Muqeddes Kalam (latin yéziq) Yeshaya 40

Israilgha bérilgen teselli; •••• Dunyagha élip kélin’gen ümid-teselli

1 Xelqimge teselli béringlar, teselli béringlar, depla yüridu Xudayinglar;

2 Yérusalémning qelbige söz qilip uninggha jakarlanglarki,

Uning jebir-japaliq waqti axirlashti,

Uning qebihliki kechürüm qilindi;

Chünki u Perwerdigarning qolidin barliq gunahlirining ornigha ikki hessilep méhir-shepqitini aldi.□

3 Anglanglar, dalada birsining towlighan awazini!

«Perwerdigarning yolini teyyarlanglar,

Chöl-bayawanda Xudayimiz üchün bir yolni kötürüp tüptüz qilinglar!□ ■

4 Barliq jilghilar kötürülidu,

Barliq tagh-döngler pes qilinidu;

Egri-toqaylar tüzlinidu,

Ongghul-dongghul yerler tekshilinidu.

5 Perwerdigarning shan-sheripi körünidu,

We barliq ten igiliri uni teng köridu;

Chünki Perwerdigarning Öz aghzi shundaq söz qilghan!».■

6 — Anglanglar, bir awaz «jakarla» deydu;

Jakarlighuchi bolsa mundaq sorap: — «Men némini jakarlaymen?» — dédi.

jawab bolsa: — «Barliq ten igiliri ot-chöptur, xalas;

We ularning barliq wapaliqi daladiki gülge oxshash;■

7 Ot-chöp solishidu, gül xazan bolidu,

Chünki Perwerdigarning Rohi üstige püwleydu;

Berheq, barliq xelqmu ot-chöptur!□

8 Ot-chöp solishidu, gül xazan bolidu;

Biraq Xudayimizning kalam-sözi menggüge turidu!»□ ■

9 — I Zion’gha xush xewer élip kelgüchi, yuqiri bir taghqa chiqqin;

Yérusalémgha xush xewerni élip kelgüchi,

Awazingni küchep kötürgin!

Uni kötürgin, qorqmighin!

Yehudaning sheherlirige: — «Mana, Xudayinglargha qaranglar» dégin!

10 Mana, Reb Perwerdigar küch-qudritide kéliwatidu,

Uning biliki Özi üchün hoquq yürgüzidu;

Mana, Uning alghan mukapati Özi bilen bille,

Uning Özining in’ami Özige hemrah bolidu.□ ■

11 Qoychidek U Öz padisini baqidu;

U qozilarni bilek-qoligha yighidu, ularni quchaqlap mangidu,

Émitküchilerni U mulayimliq bilen yétekleydu. ■

Israilning tengdashsiz Xudasi

12 Kim derya-okyanlarning sulirini ochumida ölchep belgiligen,

Asmanlarni ghérichlap békitken,

Jahanning topa-changlirini misqallap salghan,

Taghlarni tarazida tarazilap,

Dönglerni jingda tartip ornatqan?

13 Kim Perwerdigarning Rohigha yolyoruq bergen?

Kim Uninggha meslihetchi bolup ögetken?■

14 U kim bilen meslihetleshken,

Kim Uni eqilliq qilip terbiyeligen?

Uninggha höküm-heqiqet chiqirish yolida kim yétekligen,

Yaki Uninggha bilim ögetken,

Yaki Uninggha yorutulush yolini kim körsetken?

15 Mana, Uning aldida el-yurtlar Uninggha nisbeten chélekte qalghan bir tamcha sudek,

Tarazida qalghan topa-changdek hésablinidu;

Mana, U arallarni zerriche nersidek qoligha alidu;

16 Pütkül Liwan bolsa qurban’gah otigha,

Uning haywanliri bolsa bir köydürme qurbanliqqa yetmeydu.□

17 El-yurtlar uning aldida héchnerse emestur;

Uninggha nisbeten ular yoqning ariliqida,

Quruq-menisiz dep hésablinidu.■

18 Emdi siler Tengrini kimge oxshatmaqchisiler?

Uni némige oxshitip sélishturisiler?■

19 Bir butqimu?! Uni hünerwen qélipqa quyup yasaydu;

Zerger uninggha altun hel béridu,

Uninggha kümüsh zenjirlerni soqup yasaydu.

