13
Nuhpɨkɨnien kɨn yermamə yame ramsuv kweru nai
(Mak 4:1-20; Luk 8:4-15)
1 Ye nɨpɨg atuatuk a, Yesu rɨtərhav mɨvən məkwətə apa ye nɨkar-kar nu apa Galili. 2 Meinai narmamə khapsaah kɨmnhauə mɨsərer rarkurao kɨn Yesu, In rɨmavən ye bot kɨrik mamkwətə. Kɨni narmamə kɨsərer fiak.Luk 5:1-3 3 Kɨni In rɨni-ərhav-pən narɨmnar rɨpsaah kɨmi əriə ye nuhpɨkɨnien mɨnə. Mamni mɨmə, “Yəsim kɨrik rɨmavən mə tɨkrɨsuv kweru nai apa ye nəsimien. 4 Mɨpɨk mɨvitəg-ətəg fam. Kɨni tɨksɨn rəsaah-əsaah-pən ye swatuk, kɨni man mɨnə khauə mɨsən fam.* Kwən e ramsuv kweru nai kɨrik kamni kɨmə “wit” rəri-pən norien kape nɨsuvyen wit. 5 Kɨni kweru nai tɨksɨn rəsaah-pən ye tokrei kapier, nɨmoptanə rɨkəskəh ikɨn. Kɨni rurə aihuaa əmə meinai nɨmoptanə rɨkəskəh. 6 Mərɨg nɨpɨg mɨrh rhaktə, kɨni mhen, kɨsaukei fam meinai nuairiə rɨpəh neiwaiyu-pɨkien. 7 Kɨni kweru nai tɨksɨn rəsaah-əsaah-pən yerki kwənurkəsɨk.† Yesu to rɨpəh nɨniyen mə kwənurkəsɨk, mərɨg nərəus kɨrik ror nhirɨn. Kɨni mhaktə mehuə. Məknekɨn, kwənurkəsɨk rerko əsuun. 8 Kɨni tɨksɨn rəsaah-əsaah-pən ye nɨmoptanə huvə, kɨni mhaurə, mɨseihuə, kɨni tɨksɨn khakuə kɨn kwənkwairiə wan handred, tɨksɨn sikisti, kɨni tɨksɨn toti.”
9 Kɨni Yesu rɨmə, “Tukmə kɨmiə narmamə yame nɨmətɨrgɨmiə rarə, sətərɨg huvə kɨn nəgkiarien e.”
10 Kɨni narmamə kape Yesu khauə mɨsaiyoh In mhamə, “?Rhawor nakaməgkiar kɨmi narmamə ye nuhpɨkɨnien?”
11 Kɨni Yesu rɨmɨni-pən tuk əriə mə, “Yakamni məkna meinai Kughen rɨmnəhitə ye swatuk tuk əmiə mə takharkun nəgkiarien məniwən kape narmaruyen kape Kughen. Mərɨg narmamə apnapɨg mɨnə, Kughen rɨpəh nəhitəyen ye swatuk məknakɨn tuk əriə. 12 Narmamə yame mɨne kɨsəri-pən kafak nəgkiarien, Kughen tukrɨvəhsi-pən mɨn nɨrkunien kɨmi əriə. Mərɨg narmamə yamə mɨne kɨsərɨg kafak nəgkiarien kɨni mɨsor nar apnapɨg iran, Kughen tukrɨvəhsi-ta nɨrkunien kəskəh kapəriə.Mat 25:29; Mak 4:25; Luk 8:18; 19:26 13 Yakaməgkiar kɨmi əriə ye nuhpɨkɨnien meinai kɨsərɨg pawk, mhapəh nharkunien; kɨni iriə kɨsarhakɨn pawk, mhapəh nɨsəmien nɨpran. 14 Nɨmraghien kapəriə ror nəgkiarien kape Profet Aesea ruauə mɨnor nəfrakɨsien kɨn yame ramni mə,
“ ‘Iriə tuksarhakɨn, mɨsarhakɨn pawk, mərɨg to khapəh nɨsəmien nɨpran.
Iriə to kɨsərɨg pawk, mərɨg to khapəh nharkunien.
15 Ror məkneikɨn meinai kaparia kapə ruauə muɨskai,
kɨni kwəsəpou kɨn nətərɨgien kɨn nar,
kɨni mɨsətapɨg kɨn nɨmrɨriə.
