11
Yeisu givewala veoveola faina.
Mad 6:5-14, 7:7-11
Tova seyana Yeisu giveoveola fafali seyana wagaine. Tova-nai giluyabu, yana tonogala seyana givonena, givona, “Kauveya, veoveola una vewalema anafaiweya Iyoni yana tonogalayavo givewaledi.”
Yeisu givona wagaidiya, givona, “Tova-nai wana veoveola, aga taidei anafaiweya wanavona,
 
‘Tamama, ayegana tabu ana vemoimoinena.
Ya ebaveimeya gidaelai.
Yadayada seyana seyana amaga uda velevelema.
Yama koyona uda venuwaegedi,
faina imeyavo kaliva yadi koyona
wagaimeya bademowa avenuwaegau.
Ada ebaaladibidibi wagaidiya keke uda awaegema.’ ”
 
5-6 Kaduwe givona wagaidiya, givona, “Kai wagaimiya gaito seyana boginafa gidanau tubuiyana wagaine ada gidavona, ‘Kusebo, tubuiyaku seyana yanana wagaine gielai wagaikuya atuwadeya, aku keke tamo aa wagaikuya ada ganasei matane ke ginakani. E ada beledi toiye uda veleku.’
“E ada vetawaneya kaliva-nai ginavona, ‘Keke una siveiveitaku. Bademowa wana falifalina ada natukuweyavo nodi adaudau iviya. Keke akufaiweya gana mididi gavana tamo gana veleni.’
“Gavonemi velemoena, au keke-mowa gina mididi ke tamo gavana ginavele faina banae ani tubuiyana, keke. Aku bana kaliva-nai gikwageye giveola-vavagila faina, gina mididi ada gavana nuwanuwana ani gina velena.Luk 18:5 Ada Iya gana vonemi, wana veoveola Yaubada wagaine ada gina velemi. Wana lelele ada wana nuwagana. Ada wana lufifita ke wagaimiya Yaubada wana gina yavuna. 10 Faina gavega ina veoveola, Yaubada gina veledi. Kaduwe gavega ina lelele, ina nuwagana. Ada badi gavega ina lufifita aga Yaubada wana gina yavuna faidiya.
11 “Gava tama wagaimiya kai natuna ginaela gina veola igana faina aga gavaiyamu, mota gina velena? Keke. 12 O kai gina veola fou faina, aga alagavigavi gina velena? Keke. 13 Imi tokoyona aku nuwakabubu iwakana waveleveledi natumiyavo, aku velemoena Tamada gabameya ani Banae iwaka-moena. E ada kai badi gavega ina veoveolena Aluwaluwa Tabuna faina, aga Bana gina veledi.”
Tufodi ivona vaita Yeisu gigugai Biyelisibuli yana toyogina wagaine.
Mad 12:22-37; Mak 3:20-27
14 Tova seyana Yeisu aluwaluwa koyona giveyegemonina kaliva wagaine. Aluwaluwa-nai gaugauna. Ada aluwaluwa koyona kaliva gisegena wagaine, kaliva-nai gaugauna givebutu giifufu. Ada yoo meyadi gisidobodobona. 15 Aku tufodi ivona,**Kaliva-dina taidei ivonavona ani badi Falisiyavo o kai veimeya anatovewalayavo. (Mad 9:34, 12:24, Mak 3:22) “Ina Biyelisibuli**Yegana-nai Biyelisibuli ani tuwai-moena yoo tufodi kadu ivegugaiyena Seitani faine. (Mad 10:25 ke anaailabama adiebakivemala) banae aluwaluwa koyodi aditoveimeya ani banae yana toyogina wagaine Yeisu aluwaluwa koyodi giveveyegemonidi.” Mad 9:32-34 16 Kaduwe tufodi nuwanuwadi Yeisu ina galuvaluvana faina, iveolena ke gugai ebameyasidobodobo seyana Yaubada wagaine gida faisewana ke ida itana.Mad 12:38, 16:1, Mak 8:11
17 Aku Yeisu yadi nuwanuwa gialamanena e ada givonedi, “Gava ebaveimeya seyana aku anayoo taudiyavo ina ludakadi e ada yoo tulina tulina nodi ina lulugaviya, aga ebaveimeya-nai ginabeu. Kaduwe gava unuma seyana aku anakalivayavo taudiyavo ina ludakadi ke nodi ina lulugaviya, aga unuma-nai ginabeu. 18 Kaduwe anafaiweya, kai Seitani tauna yana yoo gina venibainena e ada yana ebaveimeya gina ludakana, aga gavaiyamu yana ebaveimeya gina mididi? Keke meyameyaganina. Taidei gavona faina imi wavona evona Biyelisibuli yana toyogineya aluwaluwa bwanebwanenedi gaveveyegemonidi. 19 Aku kai Iya Biyelisibuli yana toyogineya gaveveyegemonidi, aga gaito yami tomuliyayavo toyogina giveledi ayo aluwaluwa koyodi iveveyegemonidi? E ada taumiyavo yami tomuliyayavo inavona venuvenuwadadanemi vaita wavona sidamana. 20 Aku kai Yaubada yana toyogineya aluwaluwa bwanenedi gaveveyegemonidi, aga wada alamanena vaita Yaubada yana ebaveimeya bademowa giyegemona wagaimiya. 21 Kai kaliva totoyogina yana ebalugaviya analokoloko gina kiveyabidi ada tauna yana manuwa gina miyababalina, aga yana giba moyaina inamiya iwakadi. 22 Aku kai kaliva seyana toyogi-moena**Taidei ebaita-nai wagaine, ‘kaliva totoyogina’ ani banae Seitani, aku Yeisu ani Banae anafaiweya ‘kaliva totoyogi-moena’. E ada Yeisu Banae ani gitoyogisegena Seitani, ada taidei faina Yeisu anafata ada Seitani yana aluwaluwa bwanebwanenedi imiyamiya kaliva wagaidiya ani gina veyegemonidi. ginaela gina mununa ke gina toyogisegena, aga yana lokoloko gaviya givetumaganedi ani au ginavai gina nauwedi aku yana giba-dina givaidi ani gina vutugena. 23 Banae gaito Iya keke nodi, ani banae givenibaineku. Kaduwe banae gaito keke kaliva gida vagavagauwidi ke Iya nodi ada gugai seyana, ina banae gidewadewa vaita kaliva gida wavidi e ada keke ina muliyeku.”Mak 9:40
