10
Butlar ǝmǝs, Pǝrwǝrdigarla ibadǝtkǝ layiⱪtur
Pǝrwǝrdigarning silǝrgǝ eytⱪan sɵzigǝ ⱪulaⱪ selinglar, i Israil jǝmǝti: — Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: — Əllǝrning yollirini ɵgǝnmǝnglar; gǝrqǝ ǝllǝr asmandiki ⱨadisǝ-alamǝtlǝrdin ⱪorⱪup dǝkkǝ-dükkigǝ qɵmgǝn bolsimu, silǝr bulardin ⱨeq qɵqüp kǝtmǝnglar. «ǝllǝrning yollirini ɵgǝnmǝnglar; gǝrqǝ ǝllǝr asmandiki ⱨadisǝ-alamǝtlǝrdin ⱪorⱪup dǝkkǝ-dükkigǝ qɵmgǝn bolsimu, silǝr bulardin ⱨeq qɵqüp kǝtmǝnglar» — yat ǝllǝr bundaⱪ «asmandiki ⱨadisǝ-alamǝtlǝr»ni hurapiyliⱪ, yǝni munǝjjimlik yolida qüxinǝtti, ǝlwǝttǝ. Qünki ǝllǝrning ⱪaidǝ-yosunliri bimǝniliktur; ⱨǝmmisi ormanliⱪtin kesilgǝn dǝrǝhtin, yaƣaqqining iskinisi bilǝn oyulƣan nǝrsigǝ asaslanƣandur. Yǝx. 44:14-17 Ular buni altun-kümüx bilǝn ⱨǝllǝydu; uni yiⱪilmisun dǝp ular bolⱪa, mihlar bilǝn bekitidu. Yǝx. 41:7 Bundaⱪ butlar tǝrhǝmǝkliktǝ turidiƣan bir ⱪaranquⱪtur, halas; ular ⱨeq sɵzliyǝlmǝydu; ular baxⱪilar tǝripidin kɵtürülüxi kerǝk, qünki ular mangalmaydu. Ulardin ⱪorⱪmanglar; qünki ular rǝzillik ⱪilalmaydu, ularning ⱪolidin yahxiliⱪ ⱪilixmu kǝlmǝydu. Zǝb. 115:4-7; Yǝx. 41:23; 46:1, 7 — Sanga ohxaydiƣan ⱨeqkim yoⱪ, i Pǝrwǝrdigar; Sǝn uluƣ, küq-ⱪudriting bilǝn naming uluƣdur. Zǝb. 86:8,10 Kim Sǝndin ⱪorⱪmay turalisun, i barliⱪ ǝllǝr üstigǝ ⱨɵkümran padixaⱨ!? Qünki bu Sanga tegixliktur; qünki ǝllǝrdiki danixmǝnlǝr arisida wǝ barliⱪ padixaⱨliⱪlar arisida Sanga ohxax ⱨeqkim yoⱪtur. Wǝⱨ. 15:4 Əllǝrning ⱨǝmmisi istisnasiz ǝⱪli yoⱪ, nadanlardur; bu ǝrzimǝslǝr yaƣaqtur, halas! Ular tǝlim berǝlǝmdu!? «Əllǝrning ⱨǝmmisi istisnasiz ǝⱪli yoⱪ, nadanlardur; bu ǝrzimǝslǝr yaƣaqtur, halas! Ular tǝlim berǝlǝmdu!? » — oⱪurmǝnlǝr ayǝtning baxⱪa hil tǝrjimilirini uqritixi mumkin.   Yǝx. 41:29; Ⱨab. 2:18; Zǝk. 10:2 Soⱪup yalpaⱪlanƣan kümüx Tarxixtin elip kelinidu; altunmu Ufazdin elip kelinidu; andin ⱨünǝrwǝn wǝ zǝrgǝrlǝrning ⱪoli bu yasiƣiniƣa kɵk wǝ sɵsün rǝht bilǝn kiyim kiygüzidu — bularning ⱨǝmmisi xübⱨisizki, danixmǝn ustilarning ǝjridur!
