8
«Danaliⱪ» hitab ⱪilidu
Ⱪulaⱪ sal, danaliⱪ qaⱪiriwatmamdu?
Yoruⱪluⱪ sada qiⱪiriwatmamdu?Pǝnd. 1:20,21
Yollarning egiz jayliridin,
Doⱪmuxlardin u orun alidu,
Xǝⱨǝrgǝ kiridiƣan ⱪowuⱪlarning yenida,
Ⱨǝrⱪandaⱪ dǝrwaza eƣizlirida u murajiǝt ⱪilmaⱪta: —
«I mɵtiwǝrlǝr, silǝrgǝ murajǝt ⱪilimǝn,
Ⱨǝy, adǝm baliliri, sadani silǝr üqün ⱪilimǝn,
Gɵdǝk bolƣanlar, zerǝklikni ɵginiwelinglar,
Əhmǝⱪ bolƣanlar, yoruⱪluⱪⱪa erixinglar!«Gɵdǝk bolƣanlar, ... ǝhmǝⱪ bolƣanlar, yoruⱪluⱪⱪa erixinglar!» — oⱪurmǝnlǝr xuningƣa diⱪⱪǝt ⱪilƣan boluxi mumkin, «danaliⱪ» «nadanlar»ƣa (yaki «gɵdǝklǝr» yanki «saddilar»ƣa) biwasitǝ sɵz ⱪilidu, pǝⱪǝt bǝzidǝ «ǝhmǝⱪlǝr»gǝ biwasitǝ sɵz ⱪilidu, lekin «mǝshirǝ ⱪilƣuqilar»ƣa ⱨǝrgiz biwasitǝ sɵzlimǝydu. Qünki «mǝshirǝ ⱪilƣuqilar» rǝzil yollarni tutⱪini üqün ularƣa ⱨeqⱪandaⱪ nǝsiⱨǝt tǝsir ⱪilmaydu (1:22, 9:4, 7-8nimu kɵrüng).
Manga ⱪulaⱪ selinglar,
Qünki güzǝl nǝrsilǝrni dǝp berimǝn,
Aƣzimni eqip, durus ixlarni silǝrgǝ yǝtküzimǝn.
Eytⱪanlirim ⱨǝⱪiⱪǝttur,
Aƣzim rǝzilliktin nǝprǝtlinidu; «Eytⱪanlirim ⱨǝⱪiⱪǝttur» — ibraniy tilida «Tanglayim ⱨǝⱪiⱪǝtni seƣinip sɵzlǝydu».
Sɵzlirimning ⱨǝmmisi ⱨǝⱪ,
Ularda ⱨeqⱪandaⱪ ⱨiyligǝrlik yaki ǝgitmilik yoⱪtur.
Ularning ⱨǝmmisi qüxǝngǝnlǝr üqün eniⱪ,
Bilim alƣanlar üqün durus-toƣridur.
10 Kümüxkǝ erixkǝndin kɵrǝ, nǝsiⱨǝtlirimni ⱪobul ⱪilinglar,
Sap altunni elixtin kɵrǝ bilimni elinglar.
11 Qünki danaliⱪ lǝǝl-yaⱪutlardin ǝwzǝl,
Ⱨǝrⱪandaⱪ ǝtiwarliⱪ nǝrsǝngmu uningƣa tǝng kǝlmǝstur.Ayup 28:15; Zǝb. 19:10; Pǝnd. 3:14,15; 16:16
12 Mǝn bolsam danaliⱪmǝn,
Zerǝklik bilǝn billǝ turimǝn,
Istiⱪamǝttin kelip qiⱪⱪan bilimni ayan ⱪilimǝn.«...bilimni ayan ⱪilimǝn» — yaki «...bilimni tepip berimǝn».
13 Pǝrwǝrdigardin ǝyminix — Yamanliⱪⱪa nǝprǝtlinix demǝktur;
Tǝkǝbburluⱪ, mǝƣrurluⱪ, yaman yol ⱨǝm xum eƣizni ɵq kɵrimǝn.
14 Mǝndǝ obdan mǝsliⱨǝtlǝr, pixⱪan ⱨekmǝt bar;
Mǝn degǝn yoruⱪluⱪ, ⱪudrǝt mǝndidur.
15 Padixaⱨlar mǝn arⱪiliⱪ ⱨɵküm süridu,
Mǝnsiz ⱨakimlar adil ⱨɵküm qiⱪarmas.
16 Mǝn arⱪiliⱪla ǝmirlǝr idarǝ ⱪilidu,
Aliyjanablar, yǝr yüzidiki barliⱪ soraⱪqilar toƣra ⱨɵküm ⱪilidu.
17 Kimki meni sɵysǝ, mǝnmu uni sɵyimǝn,
Meni tǝlmürüp izdigǝnlǝr meni tapalaydu;
18 Mǝndǝ bayliⱪ, xɵⱨrǝt,
Ⱨǝtta konirimas, kɵqmǝs dɵlǝt wǝ ⱨǝⱪⱪaniyǝtmu bar.Pǝnd. 3:16
19 Mǝndin qiⱪⱪan mewǝ altundin,
Ⱨǝtta sap altundin ⱪimmǝtliktur,
Mǝndin alidiƣan daramǝt sap kümüxtinmu üstündur.Pǝnd. 3:14
20 Mǝn ⱨǝⱪⱪaniyǝt yoliƣa mangimǝn;
Adalǝt yolining otturisida yürimǝnki,
