2
Jamaǝtning birinqi wǝzipisi
Mǝn ⱨǝmmidin awwal, etiⱪadqilarƣa pütkül insanlar üqün Hudadin tilǝklǝr tilixini, dua-tilawǝt ⱪilixini, baxⱪilar üqün murajiǝt ⱪilixini wǝ tǝxǝkkürlǝr eytixini, bolupmu padixaⱨlar wǝ barliⱪ ǝmǝldarlar üqün dua-tilawǝt ⱪilixini jekilǝymǝn. Xundaⱪ ⱪilƣanda, biz toluⱪ ihlasmǝnlik wǝ salmaⱪliⱪ bilǝn tinq wǝ aman-esǝn ⱨayat kǝqürǝlǝymiz. Yǝr. 29:7. Bundaⱪ dua-tilawǝt ⱪilix güzǝl ixtur, Ⱪutⱪuzƣuqimiz Hudani hursǝn ⱪilidu. Qünki U pütkül insanning ⱪutⱪuzuluxi wǝ ularning ⱨǝⱪiⱪǝtni tonup yetixini halaydu. Əz. 18:23; 2Pet. 3:9. Qünki birla Huda bardur, Huda bilǝn insanlar arisida bir kelixtürgüqimu bar, U bolsimu Ɵzi insan bolup kǝlgǝn Mǝsiⱨ Əysadur. «Qünki birla Huda bardur» — yaki «qünki Huda birdur» — «Ⱪan.» 6:4 («Pǝrwǝrdigar Hudayimiz, Pǝrwǝrdigar bir birliktur») wǝ izaⱨatni kɵrüng.   Yⱨ. 17:3; Rim. 3:30; Gal. 3:19; Ibr. 9:15. U barliⱪ insanlarni ⱨɵr ⱪilix üqün Ɵzini ⱪurban ⱪilip bǝdǝl tɵlidi; xundaⱪ ⱪilip bekitilgǝn waⱪit-saitidǝ Hudaning nijatiƣa guwaⱨliⱪ berildi. «U (Mǝsiⱨ) barliⱪ insanlarni ⱨɵr ⱪilix üqün Ɵzini ⱪurban ⱪilip bǝdǝl tɵlidi» — bu «ⱨɵr ⱪilix» gunaⱨning wǝ Xǝytanning ilkidin. «xundaⱪ ⱪilip bekitilgǝn waⱪit-saitidǝ Hudaning nijatiƣa guwaⱨliⱪ berildi» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Bu uluƣ ixⱪa (yǝni Mǝsiⱨning ɵlümi wǝ tirilixi) bekitilgǝn waⱪti-saitidǝ guwaⱨliⱪ berildi». Lekin bizningqǝ Əysaning ɵlümining ɵzi xu «guwaⱨliⱪ»tur — demǝk, Əysaning ⱪurbanliⱪi Hudaning qǝksiz muⱨǝbbǝt wǝ nijatliⱪ pilani toƣruluⱪ bǝlgilǝngǝn waⱪtida axkarilandi.   Mat. 20:28; Əf. 1:7; Kol. 1:14. Mǝn bu guwaⱨliⱪni yǝtküzüx üqün jakarqi wǝ rosul boluxⱪa tǝyinlinip (mening bu sɵzlirimning ⱨǝmmisi rast, mǝn yalƣan gǝp ⱪilmidim), yat ǝlliklǝrgǝ etiⱪad wǝ ⱨǝⱪiⱪǝt yolida ɵgǝtküqi bolup tiklǝndim. Ros. 9:15; 13:2; 22:21; Rim. 1:9; 9:1; Gal. 1:16; 2:8; Əf. 3:8; 2Tim. 1:11. Xunga, mǝn xuni halaymǝnki, ǝrlǝr ⱪǝyǝrdǝ bolsun, duaƣa jǝm bolƣanda ƣǝzǝpsiz wǝ dǝtalaxsiz ⱨalda, ⱨalal ǝmǝllik ⱪollirini kɵtürüp dua ⱪilsun. Zǝb. 134:1-2; Yⱨ. 4:21.
