8
Saulning etiⱪadqilarƣa ziyankǝxlik ⱪilixi
1 Istipanning ɵltürülüxini Saulmu ⱪollaytti. Xu kündin baxlap, Yerusalemdiki jamaǝtkǝ ⱪaritilƣan dǝⱨxǝtlik ziyankǝxlik ⱪozƣaldi. Rosullardin baxⱪa barliⱪ jamaǝttikilǝr Yǝⱨudiyǝ wǝ Samariyǝning ⱨǝrⱪaysi yurtliriƣa tarⱪilip ketixti.■Ros. 11:19; 22:20. 2 Bǝzi ihlasmǝn kixilǝr Istipanni dǝpnǝ ⱪilip, uningƣa ⱪattiⱪ yiƣa-zarlarni kɵtürüxti.■Yar. 23:2; 50:10; 2Sam. 3:31 3 Lekin Saul jamaǝtkǝ wǝyranqiliⱪ selip, ɵymu-ɵy ahturup, ǝr-ayalƣa ⱪarimay ularni sɵrǝp qiⱪip zindanƣa taxlidi.■Ros. 9:1; 22:4; 26:9; 1Kor. 15:9; Gal. 1:13; 1Tim. 1:13.
Hux hǝwǝrning Samariyǝ ɵlkisigǝ yetip berixi
4 Əmdi tarⱪilip kǝtkǝnlǝr tarⱪalƣan yurtlarda kezip sɵz-kalamning hux hǝwirini jakarlidi.■Mat. 10:23; Ros. 11:19. 5 Ularning iqidin Filip bolsa Samariyǝning mǝlum bir xǝⱨirigǝ berip, yǝrlik kixilǝrgǝ Mǝsiⱨni jakarlidi. 6 Top-top kixilǝr uni anglap ⱨǝmdǝ u kɵrsǝtkǝn mɵjizilik alamǝtlǝrni kɵrüp, bir jan bir dili bilǝn uning sɵzlirigǝ ⱪulaⱪ saldi. 7 Qünki napak roⱨlar bolsa, qaplixiwalƣan kixilǝrdin ⱪattiⱪ warⱪiriƣiniqǝ qiⱪip kǝtti. Nurƣun palǝq, tokurlarmu saⱪaytildi;■Mar. 16:17; Ros. 5:16; 16:18; 19:11. 8 zor xad-huramliⱪ xu xǝⱨǝrni ⱪaplidi.
9 U xǝⱨǝrdǝ ǝsli jadugǝr-seⱨirgǝrlik bilǝn xuƣulliniwatⱪan Simon isimlik bir adǝm bar idi; u xu yol bilǝn pütkül Samariyǝdikilǝrni ⱨang-tang ⱪaldurup, ɵzini ⱪaltis zat kɵrsǝtmǝkqi bolup kǝlgǝnidi. ■Ros. 13:6. 10 Peⱪirdin tartip ambalƣiqǝ ularning ⱨǝmmisi uningƣa ihlas ⱪilip ⱪaraytti wǝ «Hudaning uluƣ küq-ⱪudriti mana xu!» deyixǝtti. 11 Halayiⱪ uningƣa xundaⱪ ihlas ⱪilixi uning uzundin beri jadugǝr-seⱨirgǝrliki bilǝn ularni ⱨang-tang ⱪaldurup kǝlgǝnliki tüpǝylidin idi. 12 Lekin ǝmdi Filip Hudaning padixaⱨliⱪi wǝ Əysa Mǝsiⱨning nami toƣrisidiki hux hǝwǝrni jakarliƣinida ular uning sɵzlirigǝ ixǝndi wǝ ǝrlǝr bolsun, ayallar bolsun qɵmüldürüxni ⱪobul ⱪildi. 13 Simon ɵzimu ixǝndi. U qɵmüldürülgǝn bolup, ⱨǝmixǝ Filipning yenida yürdi ⱨǝmdǝ Filip kɵrsitiwatⱪan mɵjizilik alamǝtlǝr wǝ ⱪudrǝtlik ixlarƣa ⱪarap, intayin ⱨǝyran boldi.
