4
Əmdi Roⱨ xuni alaⱨidǝ eytiduki, ahir zamanlarda bǝzilǝr etiⱪadtin yenip, aldamqi roⱨlarƣa wǝ jinlarning tǝlimlirigǝ berilip ǝgixidu.«Əmdi Roⱨ xuni alaⱨidǝ eytiduki,... » — «Roⱨ» — Muⱪǝddǝs Roⱨ, Hudaning roⱨi. «aldamqi roⱨlarƣa wǝ jinlarning tǝlimlirigǝ berilip ǝgixidu» — «aldamqi roⱨlar» wǝ «jinlar» bir gǝptur.  Mat. 24:23; 2Tes. 2:3; 2Tim. 3:1; 2Pet. 3:3; Yǝⱨ. 18. Bundaⱪ tǝlim bǝrgüqilǝr sahtiliⱪta yalƣanqiliⱪ ⱪilip, huddi daƣmallap kɵydürüwǝtkǝndǝk ɵz wijdanini yoⱪitip ⱪoyƣan;«... huddi daƣmallap kɵydürüwǝtkǝndǝk ɵz wijdanini yoⱪitip ⱪoyƣan» — bǝzi alimlar bu sɵzni: «Xǝytan ularning wijdanlirini «meningki» dǝp daƣmallap ⱪoyƣan» degǝndǝk qüxinidu. ular nikaⱨlinixni wǝ bǝzi yemǝkliklǝrni istemal ⱪilixni mǝn’i ⱪilidu. Əmma ular mǝn’i ⱪilidiƣan yemǝkliklǝrni Huda Ɵzigǝ etiⱪad ⱪilƣan ⱨǝm ⱨǝⱪiⱪǝtni bilgǝnlǝrning tǝxǝkkür eytip ⱪobul ⱪilixi üqün yaratⱪanidi.«ular nikaⱨlinixni wǝ bǝzi yemǝkliklǝrni istemal ⱪilixni mǝn’i ⱪilidu. Əmma ular mǝn’i ⱪilidiƣan yemǝkliklǝrni Huda Ɵzigǝ etiⱪad ⱪilƣan ⱨǝm ⱨǝⱪiⱪǝtni bilgǝnlǝrning tǝxǝkkür eytip ⱪobul ⱪilixi üqün yaratⱪanidi» — bu ayǝt toƣruluⱪ biz «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ ⱪisⱪiqǝ tohtilimiz.  Yar. 1:29; 9:3; Rim. 14:6; 1Kor. 10:30. Qünki Huda yaratⱪan ⱨǝmmǝ nǝrsǝ yahxidur, ular tǝxǝkkür bilǝn ⱪobul ⱪilinsa, ularning ⱨeqⱪaysisini qǝklǝp rǝt ⱪilixⱪa bolmaydu.«Qünki Huda yaratⱪan ⱨǝmmǝ nǝrsǝ yahxidur, ular tǝxǝkkür bilǝn ⱪobul ⱪilinsa, ularning ⱨeqⱪaysisini qǝklǝp rǝt ⱪilixⱪa bolmaydu» — bu sɵz pǝⱪǝt barliⱪ yemǝkliklǝrni ǝmǝs, yǝnǝ u yuⱪirida tilƣa alƣan nikaⱨda bolƣan ǝr-ayalliⱪ jinisiy munasiwǝtni ɵz iqigǝ alidu.  Yar. 1:31; Ros. 10:15; Rim. 14:14. Qünki ular Hudaning sɵz-kalami wǝ insanlarning duasi bilǝn ⱨalal ⱪilinidu.«Qünki ular Hudaning sɵz-kalami wǝ insanlarning duasi bilǝn ⱨalal ⱪilinidu» — grek tilida «insanlarning duasi» degǝn alaⱨidǝ sɵz bolup «xu dualar Huda bilǝn yeⱪin alaⱪǝ-munasiwǝttǝ bolidu» degǝn mǝnini puritip beridu.
 
