Muⱪeddes Kalam (yǝngi yeziⱪ) Yǝxaya 8

Asuriyǝning tajawuz ⱪilixi toƣrisidiki yǝnǝ bir bexarǝt

1 Pǝrwǝrdigar manga: —

«Qong bir tahtayni ⱪolungƣa elip, eniⱪ ⱨǝrplǝr bilǝn: — «Mahar-Xalal-Hax-Baz» dǝp yazƣin» — dedi. □

2 Mǝn xundaⱪ ⱪilip ɵzümgǝ «ixǝnqlik guwaⱨqilar» süpitidǝ muxuni hatirilǝxkǝ kaⱨin bolƣan Uriya wǝ Yǝrǝbǝⱪiyaning oƣli Zǝkǝriyani qaⱪiriwaldim. □ 3 Andin mǝn ayal pǝyƣǝmbǝr bilǝn billǝ yattim. Xundaⱪ ⱪilip u ⱨamilidar bolup, bir oƣul tuƣdi. Xuning bilǝn Pǝrwǝrdigar manga: — «Uning ismini «Mahar-Xalal-Hax-Baz» dǝp atiƣin; □ 4 qünki bala «Dada, apa» dǝp qaⱪirixni bilgüqǝ, Dǝmǝxⱪ bayliⱪliri wǝ Samariyǝdiki olja Asuriyǝ padixaⱨi tǝripidin bulap elip ketilidu» — dedi.

5 Pǝrwǝrdigar yǝnǝ manga sɵz ⱪilip mundaⱪ dedi: —

6 «Muxu hǝlⱪ Xiloaⱨ ɵstingidiki lǝrzan eⱪiwatⱪan sularni rǝt ⱪilip,

Ularning ornida Rǝzin wǝ Rǝmaliyaning oƣlidin hursǝn bolƣaqⱪa,

7 Xunga mana, Rǝb ularning üstigǝ dolⱪunlap aⱪidiƣan, ǝlwǝk Əfrat dǝryasining sulirini, — Yǝni Asuriyǝning padixaⱨini toluⱪ ⱨǝywǝ-xɵⱨriti bilǝn elip kelidu;

U dǝryadǝk barliⱪ eriⱪ-ɵstǝngliridin texip ketidu,

Ⱨǝmmǝ ⱪirƣaⱪlirini bɵsüp taxlaydu;

8 U taki Yǝⱨudaƣiqǝ xiddǝt bilǝn texip, ⱨǝtta boyniƣiqǝ kelidu;

U ⱪanatlirini yayƣanda pütkül zeminingƣa sayǝ bolup qüxidu, i Immanuel!□

9 — Ƣǝzǝpliniweringlar, i ǝllǝr, biraⱪ sundurulisilǝr!

Jaⱨanning barliⱪ qǝt jayliri ⱪulaⱪ selinglar!

Jǝng üqün belinglarni baƣlaweringlar, sundurulisilǝr!

Jǝng üqün belinglarni baƣlaweringlar, sundurulisilǝr!□

10 Pilaninglarni tüziweringlar, u bikarƣa ketidu;

Mǝsliⱨǝtinglarni ⱪiliweringlar, umu aⱪmaydu;

Sǝwǝbi — Immanuel!». □

Hudaning Yǝxayaƣa yolyoruⱪ berixi

11 Qünki Pǝrwǝrdigar küqlük ⱪolini manga tǝgküzüp,

Mening bu hǝlⱪning yolida mangmasliⱪimƣa yolyoruⱪ berip, mundaⱪ sɵz ⱪildi: —

12 «Muxu kixilǝr kɵp ixlarda «suyiⱪǝst bar» desǝ, silǝr bolsanglar «suyiⱪǝst bar» dǝp yürmǝnglar;

Ularning ⱪorⱪⱪinidin silǝr ⱪorⱪmanglar,

Yaki ⱨeq wǝⱨimigǝ qüxmǝnglar;□

13 Pǝⱪǝt samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigarnila ⱨǝmmidin üstün dǝp bilinglar;

U silǝrning Ⱪorⱪidiƣininglar bolsun,

Silǝrning wǝⱨimǝnglar bolsun!□

14 U bir muⱪǝddǝs panaⱨgaⱨ bolidu,

Ⱨǝmdǝ Israildiki ikki jǝmǝt üqün putlikaxang tax, adǝmni yiⱪitidiƣan ⱪoram tax,

Yerusalemdikilǝr üqünmu ⱪiltaⱪ wǝ tapantuzaⱪ bolidu;□ ■

15 Ulardin kɵplǝr Uningƣa putlixip, yiⱪilip, yanjilip, ⱪiltaⱪⱪa qüxüp, ǝsirgǝ elinidu». ■

Yǝxayaning ɵzigǝ ǝgǝxkǝnlǝrgǝ gǝp ⱪilixi

16 — «Bu guwaⱨnamini yɵgǝp, Tǝwrat ⱪanunini mening muhlislirim arisida peqǝtlǝp ⱪoyƣin. □

