16
Əysa ɵlümdin tirilidu
Mat. 28:1-8; Luⱪa 24:1-12; Yⱨ. 20:1-10
Xabat küni ɵtüxi bilǝnla, Magdalliⱪ Mǝryǝm, Yaⱪupning anisi Mǝryǝm wǝ Salomilar berip Əysaning jǝsitigǝ sürüx üqün huxpuraⱪliⱪ buyumlarni setiwaldi. «Xabat küni ɵtüxi bilǝnla» — xabat küni xǝnbǝ küni kǝqtǝ kün petixi bilǝn baxlinatti. «... Əysaning jǝsitigǝ sürüx üqün huxpuraⱪliⱪ buyumlarni setiwaldi» — yaki «Əysaning jǝsitigǝ sürüx üqün huxpuraⱪliⱪ buyumlarni setiwalƣanidi». Bu ixⱪa ⱪariƣanda, ayallar uning ɵlümdin tirilidiƣanliⱪini ⱨeq oylap baⱪmiƣanidi!   Mat. 28:1; Luⱪa 24:1; Yⱨ. 20:1. Ⱨǝptining birinqi küni ular bǝk baldur, tang sǝⱨǝrdǝ ornidin turup, kün qiⱪixi bilǝn ⱪǝbrigǝ bardi. «ⱨǝptining birinqi küni» — yǝni yǝkxǝnbǝ küni. Ular ɵzara: «Bizgǝ ⱪǝbrining aƣzidiki taxni kim domilitixip berǝr?» deyixti. Lekin ular baxlirini kɵtürüp ⱪariwidi, taxning bir yanƣa domilitiwetilginini kɵrdi — ǝslidǝ u tax naⱨayiti yoƣan idi. Ular ⱪǝbrigǝ kirgǝndǝ, ong tǝrǝptǝ olturƣan, aⱪ ton kiygǝn, yax bir adǝmni kɵrdi, wǝ ⱪattiⱪ dǝkkǝ-dükkigǝ qüxti. Mat. 28:2; Yⱨ. 20:12.
Lekin u ularƣa:
— Dǝkkǝ-dükkigǝ qüxmǝnglar. Silǝr krestlǝngüqi Nasarǝtlik Əysani izdǝwatisilǝr. U tirildi, u bu yǝrdǝ ǝmǝs. Mana ular uni ⱪoyƣan jay! Mat. 28:5; Luⱪa 24:5. Lekin beringlar, uning muhlisliriƣa wǝ Petrusⱪa: «U Galiliyǝgǝ silǝrdin awwal baridikǝn; u silǝrgǝ eytⱪinidǝk, silǝr uni xu yǝrdǝ kɵridikǝnsilǝr» dǝnglar, — dedi. «..beringlar, uning muhlisliriƣa wǝ Petrusⱪa: «U Galiliyǝgǝ silǝrdin awwal baridikǝn; u silǝrgǝ eytⱪinidǝk, silǝr uni xu yǝrdǝ kɵridikǝnsilǝr» dǝnglar» — Markus biwasitǝ demigini bilǝn ⱨǝmmimiz bu sɵzligüqi «yax adǝm»ni pǝrixtǝ dǝp bilimiz (5-ayǝtni kɵrüng).   Mat. 26:32; 28:10; Mar. 14:28; Ros. 1:3; 13:31; 1Kor. 15:5.
Ular ⱪǝbridin qiⱪipla bǝdǝr ⱪaqti. Ularni titrǝk besip ⱨoxini yoⱪitay degǝnidi; bǝk ⱪorⱪup kǝtkǝqkǝ, ⱨeqkimgǝ ⱨeqnemini eytmidi. «ⱨeqkimgǝ ⱨeqnemini eytmidi» — mǝnisi, bǝlkim muhlisliridin baxⱪa ⱨeqkimgǝ eytmidi (mǝsilǝn, «Mat.» 28:8, 10ni kɵrüng).   Mat. 28:8; Luⱪa 24:9; Yⱨ. 20:18.
 
