Bu ayǝt bolsa 2:29diki sɵzlǝrning dawamidur. ■1Yuⱨa. 5:17. 5 Ⱨalbuki, silǝr Uni gunaⱨlarni elip taxlax üqün dunyaƣa kelip ayan ⱪilinƣan wǝ xundaⱪla Uningda ⱨeqⱪandaⱪ gunaⱨ yoⱪtur, dǝp bilisilǝr.□«Ⱨalbuki, silǝr uni gunaⱨlarni elip taxlax üqün dunyaƣa kelip ayan ⱪilinƣan» — «Uni» Mǝsiⱨni kɵrsitidu.
Uxbu ayǝt bilǝn munasiwǝtlik «Yuⱨ.» 1:29ni kɵrüng. ■Yǝx. 53:9,12; 2Kor. 5:21; 1Pet. 2:22; 1Tim. 1:15. 6 Uningda yaxawatⱪan ⱨǝrbir kixi gunaⱨ sadir ⱪilmaydu; kimdǝkim gunaⱨ sadir ⱪilsa, Uni kɵrmigǝn wǝ Uni tonumiƣan bolidu.□«Uningda yaxawatⱪan ⱨǝrbir kixi gunaⱨ sadir ⱪilmaydu; kimdǝkim gunaⱨ sadir ⱪilsa, Uni kɵrmigǝn wǝ Uni tonumiƣan bolidu» — «gunaⱨ sadir ⱪilsa,...» degǝnlik xübⱨisizki, adǝmning adǝttiki yürüx-turuxini, gunaⱨ ilkidin qiⱪmay turƣanliⱪini kɵrsitidu. 3:9 wǝ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.
Bu ayǝt toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imiznimu kɵrüng. ■1Pet. 1:23; 1Yuⱨa. 5:18. 10 Hudaning baliliri bilǝn Iblisning baliliri xuning bilǝn pǝrⱪliniduki, kimdǝkim ⱨǝⱪⱪaniyliⱪⱪa ǝmǝl ⱪilmisa wǝ yaki ɵz ⱪerindixiƣa meⱨir-muⱨǝbbǝt kɵrsǝtmisǝ Hudadin ǝmǝstur.
□3:1 «Bu dunya xu sǝwǝbtin bizni tonup yǝtmǝyduki, qünki bu dunya Uni tonumidi» — «Uni» Əysa Mǝsiⱨ yaki Hudaning Ɵzini kɵrsitidu. Bizningqǝ Mǝsiⱨni kɵrsitidu («Yuⱨ.» 1:10ni kɵrüng).
■3:1 Yⱨ. 1:12.
□3:2 «Biraⱪ U ⱪaytidin ayan ⱪilinƣanda, Uningƣa ohxax bolidiƣanliⱪimizni bilimiz; qünki xu qaƣda biz Uning ǝynǝn Ɵzini kɵrimiz» — «U» — Əysa Mǝsiⱨni kɵrsitidu. Tɵwǝndiki izaⱨatni kɵrüng. «U ⱪaytidin ayan ⱪilinƣanda» — muxu ayǝttiki «U» bizningqǝ Əysa Mǝsiⱨni kɵrsitidu. Bǝzi alimlar ayǝtni baxⱪiqǝ qüxinip: — «U» (demǝk, bizning kǝlgüsidǝ ⱪandaⱪ bolidiƣanliⱪimiz») ayan ⱪilinƣanda...» dǝp ⱪaraydu. Lekin bizningqǝ rosul Yuⱨanna Mǝsiⱨni uluƣlaxtiki ⱨǝrbir pursǝttin toluⱪ paydilinidu, muxu yǝrdimu xundaⱪ ⱪilƣan bolup, u yǝnila Mǝsiⱨni kɵrsǝtkǝn.
■3:2 Yǝx. 56:5; Mat. 5:12; Yⱨ. 1:12; Rim. 8:15, 18; 2Kor. 4:17; Gal. 3:26; 4:6; Fil. 3:21; Kol. 3:4.
□3:3 «wǝ Mǝsiⱨgǝ ümid baƣliƣan ⱨǝrbir kixi U pak bolƣandǝk ɵzini paklimaⱪta» — «Mǝsiⱨgǝ» grek tilida «Uningƣa». «...U pak bolƣandǝk ɵzini paklimaⱪta» — «U» muxu yǝrdǝ bǝlkim Mǝsiⱨni kɵrsitidu; yuⱪiriⱪi 2-ayǝt wǝ izaⱨatini kɵrüng.
