Муқеддес Калам (кирил йезиқ) Йәшая 41

Худаниң әл-милләтләргә бәргән тәкливи

1 — «И араллар, сүкүт қилип Мениң алдимға келиңлар;

Хәлиқләрму күчини йеңилисун!

Улар йеқин кәлсун, сөз қилсун;

Тоғра һөкүм қилиш үчүн өз ара йеқинлишайли!»

Әлләрниң мәсилиси — бутпәрәсликтур •••• Худа Өзини испатлаш үчүн бәргән бир бешарәт

2 «Ким шәриқтики бирисини ойғитип,

Уни һәққанийлиқ билән Өз хизмитигә чақирди?

У әлләрни униң қолиға тапшуриду,

Уни падишалар үстидин һөкүмранлиқ қилдуриду;

Уларни униң қиличиға тапшуруп топа-чаңға айландуриду,

Уларни униң оқяси алдида шамал учурған пахал-топандәк қилиду.□

3 У уларни қоғливетип,

Путини йәргә тәккүзмәй дегидәк маңиду, аман-есәнлик ичидә өтивериду;□

4 Әлмисақтин тартип дәвирләрни «Барлиққа кәл» дәп чақирип,

Буларни бекитип ада қилған ким?

Мән Пәрвәрдигар Авал Болғучидурмән,

Ахири болғанлар биләнму биллә Болғучидурмән;

Мән дегән «У»дурмән.□ ■

5 Араллар шу ишларни көрүп қорқишиду;

Җаһанниң чәт-четидикиләр титрәп кетиду;

Улар бир-биригә йеқинлишип, алдиға келиду;

6 Уларниң һәр бири өз хошнисиға ярдәм қилип,

Өз қериндишиға: «Жүрәклик бол!» — дәйду.

7 Шуниң билән нәққашчи зәргәрни риғбәтләндүриду,

Метални япилақлап болқа ойнатқучи сәндәлни базған билән соққучини риғбәтләндүрүп: «Кәпшәрлигини яхши!» дәйду;

Шуниң билән уни лиңшип қалмисун дәп бутниң путини миқлар билән бекитиду. □

Худаниң Исраилға илһам бериши

8 Бирақ сән, и қулум Исраил,

И Өзүм таллиған Яқуп,

Ибраһим Мениң достумниң әвлади: —■

9 Мән җаһанниң қәридин елип кәлгән,

Йәрниң әң чәтлиридин чақириғиним сән екәнсән;

Мән саңа «Сән мениң қулумдурсән,

Мән сени таллиған,

Сени һәргиз чәткә қақмаймән» — дегән едим.□

10 — Қорқма; чүнки Мән сән билән биллидурмән;

Уян-буян қарап һодуқмаңлар;

Чүнки Мән сениң Худайиңдурмән;

Мән сени күчәйтимән,

Бәрһәқ, Мән саңа ярдәмдә болимән!

Бәрһәқ, Мән Өзүмниң һәққанийлиғимни билдүргүчи оң қолум билән сени йөләймән.

11 Мана, саңа қарап ғалҗирлишип кәткәнләрниң һәммиси хиҗил болуп шәрмәндә болиду;

Саңа шикайәт қилғучилар йоқ дейәрлик болиду, һалак болиду.■

12 Сән уларни издисәң, һеч тапалмайсән;

Сән билән дәвалашқучилар —

Саңа қарши уруш қилғучилар йоқ дейәрлик, һеч болуп бақмиғандәк туриду.

13 Чүнки Мән Пәрвәрдигар Худайиң оң қолуңни тутуп туруп, саңа: —

«Қорқма, Мән саңа ярдәмдә болимән!» дәймән.

14 Қорқма, сән қурут болған Яқуп,

Исраилниң балилири!

Мән саңа ярдәмдә болимән!» — дәйду Пәрвәрдигар, йәни сениң Һәмҗәмәт-Қутқузғучиң, Исраилдики Муқәддәс Болғучи.□

15 Мана, Мән сени көп һәм өткүр чишлиқ йеңи бир дан айриғучи тирна қилимән;

Сән тағларни янчип, уларни парә-парә қиливетисән,

Дөңләрниму көкүм-талқанға айландуруветисән.■

16 Сән уларни соруйсән,

Шамал уларни учуруп кетиду,

Қуюн уларни тарқитиветиду;

Вә сән Пәрвәрдигар билән шатлинисән,

Исраилдики Муқәддәс Болғучини иптихарлинип мәдһийәләйсән.

