Muⱪeddes Kalam (yǝngi yeziⱪ) Rosullarning paaliyǝtliri 20

Pawlusning Makedoniyǝ wǝ Yunanƣa ⱪayta berixi

1 Topilang besiⱪⱪandin keyin, Pawlus muhlislarni qaⱪirip, ularni riƣbǝtlǝndürdi wǝ ular bilǝn hoxlixip, Makedoniyǝgǝ ⱪarap kǝtti.□ 2 U xu ǝtraptiki yurtlarni arilap, etiⱪadqilarni nurƣun sɵz-tǝlimlǝr bilǝn riƣbǝtlǝndürgǝndin keyin, Yunanƣa berip,□ 3 u yǝrdǝ üq ay turdi. Pawlus kemigǝ olturup Suriyǝgǝ mangay dǝp turƣanda, Yǝⱨudiylarning uni ɵltürüx suyiⱪǝsti bilinip ⱪelip, u Makedoniyǝ arⱪiliⱪ ⱪuruⱪluⱪ bilǝn ⱪaytip ketix ⱪarariƣa kǝldi. 4 Uningƣa ⱨǝmraⱨ bolƣanlar Beriyaliⱪ Pirrusning oƣli Sopater, Tesalonikaliⱪlardin Aristarhus bilǝn Sekundus, Dǝrbǝlik Gayus, Timotiy wǝ Asiya ɵlkisidin Tikikus bilǝn Trofimuslar idi.■ 5 Ular awwal Troas xǝⱨirigǝ berip, bizning yetip beriximizni kütüp turdi.□ 6 Biz bolsaⱪ «petir nan ⱨeyti» künliridin keyin, Filippi xǝⱨiridin kemigǝ olturup, bǝx kündin keyin Troasⱪa kelip, ular bilǝn uqraxtuⱪ wǝ u yǝrdǝ yǝttǝ kün turduⱪ.

7 Ⱨǝptining birinqi küni, biz nan oxtuxⱪa jǝm bolƣanda, Pawlus ǝtisi kǝtmǝkqi bolƣaqⱪa, jamaǝtkǝ sɵz ⱪilixⱪa baxlidi; sɵzini tün yerimgiqǝ uzartti.□ 8 Biz jǝm bolƣan yuⱪiriⱪi ⱪǝwǝttiki ɵydǝ nurƣun ⱪara qiraƣlar yenip turatti.□ 9 Əwtikus isimlik bir yigit derizidǝ olturƣanidi. Pawlus sɵzlǝp heli bir yǝrgǝ barƣanda, uni mügdǝk besiwatⱪanidi. Andin u ƣǝrⱪ uyⱪuƣa ketip, u üqinqi ⱪǝwǝttin yǝrgǝ yiⱪilip qüxti. Kɵpqilik uni yǝrdin kɵtürüp ⱪarisa, u ɵlüp bolƣanidi. 10 Pawlus pǝskǝ qüxüp, uning üstigǝ etilip, ⱪuqaⱪlap turup:

Azablanmanglar, u tirikkǝn! — dedi. ■ 11 Ⱪaytidin ɵygǝ qiⱪip, nanni oxtup yegǝndin keyin, Pawlus ular bilǝn tang atⱪuqǝ uzun sɵzlǝxti wǝ u bu yǝrdin yolƣa qiⱪti. 12 Troastikilǝr bolsa ⱨeliⱪi yigitni ɵyigǝ ⱨayat apirip ⱪoydi. Ular buningdin qǝksiz tǝsǝlli tapti.□

