12
Jesus tara siusiua i Bethany
(Matthew 26:6-13; Mark 14:3-9)
Ra ono na bongi naghona na Gougonu ni Lovovule, Jesus te tona i Bethany, na komuna Lazarus, na tinoni te vola olia tana mate. Ma gaira tara gonidila vania Jesus na vanga nulavi iga, ma Martha te hahanga ni goniana. Ma Lazarus sakai tadira tara sopou tana bela ni vanga kolua Jesus. Ma Mary te lavia mai na beti uruuru, te dato ngangata na matena, mara gonia nia na puku ni ghaiuruuru.* lavia mai na beti uruuru Tana leu ni Greek te loghoa na kaekagena na beti uruuru te vagha dukuna na litre. Mary te kovalaa tana tuana Jesus me aso mamahaa nia na vuvulu ni uluna. Na vulana na uruuruna na beti te vonughia na vale udolu. Luke 7:37-38 Ma sakai tadira nina vaovarongo Jesus, na ahana Judas Iscariot, agaia igeva ke peroa, te ghaghua, “?Ivei tea, ge mua nia sabiri na beti uruuru keri, me ke vahera na rongo tara bona, na pukuna na matena na beti uruuru te kaekagena na peluna na tinoni lutu ta sakai na niulu? Greek - 300 denarius. Righia John 6:7E bosa eni na mua pukuna te nira ghaghua na lei tinoni bona, mana pukuna gaia na tinoni gito. Agaia te pangotia na kei ni rongo, ge ke tabe taonia na liona iga.
Ma Jesus te bosa vania, “Sania gaa! Mary te gonidilaa nina beti uruuru eni nia na bongi ni bekuagu. Gaira na vure bona kara ghahara haia tamiu, mi nau ku mua ghahau haia tamiu.” Eruani Vetena 15:11
Padapada ni mateana Lazarus
Me subo ngangata na vure tara rongovia Jesus te ghaha i Bethany, ma gaira tara vaa iga, na mua pukuna vamua Jesus, mana pukuna tara liona ghua na righiana Lazarus te vola olia tana mate a Jesus. 10 Keri ke agaira na lei manesukaghi kamanagho tara padapada ni labumateana ghua Lazarus, 11 na pukuna na ladana Lazarus e subo na Jew tara tughuru sanira gaira, mara taluutunia Jesus.
Jesus te vaa dato i Jerusalem
(Matthew 21:1-11; Mark 11:1-11; Luke 19:28-40)
12 Te ghoi dani ghana mai, na vure subo tara savukolu mai tana Gougonu ni Lovovule, tara rongovia Jesus te mai dato i Jerusalem. 13 Keri ge ra tabei na ghaba ni niuniu, mara va righia Jesus, ge ra bosa ghaeghahe mara ghaghua,
Holoutoa God!
God ke vautoa gaia te mai tana ahana.
God ke vautoa na vunaghi haba ni Israel! Buka Linge 118:25, 26
14 Jesus te sodoa na dalei donkey, me sopou vuvungana, te vagha na Gegere Tabu te bosa tua,
15 Ighau na vure ni komu sule Jerusalem Jerusalem Tana leu ni Greek - Zion, eruani na ahana ni Jerusalem
kau bei mataghu!
Aeni nimiu na vunaghi haba te mai,
te sopou i vuvungana na dalei donkey. Zechariah 9:9
16 Lei nina vaovarongo tara mua ghilala kalea eni tana bona keri, mi tana bona vaho Jesus te dato tana rongoragha, ge ra ghanaghana olia na gegere tabu te bosa kalea nia, ma gaira tara nea vania te vagha eni.
17 Mana vure tara ghaha kolua Jesus mara vaevanea tana bona te holo horua Lazarus tana vatuluma ni beku, me vola olia tana mate, tara ladavaghinia na hava te kale. 18 Kakeri te vagha ge ra mai sodoa na vure, na pukuna tara rongovia Jesus te gonia na butuli eni. 19 Mana lei Pharisee tara bosa olioli heghedira mara ghaghua, “Ighita ka mua nia tangomana tua! Kau righia, na vure udolu tana maramana udolu tua tara taonia gaia!”
Jesus te bosadila na mateana
20 Na balu tinoni ni Greek tadira tara dato i Jerusalem ni va holohaba tana lokana na Gougonu ni Lovovule. 21 Agaira tara va righia Philip, na tinoni ni Bethsaida ni Galilee, mara bosa vania, “Aghe na haba, ai liona na righiana Jesus.” 22 Ma Philip te tona me va bosa vania Andrew, ma rogaira toro tona moro va bosa vania Jesus.
23 Ma Jesus te bosatughu vanira, “Na bona ni bongi te sara tua, ge na Dale Tinoni ke lavia na lada te sule. 24 Inau tu bosa utuni vanighau, na vuavua ni koni te sakai na vuavua vamua, sakai manaa kara subaa tana pari. Tana bona te mate tana pari ge ke vahui mai ke subo na vuavua. 25 Ahei tua ke pabea na volana tana maramana eni ke, agaia ke sivilaghinia. Ma hei tua ke nia sika na volana tana maramana eni ke, agaia ke tabea na vola kasila. Matthew 10:39; 16:25; Mark 8:35; Luke 9:24; 17:33 26 Ahei tua ke liona na lutu vaniagu ke, ma gaia ke taoniu mughua, keri ge a nigua na tinoni lutu ke ghaha ivei ku ghahau iga inau. Ma Tamagu ke talumava ahei te lutu vaniu.