17 Mǝn bolsam, yüzini Yaⱪup jǝmǝtidin yoxuruwatⱪan Pǝrwǝrdigarni kütimǝn;

Wǝ mǝn Uni tǝlmürüp saⱪlaymǝn.□

18 Ⱪaranglar, manga wǝ Pǝrwǝrdigar manga bǝrgǝn balilarƣa,

Biz Zion teƣini Ɵz makani ⱪilƣan samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigar Israilda namayan ⱪilƣan bexarǝt wǝ karamǝtlǝrning süpitidurmiz».□ ■

19 — Baxⱪilar silǝrgǝ: — «Biz wiqir-wiqir, gudung-gudung ⱪilidiƣan «ǝrwaⱨlarni qaⱪirƣuqi»lar wǝ dahanlardin yol sorayli» — desǝ, silǝr jawab berip: — «Bir hǝlⱪning ɵz Hudasini izdǝp yol sorixi kerǝk ǝmǝsmu? Tiriklǝrning ɵlüklǝrdin yol sorixi toƣrimu?!» — dǝnglar.■

20 — Tǝwrat ⱪanuni wǝ guwaⱨnamǝ asas ⱪilinsun! Muxularni asas ⱪilip sɵz ⱪilmisa, ularƣa tang nuri qüxmǝydu! 21 Əksiqǝ, ular ⱪisilƣan, aq ⱨalda zeminni kezip yürixidu; aq ⱪalƣan qaƣda, ular ƣǝzǝplinip asmanƣa ⱪarap, padixaⱨini ⱨǝm Hudasini ⱪarƣap tillaydu; 22 ular yǝrgǝ ⱪarisa, mana, japa-muxǝⱪⱪǝt, ⱪarangƣu-zulmǝt, ⱨǝsrǝt-nadamǝt wǝ parakǝndiqilik turidu;

Ular ⱪap-ⱪarangƣuluⱪⱪa ⱨǝydiwetilidu. □ ■

□8:1 «Mahar-Xalal-Hax-Baz» — «Oljiƣa aldira! Owƣa qapsan bol!» degǝn mǝnidǝ. Sɵzlǝrning mǝnisini qüxinix üqün, 3- ⱨǝm 4-ayǝtni kɵrüng.

□8:2 «kaⱨin bolƣan Uriya» — «kaⱨin» degǝn, muⱪǝddǝs ibadǝthanida puⱪralar üqün mǝhsus ⱪurbanliⱪni kɵydürgüqi kixi. «kaⱨin bolƣan Uriya wǝ Yǝrǝbǝⱪiyaning oƣli Zǝkǝriya» — ǝmǝliyǝttǝ bolsa, Uriya degǝn kixi Yǝxaya pǝyƣǝmbǝrgǝ ⱪarxi bolup qiⱪixi mumkin («2Pad.» 16:10-16ni kɵrüng). Xundaⱪ bolƣanliⱪi üqün ular tehimu «ixǝnqlik guwaⱨliⱪ» süpitidǝ boluxi kerǝk idi.

□8:3 «.. Mǝn ayal pǝyƣǝmbǝr bilǝn billǝ yattim» — «ayal pǝyƣǝmbǝr» Yǝxayaning ayalini kɵrsitidu. Biraⱪ nemixⱪa «ayal pǝyƣǝmbǝr» dǝp atilidu? Yaki u ɵzi pǝyƣǝmbǝr boldi wǝ yaki uning muxu oƣlini tuƣⱪanliⱪining ɵzi Hudaning sɵzining ǝmǝlgǝ axuruluxi boldi.

