5
Yeisu yana vewala oyaoyana wagaine.
Luk 6:20-23
1 Ada Yeisu yoo giitadi wagaine, gilaka ginau oyaoyana wagaine givetogana aku kaduwe yana tonogalayavo**Tonogala ani banae tova moyaina seyana gaito nodi ina nunudadana faina nuwanuwana yana vewala wagaine alamana gina vaivaina, ada yana dewa gina gaveuveulena. inau Bana wagaine ivagauta. 2 Ada givebutu givewala wagaidiya, givonaga, 3 “Badi gavega aluwaluwadi wagaine ilutovonina vaita keke tamo yadi iwakana aku au Yaubada yana leme gaga wagaine ina veiwaka, ani Yaubada giawanuwakabubuyedi, e ada Banae yana ebaveimeya wagaine imiyamiya.
4 “Badi gavega wa yadi tagiya imiyamiya ani Yaubada giawanuwakabubuyedi, e ada nuwadi gina kiveiwakanena.
5 “Badi gavega yadi dewa bikana ada tonuwaobu ani Yaubada giawanuwakabubuyedi,†Efes 4:2 e ada babi matatabuna gina veledi.
6 “Badi gavega nuwanuwadi lakai-moena yadi nuwanuwa ina yegayegana ani Yaubada giawanuwakabubuyedi, e ada nuwanuwa yegayegana gina veledi aseasediya.
7 “Badi gavega tonuwakalikali ani Yaubada giawanuwakabubuyedi, e ada badi kadu nuwakalikali ina nuwagana.†Iyem 2:12-13
8 “Badi gavega aseasedi yegayegana ani Yaubada giawanuwakabubuyedi, e ada Banae ina itana.†1Iyo 3:2-3
9 “Badi gavega tokukuya ani Yaubada giawanuwakabubuyedi, e ada Banae gina awavenatunedi.
10 “Badi gavega Yaubada yana nuwanuwa tunutunugina iidibumwaigena ada taidei faina mali kaliva igugai koyona wagaidiya, ani Yaubada giawanuwakabubuyedi,†1Pi 3:14 e ada Banae yana ebaveimeya wagaine imiyamiya.
11 “Kai kaliva ina awavekoyoyemi ke ina kiveulolonimi imi wamulimuliyeku faina, aga Yaubada giawanuwakabubuyemi.†1Pi 4:14 Kadu kai kaliva fwaya ina faisewana ke ina ifufu koyona faimiya imi wamulimuliyeku faina, aga Yaubada giawanuwakabubuyemi. 12 Au wana gakaikai ke wana vemwamwala-mowa, faina gabameya fatami iwakana ke lakaina gimiyamiya. Faina tova tuwaina dewa-dina anafaiweya ani Yaubada yana falofitayavo idewayedi.†Gug 7:52
Yeisu givewala leyaga ke malina faina.
Mak 9:50; Luk 14:34-35
13 “Imiyavo vaita leyaga anafaiweya tomiyababi faidiya. Aku kai leyaga anadigadigaga gina avaina, aga keke anafata kana kiveleyagi-vagile. Yana iwakana bade giavaina e ada keke kana vegugaiye, aku au kana segena ke kaliva ina vagavebabibabina.
14 “Kaduwe imi vaita malina anafaiweya babi anakalivayavo faidiya.**Vona-nai ‘babi anakalivayavo’ ananuwanuwa ani badiyavo imiyamiya babi wagaine aku keke taudiyavo ida awaegedi Yaubada wagaine ada Banae keke ida alamane. Ada anafaiweya kai melala lakaina oya tabone gina mididi, aga keke anafata ina sewavuye.†Iyo 8:12, 9:5 15 Ada kaduwe, kai kaliva mayale ina kabuna, aga keke wela inavai ada ina vetalakabubu mayale-nai wagaine. Aku mayale anaebaibo wagaine ina selakaina e ada kaliva moyaidi manuwa negenine gina malidi.†Mak 4:21, Luk 8:16, 11:33 16 Taidei anafaiweya imi kaduwe. Gilubodami ada yami dewa tunutunugina anafaiweya malina wana seyegemonena kaliva wagaidiya ada anaiwakana ina itana, e ada tayuwe wagaine Tamami gabameya ina awadavadavana.†1Pi 2:12
17 “Keke wana nuwanuwa vaita Iya gaelai ke Mosese yana veimeya o kai falofita yadi vewala gana vaiyavule, keke. Iya gaelai ke veimeya-dina adinuwanuwa nafo-moena gana ivemogatalina velemoena.†Lom 3:31 18 Faina gavonemi velemoena, Mosese yana veimeya ani keke gina avaidi, au matana kabiso-moena ivetokilumina ani keke maita ginaavai. Keke-mowa. Aku ina miyamiya analaba gabama ke babi ina awala. Ee, veimeya-dina matatabudi ina miyamiya analaba adinuwanuwa ke yadi faisewa gina yegemona velemoena.†Luk 16:17, 21:33 19 Taidei faina, Mosese yana veimeya wagaidiya, ani kai veimeya seyana vaita keke lakaina aku badi gavega ina yawelina ada kaduwe kaliva ina vewaledi ke badi kadu ina yawelina, aga badiyavo adiyegana kabiso-moedi Yaubada yana ebaveimeya wagaine. Aku badi gavega veimeya-dina ina muliyedi ada kaliva ina vewaledi ke badi kadu ina muliyedi, ani badiyavo adiyegana lakaina Yaubada yana ebaveimeya wagaine. 20 Faina gana vonemi, gilubodami ada yami dewa gina veiwakasegena badi Falisiyavo ke Mosese yana veimeya anatovewalayavo yadi dewa.†Mad 23:3, 2Tim 3:5 Aku kai keke, aga keke-mowa wanaluku Yaubada yana ebaveimeya wagaine.