14 Yerusalemdiki rosullar Samariyǝliklǝrning Hudaning sɵzini ⱪobul ⱪilƣanliⱪini anglap, Petrus bilǝn Yuⱨannani ularƣa ǝwǝtti; 15 ikkiylǝn u yǝrgǝ qüxüxi bilǝnla, ularni Muⱪǝddǝs Roⱨning ata ⱪilinƣuqisi bolsun dǝp dua ⱪildi. 16 Qünki Muⱪǝddǝs Roⱨ tehi ularning ⱨeqⱪaysisiƣa qüxmigǝnidi; ular pǝⱪǝt Rǝb Əysaning nami bilǝn qɵmüldürülgǝnidi. 17 Petrus bilǝn Yuⱨanna ularning üstigǝ ⱪolini tǝgküzüxi bilǝn, Muⱪǝddǝs Roⱨ ularƣa ata ⱪilindi. □«Petrus bilǝn Yuⱨanna ularning üstigǝ ⱪolini tǝgküzüxi bilǝn, Muⱪǝddǝs Roⱨ ularƣa ata ⱪilindi» — bu qong ix idi. Əslidǝ Yǝⱨudiylar wǝ Samariyǝliklǝr bir-birigǝ bǝk ɵq idi, ⱨeqⱪandaⱪ bardi-kǝldi ⱪilmaytti. Samariyǝliklǝr Muⱪǝddǝs Roⱨni ⱪobul ⱪilixi üqün Filip («yerim grek»)ning ⱪolini ǝmǝs, bǝlki sap ikki Yǝⱨudiyning ⱪolini ularƣa tǝgküzüxini kǝmtǝrlik bilǝn ⱪobul ⱪilixi kerǝk idi. Sap ikki Yǝⱨudiymu ⱨazir ɵzini tɵwǝn tutup, ⱪollirini «napak Samariyǝliklǝr»ning bexiƣa ⱪoyuxi kerǝk. «Yuⱨanna» 4-bab, «Matta»ning «ⱪoxumqǝ sɵz»idiki 16:19 toƣruluⱪ izaⱨatimizni wǝ «Gal.» 3:28ni kɵrüng. ■Ros. 6:6; 13:3; 19:6; 1Tim. 4:14; 5:22; 2Tim. 1:6. 18 Lekin Simon Muⱪǝddǝs Roⱨning rosullarning ⱪolini tǝgküzüp ⱪoyuxi bilǝn ata ⱪilinƣanliⱪini kɵrüp, ularƣa pul tǝnglǝp:
19 — Bu küq-ⱪudrǝttin mangimu beringlarki, mǝnmu ⱨǝrkimning üstigǝ ⱪollirimni tǝgküzsǝm, uningƣa Muⱪǝddǝs Roⱨ ata ⱪilinsun, — dedi.
20 Lekin Petrus uningƣa mundaⱪ jawab bǝrdi:
— Hudaning bu iltipatini pulƣa setiwalƣili bolidu, dǝp oyliƣining üqün, pulung sǝn bilǝn tǝng ⱨalakǝtkǝ barsun! ■Mat. 10:8. 21 Sening bu ixta ⱨeq ⱨǝssǝng yaki nesiwǝng yoⱪtur! Qünki sening niyiting Huda aldida durus ǝmǝs! 22 Xunga, bu rǝzillikingdin towa ⱪilip, Rǝbtin, mumkin bolsa kɵnglümdiki bu niyitim kǝqürüm ⱪilinƣay, dǝp ɵtün! 23 Qünki sening aqqiⱪ ⱨǝsǝtkǝ tolup, ⱨǝⱪⱪaniysizliⱪning asaritida ikǝnliking manga mǝlum.
24 Simon ularƣa:
— Mǝn üqün Rǝbdin ɵtününglarki, silǝr eytⱪan ixlardin ⱨeqbiri beximƣa kǝlmigǝy! — dedi.□«Simon ularƣa: — Mǝn üqün Rǝbdin ɵtününglarki, silǝr eytⱪan ixlardin ⱨeqbiri beximƣa kǝlmigǝy! — dedi» — bǝzi ⱪǝdimki tarihiy hatirilǝr boyiqǝ, Simon keyin hux hǝwǝrgǝ ǝxǝddiy düxmǝn bolup qiⱪⱪan.