□8:8 «...U ⱪanatlirini yayƣanda pütkül zeminingƣa sayǝ bolup qüxidu, i Immanuel!» — 6-8-ayǝt toƣruluⱪ qüxǝnqimiz mundaⱪ: Yǝⱨudadikilǝr Asuriyǝ imperiyǝsidin ⱪorⱪⱪili turdi. «Xiloaⱨ» bolsa, Yerusalemdin ɵtidiƣan lǝrzan süpsüzük bir ɵstǝng idi. Huda bu ɵstǝngni ɵzining hatirjǝmliki, Israilƣa bǝrmǝkqi bolƣan aman-tinqliⱪiƣa ohxitidu. Əfrat dǝryasi bolsa, Asuriyǝ imperiyǝsidiki qong dǝryadur. Xiloaⱨ ɵstingining sirtⱪi kɵrünüxi ⱨǝywǝtlik ǝmǝs, ǝlwǝttǝ, biraⱪ muxu lǝrzan aⱪidiƣan ɵstǝng Hudaning ⱨimayisini bildüridu. Insanlarning maⱨiyiti bolsa ⱨǝywǝtlik nǝrsigǝ ümid baƣlaxⱪa mayildur; Yǝⱨuda hǝlⱪi bolsa ixǝnqini Hudaning ⱨimayisigǝ baƣliƣan ǝmǝs, bǝlki ular: «Suriyǝ bilǝn (ximaliy) Israilning ittipaⱪini Asuriyǝ imperiyǝsigǝ bir tosalƣu» dǝp hatirjǝm wǝ huxal idi. Huda ularning iman-ixǝnqini hata ⱪoyƣanliⱪini ularƣa kɵrsitix üqün, Asuriyǝ padixaⱨi silǝrgǝ «Boynunglarƣa yǝtküqǝ» tajawwuz ⱪilidu, dǝydu. «boyunƣa yǝtküqǝ» — Asuriyǝ padixaⱨi kǝlgǝndǝ, Yǝⱨudaning ⱨǝmmǝ yǝrlirini ixƣal ⱪilip, 46 xǝⱨǝrni ⱪoliƣa aldi; pǝⱪǝt paytǝhti Yerusalem xǝⱨirini igiliyǝlmǝy, uni muⱨasirigǝ aldi. Ahirda u Hudaning biwasitǝ jazasiƣa uqrap Asuriyǝgǝ ⱪaytti (36-37 babni kɵrüng). 10-ayǝt boyiqǝ, Israilning zemini bolsa «Immanuel»ning zeminidur; demǝk, «Immanuel» Israilning Padixaⱨi, Hojayinidur.

□8:9 «Ƣǝzǝplininglar, i ǝllǝr...!» — yǝnǝ birhil tǝrjimisi: — «Jǝm bolup ⱨujum ⱪilinglar, i ǝllǝr...!». Muxu ayǝtkǝ ⱪariƣanda, bexarǝt muxu yǝrdǝ pǝⱪǝt Asuriyǝning ⱨujumini ǝmǝs, bǝlki ahirⱪi zamanda jimi hǝlⱪ-millǝtning Israilƣa ⱪilidiƣan ⱨujumini kɵrsitidu.

□8:10 «Mǝsliⱨǝtinglarni ⱪiliweringlar» — ibraniy tilida «bir sɵz ⱪilixinglar». «Sǝwǝbi — Immanuel!» — oⱪurmǝnlǝrning esidǝ boluxi kerǝkki, «Immanuel» pak ⱪizdin tuƣulƣan (7-babtiki) bexarǝtlik bala, ismi «Huda biz bilǝn billǝ» degǝn mǝnidǝ.

□8:12 «Muxu kixilǝr kɵp ixlarda «suyiⱪǝst bar» desǝ...» — muxu yǝrdǝ «suyiⱪǝst»ning mǝnisi (bizning ⱪariximizqǝ): — Hǝlⱪ ⱨǝrhil pitnǝ-iƣwalarƣa ⱪulaⱪ selip: «Ətirapimizdiki baxⱪa dɵlǝtlǝr yaki ɵz iqimizdiki hainlar suyiⱪǝst ⱪiliwatidu» dǝp ⱪorⱪup yürǝtti; muxu gǝplǝrgǝ Yǝxaya wǝ uningƣa ǝgǝxkǝn ihlasmǝn Yǝⱨudiylar ⱨeq ⱪulaⱪ salmasliⱪi kerǝk idi.

□8:13 «Pǝⱪǝt... Pǝrwǝrdigarnila ⱨǝmmidin üstün dǝp bilinglar» — yaki «pǝⱪǝt... Pǝrwǝrdigarnila muⱪǝddǝs dǝp bilinglar».

