Korintliⱪlarƣa «1»
1
Rosul Pawlus Korint xǝⱨǝrdiki jamaǝtkǝ yazƣan birinqi mǝktup •••• Salam
1-2 Hudaning iradisi bilǝn Mǝsiⱨ Əysaning rosuli dǝp qaⱪirilƣan mǝnki Pawlustin wǝ ⱪerindiximiz Sostenistin Korint xǝⱨiridiki jamaǝtkǝ, Mǝsiⱨ Əysada pak-muⱪǝddǝs ⱪilinip, «muⱪǝddǝs bǝndilirim» dǝp qaⱪirilƣanlarƣa wǝ xuningdǝk ⱨǝr yǝrlǝrdǝ Rǝb Əysa Mǝsiⱨning (U ularƣa wǝ bizgǝ mǝnsup!) namiƣa nida ⱪilƣuqilarning ⱨǝmmisigǝ salam! «ⱨǝr yǝrlǝrdǝ Rǝb Əysa Mǝsiⱨning (u ularƣa wǝ bizgǝ mǝnsup!) namiƣa nida ⱪilƣuqilarning ⱨǝmmisi» — bu ibarǝ «alǝmxumul jamaǝt»ning addiy wǝ yiƣinqaⱪ bir tǝbiridur.   Yⱨ. 17:19; Ros. 15:9; Rim. 1:7; Əf. 1:1; 1Tes. 4:7; 2Tim. 2:22. Atimiz Huda ⱨǝm Rǝb Əysa Mǝsiⱨtin silǝrgǝ meⱨir-xǝpⱪǝt wǝ hatirjǝmlik bolƣay! Rim. 1:7; 2Kor. 1:2; Əf. 1:2; 1Pet. 1:2.
Hudaning Mǝsiⱨ Əysada silǝrgǝ ata ⱪilinƣan meⱨir-xǝpⱪiti tüpǝylidin Hudayimƣa ⱨǝrdaim tǝxǝkkür eytimǝn; buning bilǝn silǝr Uningda ⱨǝr tǝrǝptǝ, ⱨǝrⱪandaⱪ sɵzdǝ, ⱨǝr tǝrǝptiki bilimlǝrdǝ bay ⱪilinƣansilǝr, «buning bilǝn silǝr uningda ⱨǝr tǝrǝptǝ ... bay ⱪilinƣansilǝr» — «uningda» — Mǝsiⱨ Əysada.   Kol. 1:9. huddi Mǝsiⱨning guwaⱨliⱪi silǝrdǝ tǝstiⱪlanƣandǝk. «... huddi Mǝsiⱨning guwaⱨliⱪi silǝrdǝ tǝstiⱪlanƣandǝk» — Hudaning ularƣa roⱨiy iltipatlarni beƣixliƣanliⱪi: (1) Hudaning Korintliⱪlarƣa Pawlusning Mǝsiⱨ toƣruluⱪ bolƣan guwaⱨliⱪining toƣra ikǝnlikini ispatliƣini wǝ (2) Hudaning Mǝsiⱨning ularning ⱪǝlbidǝ turƣanliⱪini, ularning ⱨǝⱪiⱪǝtǝn Mǝsiⱨkǝ tǝwǝ ikǝnlikini tǝstiⱪliƣini idi. Mǝsilǝn, Huda roⱨiy iltipatliri arⱪiliⱪ korneliusdikilǝrni «mening adǝmlirim» dǝp tǝstiⱪliƣanidi («Ros.» 10:44-48gǝ ⱪarang. «roⱨiy iltipatlar»ni qüxinix üqün 12- wǝ 14-babⱪa ⱪarang. Xuning bilǝn silǝrdǝ ⱨǝrⱪandaⱪ roⱨiy iltipat kǝmlik ⱪilmastan, Rǝbbimiz Əysa Mǝsiⱨning ayan ⱪilinixini kütisilǝr; «Rǝbbimiz Əysa Mǝsiⱨning ayan ⱪilinixi» — Rǝb dunyaƣa ⱪaytip kǝlgǝndǝ u ⱨǝr adǝmgǝ ayan bolidu, ǝlwǝttǝ.   Fil. 3:20; Tit. 2:13. U yǝnǝ silǝrni ahirƣuqǝ mustǝⱨkǝmlǝyduki, Rǝb Əysa Mǝsiⱨning küni kǝlgüqǝ ǝyibsiz saⱪlinisilǝr; «Rǝb Əysa Mǝsiⱨning küni» — Uning zeminƣa ⱪayta kelidiƣan küni.   1Tes. 3:13; 5:23. Huda sɵzidǝ turƣuqidur — silǝrni Ɵz Oƣli Rǝb Əysa Mǝsiⱨning sirdax-ⱨǝmdǝmlikigǝ qaⱪirƣuqi dǝl Uning Ɵzidur. «Huda sɵzidǝ turƣuqidur» — demǝk, Huda adǝmni Ɵzining pak-muⱪǝddǝs sirdax-ⱨǝmdǝmlikigǝ qaⱪirƣaqⱪa, Ɵz meⱨir-xǝpⱪiti bilǝn uni yǝnǝ ahirƣiqǝ gunaⱨ wǝ Xǝytanning ilkidin saⱪlap, pak ⱨayatta yaxaxⱪa küqǝytixkǝ wǝdǝ ⱪilƣan.   Yǝr. 32:40-44; Yⱨ. 15:5; 1Kor. 10:13; Gal. 2:20; 1Tes. 5:24; 1Yuⱨa. 1:3.
 
