Muⱪeddes Kalam (yǝngi yeziⱪ) Markus 9

Əysaning julaliⱪta kɵrünüxi

Mat. 17:1-13; Luⱪa 9:28-36

1 U ularƣa yǝnǝ:

— Mǝn silǝrgǝ xuni bǝrⱨǝⱪ eytip ⱪoyayki, bu yǝrdǝ turƣanlarning arisidin ɵlümning tǝmini tetixtin burun jǝzmǝn Hudaning padixaⱨliⱪining küq-ⱪudrǝt bilǝn kǝlgǝnlikini kɵridiƣanlar bardur.□ ■

Əysaning julaliⱪta kɵrünüxi

2 Wǝ altǝ kündin keyin, Əysa Petrus, Yaⱪup wǝ Yuⱨannani ayrip elip, egiz bir taƣⱪa qiⱪti. U yǝrdǝ uning siyaⱪi ularning kɵz aldidila ɵzgirip,■ 3 kiyimliri yǝr yüzidiki ⱨeqbir aⱪartⱪuqimu aⱪartalmiƣudǝk dǝrijidǝ parⱪirap ⱪardǝk ap’aⱪ boldi. 4 Ularning kɵz aldida Musa wǝ Ilyas pǝyƣǝmbǝrlǝr tuyuⱪsiz kɵründi; ular Əysa bilǝn sɵzlixiwatⱪanidi. 5 Petrus bu ixⱪa jawabǝn Əysaƣa:

— Ustaz, bu yǝrdǝ bolƣinimiz intayin yahxi boldi! Birini sanga, birini Musaƣa, yǝnǝ birini Ilyasⱪa atap bu yǝrgǝ üq kǝpǝ yasayli! — dedi□ 6 (qünki Petrus nemǝ deyixini bilmǝy ⱪalƣanidi, qünki ular ⱪorⱪunqⱪa qɵmüp kǝtkǝnidi).

7 Tuyuⱪsiz bir parqǝ bulut ularni ⱪapliwaldi wǝ buluttin: «Bu Mening sɵyümlük Oƣlumdur; uningƣa ⱪulaⱪ selinglar!» degǝn awaz anglandi.■ 8 Ular lappidǝ ǝtrapiƣa ⱪarixiwidi, lekin yǝnǝ ⱨeqkimni kɵrmidi, ɵz yenida pǝⱪǝt Əysanila kɵrdi.

9 Ular taƣdin qüxüwatⱪanda, Əysa ularƣa, Insan’oƣli ɵlümdin tirildürülmigüqǝ, kɵrgǝnlirini ⱨeqkimgǝ eytmasliⱪni ǝmr ⱪilip tapilidi. ■ 10 Ular uning bu sɵzini kɵngligǝ püküp, «ɵlümdin tirilix» degǝnning zadi nemǝ ikǝnliki ⱨǝⱪⱪidǝ ɵzara mulaⱨizilǝxti.

11 Ular uningdin yǝnǝ:

— Tǝwrat ustazliri nemǝ üqün: «Ilyas pǝyƣǝmbǝr Mǝsiⱨ kelixtin awwal ⱪaytip kelixi kerǝk» deyixidu? — dǝp soraxti.■

12 U ularƣa jawabǝn:

— Ilyas pǝyƣǝmbǝr dǝrwǝⱪǝ Mǝsiⱨtin awwal kelidu, andin ⱨǝmmǝ ixni orniƣa kǝltüridu; ǝmdi nemixⱪa muⱪǝddǝs yazmilarda Insan’oƣli kɵp azab-oⱪubǝt qekidu wǝ horlinidu, dǝp pütülgǝn? □ ■ 13 Lekin mǝn silǝrgǝ xuni eytayki, Ilyas pǝyƣǝmbǝr dǝrⱨǝⱪiⱪǝt kǝldi wǝ dǝl muⱪǝddǝs yazmilarda u ⱨǝⱪⱪidǝ pütülgǝndǝk, kixilǝr uningƣa nemini halisa xundaⱪ ⱪildi.□ ■

