Muⱪeddes Kalam (yǝngi yeziⱪ) Yuⱨanna 5

Kɵlqǝk boyidiki palǝqning saⱪaytilixi

1 Bu ixlardin keyin, Yǝⱨudiylarning bir ⱨeyti yetip kǝldi wǝ Əysa Yerusalemƣa qiⱪti.■ 2 Yerusalemdiki «Ⱪoy dǝrwazisi»ning yenida ibraniy tilida «Bǝyt-Əsda» dǝp atilidiƣan bir kɵlqǝk bolup, uning ǝtrapida bǝx pexaywan bar idi. 3 Bu pexaywanlar astida bir top bimarlar, yǝni ⱪariƣu, tokur wǝ palǝqlǝr yetixatti. Ular u yǝrdǝ yetip kɵlqǝkning süyining qayⱪilixini kütǝtti.□ 4 Qünki bir pǝrixtǝ mǝlum waⱪitlarda kɵlqǝkkǝ qüxüp suni urƣutidikǝn; su urƣuƣanda kɵlqǝkkǝ birinqi bolup qüxkǝn kixi ɵzini basⱪan ⱨǝrⱪandaⱪ kesǝldin saⱪiyidikǝn.□ 5 Əmdi u yǝrdǝ ottuz sǝkkiz yildin beri aƣriⱪ azabi tartⱪan bir bimar bar idi. 6 Əysa bu adǝmning xu yǝrdǝ yatⱪinini kɵrdi wǝ uning uzundin xu ⱨalǝttǝ ikǝnlikini bilip, uningdin:

— Saⱪiyixni halamsǝn? — dǝp soridi.

7 Bimar uningƣa jawabǝn:

— Tǝⱪsir, su qayⱪalƣanda meni suƣa qüxüridiƣan adimim yoⱪ. Mǝn qüxǝy degüqǝ, baxⱪilar mening aldimda qüxüwalidu, — dedi.

8 Əysa uningƣa:

— Ornungdin tur, orun-kɵrpǝngni yiƣixturup mangƣin! — dedi.■

9 Ⱨeliⱪi adǝm xuan saⱪiyip, orun-kɵrpisini yiƣixturup kɵtürüp mangdi. Xu küni xabat küni idi. □ ■ 10 Xunga bǝzi Yǝⱨudiylar saⱪayƣan kixigǝ:

— Bügün xabat küni tursa, orun-kɵrpǝngni kɵtürüx Tǝwratta sanga mǝn’i ⱪilinƣan! — dedi.■

11 Lekin u ularƣa jawabǝn:

— Meni saⱪaytⱪan kixi ɵzi manga: «Orun-kɵrpǝngni yiƣixturup mangƣin» degǝnidi! — dedi.

12 Ular uningdin: — Əmdi sanga: «Orun-kɵrpǝngni yiƣixturup mangƣin» degǝn kixi kim ikǝn? — dǝp soraxti.

13 Biraⱪ saⱪayƣan adǝm uning kim ikǝnlikini bilmǝytti. Qünki u yǝrdǝ adǝm kɵp bolƣanliⱪtin, Əysa ɵzini daldiƣa elip, astiƣina ketip ⱪaldi. 14 Bu ixlardin keyin Əysa ⱨeliⱪi adǝmni ibadǝthanida tepip uningƣa:

— Mana, saⱪayding. Əmdi ⱪayta gunaⱨ sadir ⱪilma, bexingƣa tehimu eƣir külpǝt qüxüp ⱪalmisun! — dedi.■

15 Ⱨeliⱪi adǝm Yǝⱨudiylarning ⱪexiƣa berip, ɵzini saⱪaytⱪan Əysa ikǝnlikini uⱪturdi. 16 Əysa bu ixlarni xabat küni ⱪilƣanliⱪi üqün, Yǝⱨudiylar uningƣa ziyankǝxlik ⱪilixⱪa baxlidi. □ 17 Lekin Əysa ularƣa:

