3
Rǝbning ⱪaytip kelixining keqiktürülüx sǝwǝbi
I sɵyümlüklirim, ⱨazir silǝrgǝ bu yeziwatⱪinim ikkinqi hetimdur. Ⱨǝr ikki hetimdǝ silǝrning sap kɵnglünglarni oyƣitip, xu ixlarni ǝslitixkǝ intildimki,2Pet. 1:13. muⱪǝddǝs pǝyƣǝmbǝrlǝr burun eytⱪan sɵzlǝrgǝ wǝ Rǝbbimiz ⱨǝm Ⱪutⱪuzƣuqimizning rosulliringlar arⱪiliⱪ yǝtküzgǝn ǝmrigǝ kɵngül bɵlüxünglarni ɵtünimǝn.
Əng muⱨimi xuni bilixinglar kerǝkki, künlǝrning ahirida ɵzining ⱨawayi-ⱨǝwǝslirining kǝynigǝ kiridiƣan, mǝshirǝ ⱪilidiƣan mazaⱪqilar qiⱪip:1Tim. 4:1; 2Tim. 3:1; Yǝⱨ. 18. «Ⱪeni, Uning ⱪaytip kelimǝn degǝn wǝdisi?! Ata-bowilirimiz ɵlümdǝ uhlap ⱪalƣandin taki ⱨazirƣiqǝ ⱨǝmmǝ ixlar dunya apiridǝ bolƣan waⱪittiki bilǝn ohxax ⱨalǝttǝ ketiwatidu» dǝp mǝshirǝ ⱪilixidu.Əz. 12:22. Ⱨalbuki, ular ǝng ⱪǝdimki zamanda Hudaning sɵzi bilǝn asmanlarning yaritilƣanliⱪini wǝ xuningdǝk yǝrning sudin qiⱪⱪan ⱨǝm suning wasitisi bilǝn barliⱪⱪa kǝlgǝnlikini ǝtǝy untuydu;«Ⱨalbuki, ular ǝng ⱪǝdimki zamanda Hudaning sɵzi bilǝn asmanlarning yaritilƣanliⱪini wǝ xuningdǝk yǝrning sudin qiⱪⱪan ⱨǝm suning wasitisi bilǝn barliⱪⱪa kǝlgǝnlikini ǝtǝy untuydu» — «ǝtǝy untuydu» degǝnning baxⱪa birhil tǝrjimisi: «ɵz bǝngbaxliⱪidin untuydu».  Yar. 1:9; Zǝb. 24:2. xu amillarning wasitiliri bilǝn xu zamandiki dunya kǝlkündin ƣǝrⱪ bolup yoⱪaldi.«xu amillarning wasitiliri bilǝn xu zamandiki dunya kǝlkündin ƣǝrⱪ bolup yoⱪaldi» — «...xu amillarning wasitiliri bilǝn» degǝn ibarǝ pǝⱪǝt suning ɵzini yaki sular wǝ Hudaning sɵzini tǝng kɵrsitidu. Bizningqǝ sular wǝ Hudaning sɵzini tǝng kɵrsitidu; qünki (grek tilida) aldinⱪi jümlidǝ bu ikki ix ǝng ahirida tilƣa elinƣan, xundaⱪla 7-ayǝttǝ Hudaning sɵzining ikkinqi ⱪetim wasitǝ bolidiƣanliⱪi kɵrsitilidu.  Yar. 7:10,21. Əmma ⱨazirⱪi asmanlar bilǝn zemin ohxaxla xu sɵz bilǝn ihlassiz adǝmlǝr soraⱪⱪa tartilip ⱨalak ⱪilinidiƣan axu kündǝ otta kɵydürülüxkǝ saⱪlinip, ta xu künigiqǝ ⱨalidin hǝwǝr elinip turidu.«Əmma ⱨazirⱪi asmanlar bilǝn zemin ohxaxla xu sɵz bilǝn ihlassiz adǝmlǝr soraⱪⱪa tartilip ⱨalak ⱪilinidiƣan axu kündǝ otta kɵydürülüxkǝ saⱪlinip, ta xu künigiqǝ ⱨalidin hǝwǝr elinip turidu» — «ohxaxla xu sɵz» degǝn ibarining baxⱪa hil tǝrjimisi: «Uning (yǝni, Hudaning) sɵzi».
«Ⱨalidin hǝwǝr elinip turidu» — pǝⱪǝt saⱪlanƣanla ǝmǝs, bǝlki Hudaning ƣǝmhorluⱪining obyekti bolidu.
  Zǝb. 102:25-26; Yǝx. 51:6; 2Tes. 1:8; Ibr. 1:11; 2Pet. 3:10.
Əmdi i sɵyümlüklirim, xu ix nǝziringlardin ⱪaqmisunki, Rǝbgǝ nisbǝtǝn bir kün ming yildǝk wǝ ming yil bir kündǝktur.«Rǝbgǝ nisbǝtǝn bir kün ming yildǝk wǝ ming yil bir kündǝktur» — Rǝb waⱪitning qǝklimisigǝ uqrimaydu, ǝlwǝttǝ.  Zǝb. 90:4. Rǝb Ɵz wǝdisini orundaxni (bǝzilǝrning «keqiktürdi» dǝp oyliƣinidǝk) keqiktürgini yoⱪ, bǝlki ⱨeqkimning ⱨalak boluxini halimay, ⱨǝmmǝ insanning towa ⱪilixiƣa kirixini arzulap, silǝrgǝ kǝngqilik ⱪilip waⱪitni sozmaⱪta.«Rǝb Ɵz wǝdisini orundaxni (bǝzilǝrning «keqiktürdi» dǝp oyliƣinidǝk) keqiktürgini yoⱪ, bǝlki ⱨeqkimning ⱨalak boluxini halimay, ⱨǝmmǝ insanning towa ⱪilixiƣa kirixini arzulap, silǝrgǝ kǝngqilik ⱪilip waⱪitni sozmaⱪta» — Rǝb ⱪaytip kǝlgǝndǝ yǝr yüzidikilǝrgǝ towa ⱪilix pursiti ⱪalmaydu, ǝlwǝttǝ.  Əz. 18:32; 33:11; Yǝx. 30:18; Ⱨab. 2:3; Rim. 2:4; 1Tim. 2:4; 1Pet. 3:20; 2Pet. 3:15.