□8:14 «U bir muⱪǝddǝs panaⱨgaⱨ bolidu» — muxu ayǝttiki «U» bǝlkim «Immanuel»ni, xundaⱪla uning ⱪandaⱪ ikǝnlikini kɵrsitidu. U «muⱪǝddǝs panaⱨgaⱨ» yaki «muⱪǝddǝs ibadǝtgaⱨ»ƣa ohxax, insanlarning Hudaƣa yeⱪinlixix yolini tǝminlǝp beridu. «adǝmni yiⱪitidiƣan ⱪoram tax» — bu ibarining yǝnǝ bir mǝnisi «(adǝmlǝr) yaman kɵridiƣan ⱪoram tax».

■8:14 Yǝx. 28:16; Luⱪa 2:34; Rim. 9:33; 1Pet. 2:7

■8:15 Mat. 21:44; Luⱪa 20:18

□8:16 «Bu guwaⱨnamini yɵgǝp... ⱪoyƣin» — Huda muxu yǝrdǝ Yǝxaya arⱪiliⱪ ɵzigǝ ǝgǝxkǝn muhlisliriƣa yolyoruⱪ beridu. Yǝxaya yazƣan ⱨǝm sɵzligǝn guwaⱨliⱪlarni, Musaƣa berilgǝn ⱪanun wǝ baxⱪa pǝyƣǝmbǝrlǝrgǝ berilgǝn Tǝwrattiki ⱪisimlarni billǝ ⱪoxup, bihǝtǝr saⱪlap ⱪoyux kerǝk, degǝn mǝnidǝ. Xundaⱪ ⱪilƣanda, birinqidin, ⱨǝrⱪandaⱪ ⱪalaymiⱪan wǝziyǝtlǝr astida, ular muxu kitablar arⱪiliⱪ nemǝ ⱪilix kerǝklikini obdan bilǝlǝydu. Ikkinqidin, ular Yǝxaya pǝyƣǝmbǝrgǝ berilgǝn bexarǝtlǝrni peqǝtligǝn bolsa, u dunyadin kǝtkǝndin keyin, guwaⱨliⱪlar aldin’ala eytⱪan nurƣun ixlar yüz bǝrgǝndǝ, Israil hǝlⱪi muxu guwaⱨliⱪlar (bexarǝtlǝr)ni top-toƣra ikǝn, dǝp bilidu, xuningdǝk bularda ⱨeqⱪandaⱪ oydurmiliⱪ yoⱪ, Yǝxaya ⱨǝⱪiⱪiy pǝyƣǝmbǝr ikǝn, dǝpmu etirap ⱪilidu.

□8:17 «...yüzini Israil jǝmǝtidin yoxuridiƣan Pǝrwǝrdigar» — Huda Ɵz hǝlⱪi bolƣan Israilƣa, gunaⱨliri tüpǝylidin, ⱨeq mɵjizini kɵrsǝtmǝy, ularni düxmǝnliridin ⱪoƣdimaydu. Ⱨalbuki, Yǝxaya wǝ uning gepigǝ kirgǝn Hudaning mɵmin bǝndiliri ümidsizlǝnmǝy, Yǝxayaƣa ohxax «Pǝrwǝrdigarƣa tǝlmürüp Uni saⱪlimaⱪta» idi.

□8:18 «Ⱪaranglar, manga wǝ Pǝrwǝrdigar manga bǝrgǝn balilarƣa, biz ... namayan ⱪilƣan bexarǝt wǝ karamǝtlǝrning süpitidurmiz» — muxu sɵzlǝrni ⱪilƣuqi bolsa Yǝxaya pǝyƣǝmbǝrning ɵzi; biraⱪ «Immanuel»mu u arⱪiliⱪ bexarǝtlik sɵz ⱪiliwatidu («Ibr.» 2:13ni kɵrüng).

■8:18 Ibr. 2:13

■8:19 Ⱪan. 18:11

□8:22 «ular yǝrgǝ ⱪarisa, mana, japa-muxǝⱪⱪǝt ... wǝ parakǝndiqilik turidu» — Israillar asmandiki yardǝmni rǝt ⱪilƣandin keyin, yǝr-yüzidin ⱨeq ümid bolmayla ⱪalmay, ⱨǝmmisi zulmǝt bolidu.

■8:22 Yǝx. 5:30