To kɨpihapəh nɨsorien məknakɨn, kɨpisəm nar kɨn nɨmrɨriə,
mɨpisərɨg nar kɨn nɨmətɨrgɨriə,
mɨpiharkun nar yerkiriə,
mɨpisarar ye nərɨgien kapəriə tuk təvhagə has, kɨni to Yo yakpivəh mɨragh əriə.’(Aes 6:9-10)
16 “Mərɨg kɨmiə e, Kughen rɨmnautə-pre kɨn kafan nɨhuvəyen kɨmi əmiə, kɨni tukmə naksarha-kɨn, taksəm; kɨni tukmə naksərɨg, takharkun nɨpran. 17 Yakamni-pre əfrakɨs tuk əmiə mə profet mɨnə khapsaah mɨne nəmə atuatuk mɨnə khapsaah kɨmɨsorkeikei mə tuksəm naha nhagɨn yame nakwəsəm ai taktakun, mərɨg kɨmnhapəh nɨsəmien. Kɨni mɨsorkeikei pɨk mə tuksərɨg naha nhagɨn yame nakwəsərɨg ai taktakun, mərɨg kɨmnhapəh nɨsərɨgien.Luk 10:23-24
18 “Kɨmiə sətərɨg huvə kɨn nɨprai nuhpɨkɨnien kape yəsim. 19 Kweru nai yame rɨmnəsaah-pən ye swatuk, in rəmhen kɨn yermamə yame rɨmnərɨg nəgkiarien kape narmaruyen kape Kughen, mərɨg rɨpəh nɨrkunien. Kɨni Setan ravəhsi-ta aihuaa əmə nərɨgien yame rɨmavən yerkin. 20 Kɨni kweru nai yame raməsaah-pən ye nɨmoptanə yame kapier ipakə ikɨn, in rəmhen kɨn yermamə yame rɨmnərɨg nəgkiarien kape Kughen, məkneikɨn ravəh yerkin agien, 21 mərɨg nuan rɨpəh neiwaiyu-pɨkien. Kɨni ramərer əmə tuk nɨpɨg kwakwə əmə. Tukmə nɨpɨg əutən uə nahasien kɨrik ruə ye nɨmraghien kafan tuk nəgkiarien a, taktakun əmə rɨmɨr ye kafan nhatətəyen. 22 Kɨni kweru nai yame rɨmnəsaah-pən yerki kwənurkəsɨk, in rəmhen kɨn yermamə yame rɨmnərɨg nəgkiarien kape Kughen, mərɨg kafan nətərɨgien ramvən pɨk tuk narɨmnar kape tokrei tanə, kɨni in rorkeikei mə kafan nautə tukrɨpsaah, kɨni nətərɨgien mɨnə a kaserko əsuun nəgkiarien kape Kughen. Kɨni nəgkiarien a rɨpəh nɨkuəyen kɨn kwənkwan.Luk 12:16-21; 1 Tim 6:9-10,17 23 Mərɨg kweru nai yame rəsaah-pən ye nɨmoptanə huvə, in rəmhen kɨn yermamə yame rərɨg nəgkiarien kape Kughen, kɨni mɨrkun nɨpran. Kɨni ye nɨmraghien kafan, rɨkuə kɨn kwənkwan. Tɨksɨn khakuə kɨn kwənkwairiə wan handred, tɨksɨn sikisti, tɨksɨn toti.”
Nuhpɨkɨnien ye mənvhirɨk yame rahas
24 Kɨni Yesu rɨmɨni-ərhav-pən mɨn nuhpɨkɨnien kɨrik kɨmi əriə mɨmə, “Narmaruyen kape Kughen, in rəmhen kɨn yermamə kɨrik yame rɨməvitəg-ətəg kweru nai ye kafan nəsimien. 25 Yenpɨg, kɨsapɨr iriə kafan narmamə mɨnə, məkneikɨn kafan kɨrik tɨkmɨr ruə mɨvitəg-ətəg mənvhirɨk has ye kafan nəsimien, map. 26 Kɨni kweru nai huvə mɨnə kɨshaktə, mɨsehuə, mɨsor kwənkwairiə. Mərɨg ye nɨpɨg a, mənvhirɨk has rhaktə mɨn, mehuə.
27 “Kɨni slef mɨnə kape kwən a khauə mɨsəm, mhani-pən tukun mhamə, ‘Yemehuə. ?Nɨmɨsuv kweru nai huvə in əmə in əmə, uə nɨkam? ?Mənvhirɨk has rɨsɨ-pkaa?’
28 “Kɨni yamehuə a rɨni-pən tuk əriə mɨmə, ‘Tɨkmɨr kɨrik kafak rɨmnor nar en.’
“Kɨni kafan slef mɨnə khani-pən tukun mhamə, ‘?Mərɨg nakmə jakhavən mɨsəkwai ta mənvhirɨk has a uə?’