Aluwaluwa bwanebwanenena yana yewa-vagila kaliva nafone.
Mad 12:43-45; 2Pi 2:20
24 Kaduwe Yeisu givona, “Tova-nai aluwaluwa bwanebwanenena kaliva gina miyasegena aga gina tauya ginanau fafali ayayana wagaidiya ebaveyawai gina lelena. Aku keke tamo gina nuwaga e ada gina vonaga, ‘Gana yewaku yaku ebamiya gasegena wagaine.’ 25 Ada aluwaluwa-nai gina yewana yana ebamiya-nai gina itana au yegayegana, vaita tamo gaito gida sedewedewe. 26 E ada gina tauya ginanau kadu aluwaluwa bwanebwanenedi adiseveni gina vagauledi badi koyo-moedi ayo muliya tauna, ani inaelai ada matatabudi inaluku kaliva-nai wagaine inamiya. Ada nagona kaliva yana miya koyona, aku muliya aluwaluwa koyodi moyaidi iluku wagaine ada yana miya ani velemoena au gikoyo-mowa.”
27 Ada taidei gaitoma-dina Yeisu givonavonayedi e aku vavine seyana ivedou yoo negenidiya ivonaga, “Badi vavine-dina ivenatuneni ke ivesusuni ani Yaubada giawanuwakabubuyedi.”
28 Aku Yeisu gilufata, givona, “Aku anavelemoena ani badi gavega Yaubada bonana inogalina ke imatawalewaleyena, ani Banae giawanuwakabubuyedi.” Ive 1:3
Iyona yada ebaita.
Mad 12:38-42; Mak 8:11-12
29 Yoo iveiveinala aku Yeisu givona wagaidiya, givona, “Tova malinai anayooyavo ani koyodiyavo. Nuwanuwadi iyaiyaya ebameyasidobodobo ina itana, aku keke tamo ina nuwaga, tainei-mowa iyaiyaya-nai giyegemona Iyona wagaine.Mad 12:39-40, 16:4, Mak 8:12 30 Faina Iyona ani giveiyaiyaya meNinive wagaidiya, ada kaduwe anafaiweya Banae Kaliva Natuna gina veiyaiyaya badi tova malinai anayooyavo wagaidiya. 31 Aimo vonayavuga anatoveya, wabolimaneya anakwini1Kin 10:1-13 ina mididi imi malinai anakalivamomo nodi ada gavana iwakana igugai ani gina vewala vaita imi yami dewa ani koyo-moena, e ada amilauboda Yaubada yana matavuloga wana nuwagana. Faina badi fafali atuwada lakaina wagaine aku itauya ielai Kini Solomoni yana vewala nuwanuwauya ina nogala. Aku wana itana, tova malinai seyana**Taidei vona-nai ‘seyana’ wagaine ani Yeisu Tauna faine givonavona. Aku Yeisu Tauna anayegana keke gida inana, faina meIsileli adigiduwa seyana ani keke kaliva tauna anayegana gina kilakai. gielai idedeku ani Banae gitubusegena Solomoni. 32 Kaduwe anafaiweya, aimo vonayavuga anatoveya meNinive ina mididi imi malinai anakalivamomo nodi ada gavana iwakana igugai ani gina vewala vaita imi yami dewa koyo-moena, e ada amilauboda Yaubada yana matavuloga wana nuwagana. Faina tuwaina badi meNinive bana Iyona yana laumamala inogalina ke inuwavilana. Aku wana itana, tova malinai idedeku seyana gielai ani Banae gitubusegena Iyona.”
Vovoda anamalina.
Mad 5:15-16, 6:22-23
33 Kaduwe Yeisu givona, “Keke tamo gaito mayale ginakabu ada nauwa dibune ginasei o kai gina sewavuye. Au gina selakaina anaebaibo wagaine e ada badi gavega ina lukuelai ani adifaiweya malina ina itana.Mad 5:15, Mak 4:21, Luk 8:16 34 Matada vaita vovoda anamayale anafaiweya. Kai matada iwakana, aga vovoda kaduwe matatabuna mamalina. Aku kai matada ikoyo, aga vovoda kaduwe giyuyuvana velemoena. 35 Taidei faina wana itaveyabina ada malina wagaimiya ani keke yuyuvana. 36 Tayuwe faina, kai vovomi matatabuna mamalina ada keke seyana gavaiyomi yuyuvanina, aga imi velemoena mamalimi matatabuna, vaita mayale yana malina gituimalimi anafaiweya.”
Yeisu giawavekoyoyedi Falisiyavo ke veimeya anatonuwauyayavo.
Mad 23:1-36; Mak 12:38-40; Luk 20:45-47
