21
Йеңи асман, йеңи зимин
Андин, йеңи асман вә йеңи зиминни көрдүм; чүнки бурунқи асман вә зимин өтүп кәткән еди, деңизму мәвҗут болмиди.Йәш. 65:17; 66:22; 2Пет. 3:13. Муқәддәс шәһәрниң, йәни Худадин чиққан, худди өз жигитигә той пәрдазлирини қилип һазирланған қиздәк йеңи Йерусалимниң әрштин чүшүватқанлиқни көрдүм.Вәһ. 3:12; 21:10. Әрштин жуқури көтирилгән бир авазниң мундақ дегәнлигини аңлидим: «Мана, Худаниң макани инсанларниң арисидидур; У улар билән биллә маканлишип туриду, улар Униң хәлқи болиду. Худа Өзиму улар билән биллә туруп, уларниң Худаси болиду. «Әрштин жуқури көтирилгән бир аваз» — бәзи кона көчүрүлмиләрдә: «тәхттин жуқури көтирилгән бир аваз» дейилиду. «мунасивәтлик айәтләр» — «Йәш.» 7:14, «Йәр.» 24:7, 31:33, «Зәк.» 8:8.  Әз. 43:7. У уларниң көзлиридики һәр тамчә яшни сүртиду; әнди өлүм әсла болмайду, нә матәм, нә жиға-зерә, нә қайғу-әләм болмайду, чүнки бурунқи ишлар өтүп кәтти».«мунасивәтлик айәт» — «Йәш.» 25:8.  Йәш. 25:8; Вәһ. 7:17.
Тәхттә Олтарғучи:
— Мана, һәммини йеңи қилимән! — деди. У маңа йәнә:
Буларни хатириливал! Чүнки бу сөзләр һәқиқий вә ишәшликтур, — деди.Йәш. 43:19; 2Кор. 5:17; Вәһ. 4:2; 19:9; 20:11. У йәнә маңа мундақ деди: —
«Иш тамам болди! Мән «Алфа» вә «Омега»дурмән, Муқәддимә вә Хатимә Өзүмдурмән. Уссиған һәр кимгә һаятлиқ сүйиниң булиқидин һәқсиз беримән.«Мән «Алфа» вә «Омега»дурмән» — грек тилида «Алфа» биринчи һәрип, «Омега» ахирқи һәриптур — демәк, Худа баш вә ахирдур.  Йәш. 41:4; 44:6; 55:1; Вәһ. 1:8; 16:17; 22:13.
Ғәлибә қилғучи һәр ким буларға мирасхорлуқ қилиду; Мән униң Худаси болимән, уму Мениң оғлум болиду.Зәк. 8:8; Ибр. 8:10. Лекин қорққанчақлар, етиқатсизлар, жиркиничликләр, қатиллар, бузуқлуқ қилғучилар, сеһиргәрләр, бутпәрәсләр вә барлиқ ялғанчиларға болса, уларниң қисмити от билән гуңгут йенип туруватқан көлдур — бу болса иккинчи өлүмдур».Вәһ. 20:14,15; 22:15.
 