10 Lekin Rǝbning küni huddi oƣrining kelixidǝk kütülmigǝn waⱪitta bolidu. U küni asmanlar xiddǝtlik güldürligǝn awaz bilǝn ƣayib bolup, kainatning barliⱪ ⱪurulmiliri xiddǝtlik otta erip tügǝydu; zemin wǝ uningdiki pütkül nǝrsilǝrmu kɵyüp ketidu. «lekin rǝbning küni huddi oƣrining kelixidǝk kütülmigǝn waⱪitta bolidu» — «rǝbning küni» (Mǝsiⱨning kelidiƣan küni) Tǝwrattiki kɵp yǝrlǝrdǝ «Pǝrwǝrdigarning küni» dǝp kɵrsitilidu. «Ⱪoxumqǝ sɵz»diki «Hudaning küni» toƣruluⱪ izaⱨatlirimizni kɵrüng. «Oƣrining kelixidǝk» — demǝk, kütülmigǝn waⱪitta. «U küni asmanlar xiddǝtlik güldürligǝn awaz bilǝn ƣayib bolup, kainatning barliⱪ ⱪurulmiliri xiddǝtlik otta erip tügǝydu; zemin wǝ uningdiki pütkül nǝrsilǝrmu kɵyüp ketidu» — «kainatning barliⱪ ⱪurulmiliri» yaki «barliⱪ asman jisimliri».
«Uningdiki pütkül nǝrsilǝrmu» degǝnning baxⱪa hil tǝrjimisi: «uningdiki pütkül ixlarmu» yaki «uningdiki barliⱪ ⱪilƣan ixlarmu».
«zemin wǝ uningdiki pütkül nǝrsilǝrmu kɵyüp ketidu» — bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ «zemin wǝ üstidiki barliⱪ ixlar yalingaq axkarilinidu» deyilidu.
  Mat. 24:43,44; 1Tes. 5:2; Wǝⱨ. 3:3; 16:15. 11 Ⱨǝmmǝ nǝrsǝ mana xundaⱪ erip yoⱪilidiƣan yǝrdǝ, silǝr ⱪandaⱪ adǝmlǝrdin boluxunglar kerǝk? — ⱨayatinglarni pak-muⱪǝddǝsliktǝ wǝ ihlasmǝnliktǝ ɵtküzüp, 12 Hudaning künini tǝlmürüp kütüp, u künning tezrǝk kelixi üqün intilixinglar kerǝk ǝmǝsmu? U künning kelixi bilǝn pütün asmanlar otta yoⱪap tügǝydu wǝ kainatning barliⱪ ⱪurulmiliri xiddǝtlik otta erip tügǝydu. «Hudaning künini tǝlmürüp kütüp, u künning tezrǝk kelixi üqün intilixinglar kerǝk ǝmǝsmu? U künning kelixi bilǝn pütün asmanlar otta yoⱪap tügǝydu wǝ kainatning barliⱪ ⱪurulmiliri xiddǝtlik otta erip tügǝydu» — «Hudaning küni» degǝn ibarǝ toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ azraⱪ tohtilimiz.
«Kainatning barliⱪ ⱪurulmiliri» degǝnning baxⱪa hil tǝrjimisi: «barliⱪ asman jisimliri».
  Zǝb. 50:3; 2Tes. 1:8. 13 Lekin biz bolsaⱪ Uning wǝdisi boyiqǝ, yengi asman-zeminni intizarliⱪ bilǝn kütmǝktimiz. U yǝr ⱨǝⱪⱪaniyliⱪning makanidur.«Lekin biz bolsaⱪ Uning wǝdisi boyiqǝ, yengi asman-zeminni intizarliⱪ bilǝn kütmǝktimiz. U yǝr ⱨǝⱪⱪaniyliⱪning makanidur» — «u yǝr» ⱨǝm yengi asman wǝ yengi zeminnimu kɵrsitidu.  Yǝx. 65:17; 66:22; Wǝⱨ. 21:1.