10 Lekin Pǝrwǝrdigar Hudaning Ɵzi ⱨǝⱪiⱪǝttur; U ⱨayat Hudadur, mǝnggülükning Padixaⱨidur; Uning ƣǝzipi aldida yǝr-zemin titrǝydu; ǝllǝr Uning ⱪǝⱨrini kɵtürǝlmǝydu. 11 Ularƣa mundaⱪ degin: «Asman bilǝn zeminni yaratmiƣan ilaⱨlar, ular zemin yüzidin wǝ asman astidin yoⱪaydu!». «Ularƣa mundaⱪ degin: «Asman bilǝn zeminni yaratmiƣan ilaⱨlar, ular zemin yüzidin wǝ asman astidin yoⱪaydu!» — bu ayǝt ibraniy tilida ǝmǝs, bǝlki aramiy tilida ipadilinidu. Eniⱪki, Hudaning mǝⱪsiti Ɵz hǝlⱪining bu ⱨǝⱪiⱪǝtni yat ǝllǝrgǝ ularning ɵz tilida bildürüxi kerǝk.
12  Pǝrwǝrdigar bolsa yǝr-zeminni küq-ⱪudriti bilǝn yasiƣan,
Alǝmni danaliⱪi bilǝn bǝrpa ⱪilƣan,
Asmanlarni ǝⱪil-parasiti bilǝn yayƣuqidur. Yar. 1:1; Ayup 9:8; Zǝb. 104:2; Yǝx. 40:22; 44:24; 51:13; Yǝr. 51:15
13 U awazini ⱪoyuwǝtsǝ, asmanlarda sular xawⱪunlaydu;
U yǝr qǝtliridin bulut-tumanlarni ɵrlitidu;
U yamƣurlarƣa qaⱪmaⱪlarni ⱨǝmraⱨ ⱪilip bekitidu,
Wǝ xamalni ɵz hǝziniliridin qiⱪiridu. Zǝb. 135:7; Yǝr. 51:16
14 Muxu kixilǝrning ⱨǝrbiri ǝⱪilsiz, bilimdin mǝⱨrumlardur;
Zǝrgǝrlǝrning ⱨǝrbiri ɵzliri oyƣan but tǝripidin xǝrmǝndigǝ ⱪalidu;
Qünki uning ⱪuyma ⱨǝykili yalƣanqiliⱪ, ularda ⱨeq tiniⱪ yoⱪtur. Yǝr. 51:17,18
15 Ular bimǝnilǝrdur, mazaⱪ obyektidur;
Jazalinix waⱪti ularning üstigǝ kǝlgǝndǝ, ular yoⱪitilidu.
16 Yaⱪupning Nesiwisi Bolƣuqi bulardǝk ǝmǝstur,
Qünki barliⱪ mǝwjudatni yasiƣuqi Xudur;
Israil bolsa Uning Ɵz mirasi bolƣan ⱪǝbilidur;
Samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigar Uning namidur. «Yaⱪupning nesiwisi» — «Yaⱪup» muxu yǝrdǝ Yaⱪup wǝ uning ǝwladliri bolƣan Israilnimu kɵrsitidu. «Yaⱪupning nesiwisi» Hudaning Ɵzidur, ǝlwǝttǝ.   Zǝb. 74:2; Yǝr. 51:19
 
