9
Dawami
1 Aⱨ, mening bexim suning bexi,
Kɵzüm yaxning buliⱪi bolsiidi!
Undaⱪta hǝlⱪimning ⱪizi arisidiki ɵltürülgǝnlǝr üqün keqǝ-kündüz yiƣlayttim! ◘Yǝx. 22:4; Yǝr. 4:19
2 Aⱨ, mǝn üqün qɵl-bayawanda yoluqilar qüxkidǝk bir turalƣu bolsiidi!
Undaⱪta hǝlⱪimni taxlap, ulardin ayrilƣan bolattim!
Qünki ularning ⱨǝmmisi zinahorlar,
Munapiⱪlarning bir jamaitidur!» ◼«ularning ⱨǝmmisi zinahorlar,...» — «zinahorlar» bǝlkim roⱨiy jǝⱨǝttin eytilidu, ular Hudaƣa wapasizliⱪ ⱪilip butlarƣa qoⱪunup kǝtti.  ◘Yǝr. 5:7, 8
 
Pǝrwǝrdigarning sɵzining dawami
3 — Ular oⱪyaqi lǝxkǝrlǝr oⱪyayini egildürgǝndǝk tilini yalƣanqiliⱪⱪa egildürüxkǝ tǝyyarliƣan; ular zeminda üstünlük ⱪazanƣan, biraⱪ bu sǝmimiylik bilǝn bolƣan ǝmǝs; ular rǝzillik üstigǝ rǝzillik ⱪilƣan, Meni ⱨeq tonup bilmigǝn» — dǝydu Pǝrwǝrdigar. ◼«ular zeminda üstünlük ⱪazanƣan, biraⱪ bu sǝmimiylik bilǝn bolƣan ǝmǝs...» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «xu zeminda ular ƣǝlibǝ ⱪilƣan, biraⱪ bu ⱨǝⱪiⱪǝtni tiklǝx üqün ǝmǝs...».  ◘Yǝx. 59:4,13,15; Yǝr. 6:7 4 — Ⱨǝrbiringlar ɵz yeⱪininglardin ⱨezi bolunglar, ⱪerindaxliringlarƣa ⱨeq tayanmanglar; qünki ⱨǝrbir ⱪerindax pǝⱪǝtla aldiƣuqi, halas, ⱨǝrbir yeⱪinliring bolsa tɵⱨmǝthorluⱪta yürmǝktǝ. ◘Yǝr. 6:28 5 Ular ⱨǝrbiri ɵz yeⱪinliriƣa aldamqiliⱪ ⱪilmaⱪta, ⱨeqkim ⱨǝⱪiⱪǝtni sɵzlimǝydu; ular ɵz tilini yalƣan sɵzlǝxkǝ ɵgitidu, ular ⱪǝbiⱨliktǝ ɵzlirini upritidu. 6 Ular jǝbir-zulum üstigǝ jǝbir-zulum ⱪilmaⱪta, aldamqiliⱪtin yǝnǝ bir aldamqiliⱪⱪa ɵtmǝktǝ; ular Meni tonuxni rǝt ⱪilidu, — dǝydu Pǝrwǝrdigar. ◼«ular ⱪǝbiⱨliktǝ ɵzlirini upritidu (5-ayǝt)» — 5-ayǝtning ahirⱪi ⱪismi ⱨǝm 6-ayǝtning bax ⱪismining baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Ular ⱪǝbiⱨlik ⱪilip towani ⱨeq bilmǝydu. (6) sǝn (Yǝrǝmiya) aldamqiliⱪ arisida turuwatisǝn; aldamqiliⱪi tüpǝylidin ular Meni tonuxni rǝt ⱪilidu...».
7 Xunga samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: — Mana, Mǝn ularni eritip tawlap sinaymǝn; hǝlⱪimning ⱪizining rǝzillikigǝ Manga baxⱪa yol ⱪalmidimu? 8 Ularning tili ǝjǝl oⱪidur; u aldamqiliⱪni sɵzlǝydu; ⱨǝrbir eƣiz sɵzidǝ yeⱪini bilǝn tinq-amanliⱪni sɵzlǝydu, lekin kɵnglidǝ ⱪiltaⱪ tǝyyarlaydu. ◘Zǝb. 12:2-4; 28:3; 120:3-4; Pǝnd. 30:14 9 Bu ixlar tüpǝylidin ularni jazalimay ⱪoyamdim? — dǝydu Pǝrwǝrdigar, — Mening jenim muxundaⱪ bir ǝldin ⱪisas almay ⱪoyamdu? ◘Yǝr. 5:9,29
 