25 Petrus bilǝn Yuⱨanna yǝnǝ xu yǝrdǝ agaⱨ-guwaⱨliⱪ berip Rǝbning sɵz-kalamini yǝtküzgǝndin keyin, Samariyǝning nurƣun yeza-kǝntlirigǝ berip hux hǝwǝr yǝtküzgǝq, Yerusalemƣa ⱪaytip kǝtti.
Filip wǝ Efiopiyilik ǝmǝldar
26 Xu waⱪitta, Hudaning bir pǝrixtisi Filipⱪa:
— Ornungdin turup jǝnubⱪa ⱪarap Yerusalemdin Gaza xǝⱨirigǝ mangidiƣan yol bilǝn mang! — dedi (xu yol qɵldiki yoldur). 27-28 Xunga Filip ornidin turup yolƣa qiⱪti. Wǝ mana, yolda Efiopiyǝ ayal padixaⱨi Kandasning bir ǝmǝldari, pütkül hǝzinigǝ mǝs’ul Efiopiyǝlik aƣwat wǝzir turatti. U Yerusalemƣa Hudaƣa ibadǝt ⱪilƣili barƣanidi; ⱨazir ⱪaytix yolida ɵzining jǝng ⱨarwisida olturup, Yǝxaya pǝyƣǝmbǝrning yazmisini oⱪuwatatti. 29 Roⱨ Filipⱪa:
— Bu ⱨarwining yeniƣa berip uningƣa yeⱪinlaxⱪin, — dedi.□«Roⱨ Filipⱪa: ... — dedi» — «Roⱨ» — Muⱪǝddǝs Roⱨ, ǝlwǝttǝ. «Bu ⱨarwining yeniƣa berip uningƣa yeⱪinlaxⱪin» — grek tilida «Berip ɵzüngni bu ⱨarwiƣa ⱪoxⱪin».
30 Filip yügürüp berip, wǝzirning Yǝxaya pǝyƣǝmbǝrning yazmisidin oⱪuwatⱪanlirini anglap, uningdin:
— Oⱪuwatⱪiningizni qüxiniwatamsiz? — dǝp soridi.
31 Wǝzir uningƣa:
— Biri manga qüxǝndürüp bǝrmisǝ, mǝn ⱪandaⱪmu qüxinǝlǝymǝn?! — dǝp, Filipni ⱨarwisiƣa qiⱪip yenida olturuxⱪa ɵtündi.
32 U oⱪuwatⱪan yazma ⱪismi bolsa:
«U goya boƣuzlaxⱪa yetilǝp mengilƣan ⱪoydǝk boƣuzlaxⱪa elip mengildi,
Ⱪirⱪiƣuqi aldida ün-tinsiz yatⱪan ⱪozidǝk, u zadila eƣiz aqmidi. 33 U horlinidu, u ⱨǝⱪ soraⱪtin mǝⱨrum boldi,
Əmdi uning ǝwladini kimmu bayan ⱪilalisun?!
Qünki ⱨayati yǝr yüzidin elip ketildi».□«.... U horlinidu, u ⱨǝⱪ soraⱪtin mǝⱨrum boldi, ǝmdi uning ǝwladini kimmu bayan ⱪilalisun?! Qünki ⱨayati yǝr yüzidin elip ketildi» — «Yǝx.» 53:7-8. ■Yǝx. 53:7, 8.
34 Aƣwat Filiptin:
— Dǝp bǝrsingiz, pǝyƣǝmbǝrning bu sɵzi kimgǝ ⱪaritip eytilƣan? Ɵzigimu yaki baxⱪa birsigimu? — dǝp soridi.
35 Filip aƣzini eqip xu yazmining xu ⱪismidin baxlap, uningƣa Əysa toƣrisidiki hux hǝwǝrni jakarlap bǝrdi. □«uningƣa Əysa toƣrisidiki hux hǝwǝrni jakarlap bǝrdi» — grek tilida: «U uningƣa Əysani hux hǝwǝr dǝp jakarlap bǝrdi». ■Luⱪa 24:45. 36-37 Ular yolda ketiwetip, su bar bir yǝrgǝ kǝlgǝndǝ, aƣwat:
— Mana bu yǝrdǝ su bar ikǝn. Muxu yǝrdila qɵmüldürülüxümgǝ ⱪandaⱪ tosalƣu bar? — dedi.■Ros. 10:47.
