Muⱪeddes Kalam (yǝngi yeziⱪ) Filippiliⱪlarƣa 3

1 Ahirida, ǝy ⱪerindaxlirim, Rǝbdǝ xadlininglar! Bularni silǝrgǝ ⱪayta yezix mǝn üqün awariqilik ǝmǝs, bǝlki silǝrgǝ amanliⱪ elip kelidu.■

2 Itlardin ⱨezi bolunglar, yamanliⱪ ⱪilƣuqilardin ⱨezi bolunglar, «tilim-tilim kǝsküqilǝr»din ⱨezi bolunglar!□ ■ 3 Qünki ⱨǝⱪiⱪiy sünnǝtliklǝr bolsa Hudaning Roⱨi arⱪiliⱪ ibadǝt ⱪilƣuqi, Mǝsiⱨ Əysadin pǝhirlinip tǝntǝnǝ ⱪilƣuqi, ǝtkǝ tayanmaydiƣan bizlǝrdurmiz.■ 4 Meningmu ǝtkǝ tayanƣuqilikim bar! Baxⱪilar «ɵz ǝtlirimgǝ tayansam bolidu» desǝ, mǝn tehimu xundaⱪ;□ ■ 5 sünnǝtkǝ kǝlsǝk, mǝn tuƣulup sǝkkizinqi küni sünnǝt ⱪilindim; Israil millitidin, Binyaminning ⱪǝbilisidinmǝn, «Ibraniylarning ibraniyisi»mǝn; Tǝwrat-ⱪanuni tǝrǝptin eytⱪanda, «Pǝrisiy» mǝzⱨipidimu bolƣanmǝn;□ ■ 6 Hudaƣa bolƣan ⱪizƣinliⱪimƣa kǝlsǝk, jamaǝtkǝ ziyankǝxlik ⱪilƣuqi idim; Tǝwrat ⱪanuni tǝlǝp ⱪilƣan ⱨǝⱪⱪaniyliⱪⱪa kǝlsǝk, ǝyibisiz idim;□ ■ 7 ǝmma manga nemǝ ix «paydiliⱪ» bolsa, bularni Mǝsiⱨ sǝwǝbidin ziyanliⱪ dǝp ⱨesablidim;■ 8 Mǝsiⱨ Əysa Rǝbbimni tonuxning ǝwzǝlliki wǝjidin, mǝn baxⱪa ⱨǝmmǝ ixni ziyanliⱪ dǝp ⱨesablaymǝn; mǝn dǝrwǝⱪǝ Uning üqünmu ⱨǝmmidin mǝⱨrum bolƣan; bǝrⱨǝⱪ, Mǝsiⱨkǝ erixixim üqün bularni nijasǝt dǝp ⱨesablaymǝnki,■ 9 Mǝsiⱨtǝ bolup, ɵzümdiki ⱪandaⱪtur ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ (Tǝwrat ⱪanunidin qiⱪⱪan ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ)tin waz keqip, Mǝsiⱨning etiⱪad-sadiⱪliⱪi arⱪiliⱪ bolƣan ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ, yǝni etiⱪad arⱪiliⱪ Hudadin bolƣan ⱨǝⱪⱪaniyliⱪⱪa erixǝlǝymǝn; □ ■ 10 muddiayim Uni tonuxtur, — yǝni Uning ɵlüp tirilixining küq-ⱪudritidǝ yaxap, Uning azabliriƣa sirdax-ⱨǝmdǝmliktǝ bolup, Uning ɵlümini ülgǝ ⱪilip ɵzgǝrtilip, □ ■ 11 xundaⱪla mumkin ⱪǝdǝr ɵlümdin tirilixkǝ yetixni muddia ⱪilimǝn.□

12 Ularƣa erixtim yaki kamalǝtkǝ yǝttim demǝkqi ǝmǝsmǝn; lekin Mǝsiⱨ Əysaning meni tutuwelixida bolƣan muddia-nixanini ɵzüm tutuwalsam dǝp qepip yürmǝktimǝn. 13 Ⱪerindaxlar, mǝn ɵzümni uni tutuwaldim dǝp ⱪarimaymǝn. Pǝⱪǝt xu bir ixnila ⱪilimǝnki, ɵtüp kǝtkǝn ixlarni untup, aldimdiki ixlarƣa intilip, 14 nixanni ⱪoƣlap, Hudaning Mǝsiⱨ Əysada bolƣan büyük qaⱪiriⱪidiki in’amiƣa ⱪarap qepip yürmǝktimǝn.■