— Atam ta ⱨazirƣiqǝ tohtimastin ix ⱪilip kǝlmǝktǝ, mǝnmu ixlǝymǝn! — dedi.□ ■

18 Xu sǝwǝbtin Yǝⱨudiylar uni ɵltürüxkǝ tehimu urunatti; qünki u xabat künining ⱪaidisini buzupla ⱪalmastin, yǝnǝ Hudani «Atam» dǝp qaⱪirip, ɵzini Hudaƣa barawǝr ⱪilƣanidi.■

Əysaning ⱨoⱪuⱪi

19 Xunga Əysa ularƣa jawabǝn mundaⱪ dedi:

— Bǝrⱨǝⱪ, bǝrⱨǝⱪ, mǝn silǝrgǝ xuni eytip ⱪoyayki, Oƣul ɵzlükidin ⱨeqnemǝ ⱪilalmaydu, bǝlki pǝⱪǝt Atining nemǝ ⱪiliwatⱪanliⱪini kɵrüp, andin xu ixni ⱪilidu. Ata nemǝ ix ⱪilsa, Oƣulmu xu ixni ohxaxla ⱪilidu. ■ 20 Qünki Ata Oƣulni sɵyidu wǝ Ɵzining ⱪilidiƣan barliⱪ ixlirini uningƣa ayan ⱪilidu ⱨǝm silǝrni ⱨǝyran ⱪalduruxⱪa bulardin tehimu zor wǝ uluƣ ixlarni uningƣa ayan ⱪilidu. □ ■ 21 Qünki ɵlgǝnlǝrni Ata ⱪandaⱪ tirildürüp, ularƣa ⱨayatliⱪ ata ⱪilƣan bolsa, Oƣulmu xuningƣa ohxax ɵzi haliƣan kixilǝrgǝ ⱨayatliⱪ ata ⱪilidu. □ 22 Xuningdǝk, Ata Ɵzi ⱨeqkimning üstidin ⱨɵküm qiⱪarmaydu, bǝlki barliⱪ ⱨɵküm ixlirini Oƣulƣa tapxurƣan. ■ 23 Buningdin mǝⱪsǝt, — insanlarning ⱨǝmmisi Atiƣa ⱨɵrmǝt ⱪilƣandǝk, Oƣulƣimu ohxaxla ⱨɵrmǝt ⱪilixi üqündur. Kimki Oƣulni ⱨɵrmǝtlimisǝ, uni ǝwǝtküqi Atinimu ⱨɵrmǝtlimigǝnlǝrdin bolidu. ■ 24 — Bǝrⱨǝⱪ, bǝrⱨǝⱪ, mǝn silǝrgǝ xuni eytip ⱪoyayki, sɵzümni anglap, meni Əwǝtküqigǝ ixǝngǝn ⱨǝrkim mǝnggülük ⱨayatⱪa erixkǝn bolidu; u adǝm soraⱪⱪa tartilmaydu, bǝlki ɵlümdin ⱨayatliⱪⱪa ɵtkǝn bolidu.■

25 — Bǝrⱨǝⱪ, bǝrⱨǝⱪ, mǝn silǝrgǝ xuni eytip ⱪoyayki, ɵlüklǝrning Hudaning Oƣlining awazini anglaydiƣan waⱪit-saiti yetip kǝlmǝktǝ, xundaⱪla ⱨazir kǝldiki, angliƣanlar ⱨayatliⱪⱪa igǝ bolidu. □ ■ 26 Qünki Ata Ɵzidǝ ⱪandaⱪ ⱨayatliⱪⱪa igǝ bolsa, Oƣulƣimu ɵzidǝ xundaⱪ ⱨayatliⱪⱪa igǝ boluxni ata ⱪildi □ 27 wǝ yǝnǝ uningƣa soraⱪ ⱪilix ⱨoⱪuⱪinimu bǝrdi, qünki u Insan’oƣlidur. 28 Buningƣa tǝǝjjüp ⱪilmanglar; qünki barliⱪ gɵrdǝ yatⱪanlar uning awazini anglaydiƣan waⱪit kelidu ■ 29 wǝ ular xuan yǝrlikliridin qiⱪixidu, yahxiliⱪ ⱪilƣanlar ⱨayatⱪa tirilidu, yamanliⱪ ⱪilƣanlar soraⱪⱪa tartilixⱪa tirilidu. ■ 30 Mǝn ɵzlükümdin ⱨeqnemǝ ⱪilalmaymǝn, pǝⱪǝt Atamdin angliƣinim boyiqǝ ⱨɵküm ⱪilimǝn; wǝ mening ⱨɵkümüm ⱨǝⱪⱪaniydur, qünki mening izdiginim ɵzümning iradisi ǝmǝs, bǝlki meni ǝwǝtküqining iradisini ǝmǝlgǝ axuruxtur.■

