60
Қутқузулған Зионниң парлақ келәчики
— Орнуңдин тур, нур чач! Чүнки нуруң йетип кәлди,
Пәрвәрдигарниң шан-шәриви үстүңдә көтирилди!
Чүнки қараңғулуқ йәр-зиминни,
Қап қара зулмәт әл-жутларни басиду;
Бирақ Пәрвәрдигар үстүңдә көтирилиду,
Униң шан-шәриви сениңдә көрүниду;
Һәм әлләр нуруң билән,
Падишаһлар сениң көтирилгән йоруқлуғуң билән маңиду.
Бешиңни көтәр, әтрапиңға қарап бақ;
Уларниң һәммиси җәм болуп жиғилиду;
Улар йениңға келиду, —
Оғуллириң жирақтин келиду,
Қизлириң янпашларға артилип көтирип келиниду.
Шу чағда көрисән,
Көзлириң чақнап кетиду,
Жүрәклириң типчәкләп, ич-ичиңгә патмай қалисән;
Чүнки деңиздики байлиқлар сән тәрәпкә бурулуп келиду,
Әлләрниң мал-дуниялири йениңға келиду.Зәб. 33:5-10; Вәһ. 21:26
Топ-топ болуп кәткән төгиләр,
Һәм Мидиян һәм Әфаһдики тайлақлар сени қаплайду;
Шебадикиләрниң һәммиси келиду;
Улар алтун һәм хушбуй елип келиду,
Пәрвәрдигарниң мәдһийилирини җакалайду.
Кедарниң барлиқ қой падилири йениңға жиғилиду;
Небайотниң қочқарлири хизмитиңдә болиду;
Улар Мениң қобул қилишимға еришип қурбангаһимға чиқирилиду;
Шуниң билән гөзәллик-җулалиғимни аян қилидиған өйүмни гөзәлләштүримән.«...Мидиян һәм Әфаһдики тайлақлар сени қаплайду; Шебадикиләрниң һәммиси келиду; ... Едарниң барлиқ қой падилири йениңға жиғилиду; Небайотниң қочқарлири хизмитиңдә болиду» — 6-7-айәтләрдә дейилгән йәрләрни хәритидин көрүң. Пәләстинни нуқта қилип ейтқанда, «Мидиян» жирақ җәнупта, «Әфаһ» Парс қолтуғиниң шәрқий тәрипидә, «Шеба» Мисирниң җәнубий тәрипидә, «Кедар» һәм «Небайот» шәриқ тәрәптә, йәни Әрәбистандики чөл-баяванниң шималида. Шебадин сирт һәммиси бәлким Әрәб қәбилилири.
Кәптәрханилириға қайтип кәлгән кәптәрләрдәк,
Учуп келиватқан булуттәк келиватқан кимду?
Чүнки араллар Мени күтиду;
Шулар арисидин оғуллириңни жирақтин елип келишкә,
Өз алтун-күмүчлирини биллә елип келишкә,
Таршиштики кемиләр биринчи болиду.
Улар Худайиң Пәрвәрдигарниң намиға,
Исраилдики Муқәддәс Болғучиниң йениға келиду;
Чүнки У саңа гөзәллик-җулалиқ кәлтүрди.«Таршиштики кемиләр биринчи болиду...» — билишимизчә, қедимки заманларда үч «Таршиш» бар еди (һәммиси турниң мустәмлигилири). Мошу айәттики «Таршиш» бәлким Испанийәни (Қанаандин жирақ болған ғәрбий тәрәптә) көрситиду; демәкчи, ахирқи заманда Худаниң йолини тутқанлар җаһандики барлиқ тәрәпләрдин Зионға қарап келиду.
10 Ят адәмләрниң балилири сепиллириңни қуриду,
Уларниң падишалири хизмитиңдә болиду;
Чүнки ғәзивимдә Мән сени урдум;
Бирақ шапаитим билән саңа рәһим-меһриванлиқ көрсәттим.Йәш. 49:23
11 Дәрвазилириң һәрдайим очуқ туриду;
(Улар кечә-күндүз етилмәйду)
Шундақ қилғанда әлләрниң байлиқлирини саңа елип кәлгили,
Уларниң падишалирини алдиңға йетәкләп кәлгили болиду.
12 Чүнки саңа хизмәттә болушни рәт қилидиған әл яки падишалиқ болса йоқилиду;
Мошундақ әлләр пүтүнләй бәрбат болиду.
13 Мениң муқәддәс җайимни гөзәлләштүрүшкә,
Ливанниң шәриви,
— Арча, қариғай вә боксус дәрәқлириниң һәммиси саңа келиду;
Шундақ қилип айиғим турған йәрни шәрәплик қилимән.«Ливанниң шәриви, — арча, қариғай вә боксус дәрәқлириниң һәммиси саңа келиду» — Ливан дегән җайдин һәр хил чирайлиқ дәрәқләр чиқатти.
14 Сени харлиғанларниң балилири болса алдиңға егилгиничә келиду;
Сени кәмситкәнләрниң һәммиси айиғиңға баш уриду;
Улар сени «Пәрвәрдигарниң шәһири»,
«Исраилдики Муқәддәс Болғучиниң Зиони» дәп атайду.
15 Сән ташливетилгән һәм нәпрәткә учриғанлиғиң үчүн,
Һеч ким зиминиңдин өтмигән;
Әндиликтә Мән сени мәңгүлүк бир шан-шөһрәт,
Әвлат-әвлатларниң бир хурсәнлиги қилимән.Йәш. 49:19; 54:1, 6, 7
16 Әлләрниң сүтини емисән,
Падишаһларниң әмчигидин әмгәндәк меһри-шәпқитигә еришсән;
Шуниң билән сән Мән Пәрвәрдигарни өзүңниң Ниҗаткариң һәм Һәмҗәмәт-Қутқузғучиң,
«Яқуптики қудрәт Егиси» дәп билисән.«Әлләрниң сүтини емисән, падишаларниң әмчигидин әмгәндәк меһри-шәпқитигә еришсән» — демәк, Зион ахирқи заманлардики азап-оқубәтләрдин өтүши билән (һәр қандақ кәмситишләр, өчмәнлик, нәпрәт һәм зиянкәшликкә учриғандин кейин) аҗиз бир сәбий балидәк барлиқ «ят әлләр»ниң көйүнүшлири һәм ғәмхорлуғи билән чоңқур тәсәллигә егә болиду. «Яқуптики қудрәт Егиси» — мошу йәрдә «Яқуп» һәм Яқупниң өзи һәм униң әвлатлири Исраилни көрситиду.  Йәш. 43:3
17 Мисниң орниға алтунни,
Төмүрниң орниға күмүчни әпкелип алмаштуримән;
Яғачниң орниға мисни,
Ташларниң орниға төмүрни әпкелип алмаштуримән;
Сениң һакимлириңни болса тинич-арамлиқ,
Бәглириңни һәққанийлиқ қилимән.
18 Зиминиңда зораванлиқниң һеч садаси болмайду,
Чегаралириң ичидә вәйранчилиқ вә һалакәтму йоқ болиду;
Сән сепиллириңни «ниҗат»,
Дәрвазилириңни «мәдһийә» дәп атайсән.
19 Нә қуяш күндүздә саңа нур болмайду,
Нә айниң җуласи саңа йоруқлуқ бәрмәйду;
Бәлки Пәрвәрдигар сениң мәңгүлүк нуруң болиду,
Сениң Худайиң гөзәл җулалиғиң болиду.
20 Сениң қуяшиң иккинчи патмайду,
Ейиң толунлуғидин янмайду;
Чүнки Пәрвәрдигар сениң мәңгүлүк нуруң болиду,
Һәсрәт-қайғулуқ күнлириңгә хатимә берилиду.
21 Сениң хәлқиңниң һәммиси һәққаний болиду;
Йәр-зиминға мәңгүгә егидарчилиқ қилиду;
Уларниң Мениң гөзәл җулалиғимни аян қилиши үчүн,
Улар Өз қолум билән тиккән майса,
Өз қолум билән ишлигиним болиду.Йәш. 29:23; 45:11; Мат. 15:13
22 Сәбий бала болса миңға,
Әң кичиги болса улуқ әлгә айлиниду,
Мәнки Пәрвәрдигар буларни өз вақтида тездин әмәлгә ашуримән.
 