14 Xuning üqün, ǝy sɵyümlüklirim, bu ixlarni kütüwatⱪanikǝnsilǝr, xu tapta Hudaning aldida nuⱪsansiz wǝ daƣsiz, inaⱪliⱪ-hatirjǝmlik iqidǝ ⱨazir bolup qiⱪixinglar üqün intilinglar. 15 wǝ Rǝbbimizning sǝwr-taⱪitini nijat dǝp bilinglar, dǝl sɵyümlük ⱪerindiximiz Pawlusmu ɵzigǝ ata ⱪilinƣan danaliⱪ bilǝn bu ixlar toƣruluⱪ silǝrgǝ yazƣan; «Rǝbbimizning sǝwr-taⱪiti» — yaki «Rǝbbimizning kǝngqilik ⱪilixi». «wǝ Rǝbbimizning sǝwr-taⱪitini nijat dǝp bilinglar» — bu intayin ihqam jümlǝ bolup, bǝlkim: «Hudaning sǝwr-taⱪiti tehimu kɵp adǝmlǝrgǝ gunaⱨidin ⱪutⱪuzulux pursiti yaritip bǝrmǝktǝ, dǝp bilinglar» degǝndǝk mǝnidǝ boluxi mumkin. Yǝnǝ mumkinqiliki barki, «nijat» muxu yǝrdǝ «bu dunyaning saⱪlinip ⱪelixi» degǝn mǝnidǝ ixlitilgǝn boluxi mumkin; nemila bolmisun ayǝtning asasiy mǝnisi ohxax; biz pǝⱪǝt bu dunyada bolsaⱪla, bügün towa ⱪilip gunaⱨlirimizdin ⱪutulux yoli oquⱪ turidu, dǝp biliximiz lazim. «dǝl sɵyümlük ⱪerindiximiz Pawlusmu ɵzigǝ ata ⱪilinƣan danaliⱪ bilǝn bu ixlar toƣruluⱪ silǝrgǝ yazƣan» — «ⱪerindiximiz Pawlusmu... silǝrgǝ yazƣan» — Pawlusning kɵp hizmiti «yat ǝllǝr», yǝni Yǝⱨudiy ǝmǝslǝr arisida bolƣaqⱪa, Petrusning bu hetimu bǝlkim Yǝⱨudiy bolmiƣan etiⱪadqilarƣa yezilƣan bolsa kerǝk.  Rim. 2:4. 16 barliⱪ hǝtliridimu u bu ixlar ⱨǝⱪⱪidǝ tohtilidu. Uning hǝtliridǝ qüxinix tǝs bolƣan bǝzi ixlar bar; bu ixlarni tǝlim almiƣan wǝ tutami yoⱪ kixilǝr muⱪǝddǝs yazmilarning baxⱪa ⱪisimlirini burmiliƣandǝk, burmilap qüxǝndüridu wǝ xuning bilǝn ɵz bexiƣa ⱨalakǝt elip kelidu.Rim. 8:19; 1Kor. 15:24; 1Tes. 4:15.
17 Xuning bilǝn, i sɵyümlüklirim, mǝn eytⱪan bu ixlarni aldin’ala bilgǝnikǝnsilǝr, bu ǝhlaⱪsizlarning sǝpsǝtliri bilǝn azdurulup, mustǝⱨkǝm turuxunglarni yoⱪitip ⱪoyuxtin ⱨoxyar bolunglar. «Xuning bilǝn, i sɵyümlüklirim, mǝn eytⱪan bu ixlarni aldin’ala bilgǝnikǝnsilǝr...» — «mǝn eytⱪan bu ixlar» bǝlkim rosul Petrusning yuⱪirida sahta tǝlim bǝrgüqilǝr toƣruluⱪ agaⱨlandürüxlirini kɵrsitidu. «bu ǝhlaⱪsizlarning sǝpsǝtliri bilǝn azdurulup, mustǝⱨkǝm turuxunglarni yoⱪitip ⱪoyuxtin ⱨoxyar bolunglar» — «bu ǝhlaⱪsizlar» grek tili nushisida 2:7dimu ohxax sɵz ixlitilidu; demǝk, «bu ǝhlaⱪsizlar» dǝl sahta tǝlim bǝrgüqilǝrni kɵrsitidu. 18 Əksiqǝ, Hudaning meⱨir-xǝpⱪitidǝ ⱨǝm Rǝbbimiz wǝ Ⱪutⱪuzƣuqimiz Əysa Mǝsiⱨgǝ bolƣan bilixtǝ dawamliⱪ ɵsünglar.
Uningƣa ⱨǝm ⱨazir ⱨǝm axu ǝbǝd künigiqǝ barliⱪ xan-xǝrǝp mǝnsup bolƣay! Amin! «Əksiqǝ, Hudaning meⱨir-xǝpⱪitidǝ ⱨǝm Rǝbbimiz wǝ Ⱪutⱪuzƣuqimiz Əysa Mǝsiⱨgǝ bolƣan bilixtǝ dawamliⱪ ɵsünglar» — «ɵsünglar» bolsa roⱨiy ⱨayatta, iman-etiⱪad jǝⱨǝttǝ bolidu. Muxu roⱨiy ɵskǝn adǝm Hudaning meⱨir-xǝpⱪiti wǝ Rǝb Əysa Mǝsiⱨni qongⱪur tonuxⱪa kɵprǝk nesip bolidu. Demǝk, «Hudaning meⱨir-xǝpⱪiti wǝ Rǝb Əysa Mǝsiⱨni qongⱪur tonux» ⱨǝm roⱨiy ɵsüxning wasitisi ⱨǝm nǝtijisidur.
Baxⱪa birhil tǝrjimisi «Rǝbbimiz wǝ Ⱪutⱪuzƣuqimiz Əysa Mǝsiⱨning meⱨir-xǝpⱪitidǝ ⱨǝm Uningƣa bolƣan tonuxta dawamliⱪ ɵsünglar».