20 Yoqsullarning béghishlighudek undaq hediyiliri bolmisa, chirimeydighan bir derexni tallaydu;

U lingship qalmighudek bir butni oyup yasashqa usta bir hünerwen izdep chaqiridu.

21 Siler bilmemsiler? Siler anglap baqmighanmusiler? Silerge ezeldin éytilmighanmidu? Yer-zémin apiride bolghandin tartip chüshenmeywatamsiler?

22 U yer-zéminning chembirikining üstide olturidu,

Uningda turuwatqanlar uning aldida chaqchiqirlardek turidu;

U asmanlarni perdidek tartidu,

Ularni xuddi makan qilidighan chédirdek yayidu;□ ■

23 U emirlerni yoqqa chiqiridu;

Jahandiki sotchi-beglerni artuqche qilidu.■

24 Ular tikildimu? Ular térildimu? Ularning gholi yiltiz tarttimu?

— Biraq U üstigila püwlep, ular soliship kétidu,

Quyun ularni topandek élip tashlaydu.

25 Emdi Méni kimge oxshatmaqchisiler?

Manga kim tengdash bolalisun?» — deydu Muqeddes Bolghuchi.

26 Közliringlarni yuqirigha kötürüp, qaranglar!

Mushu mewjudatlarni kim yaratqandu?

Ularni kim türküm-türküm qoshunlar qilip tertiplik epchiqidu?

U hemmisini nami bilen bir-birlep chaqiridu;

Uning küchining ulughluqi, qudritining zorluqi bilen,

Ulardin birimu kem qalmaydu.

27 — Némishqa shuni dewérisen, i Yaqup?

Némishqa mundaq sözlewérisen, i Israil: —

«Méning yolum Perwerdigardin yoshurundur,

Xudayim méning dewayimgha éren qilmay ötiwéridu!»?

28 Siler bilmigenmusiler? Anglap baqmighanmusiler?

Perwerdigar — Ebedil’ebedlik Xuda,

Jahanning qerilirini Yaratquchidur!

U ya halsizlanmaydu, ya charchimaydu;

Uning oy-bilimining tégige hergiz yetkili bolmaydu.■

29 U halidin ketkenlerge qudret béridu;

Maghdursizlargha U berdashliqni hessilep awutidu.

30 Hetta yigitler halidin kétip charchap ketsimu,

Baturlar bolsa putliship yiqilsimu,

31 Biraq Perwerdigargha telmürüp kütkenlerning küchi yéngilinidu;

Ular bürkütlerdek qanat kérip örleydu;

Ular yügürüp, charchimaydu;

Yolda méngip, halidin ketmeydu!

□40:2 «Yérusalémning qelbige söz qilip uninggha jakarlanglarki,....» — mezkur xewerni kimning jakarlishi kérekliki éytilmidi. Belkim mushu söz Xudaning barliq peyghemberlirige qaritilidu. Kirish sözimizde déyilginidek, kitabning qalghan qisimliri (40-66-bablar) Yeshayaning ömridin kéyinki bir dewrdiki Israillar, yeni palandi bolidighan bir dewrge yaki dewrlerge qaritilidu; sürgün qilghuchi Babil impériyesi bolghini bilen, körüp turimizki, «Yeshaya»ning birinchi qismidikidek, ikkinchi qisimdiki bezi bésharetlermu axirqi zamanlarni körsitidu. «Barliq gunahlirining ornigha ikki hessilep méhir-shepqitini aldi» — ibraniy tilida «gunahliri üchün ikke hessilep aldi» déyilidu. Sherhchilerning «ikki hessilep» dégen mushu ibare üstide bir-birige oxshap kétidighan üch xil közqarishi bar: — (1) Israil gunahliri üchün ikki hesse jaza aldi. Israil Xudaning «tunji oghli» bolup, bashqa el-millet bilen sélishturghanda, ikki hesse beriket alidu. U «tunji oghli» bolup, yene bashqa el-milletler bilen sélishturghanda qobul qilghan wehiy-xewirimu köp. Shunga bularni bashqa ellerge yetküzüsh mes’uliyitimu köp; gunahi bar bolsa bashqa el-milletler bilen sélishturghanda «ikki hesse» artuq jazalinishi kérek. Biraq bu bésharetke qarighanda, ularning jazalinish mezgili axirlashti. (2) «Ikki hessilep»ning menisi «del gunahigha mas kélidighan jaza» dégenliktur. (3) Xuda Israilgha zor méhir-shepqet körsitip, yeni gunahining ornigha «ikki hessilep» méhir-shepqetni yetküzidu. Bizning pikrimiz eyni shundaq (61-bab, 7-ayetni körüng). Undaqta «ikki hessilep» bolsa hem kechürüm qilinish hem Xudaning Rohini, yéngi hayatni qobul qilishtin ibarettur (mesilen, 43-bab, 25-ayettin 44-bab, 5-ayetkiche, hem 61-bab, 7-ayetnimu körüng). Mundaq zor méhir-shepqetning kélip-chiqish sirliri 53-babta ashkarilinidu. Mushu üch xil közqarashning qaysisining toghra bolushidin qet’iynezer, omumiy menisi shuki, Xuda ularni kechürüm qilmaqchi hem ulargha méhribanliqini körsetmekchi.