Ohxax yolda ayallarmu muwapiⱪ kiyinip, ɵzlirini ar-nomus wǝ salmaⱪliⱪ bilǝn pǝrdaz ⱪilsun. Ularning ɵzlirini pǝrdazlax, qaqlirini alaⱨidǝ yasax wǝ altun, ünqǝ-mǝrwayit wǝ esil ⱪimmǝt kiyim-keqǝklǝr bilǝn ǝmǝs, Tit. 2:3; 1Pet. 3:3. 10 bǝlki güzǝl ǝmǝlliri bilǝn pǝrdazlixini halaymǝn. Bu, Huda yolida tǝⱪwadar bolay degǝn ayallarƣa yarixidu. 11  Jamaǝt sorunlirida, ayallar tinq olturup, toluⱪ itaǝtmǝnlik bilǝn tǝlim alsun. «Jamaǝt sorunlirida, ayallar tinq olturup, toluⱪ itaǝtmǝnlik bilǝn tǝlim alsun» — Yǝⱨudiylarning ǝn’ǝniliri boyiqǝ ayal kixilǝr Hudaning sɵzlirini ɵgǝnmǝslik kerǝk idi, xunga rosulning bu sɵzi qong bir yengiliⱪ idi. 12 Lekin ayallarning ǝrlǝrgǝ tǝlim berixi yaki ular üstidin ⱨɵküm sürüxigǝ yol ⱪoymaymǝn. Əksiqǝ, ular tinq bolsun. «Lekin ayallarning ǝrlǝrgǝ tǝlim berixi yaki ular üstidin ⱨɵküm sürüxigǝ yol ⱪoymaymǝn» — bu tǝlim toƣruluⱪ, xundaⱪla aqa-singillarƣa ata ⱪilinƣan iltipatlar toƣruluⱪ «1Kor.» 14:34-35 wǝ «Korintliⱪlar (1)»diki «ⱪoxumqǝ sɵz»imiznimu kɵrüng.   Yar. 3:16; 1Kor. 14:34; Əf. 5:24. 13 Qünki awwal Adǝm’ata, keyin Ⱨawa’ana yaritilƣan. Yar. 1:27; 2:22. 14 Awwal aldinip azdurulƣanmu Adǝm’ata ǝmǝs, bǝlki Ⱨawa’ana idi. U tolimu aldanƣanliⱪidin ularning itaǝtsizlikigǝ qüxüp ⱪalƣanidi. Yar. 3:6. 15 Lekin ayallar etiⱪadta, meⱨir-muⱨǝbbǝt wǝ pak-muⱪǝddǝsliktǝ salmaⱪliⱪ bilǝn turidiƣanla bolsa, ular tuƣutta saⱪ-salamǝt ⱪutulidu. «Lekin ayallar etiⱪadta, meⱨir-muⱨǝbbǝt wǝ pak-muⱪǝddǝsliktǝ salmaⱪliⱪ bilǝn turidiƣanla bolsa, ular tuƣutta saⱪ-salamǝt ⱪutulidu» — demǝk, «Ayallar Hudaning lǝnitigǝ uqriƣanliⱪtin tuƣuti ⱪiyin wǝ hǝtǝrlik bolsimu, uningdin saⱪ-salamǝt ɵtüp ketidu».
Bu 14-15-ayǝtni: «Ayallar ǝrlǝrgǝ tǝlim berix, ǝrlǝr üstigǝ ⱨɵküm sürüxtǝ ǝmǝs, bǝlki bala tuƣux wǝ uni beⱪix jǝryanida, etiⱪad arⱪiliⱪ erixidiƣan ⱪutⱪuzuluxtin bǝⱨrimǝn bolalaydu» degǝn baxⱪa bir mǝnidǝ qüxinixkimu bolidu. Ayǝtning: «Biraⱪ ayallar Ⱨawa’anining nǝslidin tuƣulƣan Əysa Mǝsiⱨ arⱪiliⱪ ⱪutⱪuzulidu» degǝn yǝnǝ bir qüxǝnqisi ǝyni tekistkǝ anqǝ yeⱪin kǝlmǝydu, dǝp ⱪaraymiz.
 