Bɵlünüxlǝr toƣruluⱪ
10 Əmdi mǝn silǝrdin Rǝbbimiz Əysa Mǝsiⱨning nami bilǝn xuni ɵtünimǝnki, i ⱪerindaxlar, gepinglar bir yǝrdin qiⱪsun, aranglarda bɵlgünqilik bolmisun, bir pikirdǝ, bir niyǝttǝ kamil birlǝxtürülünglar; «mǝn silǝrdin Rǝbbimiz Əysa Mǝsiⱨning nami bilǝn xuni ɵtünimǝnki, i ⱪerindaxlar...» — «ⱪerindaxlar» Injilda «etiⱪadqi aka-ukilar» degǝn bilǝn ipadilinidu. Əmma pütkül Muⱪǝddǝs Kitabta ⱪerindaxlar («etiⱪadqi aka-ukilar») «etiⱪadqi aqa-singillar»nimu ɵz iqigǝ alidu. Bu prinsip «Yar.» 1:27dǝ kɵrünidu; «Hudaning sürǝt-obrazi» bolƣan «adǝm»ning ɵzi «ǝr-ayal»ni ɵz iqigǝ alidu. Xuning bilǝn biz «ⱪerindaxlar» dǝp tǝrjimǝ ⱪilduⱪ.   Rim. 12:16; 15:5; Fil. 2:2; 3:16; 1Pet. 3:8. 11 Qünki Klowining ailisidikilǝrning manga silǝr toƣranglarda eytixiqǝ, i ⱪerindaxlirim, aranglarda talax-tartixlar bar ikǝn. 12 Demǝkqi bolƣinim xuki, ⱨǝrbiringlar: «Mǝn Pawlusning tǝrǝpdari», «Mǝn Apollosning tǝrǝpdari», «Mǝn Kefasning tǝrǝpdari» wǝ «Mǝn Mǝsiⱨning tǝrǝpdari» dǝwatisilǝr. «Kefas» — rosul Petrusning ibraniyqǝ ismi idi.   Ros. 18:24; 1Kor. 3:4; 16:12. 13 Əjǝba, Mǝsiⱨ bɵlüngǝnmikǝn? Silǝr üqün krestlǝngǝn adǝm Pawlusmidi? Silǝr Pawlusning namiƣa qɵmüldürüldünglarmu? «Silǝr Pawlusning namiƣa qɵmüldürüldünglarmu?» — «qɵmüldürüldünglarmu» muxu yǝrdǝ suƣa qümüldürülüxni kɵrsitidu.
14 Mǝn Hudaƣa tǝxǝkkür eytimǝnki, aranglardin Krispus bilǝn Gayustin baxⱪa ⱨeqⱪaysinglarni qɵmüldürmidim; Ros. 18:8; Rim. 16:23. 15 xuning bilǝn ⱨeqkim meni ɵzining namida adǝmlǝrni qɵmüldürdi, deyǝlmǝydu. 16 Durus, mǝn yǝnǝ Istifanasning ɵyidikilǝrnimu qɵmüldürdüm; baxⱪa birawni qɵmüldürginimni ǝsliyǝlmǝymǝn. 1Kor. 16:15,17.