Əysa Mǝsiⱨning yahxi hizmǝtkari
Bu nǝsiⱨǝtlǝrni ⱪerindaxlarning sǝmigǝ salsang, Mǝsiⱨ Əysaning yahxi hizmǝtkari bolƣan bolisǝn. Xundaⱪla, ɵzüngning ǝstayidil ǝgǝxkǝn etiⱪadtiki wǝ saƣlam tǝlimlǝrdiki sɵzlǝr bilǝn ⱪuwwǝtlǝndürülgǝnliking ayan bolidu.2Tim. 1:5; 3:14,15. Əmma ihlassizlarning wǝ momaylarning ǝpsanilirini qǝtkǝ ⱪeⱪip, ɵzüngni ihlasmǝnlik yolida qeniⱪturup yetixtürgin.«... ɵzüngni ihlasmǝnlik yolida qeniⱪturup yetixtürgin» — «qeniⱪturup yetixtürgin» degini grek tilida «gimnastika» («tǝn ⱨǝrikiti») bilǝn munasiwǝtlik sɵz.  1Tim. 1:4; 6:20; 2Tim. 2:16; Tit. 1:14; 3:9. Qünki «Bǝdǝnni qeniⱪturuxning azraⱪ paydisi bar, lekin ihlasmǝnliktǝ intilixning ⱨǝrtǝrǝplik paydisi bar; u ⱨazirⱪi wǝ kǝlgüsi ⱨayat üqün bǝht elip kelidu»Kol. 2:23. — bu sɵz ⱨǝⱪtur wǝ uni ⱪobul ⱪilixⱪa pütünlǝy ǝrziydu. 10 Əmǝliyǝttǝ biz buning üqün japaliⱪ ǝjir singdürüwatimiz wǝ har ⱪiliniwatimiz. Qünki ümidimizni pütkül insanlarning, bolupmu etiⱪad ⱪilƣuqilarning Ⱪutⱪuzƣuqisi — mǝnggü ⱨayat Hudaƣa baƣliduⱪ.«Əmǝliyǝttǝ biz buning üqün japaliⱪ ǝjir singdürüwatimiz wǝ har ⱪiliniwatimiz» — «har ⱪiliniwatimiz» bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ «kürǝx ⱪiliwatimiz» deyilidu. «qünki ümidimizni pütkül insanlarning, bolupmu etiⱪad ⱪilƣuqilarning Ⱪutⱪuzƣuqisi — mǝnggü ⱨayat Hudaƣa baƣliduⱪ» — «pütkül insanlarning, bolupmu etiⱪad ⱪilƣuqilarning Ⱪutⱪuzƣuqisi» degǝn ibaridǝ «insanlarning Ⱪutⱪuzƣuqisi» degǝnlik bǝlkim «ⱨǝr adǝmni saⱪliƣuqi» degǝn omomiy mǝnidǝ ixlitilidu.
11 Bu ixlarni jamaǝtkǝ tohtimay tapiliƣin wǝ ɵgǝtkin. 12 Ⱨeqkimning sening yaxliⱪingƣa sǝl ⱪarixiƣa yol ⱪoyma; bǝlki sɵzliringdǝ, ǝmǝlliringdǝ, meⱨir-muⱨǝbbǝt, etiⱪad wǝ pakliⱪta etiⱪadqilarƣa nǝmunǝ bol. «ⱨeqkimning sening yaxliⱪingƣa sǝl ⱪarixiƣa yol ⱪoyma» — Timotiy bǝlkim ottuz nǝqqǝ yaxⱪa kirgǝn. Lekin grek mǝdǝniyitidǝ ⱪiriⱪ yaxⱪa kirgǝn oƣul balilar tehi «yax» «yigit» dǝp ⱨesablinidu.  Tit. 2:7,15; 1Pet. 5:3. 13 Mǝn yeningƣa barƣuqǝ, ɵzüngni jamaǝtkǝ muⱪǝddǝs yazmilarni oⱪup berix, jekilǝx wǝ tǝlim berixkǝ beƣixliƣin.«ɵzüngni jamaǝtkǝ muⱪǝddǝs yazmilarni oⱪup berix, jekilǝx wǝ tǝlim berixkǝ beƣixliƣin» — «muⱪǝddǝs yazmilarni oⱪup berix» toƣruluⱪ: — xu waⱪitlarda az sanliⱪ kixilǝr oⱪuyalaytti wǝ tehimu az kixilǝr Muⱪǝddǝs Kitabtiki birǝr ⱪisimlarƣa igǝ boluxⱪa muyǝssǝr idi. 14 Jamaitingning aⱪsaⱪalliri ⱪollirini uqangƣa ⱪoyƣanda, Hudaning wǝⱨiyisi arⱪiliⱪ sanga ata ⱪilinixi bilǝn sǝndǝ bolƣan iltipatⱪa bipǝrwaliⱪ ⱪilma. «Jamaitingning aⱪsaⱪalliri ⱪollirini uqangƣa ⱪoyƣanda, Hudaning wǝⱨiyisi arⱪiliⱪ sanga ata ⱪilinixi bilǝn sǝndǝ bolƣan iltipatⱪa bipǝrwaliⱪ ⱪilma» — jamaǝtning aⱪsaⱪallirining etiⱪadqini birǝr wǝzipigǝ tǝyinligǝndǝ, ⱪollirini uning uqisiƣa ⱪoyup turup dua ⱪilixi Injildiki baxⱪa yǝrlǝrdimu kɵrünidu.
«Iltipat» muxu yǝrdǝ Muⱪǝddǝs Roⱨ ata ⱪilƣan mǝlum bir alaⱨidǝ ⱪabiliyǝtni kɵrsitidu. Bundaⱪ ⱪabiliyǝtlǝrning bǝziliri toƣruluⱪ «1Kor.» 12-, 14-babni kɵrüng. «Ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ Timotiyƣa tapxurulƣan iltipat toƣruluⱪ sɵzlǝymiz.
  Ros. 6:6; 8:17; 13:3; 19:6; 1Tim. 5:22; 2Tim. 1:6. 15 Bu ixlarƣa berilip, ɵzüngni ularƣa toluⱪ atiƣin. Xuning bilǝn sening alƣa basⱪanliⱪing ⱨǝmmǝylǝngǝ ayan bolidu. 16 Ɵzünggǝ wǝ bǝrgǝn tǝliminggǝ izqil kɵngül ⱪoyƣin. Qünki xundaⱪ ⱪilƣanda ɵzüngnimu wǝ sanga ⱪulaⱪ salƣanlarnimu ⱪutⱪuzisǝn.
 