Jin qaplaxⱪan balining azad ⱪilinixi

Mat. 17:14-20; Luⱪa 9:37-43

14 Ular muhlislarning yeniƣa ⱪaytip barƣinida, zor bir top adǝmlǝrning ularning ǝtrapiƣa olixiwalƣanliⱪini, birnǝqqǝ Tǝwrat ustazlirining ular bilǝn munazirǝ ⱪilixiwatⱪanliⱪini kɵrdi. 15 Uni kɵrgǝn pütün halayiⱪ intayin ⱨǝyran boluxti wǝ yügürüp kelip uning bilǝn salamlaxti. 16 U ulardin:

— Ular bilǝn nemǝ toƣruluⱪ munazirǝ ⱪilixiwatisilǝr, — dǝp soridi. □ 17 Halayiⱪtin birǝylǝn uningƣa:

— Ustaz, mǝn oƣlumni sening aldingƣa elip kǝldim, qünki uningƣa gaqa ⱪilƣuqi bir roⱨ qaplixiwalƣan. □ ■ 18 Ⱨǝr ⱪetim roⱨ uni qirmiwalsa, uni tartixturup yiⱪitidu, xuning bilǝn balining aƣzi kɵpüklixip, qixliri kirixip ketidu; ⱪaⱪxal bolup ⱪalidu. Muhlisliringdin jinni ⱨǝydiwǝtkǝysilǝr dǝp tilidim, biraⱪ ular ⱪilalmidi, — dedi.□

19 U jawabǝn: — Əy etiⱪadsiz dǝwr, silǝr bilǝn ⱪaqanƣiqǝ turay?! Mǝn silǝrgǝ yǝnǝ ⱪaqanƣiqǝ sǝwr ⱪilay? — Balini aldimƣa elip kelinglar — dedi.

20 Ular balini uning aldiƣa elip kǝldi. Əysani kɵrüx bilǝnla roⱨ balining pütün bǝdinini tartixturuwǝtti. Bala yiⱪilip, aƣzidin kɵpük qiⱪⱪan peti yǝrdǝ yumilap kǝtti.■

21 U balining atisidin:

— Bu ix bexiƣa kǝlginigǝ ⱪanqǝ uzun boldi? — dǝp soridi.

U: — Kiqikidin tartip xundaⱪ, 22 jin uni ⱨalak ⱪilix üqün kɵp ⱪetim otⱪa wǝ suƣa taxlidi. Əmdi bir amal ⱪilalisang, bizgǝ iq aƣritip xapaǝt ⱪilƣaysǝn! — dedi.

23 Əysa uningƣa: — «Ⱪilalisang!» dǝysǝnƣu! Ixǝnqtǝ bolƣan adǝmgǝ ⱨǝmmǝ ix mumkindur! — dedi.■

24 Balining atisi dǝrⱨal: — Mǝn ixinimǝn; ixǝnqsizlikimgǝ mǝdǝt ⱪilƣaysǝn! — dedi yiƣlap nida ⱪilip. 25 Əmdi Əysa kɵpqilikning yügürüxüp kǝlgǝnlikini kɵrüp, ⱨeliⱪi napak roⱨⱪa tǝnbiⱨ berip:

— Əy adǝmni gas wǝ gaqa ⱪilƣuqi roⱨ! Buyruⱪ ⱪilimǝnki, uningdin qiⱪ, ikkinqi kirgüqi bolma! — dedi.

26 Xu ⱨaman jin bir qirⱪiridi-dǝ, balini dǝⱨxǝtlik tartixturup, uningdin qiⱪip kǝtti. Bala ɵlüktǝk yetip ⱪaldi, halayiⱪning kɵpinqisi «U ɵldi!» deyixti. 27 Lekin Əysa balini ⱪolidin tutup yɵlidi, bala ornidin turdi.

28 Əysa ɵygǝ kirgǝndin keyin, muhlisliri uning bilǝn yalƣuz ⱪalƣanda uningdin: — Biz nemǝ üqün jinni ⱨǝydiwetǝlmiduⱪ? — dǝp soraxti.■

29 U ularƣa: — Bu hil jin dua wǝ rozidin baxⱪa yol bilǝn qiⱪirilmas, — dedi.□

Əysaning ɵlüp tirilidiƣanliⱪini yǝnǝ aldin eytixi

Mat. 17:22-23; Luⱪa 9:43-45

30 Ular xu yǝrdin ayrilip, Galiliyǝdin ɵtüp ketiwatatti. Biraⱪ u buni ⱨeqkimning bilixini halimaytti. ■ 31 Qünki u muhlisliriƣa:

— Insan’oƣli insanlarning ⱪoliƣa tapxurulup, ular uni ɵltüridu. Ɵltürülüp üq kündin keyin u tirilidu, — degǝn tǝlimni beriwatatti. 32 Lekin muhlislar bu sɵzni qüxǝnmidi ⱨǝmdǝ uningdin soraxⱪimu petinalmidi.