 

60:5 Зәб. 33:5-10; Вәһ. 21:26

60:7 «...Мидиян һәм Әфаһдики тайлақлар сени қаплайду; Шебадикиләрниң һәммиси келиду; ... Едарниң барлиқ қой падилири йениңға жиғилиду; Небайотниң қочқарлири хизмитиңдә болиду» — 6-7-айәтләрдә дейилгән йәрләрни хәритидин көрүң. Пәләстинни нуқта қилип ейтқанда, «Мидиян» жирақ җәнупта, «Әфаһ» Парс қолтуғиниң шәрқий тәрипидә, «Шеба» Мисирниң җәнубий тәрипидә, «Кедар» һәм «Небайот» шәриқ тәрәптә, йәни Әрәбистандики чөл-баяванниң шималида. Шебадин сирт һәммиси бәлким Әрәб қәбилилири.

60:9 «Таршиштики кемиләр биринчи болиду...» — билишимизчә, қедимки заманларда үч «Таршиш» бар еди (һәммиси турниң мустәмлигилири). Мошу айәттики «Таршиш» бәлким Испанийәни (Қанаандин жирақ болған ғәрбий тәрәптә) көрситиду; демәкчи, ахирқи заманда Худаниң йолини тутқанлар җаһандики барлиқ тәрәпләрдин Зионға қарап келиду.

60:10 Йәш. 49:23

60:13 «Ливанниң шәриви, — арча, қариғай вә боксус дәрәқлириниң һәммиси саңа келиду» — Ливан дегән җайдин һәр хил чирайлиқ дәрәқләр чиқатти.

60:15 Йәш. 49:19; 54:1, 6, 7

60:16 «Әлләрниң сүтини емисән, падишаларниң әмчигидин әмгәндәк меһри-шәпқитигә еришсән» — демәк, Зион ахирқи заманлардики азап-оқубәтләрдин өтүши билән (һәр қандақ кәмситишләр, өчмәнлик, нәпрәт һәм зиянкәшликкә учриғандин кейин) аҗиз бир сәбий балидәк барлиқ «ят әлләр»ниң көйүнүшлири һәм ғәмхорлуғи билән чоңқур тәсәллигә егә болиду. «Яқуптики қудрәт Егиси» — мошу йәрдә «Яқуп» һәм Яқупниң өзи һәм униң әвлатлири Исраилни көрситиду.

60:16 Йәш. 43:3

60:21 Йәш. 29:23; 45:11; Мат. 15:13