29 “Rɨni-pən tuk əriə mɨmə, ‘Nɨkam. Hapəh. To nakasəkwai ta mənvhirɨk has mɨnə a, masor mɨsəkwai ta pɨkɨn kwənkwai nai huvə. 30 Pəh iriu kwhaktə kwis əmə mɨravən mwəriaji kwənkwai nai huvə rɨmruə. Ye nɨpɨg a in a, jakni-pən tuk kafak narmamə yamə mɨne tukharhi kwənkwai nai mə tukhavən mɨsəkupan mɨsəkwai ta mənvhirɨk has, mhapɨk, mɨsarakikɨn-pən ye nap. Kwasɨg ikɨn, khapɨk kwənkwai nai huvə mɨnə mhauə ye nəkwai nimə kafak yame kamətu-pən nəvɨgɨnien ikɨn.’ ”
Narmaruyen kape Kughen ramehuə atuk ye nəsanɨnien kafan
(Mak 4:30-34; Luk 13:18-21)
31 Kɨni Yesu rɨmɨni-pən mɨn nuhpɨkɨnien kɨrik tuk əriə mɨmə, “Narmaruyen kape Kughen in rəmhen kɨn kwənkwai mastad, yame yermamə rɨmɨvəh mɨvən mɨsuv ye kafan nəsimien. 32 Kwənkwai mastad a in rarkəskəh pɨk, mərɨg nɨpɨg in tukrurə mehuə rəmhen kɨn nai ehuə kɨrik. Kɨni man mɨnə yamə mɨne kamhaivə yerpɨrɨg tukhauə mɨsor nimairiə ye kwerəgrəgɨn.”
33 Kɨni Yesu rɨmɨni-pən mɨn nuhpɨkɨnien kɨrik tuk əriə mɨmə, “Narmaruyen kape Kughen in rəmhen kɨn yis yame piraovɨn kɨrik ramarap ye flaoa rɨpsaah yame ramor-pən ye besin ehuə, kɨni rher-əpu flaoa rəsiis, mehuə.”
34 Narɨmnar mɨnə fam, Yesu ramni əmə nuhpɨkɨnien iran kɨmi narmamə, to rɨpəh nɨni-atuatuk-əməyen. 35 Nar a rɨtərhav-pə ror nəgkiarien kape profet kupan ruauə mɨnor nəfrakɨsien kɨn, yame rɨmɨni mɨmə,
“Nɨpɨg tukmə yakaməgkiar, jakni əmə nuhpɨkɨnien.
Jakamni-ərhav narɨmnar yame yɨmnerkwaig kɨn rɨrikakun ye nɨpɨg yɨmnor tokrei tanə meriaji-pə e taktəkun.”(Sam 78:2)
Yesu ramhoprai nuhpɨkɨnien ye mənvhirɨk has
36 Kɨni Yesu rəta ye narmamə, mɨvən ye nəkwai nimə kɨrik. Kɨni kafan narmamə mɨnə khavən mɨsəm, mɨsaiyoh-pən mhamə, “Hoprai-pə ru nuhpɨkɨnien ye mənvhirɨk has yame raurə ye nəsimien.”
37 Kɨni Yesu rɨmɨni-pən tuk əriə mɨmə, “Yo e, Ji Yermamə, Yo e yermamə yame yɨmnəvi-ətəg-ətəg kwənkwai nai ye nəsimien. 38 Kɨni nəsimien in tokrei tanə. Kɨni kwənkwai nai huvə, iriə e ji Kughen yamə mɨne In ramarmaru irəriə. Kɨni mənvhirɨk has mɨnə, iriə e ji Setan. 39 Kɨni tɨkmɨr yame rɨmavən mɨvitəg-ətəg mənvhirɨk has a in Setan. Kɨni nɨpɨg yame tukrhi kwənkwai nai, in e Nɨpɨg Kwasɨg. Kɨni narmamə yamə mɨne kamharhi kwənkwan, iriə e agelo mɨnə. 40 Tukhapɨk mənvhirɨk has mɨsəhi-pən ye nap. Norien a rəmhen kɨn Nɨpɨg Kwasɨg. 41 Yo, Ji Yermamə, jakher-pre kɨn agelo mɨnə kafak tukhavən ikɨn yakamarmaru ikɨn, mɨsəkwai ta yor təvhagə has mɨnə fam, mɨne narɨmnar mɨnə fam mɨne yame kamhavi-pən narmamə tuk norien təvhagə has mɨnə.Mat 24:31; 25:31; Mak 13:27 42 Iriə tuksarakikɨn-pən əriə ye nap ehuə. Kɨni aikɨn a, narmamə tuksasək mɨsəkwəruə.Mat 8:12 43 Kɨni narmamə yamə mɨne kɨsatuatuk tuksəsiə ye rao ye neai, rəmhen kɨn mɨrh. Tukmə kɨmiə narmamə yame nɨmətɨrgɨmiə rarə, sətərɨg huvə kɨn nəgkiarien e.”