Йеңи Йерусалим
Ахирқи йәттә балаю-апәт билән толған йәттә чинини тутқан йәттә пәриштидин бири келип, маңа сөзләп:
— Кәл! Саңа Қозиниң җориси болидиған қизни көрситип қояй, — деди.Вәһ. 15:6, 7.
10 Андин у мени Роһниң илкидә болған һалда йоған вә егиз бир таққа елип қойди. У йәрдин маңа Худадин чиққан муқәддәс шәһәр Йерусалимниң әрштин чүшүватқанлиғини көрсәтти. «Андин у мени Роһниң илкидә болған һалда йоған вә егиз бир таққа елип қойди» — «Роһ» мошу йәрдә Худаниң Муқәддәс Роһини көрситиду.  Ибр. 12:22; Вәһ. 1:10; 21:2. 11 Униңда Худаниң шан-шәриви бар еди, униң җуласи интайин қиммәтлик гөһәрниң, йешил яқуттәк ялтириған хрусталъниң җуласиға охшайтти. 12 Униң чоң һәм егиз сепили бар еди; сепилниң он икки дәрвазиси болуп, дәрвазиларда он икки пәриштә туратти. Һәр бир дәрвазиниң үстигә Исраилларниң он икки қәбилисидин бириниң исми йезилған еди. 13 Мәшриқ тәрипидә үч дәрваза, шимал тәрипидә үч дәрваза, җәнуп тәрипидә үч дәрваза вә мәғрип тәрипидә үч дәрваза бар еди. 14 Шәһәрниң сепилиниң он икки һул теши болуп, уларниң үстигә он икки исим, йәни Қозиниң расулиниң исимлири пүтүклүктур.«мунасивәтлик айәтләр» — «Әз.» 48:31-34.  Әф. 2:20.
15 Маңа сөз қилған пәриштиниң қолида шәһәрни, униң дәрвазилири вә униң сепилини өлчәйдиған алтун қомуш өлчигүч һаса бар еди. Әз. 40:3; Зәк. 1:18. 16 Шәһәр төрт часа болуп, узунлуғи билән кәңлиги охшаш еди. Пәриштә шәһәрни һаса билән өлчиди — он икки миң стадийон кәлди (узунлуғи, кәңлиги вә егизлиги тәңдур). «он икки миң стадийон» — бир стадийон 185 метр болуп, бу 2200 километрдур. 17 У сепилниму өлчиди. Сепилниң қелинлиғи инсанларниң өлчәм бирлиги бойичә, йәни шу пәриштиниң өлчими бойичә бир йүз қириқ төрт җәйнәк кәлди. «сепилниң қелинлиғи инсанларниң өлчәм бирлиги бойичә, йәни шу пәриштиниң өлчими бойичә бир йүз қириқ төрт җәйнәк кәлди» — «җәйнәк» болса (яки «гәз») җәйнәктин қолиниң учиғичә болған арилиқ, йәни йерим метр; демәк, сепилниң қелинлиғи 65 метрчә еди. 18 Сепилниң қурулуши болса йешил яқуттин, шәһәр әйнәктәк сүзүк сап алтундин бена қилинған еди. 19 Шәһәр сепилиниң һуллири һәр хил қиммәтлик яқутлар билән безәлгән еди. Биринчи һул таш йешил яқут, иккинчиси көк яқут, үчинчиси һеқиқ, төртинчиси зумрәт, 20 бәшинчиси қизил һеқиқ, алтинчиси қизил қашташ, йәттинчиси сериқ квартс, сәккизинчиси сус йешил яқут, тоққузинчиси топаз, онинчиси йешил квартс, он биринчиси сөсүн яқут вә он иккинчиси пироза еди. «қизил һеқиқ» — яки «сардоникс». «қизил қашташ» — яки «сардиус», яки «пақирақ қизил қаштеши». «сериқ квартс» — яки «хризолит», «перидот». «сус йешил яқут» — яки «берил». «топаз» — «топаз» болса сериқ рәңлик бир яқут. «йешил квартс» — яки «хризопрас». «пироза» — яки «аметист». 21 Он икки дәрваза он икки мәрвайит еди, демәк дәрвазиларниң һәр бири бирдин мәрвайиттин ясалған еди. Шәһәрниң ғол йоли әйнәктәк сүзүк сап алтундин еди.
22 Шәһәрдә һеч қандақ ибадәтхана көрмидим, чүнки Һәммигә Қадир Пәрвәрдигар Худа вә Қоза униң ибадәтханисидур. 23 Шәһәрниң йорутулуши үчүн қуяшқа яки айға муһтаҗ әмәс, чүнки Худаниң шан-шәриви уни йорутқан еди, униң чириғи болса Қозидур. Йәш. 60:19; Зәк. 14:7. 24 Әлләр шәһәрдики йоруқлуқта жүриду; йәр йүзидики падишалар шанушәвкитини униң ичигә елип келиду. «мунасивәтлик айәтләр» — «Йәш.» 60:19-20, «Зәк.» 8:22.  Йәш. 60:3. 25 Униң дәрвазилири күндүздә һәргиз тақалмайду (әмәлийәттә у йәрдә кечә зади болмайду). Йәш. 60:11; Вәһ. 22:5. 26 Һәр қайси әлләрниң шанушәвкити вә һөрмәт-иззити униң ичигә елип келиниду.«мунасивәтлик айәтләр» — «Йәш.» 60:5-7, «Һаг.» 2:7. 27 Һәр қандақ һарам нәрсә вә һәр қандақ жиркиничлик ишларни қилғучи яки ялғанчилиқ қилғучи униңға кирәлмәйду; пәқәт нами Қозиниң һаятлиқ дәптиридә йезилғанларла кирәләйду.Мис. 32:32; Зәб. 68:29; Фил. 4:3; Вәһ. 3:5; 20:12.
 