Əysaning Huda ǝwǝtkini bolƣiniƣa tɵt guwaⱨliⱪ

31 — Əgǝr ɵzüm üqün ɵzüm guwaⱨliⱪ bǝrsǝm guwaⱨliⱪim ⱨǝⱪiⱪǝt ⱨesablanmaydu. □ ■ 32 Lekin mǝn üqün guwaⱨliⱪ beridiƣan baxⱪa birsi bar. Uning manga beridiƣan guwaⱨliⱪining rastliⱪini bilimǝn. □ ■ 33 Silǝr Yǝⱨyaƣa ǝlqi ǝwǝtkininglarda, u ⱨǝⱪiⱪǝtkǝ guwaⱨliⱪ bǝrgǝn ■ 34 (ǝmǝliyǝttǝ, manga insanning guwaⱨliⱪini ⱪobul ⱪiliximning keriki yoⱪ; mening Yǝⱨya toƣruluⱪ xundaⱪ eytiwaⱪinim pǝⱪǝtla silǝrning ⱪutⱪuzuluxunglar üqündur). □ 35 Yǝⱨya bolsa kɵyüp nur qeqip turƣan bir qiraƣ idi wǝ silǝr uning yoruⱪida bir mǝzgil xadlinixⱪa razi boldunglar. 36 Lekin Yǝⱨyaning mǝn üqün bǝrgǝn guwaⱨliⱪidinmu uluƣ bir guwaⱨliⱪ bar. U bolsimu, ata manga ada ⱪilixⱪa tapxurƣan ǝmǝllǝr, yǝni mǝn ⱪiliwatⱪan ǝmǝllǝr, bular mening toƣramda Atining meni ǝwǝtkinigǝ guwaⱨliⱪ beridu. □ ■ 37 Wǝ meni ǝwǝtkǝn Ata Ɵzimu mǝn üqün guwaⱨliⱪ bǝrgǝndur. Silǝr ⱨeqⱪaqan uning awazini anglimidinglar, ⱪiyapitini kɵrmidinglar ■ 38 wǝ uning sɵz-kalami silǝrning iqinglardin orun almidi; qünki Uning ǝwǝtkini bolsa, uningƣa ixǝnmǝysilǝr.

39 Muⱪǝddǝs yazmilarni ⱪetirⱪenip oⱪup olturisilǝr; qünki ulardin mǝnggülük ⱨayatⱪa igǝ bolduⱪ, dǝp ⱪaraysilǝr. Dǝl bu yazmilar mǝn üqün guwaⱨliⱪ bǝrgüqidur. ■ 40 Xundaⱪtimu silǝr yǝnila ⱨayatliⱪⱪa erixix üqün mening yenimƣa kelixni halimaysilǝr.

41 Mǝn insanlarning mahtixini ⱪobul ⱪilmaymǝn; 42 lekin mǝn silǝrni bilimǝnki, iqinglarda Hudaning muⱨǝbbiti yoⱪ. □ 43 Mǝn Atamning nami bilǝn kǝlgǝnmǝn, ǝmma silǝr meni ⱪobul ⱪilmaysilǝr. Ⱨalbuki, baxⱪa birsi ɵz nami bilǝn kǝlsǝ, silǝr uni ⱪobul ⱪilisilǝr. □ 44 Silǝr bir-biringlardin izzǝt-xɵⱨrǝt ⱪobul ⱪilisilǝr-yu, yeganǝ Hudadin kǝlgǝn izzǝt-xɵⱨrǝtkǝ intilmisǝnglǝr, undaⱪta silǝr ⱪandaⱪmu etiⱪad ⱪilalaysilǝr?!■