17 Qünki Mǝsiⱨ meni adǝmlǝrni qɵmüldürüxkǝ ǝmǝs, bǝlki hux hǝwǝrni jakarlaxⱪa ǝwǝtti; uni jakarlax bolsa insanning ⱨekmǝtlik sɵzliri bilǝn bolmasliⱪi kerǝk; undaⱪ bolƣanda Mǝsiⱨning kresttiki ⱪurbanliⱪining küqi yoⱪitilƣan bolidu. 1Kor. 2:1, 4; 2Pet. 1:16. 18 Qünki kresttiki ⱪurbanliⱪi toƣruluⱪ sɵz-kalam ⱨalakǝtkǝ ketiwatⱪanlarƣa ǝhmǝⱪliⱪ, ǝmma ⱪutulduruluwatⱪan bizlǝrgǝ Hudaning küq-ⱪudritidur. Rim. 1:16. 19 Qünki mundaⱪ pütülgǝnki, «Mǝn danixmǝnlǝrning danixmǝnlikini yoⱪitimǝn, aⱪillarning aⱪilliⱪini qǝtkǝ ⱪaⱪimǝn». «Qünki mundaⱪ pütülgǝnki...» — «mundaⱪ pütülgǝn» — Muⱪǝddǝs Kitabta yeziⱪliⱪ. Muxu yǝrdiki sɵzlǝr Tǝwrat, «Yǝx.» 29:14din elinƣan.   Ayup 5:12; Yǝx. 29:14. 20 Undaⱪta, danixmǝnlǝr ⱪeni? Tǝwrat ɵlimaliri ⱪeni? Bu dunyadiki bǝs-munazirǝ ⱪilƣuqilar ⱪeni? Huda bu dunyadiki danaliⱪni ǝhmǝⱪliⱪ dǝp kɵrsǝtkǝn ǝmǝsmu? Yǝx. 33:18. 21 Qünki Huda danaliⱪi bilǝn bekitkini boyiqǝ, dunya ɵz danaliⱪi arⱪiliⱪ Hudani tonumiƣan, xunga Huda ǝhmiⱪanǝ dǝp ⱪaralƣan, jakarliniwatⱪan sɵz-kalam arⱪiliⱪ uningƣa ixǝngüqilǝrgǝ nijatliⱪ yǝtküzüxni layiⱪ kɵrgǝn. Mat. 11:25; Luⱪa 10:21. 22 Qünki Yǝⱨudiylar mɵjizilik alamǝtlǝrni, greklar bolsa «danaliⱪ»ni tǝlǝp ⱪilidu; «... greklar bolsa «danaliⱪ»ni tǝlǝp ⱪilidu» — xu zamandiki grek mǝdǝniyitidǝ pǝlsǝpǝni qoⱪunux dǝrijisigǝ yǝtkǝn degili bolidu (mǝsilǝn, «Ros.» 17:21 wǝ aldi-kǝynidiki ayǝtlǝrni kɵrüng).   Mat. 12:38; 16:1; Yⱨ. 4:48. 23 ǝmma biz bolsaⱪ Mǝsiⱨni, yǝni krestlǝngǝn Mǝsiⱨni jakarlaymiz; bu Yǝⱨudiylarƣa nisbǝtǝn bizarliⱪ ix, ǝllǝrgǝ nisbǝtǝn ǝhmiⱪanilik dǝp ⱪarilidu; «bu Yǝⱨudiylarƣa nisbǝtǝn bizarliⱪ ix...» — yaki «bu Yǝⱨudiylarƣa nisbǝtǝn putlikaxang...».   Mat. 11:6. Yⱨ. 6:60,66. 