Muqeddes Kalam (latin yéziq) Luqa 7

Eysaning rimliq yüzbéshining chakirini saqaytishi

Mat. 8:5-13; Yh. 4:43-54

1 Eysa köpchilikke bu sözlerning hemmisini qilip bolghandin kéyin, Kepernahum shehirige qayta kirdi. 2 U yerde melum bir yüzbéshining etiwarliq quli éghir késel bolup, sekratta yatatti. 3 Yüzbéshi Eysaning xewirini anglap, birnechche Yehudiy aqsaqalni uning yénigha bérip, uning kélip qulini qutquzushi üchün ötünüshke ewetti.□ 4 Ular Eysaning aldigha kelgende uninggha:

— Bu ishni tiligüchi bolsa, tilikini ijabet qilishingizgha heqiqeten erziydighan adem. 5 Chünki u bizning Yehudiy élimizni yaxshi köridu we hetta biz üchün bir sinagogmu sélip berdi, — dep jiddiy qiyapette ötünüshti.

6 Eysa ular bilen bille bardi. Biraq öyige az qalghanda, yüzbéshi Eysaning aldigha birnechche dostini ewetip uninggha mundaq dégüzdi:

— «Teqsir, özlirini aware qilmisila, özlirining torusumning astigha kélishlirige erzimeymen.□ 7 Shunga özümnimu silining aldilirigha bérishqa layiq hésablimidim. Sili peqet bir éghiz söz qilip qoysila, qulum saqiyip kétidu. 8 Chünki menmu bashqa birsining hoquqi astidiki ademmen, qol astimdimu leshkerlirim bar. Birige bar désem baridu, birige kel désem, kélidu; qulumgha bu ishni qil désem, u shu ishni qilidu».□

9 Eysa bu gepni anglap yüzbéshigha teejjüblendi. U burulup keynige egeshken xalayiqqa:

Derweqe, hetta Israildimu bundaq zor ishenchni tapalmighanidim! — dédi.

10 Yüzbéshi ewetken kishiler qaytip barghanda, késel bolghan qulning sellimaza saqayghanliqini kördi.□

Tul ayalning oghlini tirildürüsh

11 Bu ishtin kéyin u Nain dégen bir sheherge bardi. Uning muxlisliri we yene top-top kishiler uninggha egiship mangdi. 12 U sheher qowuqigha yéqinlashqanda, mana kishiler jinaza kötürüp chiqiwatqanidi. Ölgüchi anisining yekke-yégane oghli idi, uning üstige anisi tul ayal idi. Sheherdin chong bir top adem ayalgha hemrah bolup chiqqanidi. 13 Reb uni körüp, uninggha ichini aghritip:

— Yighlimighin, — dédi. 14 Shuning bilen u ötüp, tawutqa qolini tegküziwidi, tawut kötürgenler toxtidi. U:

— Yigit, sanga éytimen, oyghan! — dédi. □ ■ 15 Ölgüchi bolsa ruslinip tik olturdi we gep qilishqa bashlidi. Eysa uni anisigha tapshurup berdi.

16 Hemmeylenni qorqunch bésip, ular Xudani ulughlap:

— «Arimizda ulugh bir peyghember turghuzuldi!» we «Xuda Öz xelqini yoqlap keldi!» — déyishti.□ ■

17 Uning toghrisidiki bu xewer pütün Yehudiye zémini we etraptiki rayonlargha tarqilip ketti.

Yehya peyghemberning muxlislirining Eysa bilen körüshkili kélishi

Mat. 11:2-19

18 Yehyaning muxlisliri emdi bu barliq ishlarning xewirini uninggha yetküzdi. Yehya muxlisliridin ikkiylenni özige chaqirip, ■ 19 Ularni Eysaning aldigha ewetip: «Kélishi muqerrer zat özüngmu, yaki bashqa birsini kütüshimiz kérekmu?» dep sorap kélishke ewetti.□

20 Ular Eysaning aldigha bérip:

— Chömüldürgüchi Yehya bizni sendin: «Kélishi muqerrer zat özüngmu, yaki bashqa birsini kütüshimiz kérekmu?» dep sorap kélishke yéninggha ewetti — dédi.