3:1 2Pet. 1:13.

3:3 1Tim. 4:1; 2Tim. 3:1; Yǝⱨ. 18.

3:4 Əz. 12:22.

3:5 «Ⱨalbuki, ular ǝng ⱪǝdimki zamanda Hudaning sɵzi bilǝn asmanlarning yaritilƣanliⱪini wǝ xuningdǝk yǝrning sudin qiⱪⱪan ⱨǝm suning wasitisi bilǝn barliⱪⱪa kǝlgǝnlikini ǝtǝy untuydu» — «ǝtǝy untuydu» degǝnning baxⱪa birhil tǝrjimisi: «ɵz bǝngbaxliⱪidin untuydu».

3:5 Yar. 1:9; Zǝb. 24:2.

3:6 «xu amillarning wasitiliri bilǝn xu zamandiki dunya kǝlkündin ƣǝrⱪ bolup yoⱪaldi» — «...xu amillarning wasitiliri bilǝn» degǝn ibarǝ pǝⱪǝt suning ɵzini yaki sular wǝ Hudaning sɵzini tǝng kɵrsitidu. Bizningqǝ sular wǝ Hudaning sɵzini tǝng kɵrsitidu; qünki (grek tilida) aldinⱪi jümlidǝ bu ikki ix ǝng ahirida tilƣa elinƣan, xundaⱪla 7-ayǝttǝ Hudaning sɵzining ikkinqi ⱪetim wasitǝ bolidiƣanliⱪi kɵrsitilidu.