 

4:1 «Əmdi Roⱨ xuni alaⱨidǝ eytiduki,... » — «Roⱨ» — Muⱪǝddǝs Roⱨ, Hudaning roⱨi. «aldamqi roⱨlarƣa wǝ jinlarning tǝlimlirigǝ berilip ǝgixidu» — «aldamqi roⱨlar» wǝ «jinlar» bir gǝptur.

4:1 Mat. 24:23; 2Tes. 2:3; 2Tim. 3:1; 2Pet. 3:3; Yǝⱨ. 18.

4:2 «... huddi daƣmallap kɵydürüwǝtkǝndǝk ɵz wijdanini yoⱪitip ⱪoyƣan» — bǝzi alimlar bu sɵzni: «Xǝytan ularning wijdanlirini «meningki» dǝp daƣmallap ⱪoyƣan» degǝndǝk qüxinidu.

4:3 «ular nikaⱨlinixni wǝ bǝzi yemǝkliklǝrni istemal ⱪilixni mǝn’i ⱪilidu. Əmma ular mǝn’i ⱪilidiƣan yemǝkliklǝrni Huda Ɵzigǝ etiⱪad ⱪilƣan ⱨǝm ⱨǝⱪiⱪǝtni bilgǝnlǝrning tǝxǝkkür eytip ⱪobul ⱪilixi üqün yaratⱪanidi» — bu ayǝt toƣruluⱪ biz «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ ⱪisⱪiqǝ tohtilimiz.

4:3 Yar. 1:29; 9:3; Rim. 14:6; 1Kor. 10:30.

4:4 «Qünki Huda yaratⱪan ⱨǝmmǝ nǝrsǝ yahxidur, ular tǝxǝkkür bilǝn ⱪobul ⱪilinsa, ularning ⱨeqⱪaysisini qǝklǝp rǝt ⱪilixⱪa bolmaydu» — bu sɵz pǝⱪǝt barliⱪ yemǝkliklǝrni ǝmǝs, yǝnǝ u yuⱪirida tilƣa alƣan nikaⱨda bolƣan ǝr-ayalliⱪ jinisiy munasiwǝtni ɵz iqigǝ alidu.