45 Biraⱪ meni üstimizdin Atiƣa xikayǝt ⱪilidu, dǝp oylimanglar. Üstünglardin xikayǝt ⱪilƣuqi mǝn ǝmǝs, bǝlki silǝr ümid baƣliƣan Musa pǝyƣǝmbǝrdur. 46 Qünki ǝgǝr silǝr rasttin Musa pǝyƣǝmbǝrgǝ ixǝngǝn bolsanglar, mangimu ixǝngǝn bolattinglar. Qünki u muⱪǝddǝs yazmilarda mǝn toƣruluⱪ pütkǝndur. ■ 47 Lekin uning pütkǝnlirigǝ ixǝnmisǝnglar, mening sɵzlirimgǝ ⱪandaⱪmu ixinisilǝr?!

■5:1 Law. 23:2; Ⱪan. 16:1.

□5:3 «palǝqlǝr» — yaki «yigligǝnlǝr».

□5:4 «qünki bir pǝrixtǝ mǝlum waⱪitlarda kɵlqǝkkǝ qüxüp suni urƣutidikǝn; su urƣuƣanda kɵlqǝkkǝ birinqi bolup qüxkǝn kixi ɵzini basⱪan ⱨǝrⱪandaⱪ kesǝldin saⱪiyidikǝn» — 3-ayǝttiki «ular yetip... 4-ayǝttiki «...ɵzini basⱪan ⱨǝrⱪandaⱪ kesǝldin saⱪiyidikǝn» degǝn sɵzlǝrgiqǝ bǝzi kɵna kɵqürmilǝrdǝ tepilmaydu. Əmma bizningqǝ, bu sɵzlǝr 7-ayǝttiki sɵzlǝrni qüxǝndürgǝnliki üqün bu sɵzlǝrni qoⱪum ǝslidiki tekistning bir ⱪismi dǝp ⱪaraymiz.

■5:8 Mat. 9:6; Mar. 2:11; Luⱪa 5:24.

□5:9 «xabat küni» — Yǝⱨudiylarning ibadǝt ⱪilidiƣan, dǝm alidiƣan muⱪǝddǝs künini kɵrsitidu. U küni ixlǝx ⱪǝt’iy mǝn’i ⱪilinƣan. «Tǝbirlǝr»nimu kɵrüng.

■5:9 Yⱨ. 9:14.

■5:10 Mis. 20:10; Ⱪan. 5:13; Yǝr. 17:21; Mat. 12:2; Mar. 2:24; Luⱪa 6:2.

■5:14 Mat. 12:45; Yⱨ. 8:11.

□5:16 «Yǝⱨudiylar uningƣa ziyankǝxlik ⱪilixⱪa baxlidi» — «Yǝⱨudiylar» muxu yǝrdǝ bǝlkim Yǝⱨudiy qonglar, ⱨɵkümdarlarni kɵrsitixi mumkin. Bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ «wǝ uni ɵltürüxni ⱪǝstlǝxkǝ baxlidi» dǝp ⱪoxulidu.

□5:17 «Atam ta ⱨazirƣiqǝ tohtimastin ix ⱪilip kǝlmǝktǝ, mǝnmu ixlǝymǝn!» — «Atam» — Huda, ǝlwǝttǝ. Əysa Yǝⱨudiy ⱨɵkumdarlarning «Nemǝ üqün xabat küni ix ⱪilisǝn» degǝn soaliƣa bǝrgǝn jawab ⱪisⱪa bolƣini bilǝn bu Yǝⱨudiy ɵlimaliriƣa tɵwǝndikidǝk mǝnini bildüridu: — «Huda Ɵzi ⱨǝrdaim, jümlidin xabat künidǝ ixlimǝmdu? U daim Ɵz ⱪanuniyǝtliri boyiqǝ pütkül alǝmni ɵz-ɵzigǝ tutaxturup, ⱨǝmmǝ mǝwjudatlarni bir-birigǝ baƣlandurup turmamdu? U xabat künidimu bǝzi insanlarning jenini elip, bǝzilirini saⱪaytip, bǝzilirigǝ ⱨayat bǝrmǝmdu? U mening Atam bolƣanikǝn, mǝn uningƣa ⱨǝmkarlaxmisam bolmaydu!». Yǝⱨudiylar uning bu jawabidin uning Huda bilǝn ata-oƣulluⱪ ziq munasiwǝttǝ deginini toƣra qüxǝngini bilǝn, lekin bu sɵzini «kupurluⱪ» dǝp ⱪaridi (18-ayǝt).