3:6 Yar. 7:10,21.

3:7 «Əmma ⱨazirⱪi asmanlar bilǝn zemin ohxaxla xu sɵz bilǝn ihlassiz adǝmlǝr soraⱪⱪa tartilip ⱨalak ⱪilinidiƣan axu kündǝ otta kɵydürülüxkǝ saⱪlinip, ta xu künigiqǝ ⱨalidin hǝwǝr elinip turidu» — «ohxaxla xu sɵz» degǝn ibarining baxⱪa hil tǝrjimisi: «Uning (yǝni, Hudaning) sɵzi». «Ⱨalidin hǝwǝr elinip turidu» — pǝⱪǝt saⱪlanƣanla ǝmǝs, bǝlki Hudaning ƣǝmhorluⱪining obyekti bolidu.

3:7 Zǝb. 102:25-26; Yǝx. 51:6; 2Tes. 1:8; Ibr. 1:11; 2Pet. 3:10.

3:8 «Rǝbgǝ nisbǝtǝn bir kün ming yildǝk wǝ ming yil bir kündǝktur» — Rǝb waⱪitning qǝklimisigǝ uqrimaydu, ǝlwǝttǝ.

3:8 Zǝb. 90:4.

3:9 «Rǝb Ɵz wǝdisini orundaxni (bǝzilǝrning «keqiktürdi» dǝp oyliƣinidǝk) keqiktürgini yoⱪ, bǝlki ⱨeqkimning ⱨalak boluxini halimay, ⱨǝmmǝ insanning towa ⱪilixiƣa kirixini arzulap, silǝrgǝ kǝngqilik ⱪilip waⱪitni sozmaⱪta» — Rǝb ⱪaytip kǝlgǝndǝ yǝr yüzidikilǝrgǝ towa ⱪilix pursiti ⱪalmaydu, ǝlwǝttǝ.

3:9 Əz. 18:32; 33:11; Yǝx. 30:18; Ⱨab. 2:3; Rim. 2:4; 1Tim. 2:4; 1Pet. 3:20; 2Pet. 3:15.

3:10 «lekin rǝbning küni huddi oƣrining kelixidǝk kütülmigǝn waⱪitta bolidu» — «rǝbning küni» (Mǝsiⱨning kelidiƣan küni) Tǝwrattiki kɵp yǝrlǝrdǝ «Pǝrwǝrdigarning küni» dǝp kɵrsitilidu. «Ⱪoxumqǝ sɵz»diki «Hudaning küni» toƣruluⱪ izaⱨatlirimizni kɵrüng. «Oƣrining kelixidǝk» — demǝk, kütülmigǝn waⱪitta. «U küni asmanlar xiddǝtlik güldürligǝn awaz bilǝn ƣayib bolup, kainatning barliⱪ ⱪurulmiliri xiddǝtlik otta erip tügǝydu; zemin wǝ uningdiki pütkül nǝrsilǝrmu kɵyüp ketidu» — «kainatning barliⱪ ⱪurulmiliri» yaki «barliⱪ asman jisimliri». «Uningdiki pütkül nǝrsilǝrmu» degǝnning baxⱪa hil tǝrjimisi: «uningdiki pütkül ixlarmu» yaki «uningdiki barliⱪ ⱪilƣan ixlarmu». «zemin wǝ uningdiki pütkül nǝrsilǝrmu kɵyüp ketidu» — bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ «zemin wǝ üstidiki barliⱪ ixlar yalingaq axkarilinidu» deyilidu.

3:10 Mat. 24:43,44; 1Tes. 5:2; Wǝⱨ. 3:3; 16:15.

3:12 «Hudaning künini tǝlmürüp kütüp, u künning tezrǝk kelixi üqün intilixinglar kerǝk ǝmǝsmu? U künning kelixi bilǝn pütün asmanlar otta yoⱪap tügǝydu wǝ kainatning barliⱪ ⱪurulmiliri xiddǝtlik otta erip tügǝydu» — «Hudaning küni» degǝn ibarǝ toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ azraⱪ tohtilimiz. «Kainatning barliⱪ ⱪurulmiliri» degǝnning baxⱪa hil tǝrjimisi: «barliⱪ asman jisimliri».

3:12 Zǝb. 50:3; 2Tes. 1:8.