21 Del shu waqitta Eysa aghriq-silaq we késel-waba basqan we yaman rohlar chaplashqan nurghun kishilerni saqaytti we nurghun qarighularni köridighan qildi. 22 Shuning bilen u Yehyaning muxlislirigha:

— Siler qaytip bérip, Yehyagha öz anglighan we körgenliringlar toghruluq xewer yetküzüp — «Korlar köreleydighan we tokurlar mangalaydighan boldi, maxaw késili bolghanlar saqaytildi, gaslar angliyalaydighan boldi, ölgenlermu tirildürüldi we kembeghellerge xush xewer jakarlandi» — dep éytinglar. ■ 23 Uninggha yene: «Mendin gumanlanmay putliship ketmigen kishi bolsa bextliktur!» dep qoyunglar, — dédi.□

24 Yehyaning elchiliri ketkendin kéyin, u top-top ademlerge Yehya toghruluq söz échip:

— «Siler burun Yehyani izdep chölge barghininglarda, zadi némini körgili bardinglar? Shamalda yelpünüp turghan qomushnimu? ■ 25 Yaki ésil kiyim kiygen bir erbabnimu? Mana, ésil kiyimlerni kiygen, eysh-ishret ichide yashaydighanlar padishahlarning ordiliridin tépilidughu!

26 Emdi siler néme körgili bardinglar? Bir peyghembernimu? Durus, emma men shuni silerge éytip qoyayki, bu bolsa peyghemberdinmu üstün bir bolghuchidur. 27 Chünki muqeddes yazmilardiki: —

«Mana, yüz aldinggha elchimni ewetimen;

U séning aldingda yolungni teyyarlaydu» — dep yézilghan söz mana del uning toghrisida yézilghandur. □ ■ 28 Chünki men silerge shuni éytip qoyayki, ayallardin tughulghanlar arisida Yehyadinmu ulughi yoq; emma Xudaning padishahliqidiki eng kichik bolghinimu uningdin ulugh turidu 29 (emdi Yehyani anglighan puqralar, hetta bajgirlarmu Xudaning yolini toghra dep Yehyaning chömüldürüshi bilen chömüldürülgenidi. □ 30 Lékin Perisiyler we Tewratshunaslar Yehyaning chömüldürüshini qobul qilmay, Xudaning özlirige bolghan meqset-iradisini chetke qaqqanidi).

31 Lékin bu zamanning kishilirini zadi kimlerge oxshitay? Ular kimlerge oxshaydu? ■ 32 Ular xuddi reste-bazarlarda olturuwélip, bir-birige: «Biz silerge sunay chélip bersekmu, ussul oynimidinglar», «Matem pedisige chélip bersekmu, yigha-zar qilmidinglar» dep qaqshaydighan tuturuqsiz balilargha oxshaydu. 33 Chünki Chömüldürgüchi Yehya kélip ziyapette olturmaytti, sharab ichmeytti. Shuning bilen siler: «Uninggha jin chaplishiptu» déyishisiler. □ ■ 34 Insan’oghli bolsa kélip hem yeydu hem ichidu we mana siler: «Taza bir toymas we meyxor iken. U bajgirlar we gunahkarlarning dostidur» déyishisiler. 35 Lékin danaliq bolsa özining barliq perzentliri arqiliq durus dep tonulidu».□

Gunahkar ayalning Eysani etirlishi

36 Perisiylerdin biri uningdin öyümde méhman bolsingiz dep ötündi. Emdi u Perisiyning öyige kirip dastixanda olturdi. □ ■ 37 We mana, u sheherde buzuq dep tonulghan bir ayal Eysaning bu Perisiyning öyide dastixanda olturghanliqini anglap, aq qashtéshidin yasalghan bir qutida murmekki élip keldi. □ 38 U yighlighan péti uning keynide, putigha yéqin turup, köz yashliri qilip, putlirini höl qiliwetti; andin chachliri bilen uning putlirini értip qurutti hem putlirini toxtimay söyüp, üstige etir sürdi. 39 Emdi uni chaqirghan Perisiy bu ishni körüp, ichide: «Bu adem rast peyghember bolghan bolsa, özige tégiwatqan bu ayalning kim we qandaq ikenlikini biletti. Chünki u bir buzuq!» dep oylidi.