37 Yeisu giifufu giavaina, ada Falisi seyana ginuwabiyena nodi inakani, e ada gina giluku gienokekela teibeli wagaine. 38 Ada gikanikani aku keke gidamadu venimaikola ani Falisi-nai giitana-yo yauna gisegena.**Falisiyavo adigiduwa seyana ani yadi yegayegana Yaubada matane faina ina venimaikola dewadewa muliya-yo inakani. Aku Yaubada keke gida veimeya anafaiweya, e ada taide adigiduwa-nai Yeisu keke gida mulimuliye. (Mad 15:1-2) 39 Aku Kauveya bademowa gialamanena Falisi yana nuwanuwa ada givonena, givona, “Wana itana, imi Falisiyavo ani amivei ke nauwa domodi wakiveyegayeganedi aku negenidi keke wada ikolakola. Ada kadu anafaiweya imiyavo. Taumiyavo waseyegemonemi vaita imi vevetabumiyavo velemoena, aku nuwainagenimi ani amoumoula ke nuwanuwa koyo-moedi ivemagana. 40 Imi kwavakwavamiyavo. Toibubuna keke vovomiga gidabubu aku nuwainagemi kaduwe gibubuna. Taidei faina ada iluwei wana kiveyegayeganedi, vovomi ada nuwainagenimi. 41 Aku gavana amivei ke aminauwa negenidiya ani fanifani wana veledi,**Kai badi ida nuwavilana dewa koyona wagaidiya ke ida vebutu wai tunutunugina wagaine ida nuwanuwa fanifani faidiya, aga ida wagaine ida yegayegana velemoena Yaubada matane. ada gaitoma matatabuna gina yegayegana faimiya.
42 “Imi Falisiyavo, vita lakaina wana nuwagana! Faina veimeya lakai-moedi wavegaitoma-kavokavovoyedi. Veimeya-dina anafaiweya kaliva wa adivita ani wana veimeya tunutunugina faidiya, ada Yaubada wana nuwakabubuyena. E, taidei veimeya-dina wavegaitoma-kavokavovoyedi e aku veimeya kabisodi ani wamuliye-dewedewedi. Veimeya-dina kabisodi anafaiweya aa adikivemagamaga-dina yogiyogi tulina tulina magadi lakaina wagaidiya ani adibavagu wagaine wavutugedi adivutuga teni ada seyana wavutugena Yaubada wagaine. Taidei veimeya-dina gilubodami wada itaveyabidi aku giluboda-moemi veimeya-dina lakaidi wada vemoimoinedi. 43 Imi Falisiyavo, vita lakaina wana nuwagana! Faina manuwa ebavewala wagaidiya nuwanuwami lakaina wana vetoga ebavetoga-dina isedi kaliva wa adivemoimoina faidiya. Ada kaduwe maketi wagaidiya nuwanuwami kaliva wa yadi vemoimoina ina vesiuleyemi. 44 Vita lakaina wana nuwagana! Faina imi vaita didikula keke wa ebaitana anafaiweya. Kaliva inuwanuwa vaita wada fafali iwakana e ada au ivagatagotago getane inaunau. Keke ida alamane vaita dibudiya vovo abudalidi imiyamiya.”
45 Aku veimeya anatonuwauya seyana givonena, givona, “Tovewala, Falisiyavo uifuifufuyedi aku ime kaduwe uawalavema.”
46 Yeisu gilufata, givona, “Kaduwe imi veimeya anatonuwauya, vita lakaina wana nuwagana! Faina yami veimeya tulina tulina vitadi wagaidiya kaliva waveakutagodi iobu, e ada ivita-mowa aku taumiyavo ani keke maita nimadidimi seyana wadatune ke wada lemedi. 47 Vita lakaina wana nuwagana! Faina imi tamamiyavo tuwaina ani falofitayavo iluvealikadi aku imiyavo ani adididikula wagaidiya adiiyaiyaya wabubudi adiebanuwaududu faina. 48 E ada waawatalatalainena vaita gavana tamamiyavo igugai ani waawaveiwakanena, faina tamamiyavo ani falofitayavo iluvealikadi aku imiyavo adididikula wabubudi. 49 Taidei faina Yaubada yana nuwauya wagaine givona, ‘Falofitayavo ke afositoloyavo gana imilidi wagaidiya, aku tufodi ina luvealikadi ada tufodi ina kiveulolonidi.’ 50 Babi anaibubuna vaguvagu wagaine-deya ada gielai tova malinai, tamamiyavo nagona ani Yaubada yana falofita moyaidi iluvealikadi. Ada au imi tova malinai anayooyavo ani badi adimatavuloga ginaelai imi wagaimiya falofita-dina dayagidi gimadu faidiya. 51 Ivevuvu Ebeli dayagina wagaine ada gielai Sekalaiya dayagina wagaine, banae ebavebolavoi ke manuwa tabu adimwatuguya iluvealikana. Ika, gavonemi velemoena, kaliva-dina adiluvealika fatana ani imi tova malinai anayooyavo wana nuwagana.Eba 4:8, 2Awa 24:20-21 52 Imi veimeya anatonuwauya, vita lakaina wana nuwagana! Faina Yaubada anaalamana anawai keke wada kiyavu. Imi taumiyavo keke wadaluku ada kaduwe badi gavega nuwanuwadi inaluku ani faidiya wasebodana.”
53 Yeisu Falisi yana manuwa wagaine giifufu giavaina ada giobu ginanau. Aku badi Falisiyavo ke veimeya anatovewalayavo iagouga ada ivebutu tolidadana vitadi wagaine Yeisu itolififina, 54 ada ibodabodana gavavona sidamana gina vonaye ada wagaine ina vebavuna.Luk 6:11, 19:47, 20:19, 22:2