Kelidiƣan apǝt üqün Yǝrǝmiya mǝrsiyǝ oⱪuydu
10 «Taƣlardiki yaylaⱪlar üqün yiƣa wǝ nalǝ-pǝryad kɵtürimǝn,
Daladiki otlaⱪlar üqün mǝrsiyǝ oⱪuymǝn;
Qünki ular kɵyüp kǝttiki, ⱨeqkim u yǝrdin ɵtmǝydu;
Kalilarning ⱨɵrkirǝxliri anglanmaydu;
Ⱨǝm asmandiki uqar-ⱪanatlar ⱨǝm ⱨaywanatlarmu ⱪeqip,
Xu yǝrdin kǝtti!».
 
Pǝrwǝrdigar sɵzini dawam ⱪilidu
11 — Mǝn Yerusalemni harablaxⱪan top-top dɵwǝ, qilbɵrilǝrning bir turalƣusi ⱪilimǝn;
Yǝⱨuda xǝⱨǝrlirini adǝm turmaydiƣan dǝrijidǝ wayranǝ ⱪilimǝn. ◘Yǝr. 10:22
12 — Kim bu ixlarni qüxinixkǝ danixmǝn bolidu?
Kim Pǝrwǝrdigarning aƣzidin sɵz elip bularni qüxǝndürǝlǝydu?
Nemixⱪa zemin wǝyranǝ, ⱨeqkim ɵtmigüdǝk, kɵyüp qɵl-bayawandǝk bolup kǝtti?
13 Pǝrwǝrdigar dǝydu, — Qünki ular Mǝn ular aldiƣa ⱪoyƣan Tǝwrat-ⱪanunni taxliwǝtkǝn, Mening awazimƣa ⱪulaⱪ salmiƣan wǝ uningda mangmiƣan,
14 Bǝlki ɵz ⱪǝlbidiki jaⱨilliⱪⱪa ǝgǝxkǝn, ata-bowiliri ularƣa ɵgǝtkǝndǝk Baallarning kǝynigǝ ǝgixip kǝtkǝn, ◼«(Yǝⱨuda hǝlⱪi) ...ata-bowiliri ularƣa ɵgǝtkǝndǝk Baallarning kǝynigǝ ǝgixip kǝtkǝn» — oⱪurmǝnlǝrning esidǝ barki, «Baal»lar intayin yirginqlik bir hil butlar idi.
15 Xunga samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigar, Israilning Hudasi mundaⱪ dǝydu: — Mana, Mǝn bu hǝlⱪⱪǝ kǝkrini yegüzimǝn, ularƣa ɵt süyini iqküzimǝn, ◘Yǝr. 8:14; 23:15 16 ularni ular yaki ata-bowiliri ilgiri ⱨeq tonumaydiƣan ǝllǝr arisiƣa tarⱪitimǝn; Mǝn ularni yoⱪatⱪuqǝ ularning kǝynidin ⱪoƣlaxⱪa ⱪiliqni ǝwǝtimǝn. ◘Law. 26:33
17 Samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: — Kɵngül ⱪoyunglar, matǝmqi ayallarni kelixkǝ qaⱪiringlar, yiƣlaxⱪa ǝng usta bolƣan ⱪiz-ayallarni qaⱪirip kelixkǝ adǝm ǝwǝtinglar! ◼«kɵngül ⱪoyunglar, matǝmqi ayallarni kelixkǝ qaⱪiringlar, yiƣlaxⱪa ǝng usta bolƣan ⱪiz-ayallarni qaⱪirip kelixkǝ adǝm ǝwǝtinglar!» — kona zamanlarda bǝzi bay adǝmlǝr uruⱪ-tuƣⱪanlirini dǝpnǝ ⱪilixta muxundaⱪ «yiƣlaxⱪa maⱨir» ayallarni «kǝypiyatni yaritix» üqün yallaytti (mǝsilǝn, Injil, «Mat.» 9:37ni kɵrüng).
 