4:4 Yar. 1:31; Ros. 10:15; Rim. 14:14.

4:5 «Qünki ular Hudaning sɵz-kalami wǝ insanlarning duasi bilǝn ⱨalal ⱪilinidu» — grek tilida «insanlarning duasi» degǝn alaⱨidǝ sɵz bolup «xu dualar Huda bilǝn yeⱪin alaⱪǝ-munasiwǝttǝ bolidu» degǝn mǝnini puritip beridu.

4:6 2Tim. 1:5; 3:14,15.

4:7 «... ɵzüngni ihlasmǝnlik yolida qeniⱪturup yetixtürgin» — «qeniⱪturup yetixtürgin» degini grek tilida «gimnastika» («tǝn ⱨǝrikiti») bilǝn munasiwǝtlik sɵz.

4:7 1Tim. 1:4; 6:20; 2Tim. 2:16; Tit. 1:14; 3:9.

4:8 Kol. 2:23.

4:10 «Əmǝliyǝttǝ biz buning üqün japaliⱪ ǝjir singdürüwatimiz wǝ har ⱪiliniwatimiz» — «har ⱪiliniwatimiz» bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ «kürǝx ⱪiliwatimiz» deyilidu. «qünki ümidimizni pütkül insanlarning, bolupmu etiⱪad ⱪilƣuqilarning Ⱪutⱪuzƣuqisi — mǝnggü ⱨayat Hudaƣa baƣliduⱪ» — «pütkül insanlarning, bolupmu etiⱪad ⱪilƣuqilarning Ⱪutⱪuzƣuqisi» degǝn ibaridǝ «insanlarning Ⱪutⱪuzƣuqisi» degǝnlik bǝlkim «ⱨǝr adǝmni saⱪliƣuqi» degǝn omomiy mǝnidǝ ixlitilidu.

4:12 «ⱨeqkimning sening yaxliⱪingƣa sǝl ⱪarixiƣa yol ⱪoyma» — Timotiy bǝlkim ottuz nǝqqǝ yaxⱪa kirgǝn. Lekin grek mǝdǝniyitidǝ ⱪiriⱪ yaxⱪa kirgǝn oƣul balilar tehi «yax» «yigit» dǝp ⱨesablinidu.

4:12 Tit. 2:7,15; 1Pet. 5:3.

4:13 «ɵzüngni jamaǝtkǝ muⱪǝddǝs yazmilarni oⱪup berix, jekilǝx wǝ tǝlim berixkǝ beƣixliƣin» — «muⱪǝddǝs yazmilarni oⱪup berix» toƣruluⱪ: — xu waⱪitlarda az sanliⱪ kixilǝr oⱪuyalaytti wǝ tehimu az kixilǝr Muⱪǝddǝs Kitabtiki birǝr ⱪisimlarƣa igǝ boluxⱪa muyǝssǝr idi.

4:14 «Jamaitingning aⱪsaⱪalliri ⱪollirini uqangƣa ⱪoyƣanda, Hudaning wǝⱨiyisi arⱪiliⱪ sanga ata ⱪilinixi bilǝn sǝndǝ bolƣan iltipatⱪa bipǝrwaliⱪ ⱪilma» — jamaǝtning aⱪsaⱪallirining etiⱪadqini birǝr wǝzipigǝ tǝyinligǝndǝ, ⱪollirini uning uqisiƣa ⱪoyup turup dua ⱪilixi Injildiki baxⱪa yǝrlǝrdimu kɵrünidu. «Iltipat» muxu yǝrdǝ Muⱪǝddǝs Roⱨ ata ⱪilƣan mǝlum bir alaⱨidǝ ⱪabiliyǝtni kɵrsitidu. Bundaⱪ ⱪabiliyǝtlǝrning bǝziliri toƣruluⱪ «1Kor.» 12-, 14-babni kɵrüng. «Ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ Timotiyƣa tapxurulƣan iltipat toƣruluⱪ sɵzlǝymiz.

4:14 Ros. 6:6; 8:17; 13:3; 19:6; 1Tim. 5:22; 2Tim. 1:6.