Yeisu givewala nuwakoyo faina.
21 “Bademowa wanogalina veimeya-nai tuwai-moena gielai yada yoo wagaidiya, givonaga, ‘Keke kaliva wana luvealika. Kai gaito gina luvealika, aga banae ina nauwena vonayavuga wagaine ada veimeya gina nuwagana.’ 22 Ada tayuwe veimeya givona anafaiweya, aku Iya gana vonemi, kai gaito gina nuwakoyo tubuiyana wagaine, aga banae ina nauwena vonayavuga wagaine ada veimeya gina nuwagana. Ada kai gaito vona koyona gina inanana tubuiyana wagaine, aga ebavonayavuga lakaina wagaine ina vevonayavugina. Kaduwe kai tubuiya una vonena ‘Kuluwa dayodayona,’ aga gilubodani ina batugeni aiyabeyabela nafone eli wagaine. 23 Taidei faina kai ya velekavovo una nauwena vaita Yaubada matane unasena ebavebolavoi wagaine, aku nuwa gina afolena ani tubuiya wagaine udewa koyona ada ukivenuwavitana, 24 aga auwe ya velekavovo unasena ebavebolavoi wadebaine aku unanau. Nagona tubuiya nodi wana vebonaluga, ayo muliya unaela ya nuwakabubu una velekavovoyena.
25 “Kai tamo gaito giawavekoyoyeni e ada amiselu wanauna wana vonayavuga tovevonayavuga wagaine, aga unamadu ada nodi wanamadu kivetuvetunugina ke wana vetubuiyana, aenanai aimo ginaseni tovevonayavuga nimane, ada banae ginaseni filisimani nimane ke ginaseni deli wagaine. 26 Gavonemi velemoena, keke inamadu etoyavuni aku nagona gavaiyei mani ina venuwadadanena anatubuga anafaiweya, ani unafata-yabuna ayo muliya ina etoyavuni.
Yeisu givewala udo faina.
Mak 10:11-12; Luk 16:18
27 “Kaduwe bademowa wanogalina veimeya-nai givona, ‘Keke unaudo.’†Iyeg 20:14 28 Aku Iya gana vonemi, kai gavakaliva vavine gina italuvadigena nuwanuwana nodi inadau, wada tayuwe ani bademowa aseasene-deya vavine-nai wagaine giudo. 29 Kai mata aiyatagi gina nagoyeni ke una koyokoyona, aga au una etomwamwali una segena. Faina kai talai seyana una segena e ada keke una koyokoyona, ani ina iwaka-vagaina ayo kai vovo anamatatabuna inasege ginaluku eli wagaine. Tainei koyo-moena.†Mad 18:9, Mak 9:47 30 Kaduwe kai nima aiyatagi gina sitaitaini ke una koyokoyona, aga au una dabayavule una segena. Faina kai talai seyana una segena e ada keke una koyokoyona, ani ina iwaka-vagaina ayo kai vovo anamatatabuna ginaluku eli wagaine.†Mad 18:8, Mak 9:43
Yeisu givewala viyolili faina.
31 “Ada kaduwe Mosese yana veimeya wagaine givonaga, ‘Kai gaito seyana vavinena gina viyoliliyena, aga viyolili anamatawa vavinena gina velena.’†2Vei 24:1, Mad 19:7, Mak 10:4, Luk 16:18 32 Aku Iya gana vonemi, gavakaliva vavinena keke idaudo aku gina viyoliliyedi, tayuwe ani vaita kaliva-nai vavinena gina luimilidi e ada kai vavine-nai viyoviyolilina ginanagi kaliva evaguna nodi, wada iudo. Ada gavakaliva vavine viyoviyolilidi gina nagidi, wada kaduwe giudo.†Mad 19:9, Mak 10:11-12, Luk 16:18, 1Kol 7:10-11
Yeisu givewala vonadabadaba faina.
