Huda «Mening üzümzarim», «Mening nesiwǝm» degǝn ibarilǝr bilǝn, bǝlkim Ɵz hǝlⱪi Israilni, jümlidin ularning zeminini kɵrsitidu.
Ibraniy tilida bu ayǝttin 13-ayǝtkiqǝ bolƣan peillǝr «ɵtkǝn zaman»da ipadilinidu; pǝyƣǝmbǝr bularning ⱨǝmmisini «alliⱪaqan yüzbǝrgǝndǝk», jǝzmǝn yüz beridu, dǝp bilidu. ■Yǝr. 6:3 11 ular uni ƣerib ⱪiliwetidu; u Mening aldimda ƣerib ⱨǝm ⱪaƣjiraⱪ turidu; pütkül zemin ƣerib ⱪalidu; ǝmma ⱨeq adǝm buningƣa kɵnglini bɵlmǝydu. 12 Qɵl-bayawandiki barliⱪ egizliklǝr üstigǝ ⱨalak ⱪilƣuqilar ƣuȥuldap qiⱪip kelidu; qünki Pǝrwǝrdigarning ⱪiliqi zeminning bir qetidin yǝnǝ bir qetigiqǝ ⱨǝmmini yutidu; ⱨeq ǝt igisining tinq-hatirjǝmliki bolmaydu. 13 Hǝlⱪim buƣdayni teriƣan bolsimu, lekin tekǝnlǝrni oriydu; ular ɵzlirini upratⱪini bilǝn, payda kɵrmǝydu; xunga naqar mǝⱨsulatliringlar tüpǝylidin, Pǝrwǝrdigarning ⱪattiⱪ ƣǝzipi tüpǝylidin, yǝrgǝ ⱪarap ⱪalisilǝr.■Law. 26:16; Ⱪan. 28:38
■12:1 Ayup 21:7; Zǝb. 73:11-13; Ⱨab. 1:3
□12:2 «Sǝn ularning aƣziƣa yeⱪin ohxaysǝn, lekin wijdanidin yiraⱪsǝn» — «wijdan» degǝn sɵz muxu yǝrdǝ ibraniy tilida «bɵrǝklǝr» bilǝn ipadilinidu.
□12:3 «...Ularni boƣuzlaxⱪa bekitilgǝn ⱪoylardǝk ayrip sɵrǝp qiⱪⱪaysǝn, ularni ⱪǝtl künigǝ ayriƣaysǝn» — Yǝrǝmiya ɵzining yurtdaxlirining suyiⱪǝstining obyekti bolup nurƣunliƣan japa tartmaⱪta, lekin ular kǝng-azadǝ yaxaydiƣan ohxaydu.
■12:3 Zǝb. 17:3; 139:1; Yǝr. 11:20
□12:4 «Bu hǝlⱪ: «Huda aⱪiwitimizni ⱨeq kɵrmǝydu» dǝwatidu?» — ibraniy tilidiki «Bu hǝlⱪ: U aⱪiwitimizni ⱨeq kɵrmǝydu» dǝwatidu?» deyilidu. Bu degǝnliktiki «U»ni bǝzi alimlar Yǝrǝmiyani kɵrsitidu, dǝp ⱪaraydu. Lekin bizningqǝ hǝlⱪning: «Huda aⱪiwitimizni ⱨeq kɵrmǝydu» degǝn sɵzi, Tǝwrat «Ⱪan.» 32:30diki «Mǝn (Huda) ularning aⱪiwitini kɵrimǝn» degǝn sɵzning dǝl ǝksidur, xunga biz «Huda» dǝp tǝrjimǝ ⱪilduⱪ.
□12:5 «Iordan dǝryasi boyidiki ⱪuyuⱪ qatⱪalliⱪlarda ⱪandaⱪ yürisǝn?» — bu yǝr xirlar yaxiƣan, intayin hǝtǝrlik jay idi (49:14, 50:44ni kɵrüng). Huda Yǝrǝmiyaƣa: «Ixliring tehimu ⱪiyin, tehimu qataⱪ, tehimu muxǝⱪⱪǝtlik bolidu» dǝp agaⱨlanduridu.
□12:9 «dalidiki ⱨaywanlar» — bǝlkim Israilni bulang-talang ⱪilmaⱪqi bolƣan yat ǝllǝrni bildüridu. Bu pǝrman («Beringlar...yiƣip kelinglar») bǝlkim pǝrixtilǝrgǝ eytilsa kerǝk.
□12:10 «Nurƣunliƣan hǝlⱪ padiqiliri» — bǝlkim yat ǝllǝrning ǝmir-padixaⱨlirini kɵrsitidu. Biraⱪ Israilning ɵzidiki «hǝlⱪ padiqiliri» (padixaⱨlar, kaⱨinlar, pǝyƣǝmbǝrlǝr)ning wapasizliⱪi bilǝn bu aⱪiwǝtni Israilning bexiƣa kǝltürgǝn, xunga «nurƣunliƣan pada baⱪⱪuqiliri» ularnimu ɵz iqigǝ elixi mumkin. Huda «Mening üzümzarim», «Mening nesiwǝm» degǝn ibarilǝr bilǝn, bǝlkim Ɵz hǝlⱪi Israilni, jümlidin ularning zeminini kɵrsitidu. Ibraniy tilida bu ayǝttin 13-ayǝtkiqǝ bolƣan peillǝr «ɵtkǝn zaman»da ipadilinidu; pǝyƣǝmbǝr bularning ⱨǝmmisini «alliⱪaqan yüzbǝrgǝndǝk», jǝzmǝn yüz beridu, dǝp bilidu.
□12:14 «zeminimning ⱨǝmmǝ rǝzil ⱪoxniliri» — ⱪoxna yat ǝllǝrni kɵrsitidu.
□12:15 «ularni ...ularning ⱨǝrbirini ɵz mirasiƣa, ⱨǝrbirini ɵz zeminiƣa ⱪayturimǝn» — bu Hudaning bu yat ǝllǝrning ⱨǝrbirigǝ eytⱪan sɵzliri.
□12:16 «ularƣa hǝlⱪim arisidin muⱪim orun berilip, ular güllǝndürülidu» — ibraniy tilida sɵzmusɵz bolsa «ular hǝlⱪim arisida ⱪurulidu». Bu sɵz kɵp jǝⱨǝtlik bolup, etiⱪad, ǝhlaⱪ, danaliⱪ, iⱪtisad wǝ parawanliⱪ, bolupmu ⱨǝrhil roⱨiy bayliⱪlarni kɵrsitidu.