21 Meni sɵygǝnlǝrni ǝmǝliy nǝrsilǝrgǝ miras ⱪildurimǝn;
Ularning hǝzinilirini toldurimǝn.
22-23 Pǝrwǝrdigar ixlirini baxlixidila,
Ⱪǝdimdǝ yasiƣanliridin burunla,
Mǝn uningƣa tǝwǝdurmǝn. Əzǝldin tartipla — muⱪǝddǝmdǝ,
Yǝr-zemin yaritilmastila,
Mǝn tiklǝngǝnmǝn.«Pǝrwǝrdigar ixlirini baxlixidila...» — ibraniy tilida «Pǝrwǝrdigar yolini baxlixidila...». «...Mǝn tiklǝngǝnmǝn» — baxⱪa birhil tǝrjimisi «...Mǝn mǝsiⱨ ⱪilindim».  Yⱨ. 1:1
24 Qongⱪur ⱨanglar, dengiz-okyanlar apiridǝ boluxtin awwal,
Mǝn mǝydanƣa qiⱪirilƣanmǝn;
Mol su urƣup turidiƣan bulaⱪlar bolmastinla,
25-26 Egiz taƣlar ɵz orunliriƣa ⱪoyulmastinla, tɵpiliklǝr xǝkillǝnmǝstinla,
Pǝrwǝrdigar bipayan zemin, kǝng dalalarni,
Alǝmning ǝsliydiki topa-qanglirinimu tehi yaratmastinla,
Mǝn mǝydanƣa qiⱪirilƣanmǝn.
27-29 U asmanlarni bina ⱪiliwatⱪinida,
Dengiz yüzigǝ upuⱪ siziⱪini siziwatⱪinida,
Ərxtǝ bulutlarni orunlaxturup,
Qongⱪur dengizdiki bulaⱪ-mǝnbǝlǝrni mustǝⱨkǝmlǝwatⱪinida,
Dengiz sulirini bekitkǝn dairidin exip kǝtmisun dǝp pǝrman qüxüriwatⱪinida,
Bipayan zeminning ullirini ⱪuruwatⱪinida,
Mǝn u yǝrdǝ idim;Ayup 26:10; Yar. 7:11; Yar. 1:9, 10; Ayup 38:10, 11; Zǝb. 104:6-9.
30 Xu qaƣda goya usta bir ⱨünǝrwǝndǝk Uning yenida turƣanidim,
Mǝn ⱨǝrdaim Uning aldida xadlinattim, mǝn Uning kündilik dil’arami idim; Yⱨ. 5:17
31 Mǝn Uning alimidin, yǝr-zeminidin xadlinip,
Dunyadiki insanlardin hursǝnlik tepip yürǝttim,
32 Xunga i balilar, ǝmdi manga ⱪulaⱪ selinglar;
Qünki yollirimni qing tutⱪanlar nǝⱪǝdǝr bǝht tapar!Zǝb. 119:1, 2; 128:1; Luⱪa 11:28
33 Alƣan nǝsiⱨǝtkǝ ǝmǝl ⱪilip,
Dana bolƣin, uni rǝt ⱪilma.
34 Sɵzümgǝ ⱪulaⱪ selip,
Ⱨǝrküni dǝrwazilirim aldidin kǝtmǝy,
Ixiklirim aldida meni kütidiƣan kixi nǝⱪǝdǝr bǝhtliktur!
35 Kimki meni tapsa ⱨayatni tapidu,
Pǝrwǝrdigarning xǝpⱪitigǝ nesip bolidu.Pǝnd. 12:2
36 Lekin manga gunaⱨ ⱪilƣan ⱨǝrkim ɵz jeniƣa ziyan kǝltüridu,
Meni yaman kɵrgǝnlǝr ɵlümni dost tutⱪan bolidu».«Kimki meni tapsa ⱨayatni tapidu, Pǝrwǝrdigarning xǝpⱪitigǝ nesip bolidu.... Meni yaman kɵrgǝnlǝr ɵlümni dost tutⱪan bolidu» — bu 8-bab ⱨǝmdǝ 9:1-12tiki qong tema «Danaliⱪ»tur. Bu bablardiki hǝwǝrdin ⱪariƣanda, ǝmǝliyǝttǝ «Danaliⱪ» bir xǝhstur. Injilda bu Xǝhsning Huda bilǝn billǝ mǝnggülük turƣuqi Mǝsiⱨ ikǝnliki ayan ⱪilinidu (mǝsilǝn «Yuh.» 1:1-4, 18, «1Cor.» 1:24, 30, «Fil.» 2:5-11, «Kol.» 1:15-18, «Ibr.» 1:1-12, «1Yuh.» 1:1-2, «Wǝh.» 22:12-13 ⱪatarliⱪlarni kɵrüng).
 
