17
Eysaning julaliqta körünüshi
Mar. 9:2-13; Luqa 9:28-36
We alte kündin kéyin, Eysa Pétrus, Yaqup we Yaqupning inisi Yuhannani ayrip élip, égiz bir taghqa chiqti.Mar. 9:2; Luqa 9:28; 2Pét. 1:17. U yerde uning siyaqi ularning köz aldidila özgirip, yüzi quyashtek parlidi, kiyimliri nurdek ap’aq bolup chaqnidi. We mana, muxlislargha Musa we Ilyas peyghemberler uning bilen sözlishiwatqan halda köründi. Shuning bilen Pétrus Eysagha:
— I Reb, bu yerde bolghinimiz némidégen yaxshi! Xalisang, birini sanga, birini Musagha, yene birini Ilyasqa atap bu yerge üch kepe yasayli! — dédi.«Xalisang, ... bu yerge üch kepe yasayli!» — yaki «xalisang, ... bu yerge üch kepe yasay!». Bu söz we pütün weqe toghruluq yene «qoshumche söz»imizni körüng.
Uning gépi tügimeyla, mana nurluq bir bulut ularni qapliwaldi. Mana, buluttin: «Bu Méning söyümlük Oghlumdur, Men uningdin xursenmen. Uninggha qulaq sélinglar!» dégen awaz anglandi.Qan. 18:19; Yesh. 42:1; Mat. 3:17; Mar. 1:11; 9:7; Luqa 3:22; 9:35; Ros. 3:22; Kol. 1:13; 2Pét. 1:17.
Muxlislar buni anglap özlirini yerge tashlap düm yétip wehimige chüshti. Biraq Eysa kélip, ulargha qolini tegküzüp:
Qopunglar, qorqmanglar, — dédi. Ular béshini kötürüp qariwidi, Eysadin bashqa héchkimni körmidi.
Taghdin chüshüwétip, Eysa ulargha:
— Insan’oghli ölümdin tirildürülmigüche, bu alamet körünüshni héchkimge éytmanglar, — dep tapilidi.Mar. 9:9; Luqa 9:36.
10 Andin muxlisliri uningdin:
— Tewrat ustazliri néme üchün: «Ilyas peyghember Mesih kélishtin awwal qaytip kélishi kérek» déyishidu? — dep sorashti.Mal. 3:23; Mat. 11:14; Mar. 9:11.
11 U ulargha jawaben:
— Ilyas peyghember derweqe Mesihtin awwal kélidu, hemme ishni ornigha keltüridu. «Ilyas peyghember derweqe Mesihtin awwal kélidu, hemme ishni ornigha keltüridu» — «Ilyasning awwal kélishi» we uning «hemmini ornigha keltürüshi»ni körsetken bésharet we bashqa tepsilatliri Tewrat, «Mal.» 4:5-6de xatirilinidu. 12 Emma men silerge shuni éytip qoyayki, ilyas alliqachan keldi, lékin kishiler uni tonumidi, belki uninggha xalighanche muamile qildi. Shuninggha oxshash, Insan’oghlimu ularning qollirida azab chékish aldida turidu, — dédi. 13 Shu chaghda muxlislar uning chömüldürgüchi Yehya toghrisida sözlewatqanliqini chüshendi.
 
Jin chaplashqan balining azad qilinishi
Mar. 9:14-29; Luqa 9:37-43
14 Ular xalayiqning yénigha barghinida, bir kishi uning aldigha kélip, tizlinip:Mar. 9:16; Luqa 9:37.
15 Reb, oghlumgha ichingni aghritqaysen! Chünki uning tutqaqliq késili bar bolghachqa, zor azab chékiwatidu; chünki u daim otning yaki suning ichige chüshüp kétidu. «tutqaqliq késili» — grék tilida «ay (shari) teripidin urulghan» dégen söz bilen ipadilinidu. 16 Uni muxlisliringgha élip kelgenidim, saqaytalmidi, — dédi.
17 Eysa jawaben: — Ey étiqadsiz we tetür dewr, siler bilen qachan’ghiche turay?! Men silerge yene qachan’ghiche sewr qilay? — Balini aldimgha élip kélinglar — dédi.
18 Shuning bilen Eysa jin’gha tenbih bériwidi, jin balidin chiqip ketti, balimu shuan saqaydi.
19 Kéyin, Eysa ayrim qalghanda, muxlislar uning yénigha kélip:
— Biz néme üchün jinni qoghliwételmiduq? — dep sorashti.Mar. 9:28.
20 U ulargha: — Ishenchinglar bolmighanliqi üchün. Men silerge shuni berheq éytip qoyayki, silerde qicha uruqidek zerriche ishench bolsila, siler awu taghqa: «Bu yerdin u yerge köch» désenglar, köchidu; shundaqla silerge mumkin bolmaydighan héch ish bolmaydu. Mat. 21:21; Luqa 17:6. 21 Biraq, bundaq jinlarni dua qilish we roza tutush bilen bolmisa heydigili bolmaydu — dédi.«Biraq, bundaq jinlarni dua qilish we roza tutush bilen bolmisa heydigili bolmaydu» — bu ayet bezi kona köchürmilerde tépilmaydu.
 
Eysaning yene ölüshi we tirilishi toghruluq éytishi
Mar. 9:30-32; Luqa 9:43-45
22 Ular Galiliye ölkiside aylinip yürginide, Eysa ulargha:
— Insan’oghli satqunluqtin insanlarning qoligha tapshurulidu; Mat. 16:21; 20:18; Mar. 8:31; 9:31; 10:33; Luqa 9:22,44; 18:31. 23 ular uni öltüridu, lékin üchinchi küni u tirilidu, — dédi. Buni anglap muxlislar éghir ghem-qayghugha chömüp ketti.
 