 

2:2 Yǝr. 29:7.

2:4 Əz. 18:23; 2Pet. 3:9.

2:5 «Qünki birla Huda bardur» — yaki «qünki Huda birdur» — «Ⱪan.» 6:4 («Pǝrwǝrdigar Hudayimiz, Pǝrwǝrdigar bir birliktur») wǝ izaⱨatni kɵrüng.

2:5 Yⱨ. 17:3; Rim. 3:30; Gal. 3:19; Ibr. 9:15.

2:6 «U (Mǝsiⱨ) barliⱪ insanlarni ⱨɵr ⱪilix üqün Ɵzini ⱪurban ⱪilip bǝdǝl tɵlidi» — bu «ⱨɵr ⱪilix» gunaⱨning wǝ Xǝytanning ilkidin. «xundaⱪ ⱪilip bekitilgǝn waⱪit-saitidǝ Hudaning nijatiƣa guwaⱨliⱪ berildi» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Bu uluƣ ixⱪa (yǝni Mǝsiⱨning ɵlümi wǝ tirilixi) bekitilgǝn waⱪti-saitidǝ guwaⱨliⱪ berildi». Lekin bizningqǝ Əysaning ɵlümining ɵzi xu «guwaⱨliⱪ»tur — demǝk, Əysaning ⱪurbanliⱪi Hudaning qǝksiz muⱨǝbbǝt wǝ nijatliⱪ pilani toƣruluⱪ bǝlgilǝngǝn waⱪtida axkarilandi.

2:6 Mat. 20:28; Əf. 1:7; Kol. 1:14.

2:7 Ros. 9:15; 13:2; 22:21; Rim. 1:9; 9:1; Gal. 1:16; 2:8; Əf. 3:8; 2Tim. 1:11.

2:8 Zǝb. 134:1-2; Yⱨ. 4:21.

2:9 Tit. 2:3; 1Pet. 3:3.

2:11 «Jamaǝt sorunlirida, ayallar tinq olturup, toluⱪ itaǝtmǝnlik bilǝn tǝlim alsun» — Yǝⱨudiylarning ǝn’ǝniliri boyiqǝ ayal kixilǝr Hudaning sɵzlirini ɵgǝnmǝslik kerǝk idi, xunga rosulning bu sɵzi qong bir yengiliⱪ idi.

2:12 «Lekin ayallarning ǝrlǝrgǝ tǝlim berixi yaki ular üstidin ⱨɵküm sürüxigǝ yol ⱪoymaymǝn» — bu tǝlim toƣruluⱪ, xundaⱪla aqa-singillarƣa ata ⱪilinƣan iltipatlar toƣruluⱪ «1Kor.» 14:34-35 wǝ «Korintliⱪlar (1)»diki «ⱪoxumqǝ sɵz»imiznimu kɵrüng.

2:12 Yar. 3:16; 1Kor. 14:34; Əf. 5:24.

2:13 Yar. 1:27; 2:22.

2:14 Yar. 3:6.

2:15 «Lekin ayallar etiⱪadta, meⱨir-muⱨǝbbǝt wǝ pak-muⱪǝddǝsliktǝ salmaⱪliⱪ bilǝn turidiƣanla bolsa, ular tuƣutta saⱪ-salamǝt ⱪutulidu» — demǝk, «Ayallar Hudaning lǝnitigǝ uqriƣanliⱪtin tuƣuti ⱪiyin wǝ hǝtǝrlik bolsimu, uningdin saⱪ-salamǝt ɵtüp ketidu». Bu 14-15-ayǝtni: «Ayallar ǝrlǝrgǝ tǝlim berix, ǝrlǝr üstigǝ ⱨɵküm sürüxtǝ ǝmǝs, bǝlki bala tuƣux wǝ uni beⱪix jǝryanida, etiⱪad arⱪiliⱪ erixidiƣan ⱪutⱪuzuluxtin bǝⱨrimǝn bolalaydu» degǝn baxⱪa bir mǝnidǝ qüxinixkimu bolidu. Ayǝtning: «Biraⱪ ayallar Ⱨawa’anining nǝslidin tuƣulƣan Əysa Mǝsiⱨ arⱪiliⱪ ⱪutⱪuzulidu» degǝn yǝnǝ bir qüxǝnqisi ǝyni tekistkǝ anqǝ yeⱪin kǝlmǝydu, dǝp ⱪaraymiz.