Pawlusning Əfǝsus aⱪsaⱪalliri bilǝn hoxlixixi

13 Biz bolsaⱪ Pawlustin burun Assos xǝⱨirigǝ kemǝ bilǝn barduⱪ. Qünki Pawlus xu yǝrgǝ piyadǝ baray, silǝr mǝndin awwal yetip berip, u yǝrdǝ meni kemigǝ eliwelixni kütünglar, dǝp orunlaxturƣanidi. 14 Assosta u biz bilǝn uqraxⱪandin keyin biz uni kemigǝ elip Mitulin xǝⱨirigǝ kǝlduⱪ. 15 Andin xu yǝrdin qiⱪip, ǝtisi Hiyos arilining uduliƣa kelip turduⱪ. Üqinqi küni Samos ariliƣa yetip kǝlduⱪ wǝ Trogillium xǝⱨiridǝ ⱪonduⱪ; uning ǝtisi Miletus xǝⱨirigǝ barduⱪ. □ 16 Qünki Pawlus Asiya ɵlkisidǝ kɵp waⱪitni ɵtküzüwǝtmǝslik üqün, dengiz sǝpiridǝ Əfǝsusta tohtimay ɵtüp ketixni ⱪarar ⱪilƣanidi. Sǝwǝbi, u «orma ⱨeyti» künini mumkinⱪǝdǝr Yerusalemda ɵtküzüx üqün aldiraytti. □ ■ 17 Əmdi Miletus xǝⱨiridin Əfǝsusⱪa adǝm ǝwǝtip, jamaǝttiki aⱪsaⱪallarni qaⱪirdi. 18 Ular kǝlgǝndin keyin, u ularƣa mundaⱪ dedi:

— Mǝn Asiya ɵlkisigǝ ayaƣ basⱪan birinqi kündin tartip, silǝr bilǝn ⱪandaⱪ ɵtkǝnlikim ⱨǝrbiringlarƣa mǝlum. 19 Rǝbning hizmitidǝ ⱨǝr tǝrǝptǝ kǝmtǝr bolup, kɵz yaxlirim tɵkülgǝnlikini, xundaⱪla Yǝⱨudiylarning suyiⱪǝstliri tüpǝylidin beximdin ɵtkǝn sinaⱪlarda qidiƣanliⱪimni bilisilǝr, 20 wǝ yǝnǝ mǝyli ammiwi sorunlarda bolsun yaki ɵy-ɵylǝrdǝ bolsun, silǝrgǝ tǝlim bǝrginimdǝ, silǝrgǝ paydiliⱪ bolsila ⱨeqnemini ayimay jakarlap, 21 Yǝⱨudiylar ⱨǝm Greklǝrgimu Huda aldida towa ⱪilix wǝ Rǝbbimiz Əysa Mǝsiⱨgǝ etiⱪad ⱪilix kerǝklikigǝ guwaⱨliⱪ berip jekiligǝnlikim ⱨǝmminglarƣa mǝlum.■

22 Ⱨazir mana, roⱨta baƣlanƣan ⱨalda Yerusalemƣa ketiwatimǝn. U yǝrdǝ nemǝ ixlarning beximƣa qüxidiƣanliⱪini uⱪmaymǝn; □ 23 Pǝⱪǝt xuni bilimǝnki, Muⱪǝddǝs Roⱨ mǝn barƣanla xǝⱨǝrlǝrdǝ zindan kixǝnliri wǝ azab-oⱪubǝtlǝrning meni kütüp turidiƣanliⱪini aldin eniⱪ eytip kǝlmǝktǝ. 24 Lekin mǝn ɵz musapǝmni tamamlixim, Rǝb Əysadin tapxuruwalƣan hizmǝtni ada ⱪilixim, yǝni Hudaning meⱨir-xǝpⱪiti toƣrisidiki hux hǝwǝrning toluⱪ guwaⱨqisi boluxum üqün, ɵz ⱨayatimni ⱪilqǝ ayimaymǝn. ■ 25 Mǝn silǝr bilǝn arilixip, ⱨǝmminglar arisida yürüp Hudaning padixaⱨliⱪini jakarlidim; ǝmdi mana manga mǝlumki, buningdin keyin silǝrdin ⱨeqkim yüzümni ⱪayta kɵrǝlmǝysilǝr. □ 26 Xuning üqün, bügün silǝrgǝ guwaⱨliⱪ ⱪilip eytip ⱪoyayki, mǝn ⱨeqbirining ⱪeniƣa ⱪǝrzdar ǝmǝsmǝn. □ 27 Qünki mǝn Hudaning toluⱪ mǝⱪsǝt-iradisini ⱪilqǝ elip ⱪalmay silǝrgǝ bayan ⱪilip yǝtküzüxtin bax tartmidim. 28 Muⱪǝddǝs Roⱨ silǝrni Hudaning jamaitini beⱪix üqün Uning padisi iqidǝ yetǝkqi ⱪilip tikligǝnidi; ǝmdi ɵzünglarƣa ⱨǝm Ɵz Oƣlining ⱪeni bilǝn setiwalƣan barliⱪ padisiƣa sǝgǝk bolunglar! □ ■ 29 Qünki manga ayanki, mǝn kǝtkǝndin keyin, qilbɵrilǝr aranglarƣa kirip, padini ⱨeq ayimaydu, ■ 30 ⱨǝmdǝ ⱨǝtta aranglardinmu bǝzilǝr muhlislarni ɵzlirigǝ tartiwelix üqün ⱨǝⱪiⱪǝtni burmiliƣan türlük ixlarni sɵzlǝydu. ■ 31 Xunga, sǝgǝk bolunglar, mening üq yil keqǝ-kündüz demǝy, ⱨǝrbiringlarƣa kɵz yaxlirim bilǝn tohtimay nǝsiⱨǝt berip turƣanliⱪimni esinglarda tutunglar.