Əysaning magdalliⱪ Mǝryǝmgǝ kɵrünüxi
Mat. 28:9-10; Yⱨ. 20:11-18; Luⱪa 24:13-35
Əysa ⱨǝptining birinqi küni tang sǝⱨǝrdǝ tirilgǝndin keyin, awwal Magdalliⱪ Mǝryǝmgǝ kɵründi. U ǝslidǝ uningdin yǝttǝ jinni ⱨǝydiwǝtkǝnidi. «Əysa ⱨǝptining birinqi küni tang sǝⱨǝrdǝ tirilgǝndin keyin, awwal magdalliⱪ Mǝryǝmgǝ kɵründi. U ǝslidǝ uningdin yǝttǝ jinni ⱨǝydiwǝtkǝnidi...» — 9-20-ayǝtlǝr ikki ⱪǝdimiy kɵqürmidin baxⱪa, ⱨǝmmǝ kɵqürmilǝrdin tepilidu. Biz ularning «Markus»ning ⱨǝⱪiⱪiy bir ⱪismi ikǝnlikigǝ ⱨeq gumanimiz yoⱪ; biraⱪ muxu yǝrdǝ sǝⱨipǝ qǝklimisidin toluⱪ ispat kǝltürǝlmǝymiz. Inglizqǝ bilidiƣan oⱪurmǝnlǝrning «Den Burgon»ning ««Markus»ning ahirⱪi on ikki ayǝtliri» degǝn kitabini Internettin tapalaydiƣanliⱪiƣa ixinimiz.   Luⱪa 8:2; Yⱨ. 20:14,16. 10 Mǝryǝm qiⱪip, matǝm tutup yiƣlixip turƣan, burun uning bilǝn billǝ bolƣanlarƣa hǝwǝr bǝrdi. 11 Uning tirik ikǝnlikini wǝ Mǝryǝmgǝ kɵrüngǝnlikini angliƣanda, ular ixǝnmidi.
 
Əysaning ikki muhlisiƣa kɵrünüxi
12 Bu ixlardin keyin, u ularning iqidiki yeziƣa ketiwatⱪan ikkiylǝngǝ baxⱪa siyaⱪta kɵründi. Luⱪa 24:13. 13 Bularmu ⱪalƣanlarning yeniƣa ⱪaytip, ularƣa hǝwǝr ⱪilƣan bolsimu, lekin ular bularƣimu ixǝnmidi.
 
Əysaning on bir muhlisiƣa kɵrünüxi
Mat. 28:16-20; Luⱪa 24:36-49; Yⱨ. 20:19-23; Ros. 1:6-8
14 Andin on birǝylǝn dastihanda olturup ƣizaliniwatⱪanda, u ularƣa kɵründi wǝ ularning etiⱪadsizliⱪi wǝ tax yürǝkliki üqün ularni tǝnbiⱨ berip ǝyiblidi; qünki ular ɵzining tirilginini kɵrgǝnlǝrgǝ ixǝnmigǝnidi. Luⱪa 24:36; Yⱨ. 20:19; 1Kor. 15:5.
15 U ularƣa mundaⱪ dedi:
— Pütkül jaⱨanƣa berip, yaritilƣuqilarning ⱨǝrbirigǝ hux hǝwǝrni jakarlanglar. Mat. 28:19; Yⱨ. 15:16. 16 Etiⱪad ⱪilip, qɵmüldürüxni ⱪobul ⱪilƣanlar ⱪutⱪuzulidu. Etiⱪad ⱪilmiƣanlar bolsa gunaⱨⱪa bekitilidu. Yⱨ. 3:18; 12:48.
17 Etiⱪad ⱪilƣanlarning izliriƣa muxundaⱪ mɵjizilik alamǝtlǝr ǝgixip ⱨǝmraⱨ bolidu: — ular Mening namim bilǝn jinlarni ⱨǝydiwetidu; ular yengi tillarda sɵzlǝydu, «yengi tillar» — demǝk ɵzi ɵgǝnmigǝn tillar. «Ros.» 2:4-11ni, «1Kor.» 12-, 14-babni wǝ munasiwǝtlik izaⱨatlarni kɵrüng.   Luⱪa 10:17; Ros. 2:4; 5:16; 8:7; 10:46; 16:18; 19:6,12. 18 ular yilanlarni ⱪollirida tutidu, ⱨǝrⱪandaⱪ zǝⱨǝrlik nǝrsini iqsimu, ularƣa zǝrǝr yǝtküzmǝydu; ⱪollirini bimarlarƣa tǝgküzüp ⱪoysa, kesǝlliri saⱪiyip ketidu. «ular yilanlarni ⱪollirida tutidu...» — mǝsilǝn, «Ros.» 28:3-6ni kɵrüng. «Etiⱪad ⱪilƣanlarning izliriƣa muxundaⱪ mɵjizilik alamǝtlǝr ǝgixip ⱨǝmraⱨ bolidu... ... ⱪollirini bimarlarƣa tǝgküzüp ⱪoysa, kesǝlliri saⱪiyip ketidu» — eniⱪki, etiⱪad ⱪilƣuqilar üqün «mɵjizilik alamǝtlǝr» Mǝsiⱨkǝ iman-ixǝnq kǝltürgǝndin keyinla kelidu («muxundaⱪ mɵjizilik alamǝtlǝr ǝgixip ⱨǝmraⱨ bolidu» (17-ayǝt)). «Alamǝtlǝrni kɵrsǝm, andin ixinimǝn» degüqilǝr ⱨǝrdaim kɵp, ǝlwǝttǝ.   Luⱪa 10:19; Ros. 28:5, 8.
 