24 ǝmma qaⱪirilƣanlar üqün eytⱪanda, mǝyli Yǝⱨudiylar bolsun yaki greklar bolsun, Mǝsiⱨ Hudaning küq-ⱪudriti wǝ Hudaning danaliⱪidur. Kol. 2:3. 25 Qünki Hudaning ǝhmiⱪaniliki insanlarning danaliⱪidin üstündur, Hudaning ajizliⱪi insanlarning küqidin üstündur. 26 Qünki, i ⱪerindaxlar, silǝrning qaⱪirilƣan waⱪittiki ⱨalinglar üstidǝ oylinip beⱪinglar; qaⱪirilƣanlar arisida insaniy tǝrǝptin dana ⱪaralƣanlar anqǝ kɵp ǝmǝs, küq-ⱨoⱪuⱪⱪa igǝ bolƣanlar anqǝ kɵp ǝmǝs, aⱪsɵngǝklǝr anqǝ kɵp ǝmǝs idi; «insaniy tǝrǝptin...» — grek tilida «ǝtning kɵzⱪarixiqǝ...».   Yⱨ. 7:48; Yaⱪ. 2:5. 27 bǝlki Huda danalarni hijalǝtkǝ ⱪaldurux üqün bu dunyadiki ǝhmǝⱪ sanalƣanlarni talliwaldi; küqlüklǝrni hijalǝtkǝ ⱪaldurux üqün bu dunyadiki ajiz sanalƣanlarni talliwaldi; 28 U yǝnǝ bu dunyadiki ⱪǝdirsizlǝrni, pǝs kɵrülidiƣanlarni talliwaldi, «yoⱪ bolƣan nǝrsilǝr»ni mǝwjut xǝy’ilǝrni yoⱪⱪa qiⱪiriwetix üqün talliwaldi. «mǝwjut xǝy’ilǝr» — muxu yǝrdǝ ⱨǝrhil adǝmlǝrni, ⱨɵkümranlarni, dɵlǝt ⱪatarliⱪlarni ɵz iqigǝ alidu. 29 Uning mǝⱪsiti Huda aldida ⱨeq ǝt igisi mahtanmasliⱪ üqündur. 30 Əmma Uning tǝripidin silǝr Mǝsiⱨ Əysada turisilǝr; U bizgǝ Hudadin kǝlgǝn danaliⱪ, ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ, pak-muⱪǝddǝslik wǝ ⱨɵrlük-azadliⱪ ⱪilinƣandur; «Uning tǝripidin silǝr Mǝsiⱨ Əysada turisilǝr...» — «Uning tǝripidin» Huda tǝripidin, demǝk. «ⱨɵrlük-azadliⱪ ⱪilinƣandur» — «ⱨɵrlük-azadliⱪ» gunaⱨning wǝ Xǝytanning ⱪulluⱪidin azad boluxtur.   Yǝr. 23:5; Yⱨ. 17:19. 31 xuningdǝk Tǝwratta pütülgǝndǝk: «Pǝhirlinip mahtiƣuqi bolsa Rǝbdin pǝhirlinip mahtisun!». «xuningdǝk Tǝwratta pütülgǝndǝk...» — Injilda «pütülgǝndǝk» deyilgǝndǝ, «Muⱪǝddǝs Kitabta pütülgǝndǝk» degǝn mǝnidǝ. Muxu yǝrdǝ «Yǝr.» 9:24.   Yǝx. 65:16; Yǝr. 9:22-23; 2Kor. 10:17.
 