32 Əmdi mǝn silǝrni Hudaƣa wǝ Uning meⱨir-xǝpⱪǝt yǝtküzidiƣan sɵz-kalamiƣa tapxurimǝn. Bu sɵz-kalam etiⱪadinglarni ⱪuruxⱪa ⱨǝm pak-muⱪǝddǝs ⱪilinƣan barliⱪ hǝlⱪi arisida iltipat ⱪilinidiƣan mirastin silǝrni nesip ⱪilixⱪa ⱪadirdur. □ 33 Mǝn ⱨeqⱪaqan ⱨeqkimdin kiyim-keqǝk yaki altun-kümüx tama ⱪilip baⱪmiƣanmǝn. ■ 34 Silǝrgǝ mǝlumki, mǝn ikki bilikimgǝ tayinip, ɵzümning wǝ ⱨǝmraⱨlirimning ⱨajitidin qiⱪtim. ■ 35 Bundaⱪ ⱪilip ⱨǝrbir ixlarda mǝn silǝrgǝ muxundaⱪ ǝjir-ǝmgǝk arⱪiliⱪ ajiz-ⱨajǝtmǝnlǝrgǝ yardǝm berix lazimliⱪini, xundaⱪla Rǝb Əysa ɵzi eytⱪan: «Bǝrmǝk almaⱪtinmu bǝhtliktur» deginini esinglardin qiⱪarmasliⱪinglar kerǝklikini kɵrsǝttim.

36 Bu sɵzlǝrni ⱪilip bolup, u ⱨǝmmǝylǝn bilǝn birliktǝ tizlinip olturup dua ⱪildi. ■ 37 Ⱨǝmmǝylǝn ⱪattiⱪ yiƣlixip kǝtti; Pawlusning boyniƣa esilip ⱪuqaⱪlap, ⱪizƣin sɵyüxti. 38 Ularni ǝng azabliƣini Pawlusning, «Buningdin keyin yüzümni ⱪayta kɵrǝlmǝysilǝr» degǝn sɵzi boldi. Keyin, ular uni kemigǝ qiⱪirip uzitip ⱪoydi.

Rosul Pawlusning hux hǝwǝrni jakarliƣan 3-sǝpiri

□20:1 «Pawlus muhlislarni qaⱪirip, ularni riƣbǝtlǝndürdi wǝ ular bilǝn hoxlixip...» — bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ «Pawlus muhlislarni qaⱪirip, ularni ⱪuqaⱪlap ular bilǝn hoxlixip,...» degǝn sɵz deyilidu.

□20:2 «Yunan» — yaki «Gretisyǝ».

■20:4 Ros. 19:29; 21:29; 27:2; 1Kor. 1:14; Əf. 6:21; Kol. 4:7,10; 2Tim. 4:12; Tit. 3:12.

□20:5 «Ular awwal Troas xǝⱨirigǝ berip...» — bǝlkim kemidǝ. «...bizning yetip beriximizni kütüp turdi» — «biz» Luⱪaning yǝnǝ Pawlus bilǝn billǝ ikǝnlikini kɵrsitidu.

□20:7 «ⱨǝptining birinqi kün» — yǝni «yǝkxǝnbǝ küni». «biz nan oxtuxⱪa jǝm bolƣanda» — «nan oxtux»: Əysaning ɵlümini hatirilǝx üqün nan oxtulidu («1Kor.» 11:20-34ni kɵrüng).

□20:8 «Biz jǝm bolƣan yuⱪiriⱪi ⱪǝwǝttiki ɵydǝ nurƣun ⱪara qiraƣlar yenip turatti» — bu qiraƣlarning is-tütǝklirining ɵyni ⱪaplixi bilǝn 9-ayǝttǝ tilƣa elinƣan Əwtikusning uhlap ⱪelixiƣa tǝsir yǝtküzgǝn boluxi mumkin.