11:8 Luk 18:5

**11:15 Kaliva-dina taidei ivonavona ani badi Falisiyavo o kai veimeya anatovewalayavo. (Mad 9:34, 12:24, Mak 3:22)

**11:15 Yegana-nai Biyelisibuli ani tuwai-moena yoo tufodi kadu ivegugaiyena Seitani faine. (Mad 10:25 ke anaailabama adiebakivemala)

11:15 Mad 9:32-34

11:16 Mad 12:38, 16:1, Mak 8:11

**11:22 Taidei ebaita-nai wagaine, ‘kaliva totoyogina’ ani banae Seitani, aku Yeisu ani Banae anafaiweya ‘kaliva totoyogi-moena’. E ada Yeisu Banae ani gitoyogisegena Seitani, ada taidei faina Yeisu anafata ada Seitani yana aluwaluwa bwanebwanenedi imiyamiya kaliva wagaidiya ani gina veyegemonidi.

11:23 Mak 9:40

11:28 Ive 1:3

11:29 Mad 12:39-40, 16:4, Mak 8:12

11:31 1Kin 10:1-13

**11:31 Taidei vona-nai ‘seyana’ wagaine ani Yeisu Tauna faine givonavona. Aku Yeisu Tauna anayegana keke gida inana, faina meIsileli adigiduwa seyana ani keke kaliva tauna anayegana gina kilakai.

11:33 Mad 5:15, Mak 4:21, Luk 8:16

**11:38 Falisiyavo adigiduwa seyana ani yadi yegayegana Yaubada matane faina ina venimaikola dewadewa muliya-yo inakani. Aku Yaubada keke gida veimeya anafaiweya, e ada taide adigiduwa-nai Yeisu keke gida mulimuliye. (Mad 15:1-2)

**11:41 Kai badi ida nuwavilana dewa koyona wagaidiya ke ida vebutu wai tunutunugina wagaine ida nuwanuwa fanifani faidiya, aga ida wagaine ida yegayegana velemoena Yaubada matane.

11:51 Eba 4:8, 2Awa 24:20-21

11:54 Luk 6:11, 19:47, 20:19, 22:2