Ⱪandaⱪla bolmisun, mǝlum jamaǝttiki ixǝngüqilǝrning kɵpinqisi Korinttiki jamaǝttǝk «Rohⱪa tǝwǝ» ǝmǝs, bǝlki «ǝtkǝ tǝwǝ», «etiⱪadta bowaⱪlar» bolsa, undaⱪta «bɵlünüxlǝr» pǝyda bolmay ⱪalmaydu. Bundaⱪ ǝⱨwal ⱨǝⱪiⱪǝtǝn Rǝbning yolini izdigüqilǝrgǝ kɵprǝk besim berip, ularning Roⱨida tezla ɵstürülüxi muⱨim bir türtkǝ bolidu. ■Mat. 18:7; Luⱪa 17:1; Ros. 20:30; 1Yuⱨa. 2:19.
■11:1-2 1Kor. 4:16; Fil. 3:17; 1Tes. 1:6; 2Tes. 3:9.
□11:3 «ayal (yaki ⱪiz)ning bexi ǝrdur» — toy ⱪilƣanda uning bexi ɵz eri, ǝlwǝttǝ; turmuxⱪa qiⱪmiƣan bolsa uning atisi; tǝnⱨa, tul yaki ajraxⱪan ⱪiz-ayallar bolsa, ularning bexi (bar bolsa) jamaǝttiki aⱪsaⱪallar bolidu.
■11:3 Yⱨ. 14:28; 1Kor. 3:23; 15:27; Əf. 5:23.
□11:4 «ibadǝtkǝ ⱪatnaxⱪanda, ⱨǝrⱪandaⱪ ǝr bexiƣa birnǝrsǝ artⱪan ⱨalda ... bexarǝt bǝrsǝ» — «bexarǝt bǝrsǝ» — «Hudaning wǝⱨiyisini yǝtküzsǝ», yaki «pǝyƣǝmbǝrlik sɵz ⱪilsa...» degǝnlik. «Ɵz bexiƣa ⱨɵrmǝtsizliⱪ ⱪilidu» — demǝk, Mǝsiⱨgǝ biⱨɵrmǝtlik ⱪilidu.
□11:5 «...u ɵz bexiƣa ⱨɵrmǝtsizlik ⱪilidu» — demǝk, ɵz erigǝ yaki jamaǝtning aⱪsaⱪalliriƣa ⱨɵrmǝtsizlik ⱪilidu. «bundaⱪ ayalning qeqi qüxürüwetilgǝn, rǝswa ⱪilinƣan ayaldin pǝrⱪi yoⱪtur» — kona zamanlarda ayallar buzuⱪqiliⱪ ⱪilƣan bolsa, ularni jazalax usuli ayalni rǝswa ⱪilip qeqini qüxürüwetixtin ibarǝt idi.
□11:7 «Qünki ǝr kixi bolsa bexini yapmasliⱪi kerǝk; qünki u Hudaning sürǝt-obrazi wǝ xan-xǝripidur; ǝmma ayal kixi bolsa ǝrning xan-xǝripidur» — bu ayǝttin (wǝ xundaⱪla 4-6-ayǝtlǝrdin) Pawlusning adǝttiki ǝⱨwallar ǝmǝs, bǝlki ibadǝt sorunliri toƣruluⱪ sɵzlǝwatⱪanliⱪi eniⱪ turidu; bu uning ǝrlǝrgǝ talaƣa qiⱪⱪanda ⱨǝrⱪandaⱪ bɵklǝrni kiyixini mǝn’i ⱪilƣini ǝmǝs! Uning bu sɵzliridǝ ayallarning talada yürgǝndǝ romal-yaƣliⱪ artix-artmasliⱪi toƣrisidimu gǝp yoⱪ.
■11:7 Yar. 1:26,27; 5:1; 9:6; Kol. 3:10.
□11:8 «qünki ǝr bolsa ayaldin ǝmǝs, bǝlki ayal ǝrdindur» — oⱪurmǝnlǝrning esidǝ barki, Huda Ⱨawa’animizni Adǝm’atimizning tenidin ⱪowurƣisini elip yasiƣan. «Yar.» 2-babni kɵrüng.
■11:8 Yar. 2:18, 21.
□11:10 «pǝrixtilǝrning sǝwǝbidin ayal kixi bexida ⱨoⱪuⱪning bǝlgisigǝ igǝ boluxi kerǝk» — «pǝrixtilǝrning sǝwǝbidin» toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng. Biz bu ayǝtlǝr (1-16)ni tǝpsiliy ⱨalda xǝrⱨlǝymiz.