38 U ⱨarwini tohtitixni buyrudi. Filip wǝ aƣwat ikkisi billǝ suƣa qüxüp, uni qɵmüldürdi. 39 Ular sudin qiⱪⱪanda, Rǝbning Roⱨi Filipni kɵtürüp elip kǝtti. Aƣwat uni ⱪayta kɵrmidi, ǝmma u xadlinip yolini dawamlaxturdi. 40 Filip bolsa Axdod xǝⱨiridǝ pǝyda boldi; u xu yurtni kezip, xu yǝrdin Ⱪǝysǝriyǝ xǝⱨirigǝ kǝlgüqǝ bolƣan ⱨǝmmǝ xǝⱨǝrlǝrdǝ hux hǝwǝr jakarlidi.□«Filip bolsa Axdod xǝⱨiridǝ pǝyda boldi» — «Axdod xǝⱨiri» grek tilida «Azotus xǝⱨiri».
■8:1 Ros. 11:19; 22:20.
■8:2 Yar. 23:2; 50:10; 2Sam. 3:31
■8:3 Ros. 9:1; 22:4; 26:9; 1Kor. 15:9; Gal. 1:13; 1Tim. 1:13.
■8:7 Mar. 16:17; Ros. 5:16; 16:18; 19:11.
□8:17 «Petrus bilǝn Yuⱨanna ularning üstigǝ ⱪolini tǝgküzüxi bilǝn, Muⱪǝddǝs Roⱨ ularƣa ata ⱪilindi» — bu qong ix idi. Əslidǝ Yǝⱨudiylar wǝ Samariyǝliklǝr bir-birigǝ bǝk ɵq idi, ⱨeqⱪandaⱪ bardi-kǝldi ⱪilmaytti. Samariyǝliklǝr Muⱪǝddǝs Roⱨni ⱪobul ⱪilixi üqün Filip («yerim grek»)ning ⱪolini ǝmǝs, bǝlki sap ikki Yǝⱨudiyning ⱪolini ularƣa tǝgküzüxini kǝmtǝrlik bilǝn ⱪobul ⱪilixi kerǝk idi. Sap ikki Yǝⱨudiymu ⱨazir ɵzini tɵwǝn tutup, ⱪollirini «napak Samariyǝliklǝr»ning bexiƣa ⱪoyuxi kerǝk. «Yuⱨanna» 4-bab, «Matta»ning «ⱪoxumqǝ sɵz»idiki 16:19 toƣruluⱪ izaⱨatimizni wǝ «Gal.» 3:28ni kɵrüng.
■8:17 Ros. 6:6; 13:3; 19:6; 1Tim. 4:14; 5:22; 2Tim. 1:6.
□8:24 «Simon ularƣa: — Mǝn üqün Rǝbdin ɵtününglarki, silǝr eytⱪan ixlardin ⱨeqbiri beximƣa kǝlmigǝy! — dedi» — bǝzi ⱪǝdimki tarihiy hatirilǝr boyiqǝ, Simon keyin hux hǝwǝrgǝ ǝxǝddiy düxmǝn bolup qiⱪⱪan.
□8:29 «Roⱨ Filipⱪa: ... — dedi» — «Roⱨ» — Muⱪǝddǝs Roⱨ, ǝlwǝttǝ. «Bu ⱨarwining yeniƣa berip uningƣa yeⱪinlaxⱪin» — grek tilida «Berip ɵzüngni bu ⱨarwiƣa ⱪoxⱪin».
□8:33 «.... U horlinidu, u ⱨǝⱪ soraⱪtin mǝⱨrum boldi, ǝmdi uning ǝwladini kimmu bayan ⱪilalisun?! Qünki ⱨayati yǝr yüzidin elip ketildi» — «Yǝx.» 53:7-8.
■8:33 Yǝx. 53:7, 8.
□8:35 «uningƣa Əysa toƣrisidiki hux hǝwǝrni jakarlap bǝrdi» — grek tilida: «U uningƣa Əysani hux hǝwǝr dǝp jakarlap bǝrdi».
□8:40 «Filip bolsa Axdod xǝⱨiridǝ pǝyda boldi» — «Axdod xǝⱨiri» grek tilida «Azotus xǝⱨiri».