 

1:1-2 «ⱨǝr yǝrlǝrdǝ Rǝb Əysa Mǝsiⱨning (u ularƣa wǝ bizgǝ mǝnsup!) namiƣa nida ⱪilƣuqilarning ⱨǝmmisi» — bu ibarǝ «alǝmxumul jamaǝt»ning addiy wǝ yiƣinqaⱪ bir tǝbiridur.

1:1-2 Yⱨ. 17:19; Ros. 15:9; Rim. 1:7; Əf. 1:1; 1Tes. 4:7; 2Tim. 2:22.

1:3 Rim. 1:7; 2Kor. 1:2; Əf. 1:2; 1Pet. 1:2.

1:5 «buning bilǝn silǝr uningda ⱨǝr tǝrǝptǝ ... bay ⱪilinƣansilǝr» — «uningda» — Mǝsiⱨ Əysada.

1:5 Kol. 1:9.

1:6 «... huddi Mǝsiⱨning guwaⱨliⱪi silǝrdǝ tǝstiⱪlanƣandǝk» — Hudaning ularƣa roⱨiy iltipatlarni beƣixliƣanliⱪi: (1) Hudaning Korintliⱪlarƣa Pawlusning Mǝsiⱨ toƣruluⱪ bolƣan guwaⱨliⱪining toƣra ikǝnlikini ispatliƣini wǝ (2) Hudaning Mǝsiⱨning ularning ⱪǝlbidǝ turƣanliⱪini, ularning ⱨǝⱪiⱪǝtǝn Mǝsiⱨkǝ tǝwǝ ikǝnlikini tǝstiⱪliƣini idi. Mǝsilǝn, Huda roⱨiy iltipatliri arⱪiliⱪ korneliusdikilǝrni «mening adǝmlirim» dǝp tǝstiⱪliƣanidi («Ros.» 10:44-48gǝ ⱪarang. «roⱨiy iltipatlar»ni qüxinix üqün 12- wǝ 14-babⱪa ⱪarang.

1:7 «Rǝbbimiz Əysa Mǝsiⱨning ayan ⱪilinixi» — Rǝb dunyaƣa ⱪaytip kǝlgǝndǝ u ⱨǝr adǝmgǝ ayan bolidu, ǝlwǝttǝ.

1:7 Fil. 3:20; Tit. 2:13.

1:8 «Rǝb Əysa Mǝsiⱨning küni» — Uning zeminƣa ⱪayta kelidiƣan küni.

1:8 1Tes. 3:13; 5:23.

1:9 «Huda sɵzidǝ turƣuqidur» — demǝk, Huda adǝmni Ɵzining pak-muⱪǝddǝs sirdax-ⱨǝmdǝmlikigǝ qaⱪirƣaqⱪa, Ɵz meⱨir-xǝpⱪiti bilǝn uni yǝnǝ ahirƣiqǝ gunaⱨ wǝ Xǝytanning ilkidin saⱪlap, pak ⱨayatta yaxaxⱪa küqǝytixkǝ wǝdǝ ⱪilƣan.

1:9 Yǝr. 32:40-44; Yⱨ. 15:5; 1Kor. 10:13; Gal. 2:20; 1Tes. 5:24; 1Yuⱨa. 1:3.