Əysaning asmanƣa kɵtürülüxi
Luⱪa 24:50-53; Ros. 1:9-11
19 Xunga Rǝb ularƣa bu sɵzlǝrni ⱪilip bolƣandin keyin, asmanƣa kɵtürüldi, Hudaning ong yenida olturdi. «Xunga Rǝb ularƣa bu sɵzlǝrni ⱪilip bolƣandin keyin, asmanƣa kɵtürüldi, Hudaning ong yenida olturdi» — «xunga» — Rǝb wǝdǝ ⱪilƣan «mɵjizilik alamǝtlǝr» pǝⱪǝt Muⱪǝddǝs Roⱨ arⱪiliⱪ bolatti; u ǝrxkǝ kɵtürülmigǝn bolsa, Muⱪǝddǝs Roⱨ kelǝlmǝytti. Xunga (Ɵz sɵz-kalamini isxpatlaydiƣan mɵjizilik alamǝtlǝrni mumkin ⱪilix üqün) u ǝrxkǝ kɵtürülmisǝ bolmaytti.   Luⱪa 24:50,51; Ros. 1:9. 20 Muhlislar qiⱪip, ⱨǝr yǝrgǝ berip hux hǝwǝrni jakarlap yürdi. Rǝb ular bilǝn tǝng ixlǝp, sɵz-kalamiƣa ⱨǝmraⱨ bolup ǝgǝxkǝn mɵjizilik alamǝtlǝr bilǝn uningƣa ispat bǝrdi. «Rǝb ular bilǝn tǝng ixlǝp...» — bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ «Rǝb Əysa ular bilǝn tǝng ixlǝp...» deyilidu.   Ros. 1:2; 14:3; 1Tim. 3:16; Ibr. 2:4.

16:1 «Xabat küni ɵtüxi bilǝnla» — xabat küni xǝnbǝ küni kǝqtǝ kün petixi bilǝn baxlinatti. «... Əysaning jǝsitigǝ sürüx üqün huxpuraⱪliⱪ buyumlarni setiwaldi» — yaki «Əysaning jǝsitigǝ sürüx üqün huxpuraⱪliⱪ buyumlarni setiwalƣanidi». Bu ixⱪa ⱪariƣanda, ayallar uning ɵlümdin tirilidiƣanliⱪini ⱨeq oylap baⱪmiƣanidi!

16:1 Mat. 28:1; Luⱪa 24:1; Yⱨ. 20:1.

16:2 «ⱨǝptining birinqi küni» — yǝni yǝkxǝnbǝ küni.

16:5 Mat. 28:2; Yⱨ. 20:12.

16:6 Mat. 28:5; Luⱪa 24:5.

16:7 «..beringlar, uning muhlisliriƣa wǝ Petrusⱪa: «U Galiliyǝgǝ silǝrdin awwal baridikǝn; u silǝrgǝ eytⱪinidǝk, silǝr uni xu yǝrdǝ kɵridikǝnsilǝr» dǝnglar» — Markus biwasitǝ demigini bilǝn ⱨǝmmimiz bu sɵzligüqi «yax adǝm»ni pǝrixtǝ dǝp bilimiz (5-ayǝtni kɵrüng).

16:7 Mat. 26:32; 28:10; Mar. 14:28; Ros. 1:3; 13:31; 1Kor. 15:5.

