyem 1:22