7
Baxⱪilarning üstidin ⱨɵküm ⱪilmanglar
Luⱪa 6:37-38; 41-42
Baxⱪilarning üstidin ⱨɵküm ⱪilip yürmǝnglar. Xundaⱪta Hudaning ⱨɵkümigǝ uqrimaysilǝr.Luⱪa 6:37; Rim. 2:1; 1Kor. 4:3, 5. Qünki silǝr baxⱪilar üstidin ⱪandaⱪ baⱨa bilǝn ⱨɵküm ⱪilsanglar, Hudamu silǝrning üstünglardin xundaⱪ baⱨa bilǝn ⱨɵküm qiⱪiridu. Silǝr baxⱪilarni ⱪandaⱪ ɵlqǝm bilǝn ɵlqisǝnglar, Hudamu silǝrni xundaⱪ ɵlqǝm bilǝn ɵlqǝydu.«baxⱪilarning üstidin ⱨɵküm ⱪilip yürmǝnglar» — bu 1-2-ayǝtlǝr toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ azraⱪ tohtilimiz.  Mar. 4:24; Luⱪa 6:38. Əmdi nemǝ üqün buradiringning kɵzidiki ⱪilni kɵrüp, ɵz kɵzüngdiki limni bayⱪiyalmaysǝn?!«buradiringning kɵzidiki ⱪilni kɵrüp...» — yaki «ⱪerindixingning kɵzidiki ⱪilni kɵrüp...». «...ɵz kɵzüngdiki limni bayⱪiyalmaysǝn?!» — ayǝtning toluⱪ mǝnisi: «Nemǝ üqün buradiringning ⱨǝrǝ kepikidǝk kiqik sǝwǝnlikinila kɵrüp, ɵzüngdiki limdǝk qong gunaⱨni kɵrmǝysǝn» degǝndǝk.  Luⱪa 6:41, 42. Sǝn ⱪandaⱪmu buradiringƣa: «Ⱪeni, kɵzüngdiki ⱪilni eliwetǝy!» deyǝlǝysǝn? Qünki mana, ɵzüngning kɵzidǝ lim turidu!? Əy sahtipǝz! Awwal ɵzüngning kɵzidiki limni eliwǝt, andin eniⱪ kɵrüp, buradiringning kɵzidiki ⱪilni eliwetǝlǝysǝn.Pǝnd. 18:17.
 
Hudaning sɵzini kɵzigǝ ilmaydiƣanlar ⱨǝⱪⱪidǝ
Muⱪǝddǝs nǝrsini itlarƣa bǝrmǝnglar, yaki ünqǝ-mǝrwayitliringlarni tongguzlarning aldiƣa taxlap ⱪoymanglar. Bolmisa, ular bularni putlirida dǝssǝp, andin burulup silǝrni talaydu.Pǝnd. 9:8; 23:9.
 
Tilǝnglar, izdǝnglar, qekinglar
Luⱪa 11:9-13
Tilǝnglar, silǝrgǝ ata ⱪilinidu; izdǝnglar, tapisilǝr; ixikni qekinglar, eqilidu.Mat. 21:22; Mar. 11:24; Luⱪa 11:9; Yⱨ. 14:13; 16:24; Yaⱪ. 1:5, 6; 1Yuⱨa. 3:22; 5:14. Qünki ⱨǝrbir tiligüqi tiliginigǝ erixidu; izdigüqi izdiginini tapidu; ixikni qǝkküqilǝrgǝ ixik eqilidu.Pǝnd. 8:17; Yǝr. 29:12. Aranglarda ɵz oƣli nan tǝlǝp ⱪilsa, uningƣa tax beridiƣanlar barmu?! 10 Yaki beliⱪ tǝlǝp ⱪilsa, yilan beridiƣanlar barmu? 11 Əmdi silǝr rǝzil turupmu ɵz pǝrzǝntliringlarƣa yahxi iltipatlarni berixni bilgǝn yǝrdǝ, ǝrxtiki Atanglar Ɵzidin tiligǝnlǝrgǝ yahxi nǝrsilǝrni tehimu iltipat ⱪilmasmu?Yar. 6:5; 8:21.
12 Xunga ⱨǝr ixta baxⱪilarning ɵzünglarƣa ⱪandaⱪ muamilǝ ⱪilixini ümid ⱪilsanglar, silǝrmu ularƣa xundaⱪ muamilǝ ⱪilinglar; qünki Tǝwrat ⱪanuni wǝ pǝyƣǝmbǝrlǝrning tǝlimatliri mana xudur.Luⱪa 6:31.
 