1:10 «mǝn silǝrdin Rǝbbimiz Əysa Mǝsiⱨning nami bilǝn xuni ɵtünimǝnki, i ⱪerindaxlar...» — «ⱪerindaxlar» Injilda «etiⱪadqi aka-ukilar» degǝn bilǝn ipadilinidu. Əmma pütkül Muⱪǝddǝs Kitabta ⱪerindaxlar («etiⱪadqi aka-ukilar») «etiⱪadqi aqa-singillar»nimu ɵz iqigǝ alidu. Bu prinsip «Yar.» 1:27dǝ kɵrünidu; «Hudaning sürǝt-obrazi» bolƣan «adǝm»ning ɵzi «ǝr-ayal»ni ɵz iqigǝ alidu. Xuning bilǝn biz «ⱪerindaxlar» dǝp tǝrjimǝ ⱪilduⱪ.

1:10 Rim. 12:16; 15:5; Fil. 2:2; 3:16; 1Pet. 3:8.

1:12 «Kefas» — rosul Petrusning ibraniyqǝ ismi idi.

1:12 Ros. 18:24; 1Kor. 3:4; 16:12.

1:13 «Silǝr Pawlusning namiƣa qɵmüldürüldünglarmu?» — «qɵmüldürüldünglarmu» muxu yǝrdǝ suƣa qümüldürülüxni kɵrsitidu.

1:14 Ros. 18:8; Rim. 16:23.

1:16 1Kor. 16:15,17.

1:17 1Kor. 2:1, 4; 2Pet. 1:16.

1:18 Rim. 1:16.

1:19 «Qünki mundaⱪ pütülgǝnki...» — «mundaⱪ pütülgǝn» — Muⱪǝddǝs Kitabta yeziⱪliⱪ. Muxu yǝrdiki sɵzlǝr Tǝwrat, «Yǝx.» 29:14din elinƣan.

1:19 Ayup 5:12; Yǝx. 29:14.

1:20 Yǝx. 33:18.

1:21 Mat. 11:25; Luⱪa 10:21.

1:22 «... greklar bolsa «danaliⱪ»ni tǝlǝp ⱪilidu» — xu zamandiki grek mǝdǝniyitidǝ pǝlsǝpǝni qoⱪunux dǝrijisigǝ yǝtkǝn degili bolidu (mǝsilǝn, «Ros.» 17:21 wǝ aldi-kǝynidiki ayǝtlǝrni kɵrüng).

1:22 Mat. 12:38; 16:1; Yⱨ. 4:48.

1:23 «bu Yǝⱨudiylarƣa nisbǝtǝn bizarliⱪ ix...» — yaki «bu Yǝⱨudiylarƣa nisbǝtǝn putlikaxang...».

1:23 Mat. 11:6. Yⱨ. 6:60,66.

1:24 Kol. 2:3.

1:26 «insaniy tǝrǝptin...» — grek tilida «ǝtning kɵzⱪarixiqǝ...».

1:26 Yⱨ. 7:48; Yaⱪ. 2:5.

1:28 «mǝwjut xǝy’ilǝr» — muxu yǝrdǝ ⱨǝrhil adǝmlǝrni, ⱨɵkümranlarni, dɵlǝt ⱪatarliⱪlarni ɵz iqigǝ alidu.

1:30 «Uning tǝripidin silǝr Mǝsiⱨ Əysada turisilǝr...» — «Uning tǝripidin» Huda tǝripidin, demǝk. «ⱨɵrlük-azadliⱪ ⱪilinƣandur» — «ⱨɵrlük-azadliⱪ» gunaⱨning wǝ Xǝytanning ⱪulluⱪidin azad boluxtur.

1:30 Yǝr. 23:5; Yⱨ. 17:19.

1:31 «xuningdǝk Tǝwratta pütülgǝndǝk...» — Injilda «pütülgǝndǝk» deyilgǝndǝ, «Muⱪǝddǝs Kitabta pütülgǝndǝk» degǝn mǝnidǝ. Muxu yǝrdǝ «Yǝr.» 9:24.

1:31 Yǝx. 65:16; Yǝr. 9:22-23; 2Kor. 10:17.