27 “?Mi taeni na kutugu te gunaguna ngangata, mana hava ku nia kokoeliulivuti? ?Ge ku bosa, Tamagu, ko bei lubatia vaniu na bona ni vahaghitaili eni? Taho, mana pukuna gaia eni tu nia mai ge ku haghevia na bona ni vahaghitaili. 28 Keri ge, Tamagu, ko ladavaghinia na ahamu!”
Mana talama ni manga te bosa mai kokou, “U ladavaghinia tua, mu ku ghoi ladavaghinia so.”
29 Mi tana bona na vure subo tara tughuru iga tara rongovia na talama ni manga, na balu tara bosa te viviha, mana balu tara ghaghua, “Na angel te kokoe vania!”
30 Ma Jesus te bosa vanira, “Na mua pukuna ge ke hangau inau ge mai na bosa eni, mana pukuna ge ke hangaghau ighau. 31 Mi taeni na bona ni deteana na vure tana maramana eni, mi taeni na vunaghi ni maramana eni, Satan, God ke lagavulea. 32 Mi tana bona kara taludatou inau tana ghai, igeva ku saurura mai na lei tinoni soko itagua.” 33 Na bosana eni te tughunitatea nina vahaghitaili tana mateana.
34 Na vure tara huatia, “Ighai tai ghilala so, adida na vetena te bosa vanighai ke, mana Messiah ke vola talau tua. ?Mi vei tea ge o bosa ke mana Dale Tinoni kara taludatoa mughua? ?Ma hei gaia na Dale Tinoni eni?” Buka Linge 110:4; Isaiah 9:7; Ezekiel 37:25; Daniel 7:14
35 Jesus te bosatughu vanira, “Ke daro ni bona pile so ke ghaha na marara itamiu. Kau tona haliu so tana halautumiu tana bona tau loghoa na marara, keri ge na pungi ke mua kuvihighau. Na pukuna ahei te sakutua tana pungi ke, te mua ghilala ivei te vaa. 36 Kau taluutunia na marara tana bona tau loghoa, keri ge kau tinoni ni marara.” I murina Jesus te bosa vanira eni, gaia te tona me polo vanira.
Na vure tara mua taluutuni
37 Sakai mana te gonighi na lei butuli raini tana matadira, e subo na vure tara mua taluutunia. 38 Keri ge na hava na prophet Isaiah te bosa idania te mai utuni,
?Lord God, ahei te taluutunia na rongorongo tai ladavaghinia?
?Mi ta hei na Lord God te tatea nina maana? Isaiah 53:1
39 Te vagha keri ge ra nina tangomana na taluutuni, mana pukuna na prophet Isaiah idania te bosa ghua,
40 God te pungihighi na matadira,
me ngasilighi na kutudira,
keri ge na matadira ke mua vaevane
mana tobadira ke mua ghilala,
keri ge kara mua ririu mai tatana me ke volara. Isaiah 6:10
41 Isaiah te bosa te vagha eni na pukuna God te ladavaghinia nina rongoragha Jesus.
42 Hauva, subo na habadira na Jew tara taluutunia Jesus, mana pukuna tara mataghunira na lei Pharisee, ge ra mua bosa tatea, na pukuna na lei Pharisee kara sonihorura gea tana Vale Kokoeliulivuti ni Jew. 43 Na habadira tara nea eni, na pukuna tara liodira vaa na talunagho ni tinoni, vulea na talunagho ta God.
Na bosana Jesus te dete
44 Jesus te nia bosa na manga sule me ghaghua, “Ahei tua ke taluutuniu, te mua taluutuniu vamua inau, ma gaia ghua God, te niu vetena mai. 45 Ma hei tua te righiu ke, me righia ghua agaia te niu vetena mai. 46 Inau tu mai tana maramana eni te vaghaa na marara, keri ge agaira udolu tara taluutuniu kara mua ghahara tana pungi.
47 “Ke vagha hei ke rongovia nigua na rongorongo me ke mua taonia ke, mi nau ku mua detea. Inau tu mua mai ge ku detera rana vure tana maramana, mu ku mai volara. 48 Ahei tua ke niu sika me ke mua lavipangotia nigua na rongorongo, na lei bosa tu bosa tatei vanighau tua kara detea tana bongi sosoko! 49 Aeni ke te utuni, na pukuna inau tu mua kokoe ta nigua na maana heghegu, mana Mama te niu vetena inau, te bosa vaniu na hava tu nia kokoe. 50 Mi nau tu ghilala nina bosa ni vetena eni te nia hevei na vola kasila. Keri ge ku tughunitatei vamua na hava raini na Mama te bosai vaniu tua, ge ku tughunitatei.”

*12:3 lavia mai na beti uruuru Tana leu ni Greek te loghoa na kaekagena na beti uruuru te vagha dukuna na litre.

12:3 Luke 7:37-38

12:5 Greek - 300 denarius. Righia John 6:7

12:8 Eruani Vetena 15:11

12:13 Buka Linge 118:25, 26

12:15 Jerusalem Tana leu ni Greek - Zion, eruani na ahana ni Jerusalem

12:15 Zechariah 9:9

12:25 Matthew 10:39; 16:25; Mark 8:35; Luke 9:24; 17:33

12:34 Buka Linge 110:4; Isaiah 9:7; Ezekiel 37:25; Daniel 7:14

12:38 Isaiah 53:1

12:40 Isaiah 6:10