□11:19 «Aranglarda bɵlünüxlǝr pǝyda bolmay ⱪalmaydu...» — az bolmiƣan alimlar Pawlusning bu jümlisi kinayilik, Korintliⱪlarni tǝnⱪid ⱪilidiƣan alaⱨidǝ sɵzlǝr, dǝp ⱪaraydu. Bizmu muxu kɵzⱪaraxⱪa mayilmiz; qünki Injilda tilƣa elinƣan baxⱪa jamaǝtlǝr arisida ǝⱨwal undaⱪ ǝmǝs idi; ǝksiqǝ, ularning birliki heli küqlük idi (mǝsilǝn, Filippi xǝⱨiridiki jamaǝttǝ). Ⱪandaⱪla bolmisun, mǝlum jamaǝttiki ixǝngüqilǝrning kɵpinqisi Korinttiki jamaǝttǝk «Rohⱪa tǝwǝ» ǝmǝs, bǝlki «ǝtkǝ tǝwǝ», «etiⱪadta bowaⱪlar» bolsa, undaⱪta «bɵlünüxlǝr» pǝyda bolmay ⱪalmaydu. Bundaⱪ ǝⱨwal ⱨǝⱪiⱪǝtǝn Rǝbning yolini izdigüqilǝrgǝ kɵprǝk besim berip, ularning Roⱨida tezla ɵstürülüxi muⱨim bir türtkǝ bolidu.
■11:19 Mat. 18:7; Luⱪa 17:1; Ros. 20:30; 1Yuⱨa. 2:19.
□11:21 «Qünki yegininglarda ⱨǝrbiringlar baxⱪilarning yeyixini kütmǝyla ɵzünglar elip kǝlgǝn ƣizani yǝwerisilǝr-dǝ, birsi aq ⱪalidu, yǝnǝ birsi mǝst bolup ketidu» — rosulning sɵzlirigǝ ⱪariƣanda, Korint etiⱪadqilar jamaitining yiƣinlirida pat-pat «ortaⱪ ziyapǝt»ni tutatti, xuning bilǝn bir waⱪitta «Rǝbning ziyapiti»ni yeyǝtti («Yǝⱨ.» 12ni kɵrüng). Lekin bay ⱪerindaxlar ɵz mol tamaⱪliri alƣaq ɵzining bayliⱪlirini kɵz-kɵz ⱪilip kɵrsitǝtti, baxⱪa kǝmbǝƣǝl ⱪerindaxlar bilǝn ortaⱪlaxmaytti. «Ziyapǝt» ⱪalaymiⱪan bolƣaqⱪa, «Rǝbning ziyapiti»ning ɵzi kɵzgǝ ilinmay bolup ⱪelip, Rǝbning namiƣa nomus kǝltürgǝnidi.
□11:22 «Yǝp-iqixkǝ ɵz ɵyliringlar yoⱪmu? Hudaning jamaitini kɵzgǝ ilmay, yoⱪsullarni hijalǝtkǝ ⱪoymaⱪqimusilǝr?» — bǝzi etiⱪadqilar jǝm bolup olturƣan sorunlarda kɵp ƣizalarni elip kelip yesǝ, ƣizasiz ⱪerindaxliri ǝlwǝttǝ hijil bolup ⱪalidu.
■11:23 Mat. 26:26; Mar. 14:22; Luⱪa 22:19.
□11:25 «... Mana, bu jamdiki xarab ⱪenimda bolƣan «yengi ǝⱨdǝ»dur» — «yengi ǝⱨdǝ» Tǝwrat, «Yǝr.» 31:31-34dǝ bexarǝt berilgǝn.
■11:27 Qɵl. 9:10,13; Yⱨ. 6:51,63,64; 13:27; 1Kor. 10:21.
□11:29 «... Rǝbning tenini pǝrⱪ ǝtmǝy turup yegüqi wǝ iqküqi ⱨǝrkim ɵzigǝ ⱨɵküm-jazani yǝtküzüp yǝp-iqidu» — «Rǝbning tenini pǝrⱪ ǝtmǝslik» degǝnlikning bǝlkim ikki hil tǝrǝplimisi boluxi mumkin: (1) ɵzini «Mǝn Rǝbning tenidiki bir ǝza, baxⱪa ⱪerindaxlarmu xundaⱪ» dǝp bilip yǝtmǝy, «Rǝbning teni»diki ⱪerindaxlarni kɵzgǝ ilmasliⱪ (21-22-ayǝtlǝrni kɵrüng); (2) «Rǝbning ziyapiti Rǝbbimizning biz üqün ⱪurban ⱪilƣan tenini ipadilǝydu» dǝp bilip yǝtmǝsilik.
□11:30 «ⱨǝtta heli bir ⱪismi ɵlümdǝ uhlap ⱪaldi» — «uhlap ⱪaldi» degǝn sɵz ɵlüxni kɵrsitidu. Injil boyiqǝ etiⱪadqilarƣa nisbǝtǝn ɵlüx pǝⱪǝt waⱪitliⱪ uhlax, halas.
■11:31 Zǝb. 32:5; Pǝnd. 18:17.