□40:3 «Anglanglar, dalada birsining towlighan awazini! «Perwerdigarning yolini teyyarlanglar, chöl-bayawanda Xudayimiz üchün bir yolni kötürüp tüptüz qilinglar!» — mushu namsiz zatning awazi éytqan yol yuqiriqi 35-babtiki yol emes; ashu yol Zion’gha qaytqanlar üchün teyyarlan’ghan. Mushu yolni bolsa, Xudaning Özining kélishini qarshi élish üchün (söyümlük bir padishah qarshi élin’ghandek) ademler teyyarlishi kérek. Namsiz zatning awazning bir ipadisini körüsh üchün Injil, «Luqa» 3-bab 1-6-ayetni, «Yh.» 1:23ni körüng. Shu yerlerde «namsiz zat»ning del chümüldürgüchi Yehya peyghemberning özi ikenliki körsitilidu.

■40:3 Mat. 3:3; Mar. 1:3; Luqa 3:4; Yuh. 1:23

■40:5 Yuh. 1:14

■40:6 Ayup 14:2; Zeb. 90:5, 6; 102:11; 103:15-16; Yaq. 1:10; 1Pét. 1:24

□40:7 «Berheq, barliq xelqmu ot-chöptur» — mushu yerde «xelq» Israil xelqini körsitidu.

□40:8 «Ot-chöp solishidu, gül xazan bolidu; biraq Xudayimizning kalam-sözi menggüge turidu!» — sherhimiz boyiche, 3-5-ayettiki awaz chümüldürgüchi Yehya peyghemberningki, 6-ayettiki birinchi namsiz zatning awazi Xudaningki; ikkinchi namsiz zatning sel ümidsizlen halette soal sorighan awazi yenila Yehya peyghemberningki. Bashqilar ikkinchi awazni Yeshayaningki yaki namsiz bir peyghemberningki, dep qaraydu. Ikkinchi awazning dégen gepliri 7-ayetni öz ichige alidu. Xuda uninggha 8-ayette «ümidsizlenme» dégen menide jawab béridu hem 9-ayette sözini dawamlashturup, Israilgha zor ümid yetküzidu.

■40:8 1Pét. 1:25

□40:10 «Perwerdigarning biliki» — toluq menisi kéyinki bablarda, bolupmu 53:1de ashkarilinidu. U bolsa «Perwerdigarning heqqaniy quli»ning bashqa bir namidur.

■40:10 Yesh. 62:11

■40:11 Yesh. 49:10; Ez. 34:23, 24; Mik. 7:14; Yuh. 10:11

■40:13 Rim. 11:34; 1Kor. 2:16

□40:16 «Pütkül Liwan bolsa qurban’gah otigha, uning haywanliri bolsa bir köydürme qurbanliqqa yetmeydu» — Liwan ormanliq köp rayon. Démek, Xudagha heqiqiy layiq ibadet qilish üchün Liwandiki barliq derexler qurban’gahqa kérek bolidighan otqa yétishmeydu; uningdiki barliq kala-qoylarmu qurbanliq bolushqa yétishmeydu.

■40:17 Dan. 4:32

■40:18 Yesh. 46:5; Ros. 17:29

□40:22 «chaqchiqir» — kichik bir xil chéketke.

■40:22 Ayup 9:8; Zeb. 104:2; Yesh. 44:24

■40:23 Ayup 12:21; Zeb. 107:40

■40:28 Zeb. 147:5