Hudaning padixaⱨliⱪiƣa kiridiƣan dǝrwaza tar
Luⱪa 13:24
13 Tar dǝrwazidin kiringlar. Qünki kixini ⱨalakǝtkǝ elip baridiƣan dǝrwaza kǝng bolup, yoli kǝngtaxa wǝ daƣdamdur, wǝ uningdin kiridiƣanlar kɵptur. Luⱪa 13:24. 14 Biraⱪ ⱨayatliⱪⱪa elip baridiƣan dǝrwaza tar, yoli ⱪistang bolup, uni tapalaydiƣanlarmu az.Ros. 14:22.
 
Ikki hil dǝrǝh
Luⱪa 6:43-44; 13:25-27
15 Aldinglarƣa ⱪoy terisigǝ oriniwelip kǝlgǝn, iqi yirtⱪuq qilbɵridǝk bolƣan sahta pǝyƣǝmbǝrlǝrdin ⱨoxyar bolunglar. Ⱪan. 13:4; Yǝr. 23:16; Mat. 24:4; Rim. 16:17; Əf. 5:6; Kol. 2:8; 1Yuⱨa. 4:1. 16 Silǝr ularni mewiliridin tonuwalalaysilǝr. Tikǝndin üzümlǝr, ⱪamƣaⱪtin ǝnjürlǝr alƣili bolamdu? 17 Xuningƣa ohxax, ⱨǝr yahxi dǝrǝh yahxi mewǝ beridu, por dǝrǝh naqar mewǝ beridu. Mat. 3:10; 12:33; Mar. 11:13; Luⱪa 8:8. 18 Yahxi dǝrǝh naqar mewǝ bǝrmǝydu, por dǝrǝh yahxi mewǝ bǝrmǝydu. 19 Yahxi mewǝ bǝrmǝydiƣan ⱨǝrbir dǝrǝh kesilip otⱪa taxlinidu. 20 Xuningdǝk, muxundaⱪ kixilǝrni mewiliridin tonuwalalaysilǝr.
 
Ⱨǝⱪiⱪiy muhlis
21 Manga «Rǝbbim, Rǝbbim» degǝnlǝrning ⱨǝmmisila ǝrx padixaⱨliⱪiƣa kirǝlmǝydu, bǝlki ǝrxtǝ turƣuqi Atamning iradisini ada ⱪilƣanlarla kirǝlǝydu. Mat. 25:11; Luⱪa 6:46; 13:25; Ros. 19:13; Rim. 2:13; Yaⱪ. 1:22. 22 Xu künidǝ nurƣun kixilǝr manga: «Rǝbbim, Rǝbbim, biz sening naming bilǝn wǝⱨiy-bexarǝtlǝrni yǝtküzduⱪ, sening naming bilǝn jinlarni ⱪoƣliduⱪ wǝ naming bilǝn nurƣun mɵjizilǝrni kɵrsǝttuⱪ» dǝydu. «Xu künidǝ nurƣun kixilǝr manga: «Rǝbbim, Rǝbbim...» dǝydi» — «xu küni» — muⱪǝddǝs yazmilardiki kɵp yǝrlǝrdǝ ⱪiyamǝt küni pǝⱪǝt «xu küni» dǝp atilidu.  Yǝr. 14:14; 27:15; Luⱪa 13:26. 23 Ⱨalbuki, u qaƣda mǝn ularƣa: «Silǝrni ǝzǝldin tonumaymǝn. Kɵzümdin yoⱪilinglar, ǝy itaǝtsizlǝr!» dǝp elan ⱪilimǝn.Zǝb. 6:8; Mat. 25:12,41; Luⱪa 13:25,27.
 