□3:4 «Gunaⱨ sadir ⱪilƣan kixi Hudaning ⱪanuniƣa hilapliⱪ ⱪilƣan bolidu. Qünki gunaⱨ sadir ⱪilƣanliⱪ Hudaning ⱪanuniƣa hilapliⱪ ⱪilƣanliⱪtur» — «Hudaning ⱪanuni» grek tilida pǝⱪǝt «ⱪanun» dǝp eytilidu. Lekin kɵzdǝ tutulƣini mǝlum bir insaniy ⱪanun ǝmǝs, bǝlki Hudaning ⱪanunidur. Yuⱨannaning muxu yǝrdǝ kɵzdǝ tutⱪini bǝlkim Musa pǝyƣǝmbǝrgǝ qüxürülgǝn ⱪanun bolupla ⱪalmay, yǝnǝ bǝlkim ⱨǝrbir kixining wijdanida (az bolsun, kɵp bolsun) namayan ⱪilinƣan Hudaning ⱪanunini kɵrsǝtsǝ kerǝk («Rim.» 2:13-15nimu kɵrüng). Bu ayǝt bolsa 2:29diki sɵzlǝrning dawamidur.
■3:4 1Yuⱨa. 5:17.
□3:5 «Ⱨalbuki, silǝr uni gunaⱨlarni elip taxlax üqün dunyaƣa kelip ayan ⱪilinƣan» — «Uni» Mǝsiⱨni kɵrsitidu. Uxbu ayǝt bilǝn munasiwǝtlik «Yuⱨ.» 1:29ni kɵrüng.
■3:5 Yǝx. 53:9,12; 2Kor. 5:21; 1Pet. 2:22; 1Tim. 1:15.
□3:6 «Uningda yaxawatⱪan ⱨǝrbir kixi gunaⱨ sadir ⱪilmaydu; kimdǝkim gunaⱨ sadir ⱪilsa, Uni kɵrmigǝn wǝ Uni tonumiƣan bolidu» — «gunaⱨ sadir ⱪilsa,...» degǝnlik xübⱨisizki, adǝmning adǝttiki yürüx-turuxini, gunaⱨ ilkidin qiⱪmay turƣanliⱪini kɵrsitidu. 3:9 wǝ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.
□3:7 «Ⱨǝⱪⱪaniyliⱪⱪa ǝmǝl ⱪilƣuqi kixi u ⱨǝⱪⱪaniy bolƣinidǝk ⱨǝⱪⱪaniydur» — «U» bizningqǝ muxu yǝrdǝ yǝnǝ Mǝsiⱨni kɵrsitidu. Yuⱪiriⱪi 5-6-ayǝtni kɵrüng.
■3:7 1Yuⱨa. 2:29.
□3:9 «Hudadin tuƣulƣuqi gunaⱨ sadir ⱪilmaydu; Hudaning uruⱪi uningda orun alƣaqⱪa, u gunaⱨ sadir ⱪilixi mumkin ǝmǝs, qünki u Hudadin tuƣulƣandur» — «Hudaning uruⱪi (yaki «nǝsli») uningdin orun alƣaqⱪa...» degǝnliktǝ «Hudaning uruⱪi» Mǝsiⱨning Ɵzi yaki Uning sɵz-kalamini kɵrsitidu. Baxⱪiqǝ eytⱪanda, Mǝsiⱨ Əysaning tǝbiiyitini kɵrsitidu, xundaⱪla Uning kixilǝrning roⱨidin orun alƣanliⱪini kɵrsitidu. «Mat.» 13:1-23, «Yuⱨ.» 12:24, «Rim.» 4:15-17ni, 9:7-8 wǝ «Gal.» 3:16ni kɵrüng. Bu ayǝt toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imiznimu kɵrüng.
■3:9 1Pet. 1:23; 1Yuⱨa. 5:18.
■3:11 Yⱨ. 13:34; 15:12; 1Yuⱨa. 3:23.
■3:13 Yⱨ. 15:18.
■3:14 1Yuⱨa. 2:10.