Ⱨǝⱪiⱪiy uluƣ kim?

Mat. 18:1-5; Luⱪa 9:46-48

33 U KǝpǝrNaⱨum xǝⱨirigǝ kǝldi. Ɵygǝ kirgǝndǝ u ulardin:

— Yolda nemǝ toƣrisida mulaⱨizilǝxtinglar? — dǝp soridi. ■ 34 Lekin ular xük turdi, qünki ular yolda ⱪaysimiz ǝng uluƣ dǝp bir-biri bilǝn mulaⱨizilǝxkǝnidi.

35 U olturup, on ikkǝylǝnni yeniƣa qaⱪirip, ularƣa:

— Kim birinqi boluxni istigǝn bolsa, xu ⱨǝmmǝylǝnning ǝng ahirⱪisi wǝ ⱨǝmmǝylǝnning hizmǝtkari bolsun, — dedi. ■ 36 Andin u kiqik bir balini otturida turƣuzdi wǝ uni ⱪuqiⱪiƣa elip turup, ularƣa mundaⱪ dedi:■

37 — Kim mening namimda muxundaⱪ kiqik balini ⱪobul ⱪilsa, meni ⱪobul ⱪilƣan bolidu. Kim meni ⱪobul ⱪilsa, u meni ǝmǝs, bǝlki meni ǝwǝtküqini ⱪobul ⱪilƣan bolidu.□ ■

Ⱪarxi turmasliⱪning ɵzi ⱪolliƣanliⱪtur

Luⱪa 9:49-50

38 Yuⱨanna uningƣa:

— Ustaz, sening naming bilǝn jinlarni ⱨǝydǝwatⱪan birsini kɵrduⱪ. Lekin u biz bilǝn birgǝ sanga ǝgǝxkǝnlǝrdin bolmiƣaqⱪa, uni tostuⱪ, — dedi.■

39 Lekin Əysa: — Uni tosmanglar. Qünki mening namim bilǝn bir mɵjizǝ yaratⱪan birsi arⱪidinla mening üstümdin yaman gǝp ⱪilixi mumkin ǝmǝs. ■ 40 Qünki bizgǝ ⱪarxi turmiƣanlar bizni ⱪolliƣanlardur. 41 Qünki mǝn silǝrgǝ xuni bǝrⱨǝⱪ eytip ⱪoyayki, Mǝsiⱨkǝ mǝnsup bolƣanliⱪinglar üqün, mening namimda silǝrgǝ ⱨǝtta birǝr piyalǝ su bǝrgǝn kiximu ɵz in’amiƣa erixmǝy ⱪalmaydu.■

Gunaⱨning ezitⱪuluⱪi

Mat. 18:6-9; Luⱪa 17:1-2

42 Lekin manga etiⱪad ⱪilƣan bundaⱪ kiqiklǝrdin birini gunaⱨⱪa putlaxturƣan ⱨǝrⱪandaⱪ adǝmni, u boyniƣa yoƣan tügmǝn texi esilƣan ⱨalda dengizƣa taxliwetilgini ǝwzǝl bolatti.■

43 Əgǝr ǝmdi ⱪolung seni gunaⱨⱪa putlaxtursa, uni kesip taxliwǝt. Qünki ikki ⱪolung bar ⱨalda dozahⱪa, yǝni ɵqürülmǝs otⱪa kirginingdin kɵrǝ, qolaⱪ ⱨalda ⱨayatliⱪⱪa kirgining ǝwzǝldur. ■ 44 Qünki dozahta xularni yǝydiƣan ⱪurt-ⱪongƣuzlar ɵlmǝydu, yalⱪunluⱪ ot ɵqmǝydu.□ ■