40 Shuning bilen Eysa uninggha jawaben:

— Simon, sanga deydighan bir gépim bar, — dédi.

— Éyting, ustaz, — dédi Simon.

41 — Ikki adem melum bir qerz igisige qerzdar iken. Biri besh yüz kümüsh dinargha, yene biri bolsa ellik kümüsh dinargha qerzdar iken. □ 42 Lékin her ikkisining qerzni qayturghili héchnersisi bolmighachqa, qerz igisi méhribanliq qilip her ikkisining qerzini kechürüm qiptu. Séningche, ularning qaysisi uni bekrek söyidu? — dep soridi Eysa.

43 Simon jawaben: — Méningche, qerzi köprek kechürüm qilin’ghan kishi, — dédi.

— Toghra höküm qilding, — dédi Eysa. 44 Andin héliqi ayalgha burulup, Simon’gha:

— Bu ayalni kördüngmu? Men öyüngge kirginim bilen, sen putlirimni yuyushqa su bermigeniding; lékin u köz yéshi bilen putlirimni yudi we chéchi bilen értip qurutti. 45 Sen méni salam bérip söymiding; lékin u men kirgendin tartip putlirimni söyüshtin toxtimidi. 46 Sen béshimghimu may sürkimigeniding; biraq u méning putlirimgha murmekkini sürkep qoydi. □ 47 Shunga shuni sanga éytip qoyayki, uning nurghun gunahliri kechürüm qilindi. Chünki mana, uning körsetken méhir-muhebbiti chongqur emesmu? Emma kechürümi az bolghanlarning méhir-muhebbetni körsitishimu az bolidu, — dédi.□

48 Andin u ayalgha:

— Gunahliring kechürüm qilindi, — dédi.■

49 Ular bilen hemdastixan olturghanlar könglide: «Kishilerning gunahlirinimu kechürüm qilghuchi bu adem zadi kimdu?» déyishti.■

50 Eysa héliqi ayalgha:

— Étiqading séni qutquzdi; aman-xatirjemlik bilen qaytqin! — dédi.□

Luqa
<
7
>

□7:3 «... Eysaning kélip qulini qutquzushi üchün...» — grék tilida «qutquzush» we «saqaytish» birla söz bilen ipadilinidu. «Yüzbéshi Eysaning xewirini anglap, birnechche Yehudiy aqsaqalni uning yénigha bérip, Eysaning kélip qulini qutquzushi üchün ötünüshke ewetti» — yüzbéshi rimliq puqra bolup, Yehudiy emes idi. 5-ayetke qarighanda u rimliqlarning butpereslikini tashlap, Tewrat arqiliq Xudagha étiqad baghlighan adem idi.

□7:6 «Teqsir» — yaki «Reb».

□7:8 «Chünki menmu bashqa birsining hoquqi astidiki ademmen» — muhim söz «menmu» — démek, yüzbéshi Rim impératorning hoquqi astida turup öz hoquqi bilen eskerlirige buyruq béreleytti; Eysa alem Igisining hohuqi astida turup, Hemmige Qadirning hoquqi bilen alemning ishlirini buyruydighan adem idi.

□7:10 «Yüzbéshi ewetken kishiler qaytip barghanda, késel bolghan qulning sellimaza saqayghanliqini kördi» — bu weqe «Mat.» 8:8-13dimu xatirilinidu.

□7:14 «U ötüp, tawutqa qolini tegküziwidi» — Musa peyghemberge chüshürülgen qanun boyiche jinazigha tégish kishini yette kün’giche «napak» qilatti («Chöl.» 19:11-12ni körüng). Biraq ölginini tirik qilish hemme ishni bashqiche qilidu!

■7:14 Ros. 9:40.

□7:16 «Xuda Öz xelqini yoqlap keldi!» — Tewrat we Injilda «Xudaning yoqlishi» Uning insanlargha yéqin kélip ulardin xewer élishini öz ichige alidu.

■7:16 Luqa 1:68; 24:19; Yuh. 4:19; 6:14; 9:17.

■7:18 Mat. 11:2.