□3:15 «Ⱪerindixiƣa ɵqmǝnlik ⱪilƣan kixi ⱪatildur» — «Mat.» 5:21-22ni kɵrüng. «ⱨeqⱪandaⱪ ⱪatilda mǝnggülük ⱨayatning bolmaydiƣanliⱪini bilisilǝr» — bu sɵzlǝr ⱨeqbir ⱪatil Hudaning kǝqürümigǝ erixǝlmǝydu, degǝnlik ǝmǝs. Mǝsilǝn «Mat.» 12:31, «1Kor.» 6:9-11ni kɵrüng.
□3:16 «Biz xuning bilǝn meⱨir-muⱨǝbbǝtning nemǝ ikǝnlikini bilimizki, U biz üqün Ɵz jenini pida ⱪildi...» — «U» — Mǝsiⱨ, ǝlwǝttǝ.
□3:17 «Əmma kimki bu dunyada mal-mülki turup, ⱪerindixining moⱨtajliⱪini kɵrüp turup...» — «mal-mülük» muxu yǝrdǝ, grek tilida «tirikqilik» bilǝn ipadilinidu.
■3:17 Ⱪan. 15:7; Luⱪa 3:11; Yaⱪ. 2:15.
□3:19 «biz xundaⱪ ixlar bilǝn ɵzimizning ⱨǝⱪiⱪǝttin bolƣanliⱪimizni bilǝlǝymiz wǝ (Hudaning) aldida ⱪǝlbimizni hatirjǝm ⱪilalaymiz» — «Hudaning aldida ⱪǝlbimizni hatirjǝm ⱪilalaymiz» grek tilida «uning aldida ⱪǝlbimizni hatirjǝm ⱪilalaymiz». «...hatirjǝm ⱪilalaymiz» — yaki «ⱪayil ⱪilalaymiz». Demǝk, birsi «mǝn Hudadinmu, ǝmǝsmu?» dǝp gumanlanƣan bolsa, ɵzidin «mǝndǝ meⱨir-muⱨǝbbǝt barmu-yoⱪ?» dǝp sorisa wǝ ɵzining meⱨir-muⱨǝbbǝttǝ yaxawatⱪanliⱪini kɵrgǝn bolsa, «mǝn ⱨǝⱪiⱪǝtǝn Hudadin tuƣulƣanmǝn» dǝp ɵzini ⱪayil ⱪilalaydu.
□3:20 «Xundaⱪtimu, mubada ⱪǝlbimiz bizni yǝnila ǝyiblisǝ, Huda yǝnila ⱪǝlbimizdin üstün wǝ ⱨǝmmini bilgüqidur» — bu ayǝttǝ «ⱪǝlbimiz» bǝlkim «wijdanimiz»ni kɵrsitidu.
□3:21 «Sɵyümlüklirim, ǝgǝr ⱪǝlbimiz bizni ǝyiblimisǝ, Hudaning aldida yürǝklik turimiz» — bu ayǝttǝ «ⱪǝlbimiz» bǝlkim yǝnǝ «wijdanimiz»ni kɵrsitidu. «yürǝklik turimiz» — yaki «ⱪorⱪmas turimiz».
■3:22 Yǝr. 29:12; Mat. 7:8; 21:22; Mar. 11:24; Luⱪa 11:9; Yⱨ. 14:13; 16:24; Yaⱪ. 1:5; 1Yuⱨa. 5:14.
□3:23 «ⱨǝmdǝ Uning bizgǝ tapiliƣinidǝk bir-birimizgǝ meⱨir-muⱨǝbbǝt kɵrsitiximizdin ibarǝttur» — «Uning bizgǝ tapiliƣini» muxu yǝrdǝ bizningqǝ Hudaning Ɵzining (Mǝsiⱨ arⱪiliⱪ) bizgǝ tapiliƣinini kɵrsitidu.
■3:23 Law. 19:18; Mat. 22:39; Yⱨ. 6:29; 13:34; 15:12; 17:3; Əf. 5:2; 1Tes. 4:9; 1Pet. 4:8; 1Yuⱨa. 4:21.
□3:24 «Uning ǝmrlirigǝ ǝmǝl ⱪilidiƣan kixi Hudada yaxaydiƣan...» — grek tilida «Uning ǝmrlirigǝ ǝmǝl ⱪilidiƣan kixi Uningda yaxaydiƣan...». «...wǝ Hudamu uningda yaxaydiƣan bolidu» — grek tilida «wǝ Umu uningda yaxaydiƣan bolidu».
■3:24 Yⱨ. 14:23; 15:10; 1Yuⱨa. 4:12.