 

8:1 Pǝnd. 1:20,21

8:5 «Gɵdǝk bolƣanlar, ... ǝhmǝⱪ bolƣanlar, yoruⱪluⱪⱪa erixinglar!» — oⱪurmǝnlǝr xuningƣa diⱪⱪǝt ⱪilƣan boluxi mumkin, «danaliⱪ» «nadanlar»ƣa (yaki «gɵdǝklǝr» yanki «saddilar»ƣa) biwasitǝ sɵz ⱪilidu, pǝⱪǝt bǝzidǝ «ǝhmǝⱪlǝr»gǝ biwasitǝ sɵz ⱪilidu, lekin «mǝshirǝ ⱪilƣuqilar»ƣa ⱨǝrgiz biwasitǝ sɵzlimǝydu. Qünki «mǝshirǝ ⱪilƣuqilar» rǝzil yollarni tutⱪini üqün ularƣa ⱨeqⱪandaⱪ nǝsiⱨǝt tǝsir ⱪilmaydu (1:22, 9:4, 7-8nimu kɵrüng).

8:7 «Eytⱪanlirim ⱨǝⱪiⱪǝttur» — ibraniy tilida «Tanglayim ⱨǝⱪiⱪǝtni seƣinip sɵzlǝydu».

8:11 Ayup 28:15; Zǝb. 19:10; Pǝnd. 3:14,15; 16:16

8:12 «...bilimni ayan ⱪilimǝn» — yaki «...bilimni tepip berimǝn».

8:18 Pǝnd. 3:16

8:19 Pǝnd. 3:14

8:22-23 «Pǝrwǝrdigar ixlirini baxlixidila...» — ibraniy tilida «Pǝrwǝrdigar yolini baxlixidila...». «...Mǝn tiklǝngǝnmǝn» — baxⱪa birhil tǝrjimisi «...Mǝn mǝsiⱨ ⱪilindim».

8:22-23 Yⱨ. 1:1

8:27-29 Ayup 26:10; Yar. 7:11; Yar. 1:9, 10; Ayup 38:10, 11; Zǝb. 104:6-9.

8:30 Yⱨ. 5:17

8:32 Zǝb. 119:1, 2; 128:1; Luⱪa 11:28

8:35 Pǝnd. 12:2

8:36 «Kimki meni tapsa ⱨayatni tapidu, Pǝrwǝrdigarning xǝpⱪitigǝ nesip bolidu.... Meni yaman kɵrgǝnlǝr ɵlümni dost tutⱪan bolidu» — bu 8-bab ⱨǝmdǝ 9:1-12tiki qong tema «Danaliⱪ»tur. Bu bablardiki hǝwǝrdin ⱪariƣanda, ǝmǝliyǝttǝ «Danaliⱪ» bir xǝhstur. Injilda bu Xǝhsning Huda bilǝn billǝ mǝnggülük turƣuqi Mǝsiⱨ ikǝnliki ayan ⱪilinidu (mǝsilǝn «Yuh.» 1:1-4, 18, «1Cor.» 1:24, 30, «Fil.» 2:5-11, «Kol.» 1:15-18, «Ibr.» 1:1-12, «1Yuh.» 1:1-2, «Wǝh.» 22:12-13 ⱪatarliⱪlarni kɵrüng).