□7:19 «Kélishi muqerrer zat» — Xuda wede qilghan Qutquzghuchi-Mesih, elwette. Yehya özi Mesihning yolini teyyarlash üchün uning aldida ewetilgen; shuning bilen u: — «Sen biz kütken kishimusen» dep gumanlinip soraydu. «Kélishi muqerrer zat özüngmu, yaki bashqa birsini kütüshimiz kérekmu?» — Yehya peyghember shu muxlislirini ewetkende zindanda idi. Shuning bilen u belkim: «Eysa heqiqeten Qutquzghuchi bolsa, némishqa u méni mushu zindanda yétishqa yol qoyidu?» dep sorishi mumkin idi. «Matta»diki «qoshumche söz»de bu ish («Mat.» 11:2-6) toghruluq izahatlirimizni körüng.

■7:22 Yesh. 29:18; 35:5; 61:1.

□7:23 «Mendin gumanlanmay putliship ketmigen kishi bolsa bextliktur!» — Yehya peyghember zindanda yétip: «Eysa Qutquzghuchi-Mesih bolsa némishqa méni zindandin qutquzmighan?» — dep gumanlan’ghan bolsa kérek idi. Yehyaning bu soali toghruluq «Matta»diki «qoshumche söz»imizde azraq toxtilimiz.

■7:24 Mat. 11:7.

□7:27 «Mana, yüz aldinggha elchimni ewetimen; u séning aldingda yolungni teyyarlaydu» — Tewrat, «Mal.» 3:1; «Yesh.» 40:3.

■7:27 Mis. 23:20; Mal. 3:1; Mar. 1:2.

□7:29 «hetta bajgirlarmu Xudaning yolini toghra dep Yehyaning chömüldürüshi bilen chömüldürülgenidi» — «Xudaning yolini toghra dep» grék tilida «Xudani toghra dep...» dégen ibarini bildüridu.

■7:31 Mat. 11:16.

□7:33 «Chömüldürgüchi Yehya kélip ziyapette olturmaytti, sharab ichmeytti» — grék tilida «Chömüldürgüchi Yehya kélip ne nan yémeydu ne ichmeydu». Oqurmenlerning éside barki, Yehya peyghember intayin ghorigil ozuqlinatti, pat-pat roza tutatti. «Mat.» 3:4ni körüng.

■7:33 Mat. 3:4; Mar. 1:6.

□7:35 «danaliq bolsa özining barliq perzentliri arqiliq durus dep tonulidu» — yaki «danaliq bolsa özining barliq ish-méwiliri arqiliq durus dep tonulidu». Bu qisqa ayet üstide we uningdiki köp muhim prinsiplar toghrisida «Matta»diki «qoshumche söz»imizde toxtilimiz.

□7:36 «... dastixanda olturdi» — grék tilida «dastixanda yatti». Yehudiylar we Grékler adette dastixanda yanpashlap yatatti.

■7:36 Mat. 26:6; Mar. 14:3; Yuh. 11:2; 12:2

□7:37 «murmekki» — bu xil etir. U adette intayin qimmet idi (mesilen, «Mat.» 26:7ni körüng).

□7:41 «kümüsh dinar» — Rim impériyesning pul birliki, texminen bir ademning bir künlük ish heqqi bolatti.

□7:46 «Sen béshimghimu may sürkimigeniding» — shu dewrde kishiler hörmetlik méhmanlarni qarshi élish üchün méhmanning béshigha etirlik mayni sürkep qoyatti.

□7:47 «Chünki mana, uning körsetken méhir-muhebbiti chongqur emesmu?» — bu ayalning muhebbiti Xudaning kechürümige érishishning sewebi emes, belki uning chongqur muhebbiti uning alliqachan Xudaning kechürümige érishkenliki tüpeylidin boldi we shundaqla buninggha ispat körsetti.

■7:48 Mat. 9:2.

■7:49 Mat. 9:3.

□7:50 «Étiqading séni qutquzdi» — «étiqading» mushu yerde, shübhisizki, Eysa bu söz bilen ayalning özige baghlighan ishenchini, yeni uning gunahlarni kechürüm qilalaydighan Mesih ikenlikige baghlighan ishenchini körsitidu.