45 Əgǝr ǝmdi putung seni gunaⱨⱪa putlaxtursa, uni kesip taxliwǝt. Qünki ikki putung bar ⱨalda dozahⱪa, yǝni ɵqürülmǝs otⱪa taxlanƣiningdin kɵrǝ, tokur ⱨalda ⱨayatliⱪⱪa kirgining ǝwzǝl. 46 Qünki dozahta xularni yǝydiƣan ⱪurt-ⱪongƣuzlar ɵlmǝydu, yalⱪunluⱪ ot ɵqmǝydu.■

47 Əgǝr kɵzüng seni gunaⱨⱪa putlaxtursa, uni oyup taxliwǝt. Ikki kɵzüng bar ⱨalda otluⱪ dozahⱪa taxlanƣiningdin kɵrǝ, singar kɵzlük bolup Hudaning padixaⱨliⱪiƣa kirgining ǝwzǝl. 48 Qünki dozahta xularni yǝydiƣan ⱪurt-ⱪongƣuzlar ɵlmǝydu, yalⱪunluⱪ ot ɵqmǝydu.■

49 Ⱨǝmmǝ adǝm ot bilǝn tuzlinidu wǝ ⱨǝrbir ⱪurbanliⱪ tuz bilǝn tuzlinidu. □ ■

50 Tuz yahxi nǝrsidur. Ⱨalbuki, ǝgǝr tuz ɵz tuzluⱪini yoⱪatsa, uningƣa ⱪaytidin tuz tǝmini ⱪandaⱪmu kirgüzgili bolidu? Ɵzünglarda tuz tepilsun wǝ bir-biringlar bilǝn inaⱪliⱪta ɵtünglar.□ ■

Markus
<
9
>

□9:1 «Bu yǝrdǝ turƣanlarning arisidin ɵlümning tǝmini tetixtin burun jǝzmǝn Hudaning padixaⱨliⱪining küq-ⱪudrǝt bilǝn kǝlgǝnlikini kɵridiƣanlar bardur» — bizningqǝ 9:1-ayǝttiki sɵzning muⱨim mǝnisi 9:2-13dǝ tǝswirlǝngǝn karamǝt ixlarni kɵrsitidu. Baxⱪa alimlar u: (1) Əysa ɵltürülgǝndin keyin muhlisliriƣa ⱪayta kɵrünüxi bilǝn; (2) Muⱪǝddǝs Roⱨning kelixi bilǝn; (3) Mǝsiⱨning xǝripi jamaǝttǝ ayan ⱪilinixi bilǝn; (4) Əysaning dunyaƣa ⱪaytip kelixi bilǝn ǝmǝlgǝ axuruldi, dǝp ⱪaraydu. Yuⱪiriⱪi (1)-, (2)-, (3)-pikir sǝl orunluⱪ bolƣini bilǝn, lekin Əysaning «bu yǝrdǝ turƣanlarning arisidin... kɵridiƣanlar bar» deginidin ⱪariƣanda, bǝzi rosullar bu ixni kɵridu, xunga muⱨim ǝmǝlgǝ axuruluxi 9:2-13diki «Əysaning julaliⱪta kɵrünüxi» degǝn ixtur, dǝp ⱪaraymiz.

■9:1 Mat. 16:28; Luⱪa 9:27.

■9:2 Mat. 17:1; Luⱪa 9:28.

□9:5 «Ustaz» — grek tilida (ⱨǝm ibraniy tilida) «Rabbi» deyilidu. «birini sanga, birini Musaƣa, yǝnǝ birini Ilyasⱪa atap bu yǝrgǝ üq kǝpǝ yasayli!» — bu sɵz wǝ pütün wǝⱪǝ toƣruluⱪ yǝnǝ «Matta»diki «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.

■9:7 Ⱪan. 18:19; Yǝx. 42:1; Mat. 3:17; 17:5; Mar. 1:11; Luⱪa 3:22; 9:35; Kol. 1:13; 2Pet. 1:17.

■9:9 Mat. 17:9; Luⱪa 9:36.

■9:11 Mal. 4:5; Mat. 11:14; Luⱪa 1:17.