 

21:1 Йәш. 65:17; 66:22; 2Пет. 3:13.

21:2 Вәһ. 3:12; 21:10.

21:3 «Әрштин жуқури көтирилгән бир аваз» — бәзи кона көчүрүлмиләрдә: «тәхттин жуқури көтирилгән бир аваз» дейилиду. «мунасивәтлик айәтләр» — «Йәш.» 7:14, «Йәр.» 24:7, 31:33, «Зәк.» 8:8.

21:3 Әз. 43:7.

21:4 «мунасивәтлик айәт» — «Йәш.» 25:8.

21:4 Йәш. 25:8; Вәһ. 7:17.

21:5 Йәш. 43:19; 2Кор. 5:17; Вәһ. 4:2; 19:9; 20:11.

21:6 «Мән «Алфа» вә «Омега»дурмән» — грек тилида «Алфа» биринчи һәрип, «Омега» ахирқи һәриптур — демәк, Худа баш вә ахирдур.

21:6 Йәш. 41:4; 44:6; 55:1; Вәһ. 1:8; 16:17; 22:13.

21:7 Зәк. 8:8; Ибр. 8:10.

21:8 Вәһ. 20:14,15; 22:15.

21:9 Вәһ. 15:6, 7.

21:10 «Андин у мени Роһниң илкидә болған һалда йоған вә егиз бир таққа елип қойди» — «Роһ» мошу йәрдә Худаниң Муқәддәс Роһини көрситиду.

21:10 Ибр. 12:22; Вәһ. 1:10; 21:2.

21:14 «мунасивәтлик айәтләр» — «Әз.» 48:31-34.

21:14 Әф. 2:20.

21:15 Әз. 40:3; Зәк. 1:18.

21:16 «он икки миң стадийон» — бир стадийон 185 метр болуп, бу 2200 километрдур.

21:17 «сепилниң қелинлиғи инсанларниң өлчәм бирлиги бойичә, йәни шу пәриштиниң өлчими бойичә бир йүз қириқ төрт җәйнәк кәлди» — «җәйнәк» болса (яки «гәз») җәйнәктин қолиниң учиғичә болған арилиқ, йәни йерим метр; демәк, сепилниң қелинлиғи 65 метрчә еди.

21:20 «қизил һеқиқ» — яки «сардоникс». «қизил қашташ» — яки «сардиус», яки «пақирақ қизил қаштеши». «сериқ квартс» — яки «хризолит», «перидот». «сус йешил яқут» — яки «берил». «топаз» — «топаз» болса сериқ рәңлик бир яқут. «йешил квартс» — яки «хризопрас». «пироза» — яки «аметист».

21:23 Йәш. 60:19; Зәк. 14:7.

21:24 «мунасивәтлик айәтләр» — «Йәш.» 60:19-20, «Зәк.» 8:22.

21:24 Йәш. 60:3.

21:25 Йәш. 60:11; Вәһ. 22:5.

21:26 «мунасивәтлик айәтләр» — «Йәш.» 60:5-7, «Һаг.» 2:7.

21:27 Мис. 32:32; Зәб. 68:29; Фил. 4:3; Вәһ. 3:5; 20:12.