16:8 «ⱨeqkimgǝ ⱨeqnemini eytmidi» — mǝnisi, bǝlkim muhlisliridin baxⱪa ⱨeqkimgǝ eytmidi (mǝsilǝn, «Mat.» 28:8, 10ni kɵrüng).

16:8 Mat. 28:8; Luⱪa 24:9; Yⱨ. 20:18.

16:9 «Əysa ⱨǝptining birinqi küni tang sǝⱨǝrdǝ tirilgǝndin keyin, awwal magdalliⱪ Mǝryǝmgǝ kɵründi. U ǝslidǝ uningdin yǝttǝ jinni ⱨǝydiwǝtkǝnidi...» — 9-20-ayǝtlǝr ikki ⱪǝdimiy kɵqürmidin baxⱪa, ⱨǝmmǝ kɵqürmilǝrdin tepilidu. Biz ularning «Markus»ning ⱨǝⱪiⱪiy bir ⱪismi ikǝnlikigǝ ⱨeq gumanimiz yoⱪ; biraⱪ muxu yǝrdǝ sǝⱨipǝ qǝklimisidin toluⱪ ispat kǝltürǝlmǝymiz. Inglizqǝ bilidiƣan oⱪurmǝnlǝrning «Den Burgon»ning ««Markus»ning ahirⱪi on ikki ayǝtliri» degǝn kitabini Internettin tapalaydiƣanliⱪiƣa ixinimiz.

16:9 Luⱪa 8:2; Yⱨ. 20:14,16.

16:12 Luⱪa 24:13.

16:14 Luⱪa 24:36; Yⱨ. 20:19; 1Kor. 15:5.

16:15 Mat. 28:19; Yⱨ. 15:16.

16:16 Yⱨ. 3:18; 12:48.

16:17 «yengi tillar» — demǝk ɵzi ɵgǝnmigǝn tillar. «Ros.» 2:4-11ni, «1Kor.» 12-, 14-babni wǝ munasiwǝtlik izaⱨatlarni kɵrüng.

16:17 Luⱪa 10:17; Ros. 2:4; 5:16; 8:7; 10:46; 16:18; 19:6,12.

16:18 «ular yilanlarni ⱪollirida tutidu...» — mǝsilǝn, «Ros.» 28:3-6ni kɵrüng. «Etiⱪad ⱪilƣanlarning izliriƣa muxundaⱪ mɵjizilik alamǝtlǝr ǝgixip ⱨǝmraⱨ bolidu... ... ⱪollirini bimarlarƣa tǝgküzüp ⱪoysa, kesǝlliri saⱪiyip ketidu» — eniⱪki, etiⱪad ⱪilƣuqilar üqün «mɵjizilik alamǝtlǝr» Mǝsiⱨkǝ iman-ixǝnq kǝltürgǝndin keyinla kelidu («muxundaⱪ mɵjizilik alamǝtlǝr ǝgixip ⱨǝmraⱨ bolidu» (17-ayǝt)). «Alamǝtlǝrni kɵrsǝm, andin ixinimǝn» degüqilǝr ⱨǝrdaim kɵp, ǝlwǝttǝ.

16:18 Luⱪa 10:19; Ros. 28:5, 8.

16:19 «Xunga Rǝb ularƣa bu sɵzlǝrni ⱪilip bolƣandin keyin, asmanƣa kɵtürüldi, Hudaning ong yenida olturdi» — «xunga» — Rǝb wǝdǝ ⱪilƣan «mɵjizilik alamǝtlǝr» pǝⱪǝt Muⱪǝddǝs Roⱨ arⱪiliⱪ bolatti; u ǝrxkǝ kɵtürülmigǝn bolsa, Muⱪǝddǝs Roⱨ kelǝlmǝytti. Xunga (Ɵz sɵz-kalamini isxpatlaydiƣan mɵjizilik alamǝtlǝrni mumkin ⱪilix üqün) u ǝrxkǝ kɵtürülmisǝ bolmaytti.

16:19 Luⱪa 24:50,51; Ros. 1:9.

16:20 «Rǝb ular bilǝn tǝng ixlǝp...» — bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ «Rǝb Əysa ular bilǝn tǝng ixlǝp...» deyilidu.

16:20 Ros. 1:2; 14:3; 1Tim. 3:16; Ibr. 2:4.