Yǝrǝmiya Pǝrwǝrdigarning sɵzlirigǝ jawab beridu
18 — Bǝrⱨǝⱪ, ular tez kǝlsun, biz üqün zor yiƣa kɵtürsunki, bizning kɵzlirimizdinmu yaxlar taramlap tɵkülsun, qanaⱪlirimizdinmu yax tamqiliri aⱪsun — 19 qünki Ziondin yiƣa awazi anglinip: — «Biz ⱪanqilik bulang-talang ⱪilinduⱪ! Ⱪanqilik xǝrmǝndǝ bolduⱪ! Ular turalƣulirimizni ɵrüwǝtti, biz zeminimizni taxliduⱪ!» — deyilidu.
20 Pǝrwǝrdigarning sɵzini anglanglar, i ayallar,
Uning aƣzidiki sɵzgǝ ⱪulaⱪ selinglar;
Ⱪizinglarƣa yiƣlaxni ɵgitinglar,
Ⱨǝrbiringlar yeⱪininglarƣa mǝrsiyǝ oⱪutunglar;
21 Qünki ɵlüm bolsa derizilirimizdin yamixip kirgǝn,
Orda-istiⱨkamlirimizƣimu kirgǝn;
U balilarni koqilardin,
Yigitlǝrni rǝstǝ-mǝydanlardin yulup taxliƣan.
22 Yeⱪinliringlarƣa uⱪturup: «Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: —
Bǝrⱨǝⱪ, jǝsǝtlǝr dalada tezǝktǝk yiⱪilidu;
Ular ormiqining orƣiⱪining astiƣa yiⱪilƣan,
Lekin ⱨeqkim yiƣmaydiƣan baxaⱪtǝk yǝrgǝ qeqilidu!» — dǝnglar! ◘Yǝr. 7:33
 
23 Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: —
Dana kixi danaliⱪi bilǝn, küqlük kixi küqlükliki bilǝn, bay bayliⱪliri bilǝn pǝhirlinip mahtanmisun; ◘1Kor. 1:31; 2Kor. 10:17 24 pǝhirlinip mahtiƣuqi bolsa xuningdin, yǝni Meni, yǝr yüzidǝ meⱨir-muⱨǝbbǝt, adalǝt wǝ ⱨǝⱪⱪaniyliⱪni yürgüzgüqi Mǝn Pǝrwǝrdigarni tonup yǝtkǝnlikidin pǝhirlinip mahtansun; qünki Mening hursǝnlikim dǝl muxu ixlardindur, — dǝydu Pǝrwǝrdigar. 25 Mana, xundaⱪ künlǝr keliduki, — dǝydu Pǝrwǝrdigar, — Mǝn hǝtnǝ ⱪilmiƣanlarni hǝtnǝ ⱪilinƣanlar bilǝn billǝ jazalaymǝn; 26 yǝni Misir, Yǝⱨuda, Edom, Ammoniylar wǝ Moabiylar, jümlidin qɵl-bayawanda turuwatⱪan, qekǝ qaqlirini qüxürüwǝtkǝn ǝllǝrni jazalaymǝn; qünki bu ǝllǝrning ⱨǝmmisi hǝtnisizdur; Israilning barliⱪ jǝmǝtimu kɵnglidǝ hǝtnisizdur. ◼«... Bu ǝllǝrning ⱨǝmmisi hǝtnisizdur; Israilning barliⱪ jǝmǝtimu kɵnglidǝ hǝtnisizdur» — bu 25- wǝ 26-ayǝtlǝr Yǝⱨuda (Israil)ƣa intayin eƣir kelixi kerǝk idi. Qünki Pǝrwǝrdigar ularni, ɵzliri kǝmisitidiƣan hǝtnǝ ⱪilinmiƣan «yat ǝllǝr» ⱪatarida «hǝtnǝ ⱪilinmiƣan»dǝk ⱨesablaydu. Hudaning kɵz aldida Yǝⱨuda hǝtnisiz, yǝni u Ibraⱨim hǝtnǝ arⱪiliⱪ tüzgǝn ǝⱨdigǝ layiⱪ ǝmǝs bolup ⱪaldi. «Kɵngli hǝtnisiz» — «kɵngli bu rǝzil dunyadiki rǝzil azzu-ⱨǝwǝsliridin kesilgǝn ǝmǝs, Huda wǝ uning ibaditi üqün rǝzilliktin ayrilƣan ǝmǝs» degǝn mǝnidǝ. «Əzakiyal»ƣa ⱪoxulƣan «ⱪoxumqǝ sɵzimiz»ni wǝ Injil, «Rim.» 2-bab, «Fil.» 3:3, «Kol.» 2:11ni kɵrüng).
Yǝnǝ kelip hǝtnǝ «kɵnglidǝ ǝmǝs» bolsa, «qekǝ qaqlirini qüxürüwetix» (bǝlkim butpǝrǝslǝrning matimining bir ipadisi)tin ⱨeqⱪandaⱪ pǝrⱪi yaki ǝⱨmiyiti yoⱪtur.  ◘Law. 26:41; Rim. 2:28,29
 
 

◘9:1 Yǝx. 22:4; Yǝr. 4:19

◼9:2 «ularning ⱨǝmmisi zinahorlar,...» — «zinahorlar» bǝlkim roⱨiy jǝⱨǝttin eytilidu, ular Hudaƣa wapasizliⱪ ⱪilip butlarƣa qoⱪunup kǝtti.