3:13 «Lekin biz bolsaⱪ Uning wǝdisi boyiqǝ, yengi asman-zeminni intizarliⱪ bilǝn kütmǝktimiz. U yǝr ⱨǝⱪⱪaniyliⱪning makanidur» — «u yǝr» ⱨǝm yengi asman wǝ yengi zeminnimu kɵrsitidu.

3:13 Yǝx. 65:17; 66:22; Wǝⱨ. 21:1.

3:15 «Rǝbbimizning sǝwr-taⱪiti» — yaki «Rǝbbimizning kǝngqilik ⱪilixi». «wǝ Rǝbbimizning sǝwr-taⱪitini nijat dǝp bilinglar» — bu intayin ihqam jümlǝ bolup, bǝlkim: «Hudaning sǝwr-taⱪiti tehimu kɵp adǝmlǝrgǝ gunaⱨidin ⱪutⱪuzulux pursiti yaritip bǝrmǝktǝ, dǝp bilinglar» degǝndǝk mǝnidǝ boluxi mumkin. Yǝnǝ mumkinqiliki barki, «nijat» muxu yǝrdǝ «bu dunyaning saⱪlinip ⱪelixi» degǝn mǝnidǝ ixlitilgǝn boluxi mumkin; nemila bolmisun ayǝtning asasiy mǝnisi ohxax; biz pǝⱪǝt bu dunyada bolsaⱪla, bügün towa ⱪilip gunaⱨlirimizdin ⱪutulux yoli oquⱪ turidu, dǝp biliximiz lazim. «dǝl sɵyümlük ⱪerindiximiz Pawlusmu ɵzigǝ ata ⱪilinƣan danaliⱪ bilǝn bu ixlar toƣruluⱪ silǝrgǝ yazƣan» — «ⱪerindiximiz Pawlusmu... silǝrgǝ yazƣan» — Pawlusning kɵp hizmiti «yat ǝllǝr», yǝni Yǝⱨudiy ǝmǝslǝr arisida bolƣaqⱪa, Petrusning bu hetimu bǝlkim Yǝⱨudiy bolmiƣan etiⱪadqilarƣa yezilƣan bolsa kerǝk.

3:15 Rim. 2:4.

3:16 Rim. 8:19; 1Kor. 15:24; 1Tes. 4:15.

3:17 «Xuning bilǝn, i sɵyümlüklirim, mǝn eytⱪan bu ixlarni aldin’ala bilgǝnikǝnsilǝr...» — «mǝn eytⱪan bu ixlar» bǝlkim rosul Petrusning yuⱪirida sahta tǝlim bǝrgüqilǝr toƣruluⱪ agaⱨlandürüxlirini kɵrsitidu. «bu ǝhlaⱪsizlarning sǝpsǝtliri bilǝn azdurulup, mustǝⱨkǝm turuxunglarni yoⱪitip ⱪoyuxtin ⱨoxyar bolunglar» — «bu ǝhlaⱪsizlar» grek tili nushisida 2:7dimu ohxax sɵz ixlitilidu; demǝk, «bu ǝhlaⱪsizlar» dǝl sahta tǝlim bǝrgüqilǝrni kɵrsitidu.

3:18 «Əksiqǝ, Hudaning meⱨir-xǝpⱪitidǝ ⱨǝm Rǝbbimiz wǝ Ⱪutⱪuzƣuqimiz Əysa Mǝsiⱨgǝ bolƣan bilixtǝ dawamliⱪ ɵsünglar» — «ɵsünglar» bolsa roⱨiy ⱨayatta, iman-etiⱪad jǝⱨǝttǝ bolidu. Muxu roⱨiy ɵskǝn adǝm Hudaning meⱨir-xǝpⱪiti wǝ Rǝb Əysa Mǝsiⱨni qongⱪur tonuxⱪa kɵprǝk nesip bolidu. Demǝk, «Hudaning meⱨir-xǝpⱪiti wǝ Rǝb Əysa Mǝsiⱨni qongⱪur tonux» ⱨǝm roⱨiy ɵsüxning wasitisi ⱨǝm nǝtijisidur. Baxⱪa birhil tǝrjimisi «Rǝbbimiz wǝ Ⱪutⱪuzƣuqimiz Əysa Mǝsiⱨning meⱨir-xǝpⱪitidǝ ⱨǝm Uningƣa bolƣan tonuxta dawamliⱪ ɵsünglar».