15 Əmdi arimizdin kimki pixip yetilgǝn bolsa xu oy-mǝⱪsǝttǝ bolayli. Əgǝr baxⱪiqǝ oy-mǝⱪsǝttǝ bolsanglar, Huda bunimu silǝrgǝ kɵrsitip beridu.□ 16 Ⱪandaⱪla bolmisun, ⱪandaⱪ ɵlqǝmgǝ yǝtkǝn bolsaⱪ, xu ɵlqǝm boyiqǝ ⱪǝdǝm besiwerǝyli.□ ■

17 Meni ülgǝ ⱪilip ǝgixinglar, ǝy ⱪerindaxlar, xundaⱪla biz silǝrgǝ tiklǝp bǝrgǝn nǝmunǝ boyiqǝ ohxax yolda mangƣanlarƣimu kɵzünglarni tikip, ulardin ɵgininglar. ■ 18 Qünki silǝrgǝ kɵp ⱪetim eytⱪinimdǝk, wǝ ⱨazirmu kɵz yaxlirim bilǝn ⱪayta eytimǝnki, nurƣun kixilǝr Mǝsiⱨning krestiƣa düxmǝn bolup mangmaⱪta. □ ■ 19 Ularning aⱪiwiti ⱨalakǝttur, hudasi ɵzining ⱪarnidur, xǝripi ⱪilip mahtanƣini ɵz nomussizliⱪidur, oyliƣanliri pǝⱪǝt bu dunyadiki ixlardur. 20 Ⱨalbuki, bizning puⱪraliⱪimiz bolsa ǝrxtidur, biz dǝl xu yǝrdin Nijatkarning qüxüxini intizarliⱪ bilǝn kütmǝktimiz — U bolsa Rǝbbimiz Əysa Mǝsiⱨdur. □ ■ 21 U barliⱪ mǝwjudatlarni Ɵzigǝ boysunduridiƣan ⱪudriti boyiqǝ bizning ǝbgar bu tenimizni ɵzgǝrtip, Ɵzining xan-xǝrǝplik tenigǝ ohxax ⱨalƣa kǝltüridu.□ ■

■3:1 Fil. 4:4; Yaⱪ. 1:2; 1Pet. 4:13.

□3:2 «Itlardin ⱨezi bolunglar, yamanliⱪ ⱪilƣuqilardin ⱨezi bolunglar, «tilim-tilim kǝsküqilǝr»din ⱨezi bolunglar!» — «itlar» yalƣan tǝlim bǝrgüqi, Hudaning yolini buriƣuqi ⱪatarliⱪlarni kɵrsitidu. 3-7-ayǝtlǝrni kɵrüng. «Tilim-tilim kǝsküqilǝr» intayin kinayilik, ⱨǝjwiy gǝp bolup, u «adǝmlǝr sünnǝtsiz (hǝtnisiz) bolsa ⱪutⱪuzulmaydu» dǝp tǝrǝp-tǝrǝptǝ ixǝngüqilǝrning ⱨǝrbirini sünnǝt ⱪilmaⱪqi bolƣan Yǝⱨudiylarni kɵrsitidu. Xu babtiki 3-8, -17-21-ayǝtlǝrni ⱨǝm izaⱨatlarni kɵrüng. Sünnǝtning ǝⱨmiyiti, «ǝttiki sünnǝt» wǝ «roⱨiy sünnǝt» toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.

■3:2 Yǝx. 56:10.

■3:3 Ⱪan. 10:16; 30:6; Yǝr. 4:4; Yⱨ. 4:24; Rim. 2:29; Kol. 2:11.

□3:4 «Meningmu ǝtkǝ tayanƣuqilikim bar! Baxⱪilar «ɵz ǝtlirimgǝ tayansam bolidu» desǝ, mǝn tehimu xundaⱪ» — bu sɵzlǝr intayin muⱨim. «Ət» yaki «ǝtlǝr» toƣruluⱪ «Rimliⱪlarƣa»diki «kirix sɵz»imizni kɵrüng. «Ɵz ǝtlirimgǝ tayanƣudǝk salaⱨiyitim bar» degini, «mǝndǝ Huda aldida gunaⱨimni yuƣudǝk, ɵzümni Hudaƣa ǝplǝxtürgüdǝk ⱪilƣan ixlirim bar» degǝnliktur (mǝsilǝn, mǝn sünnǝt ⱪilinƣan, ɵtkǝndǝ ibadǝthanida nurƣun ⱪurbanliⱪlarni wǝ ⱨǝdiyǝlǝrni sunƣan, muⱨim diniy ǝrbabmǝn, ⱪatarliⱪlar).