◘9:2 Yǝr. 5:7, 8

◼9:3 «ular zeminda üstünlük ⱪazanƣan, biraⱪ bu sǝmimiylik bilǝn bolƣan ǝmǝs...» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «xu zeminda ular ƣǝlibǝ ⱪilƣan, biraⱪ bu ⱨǝⱪiⱪǝtni tiklǝx üqün ǝmǝs...».

◘9:3 Yǝx. 59:4,13,15; Yǝr. 6:7

◘9:4 Yǝr. 6:28

◼9:6 «ular ⱪǝbiⱨliktǝ ɵzlirini upritidu (5-ayǝt)» — 5-ayǝtning ahirⱪi ⱪismi ⱨǝm 6-ayǝtning bax ⱪismining baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Ular ⱪǝbiⱨlik ⱪilip towani ⱨeq bilmǝydu. (6) sǝn (Yǝrǝmiya) aldamqiliⱪ arisida turuwatisǝn; aldamqiliⱪi tüpǝylidin ular Meni tonuxni rǝt ⱪilidu...».

◘9:8 Zǝb. 12:2-4; 28:3; 120:3-4; Pǝnd. 30:14

◘9:9 Yǝr. 5:9,29

◘9:11 Yǝr. 10:22

◼9:14 «(Yǝⱨuda hǝlⱪi) ...ata-bowiliri ularƣa ɵgǝtkǝndǝk Baallarning kǝynigǝ ǝgixip kǝtkǝn» — oⱪurmǝnlǝrning esidǝ barki, «Baal»lar intayin yirginqlik bir hil butlar idi.

◘9:15 Yǝr. 8:14; 23:15

◘9:16 Law. 26:33

◼9:17 «kɵngül ⱪoyunglar, matǝmqi ayallarni kelixkǝ qaⱪiringlar, yiƣlaxⱪa ǝng usta bolƣan ⱪiz-ayallarni qaⱪirip kelixkǝ adǝm ǝwǝtinglar!» — kona zamanlarda bǝzi bay adǝmlǝr uruⱪ-tuƣⱪanlirini dǝpnǝ ⱪilixta muxundaⱪ «yiƣlaxⱪa maⱨir» ayallarni «kǝypiyatni yaritix» üqün yallaytti (mǝsilǝn, Injil, «Mat.» 9:37ni kɵrüng).

◘9:22 Yǝr. 7:33

◘9:23 1Kor. 1:31; 2Kor. 10:17

◼9:26 «... Bu ǝllǝrning ⱨǝmmisi hǝtnisizdur; Israilning barliⱪ jǝmǝtimu kɵnglidǝ hǝtnisizdur» — bu 25- wǝ 26-ayǝtlǝr Yǝⱨuda (Israil)ƣa intayin eƣir kelixi kerǝk idi. Qünki Pǝrwǝrdigar ularni, ɵzliri kǝmisitidiƣan hǝtnǝ ⱪilinmiƣan «yat ǝllǝr» ⱪatarida «hǝtnǝ ⱪilinmiƣan»dǝk ⱨesablaydu. Hudaning kɵz aldida Yǝⱨuda hǝtnisiz, yǝni u Ibraⱨim hǝtnǝ arⱪiliⱪ tüzgǝn ǝⱨdigǝ layiⱪ ǝmǝs bolup ⱪaldi. «Kɵngli hǝtnisiz» — «kɵngli bu rǝzil dunyadiki rǝzil azzu-ⱨǝwǝsliridin kesilgǝn ǝmǝs, Huda wǝ uning ibaditi üqün rǝzilliktin ayrilƣan ǝmǝs» degǝn mǝnidǝ. «Əzakiyal»ƣa ⱪoxulƣan «ⱪoxumqǝ sɵzimiz»ni wǝ Injil, «Rim.» 2-bab, «Fil.» 3:3, «Kol.» 2:11ni kɵrüng). Yǝnǝ kelip hǝtnǝ «kɵnglidǝ ǝmǝs» bolsa, «qekǝ qaqlirini qüxürüwetix» (bǝlkim butpǝrǝslǝrning matimining bir ipadisi)tin ⱨeqⱪandaⱪ pǝrⱪi yaki ǝⱨmiyiti yoⱪtur.

◘9:26 Law. 26:41; Rim. 2:28,29

© 2010 Mukeddes Kalam - Uyghur Bible Translation Committee