17 Бозәкләр вә йоқсуллар су издәйду, лекин су йоқ;

Уларниң тили уссузлуқтин қағҗирап кетиду;

Мән Пәрвәрдигар уларни аңлаймән;

Мән Исраилниң Худаси улардин ваз кәчмәймән.■

18 Мән қақас егизликләрдә дәрияларни,

Җилғилар ичидә булақларни ачимән;

Далани көлчәккә айландуримән,

Татираң йәрдин суларни урғутуп су билән қаплап беримән.■

19 Далада кедир, акатсийә, хадас вә зәйтун дәрәқлирини өстүрүп беримән;

Чөл-баяванда арча, қариғай вә боксус дәрәқлирини биргә тикимән;□

20 Шундақ қилип улар буларни көрүп, билип, ойлинип: —

«Пәрвәрдигарниң қоли мошуларни қилған,

Исраилдики Муқәддәс Болғучи уни яратқан!» дәп тәң чүшинишиду.

Худаниң бутпәрәсләрни қутқузуш тоғрисидики йәнә бир сөзи

21 — Муһакимилириңларни оттуриға қоюңлар, дәйду Пәрвәрдигар;

— Күчлүк сәвәплириңларни чиқириңлар, дәйду Яқупниң Падишаси.

22 — Бутлириңлар елип кирилсун,

Бизгә немиләрниң йүз беридиғанлиғини ейтсун;

Илгәрки ишларни, уларниң үҗүр-бүҗүрлиригичә көз алдимизда көрсәтсун,

Шундақла булардин чиқидиған нәтиҗиләрни бизгә билдүрүш үчүн ейтип бәрсун;

— Яки болмиса, кәлгүсидики ишларни аңлап биләйли;

23 Силәрниң илаһлиқ екәнлигиңларни билишимиз үчүн,

Кейинки йүз беридиған ишларни бизгә баян қилиңлар;

Қандақла болмисун, Бизни һаң-таң қилип уни тәң көридиған қилиш үчүн,

Бирәр яхши иш яки яман бир ишни қилиңлар!□

24 Мана, силәр йоқниң арилиғида,

Ишлигиниңларму йоқ иштур;

Силәрни таллиғучи бир ләнитидур.

Бешарәт тәкрарлиниду; Худа барлиқ әл-жутларға «Мениң қулумни тонуңлар» дәп тонуштуриду

25 Бирисини шимал тәрәптин қозғидим, у келиду;

У күнчиқиштин Мениң намимни җакалап келиду;

У бириси һак лайни дәссигәндәк, сапалчи лай чәйлигәндәк әмәлдарларниң үстигә һуҗум қилиду;□

26 Бизгә уқтуруш үчүн, ким муқәддәмдин буян буни ейтқан?

Яки Бизни «У һәқиқәттур» дегүзүп бу иштин бурун уни алдин-ала ейтқан?

Яқ, һеч ким ейтмайду;

Бәрһәқ, һеч ким баян қилмайду;

Сөзүңларни аңлалиғучи бәрһәқ йоқтур!

27 Мән дәсләптә Зионға: — «Мошу ишларға көз тикип туруңлар! Көз тикип туруңлар!» дедим,

Йерусалимға хуш хәвәрни йәткүзгүчини әвәтип бәрдим.

28 Мән қарисам, шулар арисида һеч ким йоқ —

Мәслиһәт бәргидәк һеч ким йоқ,

Шулардин сорисам, җавап бәргидәк һеч кимму йоқ.□

Давами

29 Қараңлар, улар һәммиси қуруқ;

Уларниң ясиғанлири йоқ иштур,

Қуйма мәбудлири қуруқ шамалдәк мәнасиздур.

□41:2 «...уни һәққанийлиқ билән Өз хизмитигә чақирди?» — сөзмусөз тәрҗимә қилғанда: — «Һәққанийлиқниң Өзи, (йәни Худа) бу кишини өз пути алдиға чақирди?».

□41:3 «У уларни қоғливетип, путини йәргә тәккүзмәй дегидәк маңиду, аман-есәнлик ичидә өтивериду» — Йәшая пәйғәмбәр бешарәт қилған мошу намсиз таҗавузчиниң исми кейинрәк чиқиду. Мошу йәрдә көримизки, (1) У қилидиған урушлар бәк оңушлуқ болиду; (2) Униң һәрбий жүрүш сүрити интайин тез болиду; (3) Униң қилидиған урушлири башқа әлләрни һодуқтуруп патипарақ қиливетиду. Башқа бир хил тәрҗимиси: «У аман-есәнлик ичидә, меңип бақмиған йол билән келиду».

□41:4 «Барлиққа кәл» — яки «Йенимға кәл». «Әлмисақтин тартип дәвирләрни «Барлиққа кәл» дәп чақирип, буларни бекитип ада қилған ким?» — буниң мәнаси бәлким шуки, Худа алдин-ала (пәйғәмбәр арқилиқ) ейтқан ишлар йүз бәргинидә, әлләр бешарәтләрниң тоғра чиқидиғанлиғини көриду. Шундақ қилип, улар Худаниң уларни гуналирини ташлап, Өзигә йеқин келип кәчүрүмигә еришишигә чақиридиғанлиғини көрүп йетиду. «ахири болғанлар» — дунияда әң ахири һатат болған инсанларни көрсәтсә керәк. «Мән дегән «У»дурмән» — мошу йәрдә «У» Худаниң өзини көрситиду, әлвәттә.