■3:4 2Kor. 11:21.

□3:5 «... Tǝwrat-ⱪanuni tǝrǝptin eytⱪanda, «Pǝrisiy» mǝzⱨipidimu bolƣanmǝn» — «Pǝrisiylǝr» Yǝⱨudiylar arisidiki Tǝwrat ⱪanunidiki tǝlǝplǝrni ǝng tǝkitlǝydiƣan diniy mǝzⱨǝp idi. «Tǝbirlǝr»nimu kɵrüng.

■3:5 Yar. 49:27; Ros. 23:6; 2Kor. 11:22.

□3:6 «Hudaƣa bolƣan ⱪizƣinliⱪimƣa kǝlsǝk, jamaǝtkǝ ziyankǝxlik ⱪilƣuqi idim» — «jamaǝtkǝ ziyankǝxlik ⱪilix» Hudaning iradisi ǝmǝs idi, ǝlwǝttǝ; lekin xu waⱪitlardiki Pawlus (Saul) Mǝsiⱨgǝ ⱪarxi bolup, «Mǝsiⱨkǝ etiⱪad baƣlaxni bolsa Hudaning yoli bilǝn ⱪarxilaxⱪanliⱪ, Tǝwrat ⱪanunini bulƣiƣanliⱪ» dǝp oylaytti; xuning bilǝn xu qaƣda u Hudaƣa bolƣan «ⱪizƣinliⱪ»ini hata yolƣa ⱪaritip «jamaǝtkǝ ziyankǝxlik ⱪildi». «Tǝwrat ⱪanuni tǝlǝp ⱪilƣan ⱨǝⱪⱪaniyliⱪⱪa kǝlsǝk, ǝyibisiz idim» — «ǝyibsiz» — demǝk, u Tǝwrat ⱪanuni jǝⱨǝtidin ɵzini ǝyibsiz dǝp ⱪaraytti. Keyin Hudaning Roⱨidin yorutulƣanda u Tǝwrat ⱪanunidiki toluⱪ tǝlǝpni bilip yetip, ɵzini tolimu ǝyiblik tonup yǝtti («Rim.» 7:7-25, bolupmu 7ni kɵrüng).

■3:6 Ros. 8:3; 9:1; 22:3, 4; Gal. 1:13; 1Tim. 1:13.

■3:7 Mat. 13:44.

■3:8 Yǝx. 53:11; Yǝr. 9:22; Yⱨ. 17:3; Kol. 2:2.

□3:9 «Mǝsiⱨtǝ bolup, ɵzümdiki ⱪandaⱪtur ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ..tin waz keqip, Mǝsiⱨning etiⱪad-sadiⱪliⱪi arⱪiliⱪ bolƣan ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ, yǝni etiⱪad arⱪiliⱪ Hudadin bolƣan ⱨǝⱪⱪaniyliⱪⱪa erixǝlǝymǝn» — «Mǝsiⱨtǝ» — grek tilida «Uningda».

■3:9 Rim. 1:17; 3:21.

□3:10 «Uning (Mǝsiⱨning) azabliriƣa bolƣan sirdax-ⱨǝmdǝmlik» — buning toƣrisida «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng. «Uning azabliriƣa sirdax-ⱨǝmdǝmliktǝ bolup, Uning ɵlümini ülgǝ ⱪilip ɵzgǝrtilip...» — Mǝsiⱨtǝ bolƣan muⱨǝbbǝt, ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ, yuwax-mulayimliⱪ, sǝwr-taⱪǝtlik, iman-etiⱪad wǝ baxⱪilarni kǝqürüm ⱪilix pozitsiyining ǝng ayan ⱪilinƣan waⱪti bolsa Uning ɵlümidǝ bolƣandur. Xuning bilǝn bizgǝ «Uning ɵlümi»din ǝng qongⱪur, ǝng uluƣ ülgǝ kɵrülidu.

■3:10 Rim. 8:17; 2Kor. 4:10; 2Tim. 2:11,12; 1Pet. 4:13.