□9:12 «Ilyas pǝyƣǝmbǝr dǝrwǝⱪǝ Mǝsiⱨtin awwal kelidu, andin ⱨǝmmǝ ixni orniƣa kǝltüridu» — «Ilyasning awwal kelixi» wǝ uning «ⱨǝmmini orniƣa kǝltürüxi»ni kɵrsǝtkǝn bexarǝt wǝ baxⱪa tǝpsilatliri Tǝwrat, «Mal.» 4:5-6dǝ hatirilinidu. «ǝmdi nemixⱪa muⱪǝddǝs yazmilarda iInsan’oƣli kɵp azab-oⱪubǝt qekidu wǝ horlinidu, dǝp pütülgǝn? » — «nemixⱪa...?» — Əgǝr uluƣ Ilyas pǝyƣǝmbǝr kelip Mǝsiⱨ üqün yol tǝyyarliƣan bolsa, zadi «nemixⱪa» hǝlⱪ Mǝsiⱨni ⱪobul ⱪilmaydu? Yǝⱨya pǝyƣǝmbǝr dǝrwǝⱪǝ «Ilyas pǝyƣǝmbǝr»ning roⱨi wǝ küqidǝ kǝlgini bilǝn («Luⱪa» 1:17) u ɵltürülgǝn wǝ Mǝsiⱨmu uningƣa ohxax ɵltürülidu (13-ayǝtnimu kɵrüng).

■9:12 Mal. 4:5; Zǝb. 22:6; Yǝx. 53:4; Dan. 9:26; Wǝⱨ. 11:4-7

□9:13 «lekin mǝn silǝrgǝ xuni eytayki, Ilyas pǝyƣǝmbǝr dǝrⱨǝⱪiⱪǝt kǝldi wǝ dǝl muⱪǝddǝs yazmilarda u ⱨǝⱪⱪidǝ pütülgǝndǝk, kixilǝr uningƣa nemini halisa xundaⱪ ⱪildi» — muxu yǝrdǝ Mǝsiⱨ Yǝⱨya pǝyƣǝmbǝrni yǝnǝ Iliyas pǝyƣǝmbǝrgǝ ohxitidu.

■9:13 Mal. 4:5,6

□9:16 «U ulardin: — ... dǝp soridi» — «ular» muxu yǝrdǝ (1) muhlislirini; (2) halayiⱪning ɵzlirini (3) Tǝwrat ustazlirini kɵrsitixi mumkin. Bizningqǝ (2) yaki (3) toƣra boluxi kerǝk; halayiⱪtin biri muxu soalƣa jawab beridu. Bǝzi kona kɵqürmiliridǝ «ular»ning ornida «Tǝwrat ustazliri» deyilidu.

□9:17 «mǝn oƣlumni sening aldingƣa elip kǝldim» — bu kixining «sening aldingƣa» degini uning Mǝsiⱨ wǝ muhlislirini «bir adǝmdǝk» dǝp ⱪaraytti, dǝp bildüridu. Bir tǝrǝptin muxu kɵzⱪarax toƣridur.

■9:17 Mat. 17:14; Luⱪa 9:37,38.

□9:18 «uni tartixturup yiⱪitidu» — yaki «uni yǝrgǝ yiⱪitiwetidu». «ⱪaⱪxal bolup ⱪalidu» — yaki «pütün ǝzayi ⱪetip ⱪalidu».

■9:20 Mar. 1:26.

■9:23 Luⱪa 17:6.

■9:28 Mat. 17:19.

□9:29 «Bu hil jin dua wǝ rozidin baxⱪa yol bilǝn qiⱪirilmas» — bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ «rozidin» degǝn sɵz tepilmaydu.

■9:30 Mat. 16:21; 17:22; 20:18; Mar. 8:31; 10:33; Luⱪa 9:22; 18:31; 24:7.

■9:33 Mat. 18:1; Luⱪa 9:46; 22:24.

■9:35 Mat. 20:27; Mar. 10:43.

■9:36 Mar. 10:16.

□9:37 «Kim mening namimda muxundaⱪ kiqik balini ⱪobul ⱪilsa...» — yaki «kim mening namimda muxundaⱪ kiqik balini kütsǝ...».

■9:37 Mat. 18:5; Luⱪa 9:48; Yⱨ. 13:20.

■9:38 Luⱪa 9:49.