Nuhpɨkɨnien ye bokis mane yame ramerkwaig
44 Kɨni Yesu rɨrpɨn nəgkiarien kafan mamni mɨmə, “Narmaruyen kape Kughen in rəmhen kɨn bokis mane kɨrik yame ramerkwaig ye nɨmoptanə. Kɨni yermamə kɨrik rɨmavən, məm, kɨni rarə mɨnɨm mɨn ye nɨmoptanə. Rɨkin rɨmnagien pɨk, kɨni rɨvən mor salem kɨn narɨmnar fam kafan, mɨvəh mane iran, mɨvən mɨvəh nɨmrɨ nɨmoptanə a kɨmnerkwaig kɨn bokis mane ikɨn.”
Nuhpɨkɨnien ye kapier e kamni kɨmə perel
45 Kɨni Yesu rɨrpɨn nəgkiarien kafan mamni mɨmə, “Narmaruyen kape Kughen in rəmhen kɨn sto kipa yame ramarhakɨn kapier huvə mɨnə e nɨmrɨn rhaktə, kamni kɨmə perel, mə tukrɨpɨk mɨvən mor salem kɨn. 46 Tukmə rəm perel kɨrik yame rhuvə pɨk, kɨni marar mɨvən mor salem fam kɨn kafan narɨmnar, kɨni mɨvəh mane iran, mɨvən mɨvəh perel a kɨn.”
Nuhpɨkɨnien ye net kape nɨviyen kəmam
47 Kɨni Yesu rɨrpɨn nəgkiarien kafan mamni mɨmə, “Narmaruyen kape Kughen in rəmhen kɨn nɨpɨg narmamə kɨsarko-pən kɨn net apa ye lugun mamhavi kəmam pɨsɨn pɨsɨn iran. 48 Nɨpɨg net rukwar kɨn kəmam, kɨni khavi-haktə net, kɨni masəwhai kəmam mɨnə mhavai-pən kəmam huvə mɨnə ye nɨtɨp ehuə mɨnə kapəriə, mɨsarakikɨn kəmam yamə mɨne kɨsahas. 49 Kɨni ye norien kɨrikianə əmə mɨn, tuk Nɨpɨg Kwasɨg, agelo mɨnə tukhauə mhavəhsi-ta narmamə yamə mɨne kɨsahas tuk narmamə yamə mɨne kɨsatuatuk, 50 mɨsarakikɨn-pən əriə ye nap ehuə- ikɨn narmamə kɨsasək mɨsəkwəruə ikɨn.”Mat 13:42; Luk 13:28
51 Kɨni Yesu raiyoh-pən kafan narmamə mɨnə mə, “?Kɨmiə nakharkun narɨmnar mɨnə a uə nɨkam?”
Kɨni iriə khamə, “Ǝwəh.”
52 Kɨni rɨni-pən tuk əriə mɨmə, “Ror məkneikɨn, nəmhajoun mɨnə fam kape loa yamə mɨne kwənhauə ye narmaruyen kape Kughen, kɨmɨsofugɨn-pən nəgkiarien wi kafak mɨne nəgkiarien akwas kape Moses rəmhen kɨn yame yemehuə kape nimə kɨrik ramofugɨn-pən narɨmnar huvə yamə mɨne khawi mɨne narɨmnar huvə yamə mɨne ramswin hanə ye nimə kafan.”
Nəmə imei Yesu kɨmɨsəpəh In
(Mak 6:1-6; Luk 4:16-30)
53 Kɨni Yesu rɨmɨni ta nuhpɨkɨnien mɨnə a, marar, mɨtərhav. 54 Muə iman ikɨn, mɨrikakun maməvhag kɨmi narmamə ye nəkwai nimə kape nofugɨnien. Kɨsərɨg nəgkiarien kafan, kɨsakur, mɨsaiyoh əriə mɨnə mhamə, “!Man! ?In ravəh hiə nɨrkunien e? ?Rhawor mor nɨmtətien mɨnə e?Jon 7:15 55 Kɨtawə kwənharkun ta kwən e. In kwajikovə əmə kape yermamə yame ravhirəkɨn nai. Nɨsɨni e Meri; kɨni naorahini mɨnə e Jemes, mɨne Josef, mɨne Judas, mɨne Saemon.Jon 6:42 56 Kɨni nowini mɨnə kasarə mɨn e kɨtawə miriə. ?Ravəh hiə nɨrkunien e?” 57 Kɨni iriə kɨnasəməkɨn In.
Mərɨg Yesu rɨni-pən tuk əriə mə, “Tukmə profet kɨrik kape Kughen, narmamə tukhasiai In. Kɨni mərɨg, narmamə iman ikɨn, mɨne kwənərəus kafan mɨnə, iriə pɨsɨn əmə to khapəh nhasiaiyen In.”
58 In a ye kwənmhaan a, rɨpəh nor-pɨkien nɨmtətien, meinai kapəriə nhatətəyen rɨkək iran.