Yǝrǝmiya hǝlⱪi üqün mǝrsiyǝ oⱪup dua ⱪilidu
17 Zemindin qiⱪixⱪa yük-taⱪingni yiƣixturup al, i muⱨasirigǝ elinƣuqi ⱪiz; «muⱨasirigǝ elinƣuqi ⱪiz» — «ⱪiz» muxu yǝrdǝ xübⱨisizki, pütün hǝlⱪni bildüridu. 18 qünki Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: — «Mana, Mǝn bu waⱪitta zemindikilǝrni elip u yǝrdin qɵriwetimǝn wǝ ularning kɵngli tonup yǝtküqǝ azar berimǝn!». Yǝr. 6:24
 
Yǝrǝmiya hǝlⱪigǝ wǝkil süpitidǝ sɵz ⱪilidu
19 Jaraⱨitim üqün ⱨalimƣa way! Mening yaram dawaliƣusizdur! Biraⱪ ǝslidǝ mǝn: «Bu pǝⱪǝt bir kesǝllik, halas, uningƣa qidiƣudǝkmǝn» — dǝptikǝnmǝn. «pǝⱪǝt bir kesǝllik» — bǝlkim hǝlⱪning bexiƣa qüxkǝn külpǝtlǝr «pǝⱪǝt waⱪtiliⱪ awarǝ, halas» degǝn ⱨessiyatini kɵrsitidu. Sahta pǝyƣǝmbǝrlǝr bundaⱪ ⱨessiyatni kɵp ⱪollaytti. 20 Mening qedirim ⱨalak boldi, barliⱪ tanilirim üzüldi; balilirim mǝndin juda bolup, ular yoⱪ boldi; qedirimni ⱪaytidin sozup tikküdǝk, qedir pǝrdilirini asⱪudǝk ⱨeqkim ⱪalmidi. 21 Qünki hǝlⱪ padiqiliri ǝⱪilsiz bolup, Pǝrwǝrdigarni izdǝp yol sorimaydu; xunga ular danixmǝnlǝrdǝk ix kɵrǝlmǝydu, ularning barliⱪ padisi tarⱪilip kǝtti. «hǝlⱪ padiqiliri» — (yǝni «pada baⱪⱪuqiliri») xübⱨisizki, Yǝⱨudaning padixaⱨi, wǝzirliri, kaⱨinliri wǝ pǝyƣǝmbǝrlirini kɵrsitidu. 22 Anglanglar! Bir gǝpning xǝpisi! Mana, u kelidu, ximaliy zemindin qiⱪⱪan zor bir quⱪan-sürǝn! Yǝⱨudaning xǝⱨǝrlirini bir wǝyranǝ, qilbɵrilǝrning turalƣusiƣa aylandurƣuqi keliwatidu! Yǝr. 1:14; 4:6; 9:11 23 Bilimǝnki, i Pǝrwǝrdigar, insanning ɵz yolini bekitixi ɵz ⱪolida ǝmǝstur; mengiwatⱪan adǝmning ɵzidǝ ⱪǝdǝmlirini haliƣanqǝ taxlax ⱪudriti bolmastur; Pǝnd. 16:1; 20:24 24 Pǝrwǝrdigar, meni tüzigǝysǝn, lekin ƣǝziping bilǝn ǝmǝs, adil ⱨɵküming bilǝn tüzigǝysǝn; bolmisa Sǝn meni yoⱪⱪa barawǝr ⱪilisǝn. Zǝb. 6:1; 38:1; Yǝr. 30:11; 46:28 25 Ⱪǝⱨringni Seni tonumaydiƣan ǝllǝr ⱨǝmdǝ namingƣa nida ⱪilmaydiƣan jǝmǝtlǝr üstigǝ tɵkkǝysǝn; qünki ular Yaⱪupni yǝp kǝtkǝn; bǝrⱨǝⱪ, ular uni yutup tügǝxtürüp, turƣan jayini mutlǝⱪ wǝyran ⱪilƣan. Zǝb. 79:6; Yǝr. 8:16; 9:16
 
 

10:2 «ǝllǝrning yollirini ɵgǝnmǝnglar; gǝrqǝ ǝllǝr asmandiki ⱨadisǝ-alamǝtlǝrdin ⱪorⱪup dǝkkǝ-dükkigǝ qɵmgǝn bolsimu, silǝr bulardin ⱨeq qɵqüp kǝtmǝnglar» — yat ǝllǝr bundaⱪ «asmandiki ⱨadisǝ-alamǝtlǝr»ni hurapiyliⱪ, yǝni munǝjjimlik yolida qüxinǝtti, ǝlwǝttǝ.

10:3 Yǝx. 44:14-17

10:4 Yǝx. 41:7

10:5 Zǝb. 115:4-7; Yǝx. 41:23; 46:1, 7

10:6 Zǝb. 86:8,10

10:7 Wǝⱨ. 15:4

10:8 «Əllǝrning ⱨǝmmisi istisnasiz ǝⱪli yoⱪ, nadanlardur; bu ǝrzimǝslǝr yaƣaqtur, halas! Ular tǝlim berǝlǝmdu!? » — oⱪurmǝnlǝr ayǝtning baxⱪa hil tǝrjimilirini uqritixi mumkin.

10:8 Yǝx. 41:29; Ⱨab. 2:18; Zǝk. 10:2

10:11 «Ularƣa mundaