13
Mentepm mpa rkul ipma wor a wasrongen tita
Kipm mpa rkul ipma wor a wasrongen tita pa itni kolpa iye kai kolen la kipm alkipm melnum a ukipma Krais pa. 13:2 Ngkat 18:1-8; 19:1-3; Rom 12:13Kipm ake mpa woniketen eng kiporlei ikglen tu yiprokg watinet pa. Eng ntei, tu tiur am pikekg won mis kapor alei tu maur akwapel a Maur Wailen pa la tu melnum ur kolti, a tu ake wa ariwe la tu kapor alei tu maur akwapel a Maur Wailen pa, kalpis.
Kipm mpa ikwonilmpen tu melnum a rpma wan tipmining pa atom ngklinsen, kol la kipm alkipm ti wa antiwen rpma wan tipmining pa yat pake. Wa kipm mpa wa ikwonilmpen tu melnum a tu oren alken wleket pa, kol la num akipmen ti wa awi wleket kol a tu pa awi pa.
13:4 Epe 5:5; Pil 4:11-12; 1 Ti 6:7-10Kin a kipman a awi tita ti pa, pa kweiur wail wor wrisen, atom kipm kimeket mpa iken yipmingki ikglen pa riworwor. Ake mpa kipm wam naren ko apmel tita pa. Wa tuwekg kin a kipman a awi tita pa, mpa ikglen tuwekg alntuwekg ti itni rukis wor kolti. Kipm ariwe pa: tu a akwap numpaipm a angkli arkul tita pa, Maur Wailen ikga uwiyen iye kai itni ntokg yangkipm, atom lken wleket ikilmpe paipm a tu antokg pa.
13:5 Yang 31:6,8; Sos 1:5Kipm ake mpa nikgwalpm rkekgen eng la uwi marpm pa. Kipm mpa uwi wor itopen ur a kipm awi kolai pa, pa am apake. Eng ntei, Maur Wailen kil alkil la kolpa la, “Kupm ikgake lmpil yirokg laweitn aki rkolngkeitn wam utnuurngkeitn rpmi ik lmpo pa, kalpis wrisen.” 13:6 Nang 118:6Maur Wailen kil alkil la ise, kolpa ti mentepm ake mpa ngkirk, mentepm mpa ik titnongketel ipma a mentepm almentepm ti kolkil la, “Wailen pa melnum a angklinsopm, kolpa atom kupm ake ngkark. Kolpa ti melnum mla a i mpa ntokg kupm ti?”
Mentepm ake mpa numpaipm eng kutnun Sisas pa
13:7 1 Kor 4:16Kipm ikwonilmpen tu melnum wailen wailen akipmen a pikekg ikgalen kipm wrong kin kipman a ukipma pa, tu a pikekg laron yangkipm wor a Maur Wailen pa lanakepm pa.
Ti kipm mpa ikwonilmpen ri la tu pikekg atn a rpma a akwap kolai, kaingkai tu kai amo pa, ti kipm wa ukipma Sisas Krais pa itni titnongket kitila kol a pikekg tu pa ukipma pa.
Sisas Krais pa kil akangklei wang itna kol kil alkil pa itna pa, pikekg ak ai, a wa ak wang ti, a wa ikga ik wang kutnukg ai, pa kil ikgam itna kol kil alkil pa itna pake. 13:9 Rom 14:17Kipm ake mpa uk ya ur eng tu mla ur kolai kolai kiling plantepm yangkipm manet manet aur aur pa, mpa wa akarkolngkepm aye kai takwuleikgen yangkipm aklale pa. Tu elng okipma kweikwei a angklonake kolpa itna la kipm kutnun pa pati mpa ik titnongketel ipma akipmen a kipm ukipma Sisas pa. Pake pa ake wa ak titnongketel ipma a tu a katnun angklonake pa. Pake kuina ur antiwe a ak titnongketel ipma amentepmen ti pa, pa ipma wor a Maur Wailen a ak akangklinso. Pa wor kol a mentepm elng ipma wor a Maur Wailen ak angklinso pa ik titnongketel ipma amentepmen pa.
10 Mentepm ti tipmakg ur amentepm a elng wlikgok armpe armpe eng al wor uk Maur Wailen pa itna. Pake tu melnum ipma krakgen a mentepm Suta a ak ak kwap itna yalming a Maur Wailen katila ya tingklaket pa, tu pa ake antiwe a il wlikgok a rmpa tipmakg amentepmen pa, kalpis. 11 13:11 Lipai 16:27Anti wris a wring wris wris pa melnum tukgunakg ipma krakgen pa kil awi walmpopm a wlikgok pa aye kawor wan ok klalen wakget a yalming pa al wor uk Maur Wailen pa eng ak ungkwan paipmpaipm a mentepm wrong kin kipman pa. Pake wlikgok num pa tu lap wakg al kai ongket itna wrik laikge ur ai takwlelkgen wrik a tu wrong kin a kipman arke pa. 12 13:12 Son 19:17Am yiprokgen pa atom Sisas kil pikekg awi wleket tu orel karkurngkel amo itna kawor yipmingki enen a anong wail pake, la ik walmpopm alkil pa ik ungkwan paipmpaipm a tu wrongkwail kin a kipman pa, atom ik mprinsen elng itni manet eng Maur Wailen pa.*13:12 Katnun yangkipm titnongket a tu Suta pa, tu melnum ipma krakgen a Maur Wailen pa pikekg al al wlikgok num a tu wrong kin kipman aye wli eng al wor uk Maur Wailen pa. Pake tu ake al wlikgok a tu aye wli uk Maur Wailen ak Wang Wail A Maur Wailen Ungkwan Paipmpaipm a tu wrong kin kipman pa. Ri Lipai 6:24-30 a 16:27. Sisas pa pikekg uk num alkil pa kol wlikgok ur a alwor uk Maur Wailen pa atom kil pa pikekg awi wrik a wlikgok a tu aye wli al wor uk Maur Wailen ak wang wail pa. Ri Ipr 9:7-14. 13 13:13 Ipr 12:2Kolpa ti mentepm kaworntel kawor en ai kai itni wrik laikge a pikekg tu orel karkurngkel atne ai tukwleikgen wrik a tu wrong kin a kipman arke ti, atom uwi wleket a numpaipm pa kol a pikekg kil alkil awi pa.13:13 Tu melnum a ukipma Sisas pa tu mpa kawor itni wrik laikge enen tukwlelkgen tu a katnun yangkipm titnongket a angklonake aki lap wlikgok kweikwei pa al wor uk Maur Wailen pa eng la palng ute wor itni wulmpa a Maur Wailen pa. Tu mpa ukipma kwap a pikekg Sisas ak pa kolti pa ak antokg tu palng ute wor pa, kolpa ti tu mpa uwi wleket a numpaipm nimpokgen Sisas pa, a pikekg tu alkel wleket a numpaipm atom orel amo pa. Tu ake mpa numpaipm eng rpmi numpokgen kil pa aki kutnun kil pa. 14 13:14 Ipr 11:10,16; 12:22Eng ntei, ake anong ur a itna kanokg a ti pa kol anong nep klung ur a mentepm a ikga rpmi yongkyong pa. Mentepm ariwe la anong nep klung amentepmen pa itna, atom mentepm rpma nungkwangen anong pa rpma pa. 15 13:15 Nang 50:14,23Kolpa ti mentepm mpa naren Sisas pa ngkit nang a Maur Wailen a uk wor kil pa ikngklei wang, a wa mentepm mpa laron ik ok ti la kil pa Wailen amentepmen, pa kol okipma kweikwei wor wor a mentepm aye kai al wor uk Maur Wailen pa. 16 13:16 Pil 4:18Wa kipm ake mpa woniketen eng plan tita nikgwalpm wor, wa uk kweikwei akipmen ti ik ngklin mla ur ai. Eng ntei, nikgwalpm wor a kolpa pa, pa kol wlikgok wor ur a mentepm lap al wor uk Maur Wailen pa atom kil karpo yangkipm ute.
Ti kipm mpa orngwatneikgen tu melnum wailen wailen a Maur Wailen a ikgalentepm pa
17 13:17 1 Te 5:12Tu melnum wailen wailen a Maur Wailen a ikgalen kipm wrong kin a kipman a ukipma Maur Wailen pa, tu ikgalen maur wor akipmen pa ariworwor, eng ntei, tu ikga wa iye ker alntu a akawiye kuinaur kwap a tu ak eng ikgalentepm ak wang ti, uk Maur Wailen eng ikga kil ngkleikg. Kolpa ti kipm mpa rku kipm alkipm ti itning nungkulkg rpmi orngwatneikgen tu pa, eng mpa kwap kuina ur a tu ak pa, mpa tu ik nimpokgen ipma atopen. Kol kipm nungkulkget pa, kwap kuinaur a tu ak pa mpa tu ik nimpokgen ipma kalkut, pa ikgake wa ik ngklin kipm pa yat, kalpis.
18 13:18 Kwap 24:16; 2 Kor 1:12Ti kupm la kipm oklala niki Maur Wailen pa eng kil ngklinso, eng ntei, minto wasrongen la ik kweikwei wrongkwail pa ute wor kolti, atom ok wusok amintowen pa lanako la nol nikgwalpm amintowen pa rka rukis wor kolti. 19 Kolpa ti wa kupm wasrongen paipm la kipm wa oklala niki Maur Wailen pa titnongket ngklinsopm eng kupm antiwe a ikga wa yaper kai riwepm pinterngen.
Oklala naki Maur Wailen
20 13:20 Serem 32:40; Isik 37:26; 1 Pi 2:25Kipm ariwe Maur Wailen a mentepm pa: kil pa melnum a planto ipma kupuk wor alkilen. Kil pikekg la Wailen Sisas amentepmen a pikekg amo pa wa wrekg a kirk a tu u mlaminel pa or rpma. Ti walmpopm a kil pa pikekg ungkwan ak titnongketel kla a Maur Wailen lam nampokgento pa, kla pa ikgake kipor pa, pa ikgam itna yongkyong kolpa itna pake. Kil pa melnum a elng Sisas pa itna melnum Wailen a ikgalen mentepm wrong kin kipman alkilen pa kol yan a manto walkg malkgu a ikgalen manto walkg malkgu alkilen pa ariworwor. Ti kil pa Maur Wailen a kupm mpa oklala nikel eng mpa kil ngklinsepm. 21 Ti kupm mpa oklala nikel eng mpa kil ngklinsepm nikgwalpm wrongkwail wor wor eng mpa kipm ntiwe ntokg kuina ur kutnun nikgwalpm a kil alkil wasrongen pa. Wa melnum wor kolai ak antokg ipma a kil pa atopen pa, kupm mpa wa oklala nikel eng mpa kil ntokg kipm pa palng melnum wor kolpake itnen titnongket wail a Sisas Krais pa. Ti kupm lanakepm la mentepm mpa ngkit nang a kil pa ikngklei wang iye kolpa kai. Aklale.
Yangkipm umpuwen a la alupm alupm
22 Kipm melnum wor alkupm a mentepm ukipma Sisas, yangkipm a kupm nirantepm kil pa watinet pake, kupm nira wangket tukwok kolti. Kolpa ti kupm la lanikepm la, kipm rkul ipma elng nungkulkg pa itning yangkipm a kupm nirantepm kil la ik kurkurngkepm a ik titnongketel kipm pa. 23 Kupm wa la nira eng lanikepm la mpa kipm riwe la, Timoti melnum wor almentepmen a mentepm ukipma Sisas pa am pikekg tu ungkwantel a wan tipmining pa or en ise. Ti kol kil kulntopm penterngen pa, ikga mentekg yatenen kai riwepm pa.
24 Ti kipm laniki tu melnum tukgunakg a Maur Wailen a ikgalentepm pa a wa tu kipm wrong kin kipman a Maur Wailen amprin eng alkilen pa la men nikgwalpm arkentepm rka pa. Wa tu melnum wor almentepm a mentepm ukipma Sisas angkai anong kanokg Itali pa kul men rka kil pa, tu wa la nikgwalpm a tu pa arkentepm rka pa.
25 Kupm mpa oklala niki Maur Wailen pa eng mpa kil plan ipma wor alkil ik ngklin kipm wrongkwail a rka kai pa.

13:2 13:2 Ngkat 18:1-8; 19:1-3; Rom 12:13

13:4 13:4 Epe 5:5; Pil 4:11-12; 1 Ti 6:7-10

13:5 13:5 Yang 31:6,8; Sos 1:5

13:6 13:6 Nang 118:6

13:7 13:7 1 Kor 4:16

13:9 13:9 Rom 14:17

13:11 13:11 Lipai 16:27

13:12 13:12 Son 19:17

*13:12 13:12 Katnun yangkipm titnongket a tu Suta pa, tu melnum ipma krakgen a Maur Wailen pa pikekg al al wlikgok num a tu wrong kin kipman aye wli eng al wor uk Maur Wailen pa. Pake tu ake al wlikgok a tu aye wli uk Maur Wailen ak Wang Wail A Maur Wailen Ungkwan Paipmpaipm a tu wrong kin kipman pa. Ri Lipai 6:24-30 a 16:27. Sisas pa pikekg uk num alkil pa kol wlikgok ur a alwor uk Maur Wailen pa atom kil pa pikekg awi wrik a wlikgok a tu aye wli al wor uk Maur Wailen ak wang wail pa. Ri Ipr 9:7-14.

13:13 13:13 Ipr 12:2

13:13 13:13 Tu melnum a ukipma Sisas pa tu mpa kawor itni wrik laikge enen tukwlelkgen tu a katnun yangkipm titnongket a angklonake aki lap wlikgok kweikwei pa al wor uk Maur Wailen pa eng la palng ute wor itni wulmpa a Maur Wailen pa. Tu mpa ukipma kwap a pikekg Sisas ak pa kolti pa ak antokg tu palng ute wor pa, kolpa ti tu mpa uwi wleket a numpaipm nimpokgen Sisas pa, a pikekg tu alkel wleket a numpaipm atom orel amo pa. Tu ake mpa numpaipm eng rpmi numpokgen kil pa aki kutnun kil pa.

13:14 13:14 Ipr 11:10,16; 12:22

13:15 13:15 Nang 50:14,23

13:16 13:16 Pil 4:18

13:17 13:17 1 Te 5:12

13:18 13:18 Kwap 24:16; 2 Kor 1:12

13:20 13:20 Serem 32:40; Isik 37:26; 1 Pi 2:25