■5:17 Yⱨ. 14:10.

■5:18 Yⱨ. 7:19.

■5:19 Yǝx. 54:5; Yⱨ. 3:30; 8:38; 9:4; 10:30; 14:9; 17:5.

□5:20 «...ⱨǝm silǝrni ⱨǝyran ⱪalduruxⱪa bulardin tehimu zor wǝ uluƣ ixlarni uningƣa ayan ⱪilidu» — xübⱨisizki, «tehimu zor wǝ uluƣ ixlar» Oƣulƣa ayan ⱪilinidu wǝ xundaⱪla uning arⱪiliⱪ baxⱪilarƣimu ayan ⱪilinidu. Bu «uluƣ wǝ zor (grek tilida birla sɵz bilǝn ipadilinidu) ixlar» 21-22-ayǝtlǝrdǝ bayan ⱪilinidu; u Oƣul süpitidǝ bolƣaqⱪa, halisa bu ixlarni (Huda Ɵzi ⱪilidiƣandǝk) xabat künidimu ⱪilix ⱨoⱪuⱪi bar.

■5:20 Yⱨ. 1:2; 3:35; 7:16; 8:28; 14:24.

□5:21 «Qünki ɵlgǝnlǝrni ata ⱪandaⱪ tirildürüp, ularƣa ⱨayatliⱪ ata ⱪilƣan bolsa, Oƣulmu xuningƣa ohxax ɵzi haliƣan kixilǝrgǝ ⱨayatliⱪ ata ⱪilidu» — xübⱨisizki, bu sɵzlǝr ⱨǝm jismaniy ⱨǝm roⱨiy mǝnidǝ eytilidu.

■5:22 Mat. 11:27; Yⱨ. 3:35.

■5:23 Yⱨ. 2:23.

■5:24 Luⱪa 23:43; Yⱨ. 3:18; 6:40, 47; 8:51.

□5:25 «... ɵlüklǝrning Hudaning Oƣlining awazini anglaydiƣan waⱪit-saiti yetip kǝlmǝktǝ, xundaⱪla ⱨazir kǝldiki, angliƣanlar ⱨayatliⱪⱪa igǝ bolidu» — bu sɵzlǝr, xübⱨisiki, bolupmu roⱨiy jǝⱨǝttiki ɵlüklǝrni kɵrsitidu («waⱪit-saiti yetip kǝlmǝktǝ, xundaⱪla ⱨazir kǝldiki,...»). Qünki 28-ayǝttǝ jismaniy ɵlüklǝr ayrim kɵrsitilidu.

■5:25 Əf. 2:1, 5; 1Tim. 5:6.

□5:26 «Qünki Ata Ɵzidǝ ⱪandaⱪ ⱨayatliⱪⱪa igǝ bolsa, Oƣulƣimu ɵzidǝ xundaⱪ ⱨayatliⱪⱪa igǝ boluxni ata ⱪildi» — baxⱪa birhil yahxi tǝrjimisi «Qünki Ata Ɵzi ⱪandaⱪ ⱨayatliⱪ mǝnbǝsi bolsa, Oƣulnimu xundaⱪ ⱨayatliⱪ mǝnbǝsi ⱪildi...».

■5:28 1Tes. 4:16.

■5:29 Dan. 12:2; Mat. 25:34,46.

■5:30 Yⱨ. 6:38.