■9:39 1Kor. 12:3.

■9:41 Mat. 10:42.

■9:42 Mat. 18:6; Luⱪa 17:2.

■9:43 Ⱪan. 13:7; Mat. 5:30; 18:8.

□9:44 «Qünki dozahta xularni yǝydiƣan ⱪurt-ⱪongƣuzlar ɵlmǝydu, yalⱪunluⱪ ot ɵqmǝydu» — bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ bu 44- wǝ 46-ayǝt tepilmaydu.

■9:44 Yǝx. 66:24.

■9:46 Yǝx. 66:24

■9:48 Yǝx. 66:24

□9:49 «Ⱨǝmmǝ adǝm ot bilǝn tuzlinidu wǝ ⱨǝrbir ⱪurbanliⱪ tuz bilǝn tuzlinidu» — bu sirliⱪ jümlǝ qoⱪum «Law.» 2:13, «Qɵl.» 31:23, «Əz.» 43:23, «Yǝx.» 34:6 wǝ 66:20 ⱨǝmdǝ yuⱪiriⱪi 42-48 ayǝtlǝr bilǝn munasiwǝtliktur. Mǝnisi bǝlkim: — (1) gɵx-kɵktatlarni tuz bilǝn uzun saⱪliƣili bolƣandǝk, Mǝsiⱨgǝ ixǝnmigǝnlǝr dozahning otida «qirimay, saⱪlinip» mǝnggü jazalinidu; yaki (2) Mǝsiⱨgǝ ǝgǝxkǝnlǝr muxu dunyada (tuz yariƣa sepilgǝndǝk) japa-muxǝⱪⱪǝt, azab-oⱪubǝt qekidu; yaki (3) mǝnisi ⱨǝr ikki tǝrǝptikidǝk bolidu — demǝk, ⱨǝrbir kixi ɵzining Əysa Mǝsiⱨkǝ bolƣan munasiwitidǝ muwapiⱪ japa-muxǝⱪⱪǝt, azab-oⱪubǝt qekidu; etiⱪadqilar muxu dunyada japa-muxǝⱪⱪǝtlǝr arⱪiliⱪ tawlinip paklinidu, etiⱪadsizlar dozahta mǝnggü azab tartidu. Bizningqǝ 3-mǝnisi toƣra kelixi mumkin. Rǝbbimiz bu yǝrdǝ ⱨǝm etiⱪadqilarni ⱨǝm etiⱪadsizlarnimu kɵzdǝ tutidu. Bizningqǝ pǝⱪǝt etiⱪadqilar Hudaƣa atilidiƣan ⱪurbanliⱪ bolalaydu, xunga ayǝtning birinqi ⱪisimda ⱨǝmmǝ adǝm, ikkinqi ⱪisimda etiⱪadqilar («ⱪurbanliⱪ» süpitidǝ) kɵzdǝ tutulidu.

■9:49 Law. 2:13.

□9:50 «Tuz yahxi nǝrsidur. Ⱨalbuki, ǝgǝr tuz ɵz tuzluⱪini yoⱪatsa, uningƣa ⱪaytidin tuz tǝmini ⱪandaⱪmu kirgüzgili bolidu?» — tuz bolsa (1) tǝm beridu; (2) qirip ketixtin tosidu; (3) zǝhim-yarilarni saⱪaytidu. Muhlislarning bu dunyaƣa bolƣan roli buningƣa ohxap ketixi kerǝk. «Ɵzünglarda tuz tepilsun wǝ bir-biringlar bilǝn inaⱪliⱪta ɵtünglar» — bu sirliⱪ jümlining mǝnisi üqün «Mat.» 5:13, «Əf.» 4:29, «Kol.» 4:6ni kɵrüng. Etiⱪadqilar «tuzluⱪ» bolsa ɵzini pak tutidu, lekin buningdin Ⱨali qongliⱪ ⱪilmaydu — bǝlki muⱨǝbbiti, hatirjǝmliki wǝ huxalliⱪi bilǝn gunaⱨta tutulƣanlarni Hudaning yoliƣa jǝlp ⱪilƣuqilardur.

■9:50 Mat. 5:13; Luⱪa 14:34; Rim. 12:18; Ibr. 12:14.