Ibadetxana béji tapshurush mesilisi
24 Andin ular Kepernahum shehirige kelginide, ibadetxana «ikki draqma» béjini yighquchilar Pétrusning yénigha kélip:
— Ustazinglar «ikki draqma»ni tölemdu? — dep soridi.«... ibadetxana «ikki draqma» béjini yighquchilar Pétrusning yénigha kélip...» — «ibadetxana béji» mushu yerde grék tilida «didraqma» (ikki «draqma» pul) déyilidu. «Didraqma» esli birxil tengge bolup, Musa peyghemberge chüshürülgen qanun boyiche Israildiki her er kishi her yilda ibadetxanining ishliri üchün «yérim shekel» (bir didraqma) tapshurush kérek idi. «Mis.» 30:13-16ni körüng.
25 Töleydu, — dédi Pétrus.
Lékin u öyge kirgishigila, téxi bir néme démestila Eysa uningdin:
— Simon, séningche bu dunyadiki padishahlar kimlerdin baj alidu? Öz perzentliridinmu, yaki yatlardinmu, — dep soridi.Mat. 22:21; Rim. 13:7.
26 Pétrus uninggha:
Yatlardin, — déwidi, Eysa uninggha:
— Undaqta, perzentler bajdin xaliy bolidu. 27 Biraq baj yighquchilargha putlikashang bolmasliqimiz üchün, déngizgha bérip qarmaqni tashla. Tutqan birinchi béliqni élip, aghzini achsang, töt draqmiliq bir tengge pul chiqidu. Uni élip men we sen ikkimizning béji üchün ulargha ber, — dédi.«Biraq baj yighquchilargha putlikashang bolmasliqimiz üchün...» — Eysa we Pétrus ikkisi «padishahning perzenti» bolup, Xudaning ibadetxanisigha baj töleshtin xaliy idi. Lékin baj yighquchilar buni chüshenmigechke, ular tölimise, belkim «Bu Eysa teqwadar emes iken, Mesih bolalmaydu» dep qélishi, shundaqla ular Eysagha étiqad baghlap, nijatqa érishish pursitidin mehrum bolushi mumkin. «töt draqmiliq bir tengge pul chiqidu» — «töt draqma tengge» (grék tilida «statér») — 24-ayettiki izahat oqurmenlerning yadida bolsa köreleyduki, bu pul Eysa we Pétrusning bajni tölishi üchün del kéreklik pul idi.
 
 

17:1 Mar. 9:2; Luqa 9:28; 2Pét. 1:17.

17:4 «Xalisang, ... bu yerge üch kepe yasayli!» — yaki «xalisang, ... bu yerge üch kepe yasay!». Bu söz we pütün weqe toghruluq yene «qoshumche söz»imizni körüng.

17:5 Qan. 18:19; Yesh. 42:1; Mat. 3:17; Mar. 1:11; 9:7; Luqa 3:22; 9:35; Ros. 3:22; Kol. 1:13; 2Pét. 1:17.

17:9 Mar. 9:9; Luqa 9:36.

17:10 Mal. 3:23; Mat. 11:14; Mar. 9:11.

17:11 «Ilyas peyghember derweqe Mesihtin awwal kélidu, hemme ishni ornigha keltüridu» — «Ilyasning awwal kélishi» we uning «hemmini ornigha keltürüshi»ni körsetken bésharet we bashqa tepsilatliri Tewrat, «Mal.» 4:5-6de xatirilinidu.

17:14 Mar. 9:16; Luqa 9:37.

17:15 «tutqaqliq késili» — grék tilida «ay (shari) teripidin urulghan» dégen söz bilen ipadilinidu.

17:19 Mar. 9:28.

17:20 Mat. 21:21; Luqa 17:6.

17:21 «Biraq, bundaq jinlarni dua qilish we roza tutush bilen bolmisa heydigili bolmaydu» — bu ayet bezi kona köchürmilerde tépilmaydu.

17:22 Mat. 16:21; 20:18; Mar. 8:31; 9:31; 10:33; Luqa 9:22,44; 18:31.

17:24 «... ibadetxana «ikki draqma» béjini yighquchilar Pétrusning yénigha kélip...» — «ibadetxana béji» mushu yerde grék tilida «didraqma» (ikki «draqma» pul) déyilidu. «Didraqma» esli birxil tengge bolup, Musa peyghemberge chüshürülgen qanun boyiche Israildiki her er kishi her yilda ibadetxanining ishliri üchün «yérim shekel» (bir didraqma) tapshurush kérek idi. «Mis.» 30:13-16ni körüng.

17:25 Mat. 22:21; Rim. 13:7.

17:27 «Biraq baj yighquchilargha putlikashang bolmasliqimiz üchün...» — Eysa we Pétrus ikkisi «padishahning perzenti» bolup, Xudaning ibadetxanisigha baj töleshtin xaliy idi. Lékin baj yighquchilar buni chüshenmigechke, ular tölimise, belkim «Bu Eysa teqwadar emes iken, Mesih bolalmaydu» dep qélishi, shundaqla ular Eysagha étiqad baghlap, nijatqa érishish pursitidin mehrum bolushi mumkin. «töt draqmiliq bir tengge pul chiqidu» — «töt draqma tengge» (grék tilida «statér») — 24-ayettiki izahat oqurmenlerning yadida bolsa köreleyduki, bu pul Eysa we Pétrusning bajni tölishi üchün del kéreklik pul idi.