■41:4 Йәш. 43:10; 44:6; 48:12; Вәһ. 1:17; 22:13

□41:7 «Шуниң билән нәққашчи зәргәрни риғбәтләндүриду, метални япилақлап болқа ойнатқучи сәндәлни базған билән соққучини риғбәтләндүрүп...» — әлләр Худа бешарәт қилған таҗавузчиниң келидиғанлиғини билип қорқиду (5-айәт). Бирақ бешарәтниң әмәлгә ашқанлиғини көрүши билән, бутпәрәслигини ташлап Худаниң алдиға келишиниң орнида, улар йәнила өзлирини қоғдаш үчүн (тумар сүпитидә) бутларни ясатмақчи болиду.

■41:8 Қан. 7:6; 10:15; 14:2; 2Тар. 20:7; Зәб. 134:4; Йәш. 43:1; 44:1; Яқ. 2:23

□41:9 «Мән җаһанниң қәридин елип кәлгән, йәрниң әң чәтлиридин чақириғиним сән екәнсән» — оқурмәнләр шуни есигә кәлтүрсунки, Худа Ибраһимни жирақ жуттин Қанаанға (Пәләстингә) чақирған еди; кейин Ибраһимниң әвлатлири болған Исраилни Муса пәйғәмбәр арқилиқ Мисирдин қутқузған еди. «Сени һәргиз чәткә қақмаймән» — йәнә бир хил тәрҗимиси: — «Сени чәткә қақмиғанмән».

■41:11 Мис. 23:22; Йәш. 60:12; Зәк. 12:3

□41:14 «Һәмҗәмәт-Қутқузғучи» — ибраний тилида «гоел» дегән мошу сөзниң алаһидә мәнаси бар. Бириси кәмбәғәл болуп, өзини қуллуққа сетивәткән болса яки башқа қийин әһвалға учрап мал-мүлүгини сатқан болса, Муса пәйғәмбәр қобул қилған муқәддәс қанунға асасән, мошу кишиниң йеқин уруқ-туққанлири, һәмҗәмәтлириниң уни һөрлүккә чиқирип қутқузуш һоқуқи бар еди. Демәк, «һәмҗәмәт-қутқузғучи»ниң («гоел») сетивалғучи адәмгә пул берипла, өз қериндишини һөр қилип қутқузуш һоқуқи бар дегәнликтур. Һоқуқни ишлитиш һәмҗәмәтниң өз ихтиярлиғи билән болатти, әлвәттә. У ишләтмәкчи болса, һеч ким уни тосалмайтти. Йәшая Худаниң қутқузғучи екәнлигини баян қилиш үчүн дәл мошу сөзни ишлитиду. Демәк, Худа Исраилға «һәмҗәмәт»лик қилип, уларниң «гоел»и, йәни «Һәмҗәмәт-Қутқузғучиси» болиду. У Өз ихтиярийлиғи билән уларни қутқузиду.

■41:15 Йәш. 17:13; 29:5

■41:17 Мат. 5:6

■41:18 Зәб. 106:35; Йәш. 35:7; 44:3

□41:19 «Далада кедир, акатсийә, хадас вә зәйтун дәрәқлирини өстүрүп беримән; ... арча, қариғай вә боксус дәрәқлирини биргә тикимән» — мошу дәрәқләр (зәйтун дәриғидин сирт) мевә үчүн әмәс, сайә бериш үчүн берилиду; бир қанчә хил дәрәқ бир хил муһит астида тәң өсүши мүмкин әмәс. Қариғанда бу бешарәт ахирқи заманларни көрситиду; шу чағда Худа Исраилни йеңи бир «Мисирдин чиқиш» (әмәлийәттә, «җаһанниң чәт-чәтлиридин чиқириш») йоли билән қутқузиду.

□41:23 «Бирәр яхши иш яки яман бир иш қилиңлар!» — мошу ибарә «Һәр қандақ бирәр ишни қилиңлар!» дегәнни билдүриду. Бутлар яхши болсун, яман болсун һеч қандақ иш қилалмайду, әлвәттә.

□41:25 «Бирисини шимал тәрәптин қозғидим, у келиду; у күнчиқиштин Мениң намимни җакалап келиду» — таҗавузчи техи намсиз, бирақ һазир у тоғрилиқ йәнә бир пакит бар; у шәриқтин һәмдә шимал тәрәптинму келиду. Башқа бир хил тәрҗимиси: «Мениң намимни чақирип нида қилип келиду».

□41:28 «шулар арисида һеч ким йоқ» — «шулар» шүбһисизки, бутпәрәс әлләрни көрситиду.