33 “Kaduwe wanogalina tuwaina Mosese yana veimeya wagaine givonaga, ‘Yami vonadabadaba wana itaveyabina ada keke wana yaweyaweli, aku wana gugaiyena anafaiweya KAUVEYA wagaine.’ 34 Aku Iya gana vonemi, kai wana vonadabadaba, aga keke tamo gavana kaduwe wana inainana ayo yami vona-nai gina kivetoyogi. Keke wana vonadabadaba toyogina gabama wagaine, faina gabama ani Yaubada yana veimeya anaebavetoga kaikaiwabuna. 35 Kaduwe keke babi anamatatabuna wagaine wana vonadabadaba toyogina, faina babi ani Yaubada agena adiebaibo. Kaduwe keke Yelusalema wagaine wana vonadabadaba toyogina, faina Yelusalema ani Yaubada banae Togetane-mwane yana melala lakaina. 36 Ada kaduwe keke wana vonadabadaba toyogina kuluwami wagaine, faina imi keke amifata kuluwami seyana ani wanagai gina kwaya o kai ginabowa. 37 Taidei faina, au wanavona-mowa ‘ika’, faina waalamanena aimo wanagana. Ada kaduwe wanavona ‘keke’, faina waalamanena aimo keke wanagai. Gavana wana vetutamwata vaita yami vona wana kivetoyogina faina, tainei ani gielai kaliva koyona Seitani wagaine.†Iyem 5:12
Yeisu givewala ani keke kana miwayaudi.
Luk 6:27-36
38 “Kaduwe bademowa wanogalina veimeya-nai tuwai-moena gielai yada yoo wagaidiya, givonaga, ‘Kai seyana gaito mata gina kivekoyona, aga kaduwe fatana matana una kivekoyona’. Ada kaduwe, ‘Kai seyana gaito o nigo gina kivekoyona, aga fatana bana nigona una kivekoyona’.†Iyeg 21:24 39 Aku Iya gana vonemi, kai seyana gaito gikoyona wagaimiya, aga keke wana veluege.†Lom 12:19 Kai seyana gaito gina nuwakoyo ada aiyatagimi aiyaimi gina tafina, au wana miyavilami ke wana awaege kadu aimaulimi aiyaimi gina tafina. 40 O kai seyana gaito gina nauwemi vonayavuga wagaine ada amiseti gina vaina, aga aminuya badobadona kadu wana velena.†1Kol 6:7 41 Kaduwe kai gaito seyana gina veimeyemi ke yana lokoloko gina vewaimi ada nodi wananau kilomita seyana, aga kaduwe wananau kilomita anavelu. 42 Kai gaito gina veolemi tamo gavana faina, aga wana velena. Ada kai banae gaito gina veolemi tamo gavana faina ke gina vegugaiyena muliya gina veyewa ginaelai, aga wana awaegena. Keke wana awata.
Yeisu givewala ani nibaideyavo kana nuwakabubuyedi.
43 “Bademowa wanogalina veimeya-nai givonaga, ‘Kaliva wana nuwakabubuyedi aku nibaimiyavo wana agougedi.’ 44 Aku Iya gana vonemi, Nibaimiyavo wana nuwakabubuyedi, ada badi gavega ikiveuloulolonimi ani wana veoveola faidiya.†Gug 7:60, Lom 12:14,20 45 Taidei anafaiweya wanadewa ada Tamami gabameya ani imi natunavo velemoena e ada nunune wanaunau.†Efes 5:1 Faina Banae kauwana gigai gitafalelega toiwakana ke tokoyona wagaidiya, anafaiweya kaduwe wei giimilina ke toyegayegana ada keke toyegayegana wagaidiya gilugalugaga. 46 Kai amitonuwakabubu gaga wanuwakabubuyedi, aga gavalaufata iwakana tayuwe faine evona Yaubada gina velemi? Keke tamo. Au badi takesi anatoyaudi kiyakiyafudiyavo, ani kaduwe anafaiweya inuwakabubu tubuiyadiyavo-gaga wagaidiya. 47 Ada kaduwe, kai tubuiyamiyavo-gaga wana vesiuleyedi aku kaliva tulidiyavo keke, aga keke wana nuwanuwa vaita yami dewa iwaka-moena ayo muliya mali kaliva yadi dewa. Au badi keke meIsileli, biyavo-dina Yaubada wagaine keke ida oduodu, ani taidei anafaiweya igugai, ada tubuiyadiyavo-gaga ivesiuleyedi. 48 E ada Tamami gabameya Banae yegayegana matatabuna anafaiweya, imi gilubodami yami dewa matatabuna gina yegayegana†1Pi 1:16 ada wagaine wana kumaga.
**5:1 Tonogala ani banae tova moyaina seyana gaito nodi ina nunudadana faina nuwanuwana yana vewala wagaine alamana gina vaivaina, ada yana dewa gina gaveuveulena.
**5:14 Vona-nai ‘babi anakalivayavo’ ananuwanuwa ani badiyavo imiyamiya babi wagaine aku keke taudiyavo ida awaegedi Yaubada wagaine ada Banae keke ida alamane.
†5:15 Mak 4:21, Luk 8:16, 11:33
†5:27 Iyeg 20:14
†5:31 2Vei 24:1, Mad 19:7, Mak 10:4, Luk 16:18
†5:32 Mad 19:9, Mak 10:11-12, Luk 16:18, 1Kol 7:10-11
†5:38 Iyeg 21:24