Ikki hil imarǝt salƣan kixilǝr
24 Əmdi ⱨǝrbiri bu sɵzlirimni anglap ǝmǝl ⱪilƣan bolsa, u ɵz ɵyini ⱪoram tax üstigǝ salƣan pǝm-parasǝtlik kixigǝ ohxaydu. Yǝr. 17:8; Luⱪa 6:47; Rim. 2:13; Yaⱪ. 1:25. 25 Yamƣur yiƣip, kǝlkün kelip, boran qiⱪip soⱪsimu, u ɵy ɵrülmidi; qünki uning uli ⱪoram taxning üstigǝ selinƣan. 26 Biraⱪ sɵzlirimni anglap turup, ǝmǝl ⱪilmaydiƣan ⱨǝrbiri ɵyini ⱪumning üstigǝ ⱪurƣan ǝhmǝⱪkǝ ohxaydu. Əz. 13:11; Rim. 2:13; Yaⱪ. 1:23. 27 Yamƣur yaƣⱪanda, kǝlkün kǝlgǝndǝ, boran qiⱪⱪanda xu ɵy ɵrülüp kǝtti; uning ɵrülüxi intayin dǝⱨxǝtlik boldi!
28 Wǝ xundaⱪ boldiki, Əysa bu sɵzlirini ahirlaxturƣandin keyin, bu top-top halayiⱪ uning tǝlimlirigǝ ⱨǝyranuⱨǝs boluxti. 29 Qünki uning tǝlimliri Tǝwrat ustazliriningkigǝ ohximaytti, bǝlki tolimu nopuzluⱪ idi.Mar. 1:22; 6:2; Luⱪa 4:32.
 
 

7:1 Luⱪa 6:37; Rim. 2:1; 1Kor. 4:3, 5.

7:2 «baxⱪilarning üstidin ⱨɵküm ⱪilip yürmǝnglar» — bu 1-2-ayǝtlǝr toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ azraⱪ tohtilimiz.

7:2 Mar. 4:24; Luⱪa 6:38.

7:3 «buradiringning kɵzidiki ⱪilni kɵrüp...» — yaki «ⱪerindixingning kɵzidiki ⱪilni kɵrüp...». «...ɵz kɵzüngdiki limni bayⱪiyalmaysǝn?!» — ayǝtning toluⱪ mǝnisi: «Nemǝ üqün buradiringning ⱨǝrǝ kepikidǝk kiqik sǝwǝnlikinila kɵrüp, ɵzüngdiki limdǝk qong gunaⱨni kɵrmǝysǝn» degǝndǝk.

7:3 Luⱪa 6:41, 42.

7:5 Pǝnd. 18:17.

7:6 Pǝnd. 9:8; 23:9.

7:7 Mat. 21:22; Mar. 11:24; Luⱪa 11:9; Yⱨ. 14:13; 16:24; Yaⱪ. 1:5, 6; 1Yuⱨa. 3:22; 5:14.

7:8 Pǝnd. 8:17; Yǝr. 29:12.

7:11 Yar. 6:5; 8:21.

7:12 Luⱪa 6:31.

7:13 Luⱪa 13:24.

7:14 Ros. 14:22.

7:15 Ⱪan. 13:4; Yǝr. 23:16; Mat. 24:4; Rim. 16:17; Əf. 5:6; Kol. 2:8; 1Yuⱨa. 4:1.

7:17 Mat. 3:10; 12:33; Mar. 11:13; Luⱪa 8:8.

7:21 Mat. 25:11; Luⱪa 6:46; 13:25; Ros. 19:13; Rim. 2:13; Yaⱪ. 1:22.

7:22 «Xu künidǝ nurƣun kixilǝr manga: «Rǝbbim, Rǝbbim...» dǝydi» — «xu küni» — muⱪǝddǝs yazmilardiki kɵp yǝrlǝrdǝ ⱪiyamǝt küni pǝⱪǝt «xu küni» dǝp atilidu.

7:22 Yǝr. 14:14; 27:15; Luⱪa 13:26.

7:23 Zǝb. 6:8; Mat. 25:12,41; Luⱪa 13:25,27.

7:24 Yǝr. 17:8; Luⱪa 6:47; Rim. 2:13; Yaⱪ. 1:25.

7:26 Əz. 13:11; Rim. 2:13; Yaⱪ. 1:23.

7:29 Mar. 1:22; 6:2; Luⱪa 4:32.