■20:10 1Pad. 17:21; 2Pad. 4:34.

□20:12 «Ular buningdin qǝksiz tǝsǝlli tapti» — ǝyni grek tekist: «Ular tapⱪan tǝsǝlli az ǝmǝs idi».

□20:15 «üqinqi küni Samos ariliƣa yetip kǝlduⱪ wǝ Trogillium xǝⱨiridǝ ⱪonduⱪ...» — bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ: «Trogillium xǝⱨiridǝ ⱪonduⱪ» degǝn sɵz tepilmaydu. «ǝtisi Hiyos arilining uduliƣa kelip ... üqinqi küni Samos ariliƣa yetip kǝlduⱪ wǝ Trogillium xǝⱨiridǝ ⱪonduⱪ; uning ǝtisi Miletus xǝⱨirigǝ barduⱪ» — bu sǝpǝr yoli ǝtǝy Əfǝsus xǝⱨiridin ɵtkǝnidi (16-ayǝtni kɵrüng).

□20:16 «orma ⱨeyti» — Tǝwratta Yǝⱨudiy hǝlⱪigǝ bekitilgǝn tɵtinqi ⱨeyt; u ⱨeyt «ɵtüp ketix ⱨeyti»din ǝllik kün keyin bolƣaqⱪa, grek tilida «ǝlliklik ⱨeyt»mu deyilidu. Ⱨazirⱪi kalendardiki waⱪit bǝlkim 5-ay idi. «Law.» 23-babni kɵrüng.

■20:16 Ros. 21:4,12.

■20:21 Mat. 3:2; Mar. 1:15; Luⱪa 24:47.

□20:22 «mana, roⱨta baƣlanƣan ⱨalda Yerusalemƣa ketiwatimǝn» — «roⱨta baƣlanƣan ⱨalda» — uni ⱪozƣaydiƣan bu tǝsirning ɵz roⱨida yaki Muⱪǝddǝs Roⱨta bolƣanliⱪi eniⱪ ǝmǝs. Pawlusning bu niyiti bu ixta toƣra yaki toƣra ǝmǝs? 21:4-ayǝttiki hǝwǝrdin ⱪariƣanda, uning xu ⱪǝt’iy niyiti toƣra ǝmǝs, dǝp oylaxⱪa mayil bolimiz.

■20:24 Ros. 21:13; Gal. 1:1; Tit. 1:3.

□20:25 «Mǝn silǝr bilǝn arilixip, ⱨǝmminglar arisida yürüp Hudaning padixaⱨliⱪini jakarlidim» — muxu yǝrdǝ «Hudaning padixaⱨliⱪi» grek tilida pǝⱪǝt «padixaⱨliⱪ» bilǝn ipadilinidu.

□20:26 «Silǝrgǝ guwaⱨliⱪ ⱪilip eytip ⱪoyayki, mǝn ⱨeqbirining ⱪeniƣa ⱪǝrzdar ǝmǝsmǝn» — demǝk, «aranglarda ⱨǝrⱪandaⱪ bir kixi hux hǝwǝr anglax pursiti bolmay, ⱪutⱪuzulmiƣan bolsa mǝn buningƣa jawabkar ǝmǝsmǝn» degǝndǝk.

□20:28 «Hudaning... Ɵz Oƣlining ⱪeni bilǝn setiwalƣan barliⱪ padisi» — «Ɵz Oƣlining ⱪeni bilǝn» grek tilida «Ɵziningkining ⱪeni bilǝn» degǝn sɵzlǝr bilǝn ipadilinidu.

■20:28 Əf. 1:7; Kol. 1:14; 1Pet. 1:19; 5:2; Wǝⱨ. 5:9.

■20:29 2Pet. 2:1.

■20:30 Zǝb. 41:9; Mat. 16:21; Ros. 1:17; 1Yuⱨa. 2:19.

□20:32 «Bu sɵz-kalam etiⱪadinglarni ⱪuruxⱪa ... ⱪadirdur» — silǝrning «etiⱪadinglarni ⱪurux» grek tilida pǝⱪǝt «silǝrni ⱪurux» degǝn bilǝn ipadilinidu.

■20:33 1Kor. 9:12; 2Kor. 11:9; 12:13.

■20:34 Ros. 18:3; 1Kor. 4:12; 1Tes. 2:9; 2Tes. 3:8.

■20:36 Ros. 21:5.