□3:11 «xundaⱪla mumkin ⱪǝdǝr ɵlümdin tirilixkǝ yetixni muddia ⱪilimǝn...» — Pawlusning muxu sɵzi, uning ahirⱪi künidǝ ɵlümdin tirilixini muddia ⱪilixi ǝmǝs; qünki uning Mǝsiⱨning künidǝ ɵlümdin tirilixigǝ ⱪǝt’iy ixǝnqi bar idi (1:21). «Ɵlümdin tirilix»tǝ, ixǝngüqilǝrdǝ nurƣunliƣan yengi ⱪabiliyǝtlǝr, yengi küqlǝr, yengi bilim-qüxǝnqilǝr wǝ wǝⱨiylǝr pǝyda bolidu, Hudaning toluⱪ xan-xǝripi qǝksiz kɵrünidu; lekin, Pawlus bǝlkim muxu dǝwrning ɵzidǝ bu ixlarƣa igǝ bolsam degǝn uluƣ muddiada bolƣan bolsa kerǝk. 12-ayǝtni kɵrüng.

■3:14 1Kor. 9:24; 2Tim. 4:7.

□3:15 «Əgǝr baxⱪiqǝ oy-mǝⱪsǝttǝ bolsanglar» — Pawlusning bu degini, bǝlkim nixanni ⱪoƣlixinglarƣa ⱨǝrⱪandaⱪ namuwapiⱪ oyda bolsanglar» degǝn mǝnidǝ bolsa kerǝk. Bǝzi alimlar bu ayǝtning: «Əmdi arimizdiki kimki «pixip yetilgǝn» (kinayilik, ⱨǝjwiy eytilƣan) bolsa, muxu oyda bolayli. Əgǝr silǝr baxⱪiqǝ oyliƣan bolsanglar, Huda buning hataliⱪini silǝrgǝ ayan ⱪilidu» degǝn mǝnidǝ dǝp ⱪaraydu. Biz uningƣa ⱪayil ǝmǝsmiz; ayǝtning ikkinqi ⱪismi uningƣa zit kelidu.

□3:16 «Ⱪandaⱪla bolmisun, ⱪandaⱪ ɵlqǝmgǝ yǝtkǝn bolsaⱪ, xu ɵlqǝm boyiqǝ ⱪǝdǝm besiwerǝyli» — bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ: «ⱪandaⱪla bolmisun, ⱪandaⱪ ɵlqǝmgǝ yǝtkǝn bolsaⱪ, xu ɵlqǝm boyiqǝ ⱪǝdǝm besiwerǝyli, xu oyidimu boliwerǝyli» deyilidu.

■3:16 Rim. 12:16; 15:5; 1Kor. 1:10; Gal. 6:16; Fil. 2:2; 1Pet. 3:8.

■3:17 1Kor. 4:16; 11:1; 1Tes. 1:6.

□3:18 «nurƣun kixilǝr Mǝsiⱨning krestiƣa düxmǝn bolup mangmaⱪta» — «Mǝsiⱨning krestiƣa düxmǝn bolux» toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.

■3:18 Rim. 16:17.

□3:20 «Ⱨalbuki, bizning puⱪraliⱪimiz bolsa ǝrxtidur, biz dǝl xu yǝrdin nijatkarning qüxüxini intizarliⱪ bilǝn kütmǝktimiz» — «Mǝsiⱨning krestiƣa bolƣan düxmǝnlǝr» bolsa ǝrxkǝ ǝmǝs, bǝlki «bu dunya»ƣa, yǝnǝ «zemin»ƣa tǝwǝdur.

■3:20 1Kor. 1:7; 1Tes. 1:10; Tit. 2:13; Ibr. 13:14.

□3:21 «U barliⱪ mǝwjudatlarni Ɵzigǝ boysunduridiƣan ⱪudriti boyiqǝ bizning ǝbgar bu tenimizni ɵzgǝrtip, Ɵzining xan-xǝrǝplik tenigǝ ohxax ⱨalƣa kǝltüridu» — «ǝbgar bu tenimiz» grek tilida «bizni tɵwǝn ⱪilidiƣan bu tenimiz», yaki «bizni kiqik peilliⱪ ⱪilidiƣan bu tenimiz» degǝnni bildüridu. Birsi tǝkǝbburlixip kǝtkǝn bolsa tenidǝ ⱨǝrⱪandaⱪ ajizliⱪ, ǝbgarliⱪ pǝyda bolsa muxundaⱪ adǝmlǝrning qongqiliⱪiƣa hatimǝ berilidu, ǝlwǝttǝ, xundaⱪla ⱨǝmmimizgǝ kiqik peilliⱪning toƣra kelidiƣanliⱪini roxǝn kɵrsitidu.

■3:21 1Kor. 15:51; Kol. 3:4; 1Yuⱨa. 3:2.