□5:31 «Əgǝr ɵzüm üqün ɵzüm guwaⱨliⱪ bǝrsǝm guwaⱨliⱪim ⱨǝⱪiⱪǝt ⱨesablanmaydu» — «ⱨǝⱪiⱪǝt ⱨesablanmaydu» grek tilida «ⱨǝⱪiⱪǝt ǝmǝs».

■5:31 Yⱨ. 8:14.

□5:32 «Lekin mǝn üqün guwaⱨliⱪ beridiƣan baxⱪa birsi bar. Uning manga beridiƣan guwaⱨliⱪining rastliⱪini bilimǝn» — Əysa eytⱪan bu muⱨim «guwaⱨliⱪ beridiƣan baxⱪa birsi» Yǝⱨya pǝyƣǝmbǝr ǝmǝs, bǝlki Huda’atisi Ɵzidur. 34-ayǝtni kɵrüng («manga insanning guwaⱨliⱪini ⱪobul ⱪiliximning keriki yoⱪ»).

■5:32 Yǝx. 42:1; Mat. 3:17; 17:5.

■5:33 Yⱨ. 1:15, 19, 27.

□5:34 «ǝmǝliyǝttǝ, manga insanning guwaⱨliⱪini ⱪobul ⱪiliximning keriki yoⱪ» — Grek tilida «ɵzüm toƣruluⱪ insanlarning guwaⱪliⱪini ⱪobul ⱪilmaymǝn» «mening Yǝⱨya toƣruluⱪ xundaⱪ eytiwaⱪinim pǝⱪǝtla silǝrning ⱪutⱪuzuluxunglar üqündu» — demǝk, silǝr Pǝriysilǝr Yǝⱨya pǝyƣǝmbǝrning ɵzüm toƣruluⱪ («mana Mǝsiⱨ-Ⱪutⱪuzƣuqi!» degǝn) guwaⱨliⱪini ⱪobul ⱪilsanglar, nijat tapalaysilǝr.

□5:36 «mǝn ⱪiliwatⱪan ǝmǝllǝr, bular mening toƣramda Atining meni ǝwǝtkinigǝ guwaⱨliⱪ beridu» — «mǝn ⱪiliwatⱪan ǝmǝllǝr» — Əysa yaritiwatⱪan kɵp mɵjizilǝrdin ibarǝt.

■5:36 Yⱨ. 10:25; 1Yuⱨa. 5:9.

■5:37 Mis. 33:20; Ⱪan. 4:12; Mat. 3:17; 17:5; Mar. 1:11; 9:7; Luⱪa 3:22; 9:35; Yⱨ. 1:33; 6:27; 8:18; 1Tim. 6:16; 2Pet. 1:17; 1Yuⱨa. 4:12.

■5:39 Ⱪan. 18:18; Yǝx. 34:16; Luⱪa 16:29; 24:27; Yⱨ. 1:46; Ros. 17:11.

□5:42 «iqinglarda Hudaning muⱨǝbbiti yoⱪ» — yaki «Hudaƣa bolƣan muⱨǝbbitinglar yoⱪ».

□5:43 «Ⱨalbuki, baxⱪa birsi ɵz nami bilǝn kǝlsǝ, silǝr uni ⱪobul ⱪilisilǝr» — «baxⱪa birsi» — xübⱨisizki, bu sɵz kɵp «sahta Mǝsiⱨ»lǝrni, bolupmu ahirⱪi zamanda pǝyda bolƣan dǝjjalni kɵrsitidu. Buningdin bir misal, miladiyǝ 135-yili ɵzini «Mǝsiⱨ bolimǝn» degǝn, «Bar-Ⱪoⱪba» isimlik dǝjjaldǝk bir xǝhs Pǝlǝstindǝ pǝyda bolƣan wǝ nurƣun Yǝⱨudiy hǝlⱪi uning tǝripidin aldanƣan. Ular uningƣa ǝgixip, Rim imperiyǝsi bilǝn ⱪarxilixixⱪa qiⱪip, ahir berip Rimning ⱪoxunliri tǝripidin yoⱪitilƣan.

■5:44 Yⱨ. 12:43.

■5:46 Yar. 3:15; 22:18; 26:4; 28:14; Ⱪan. 18:18.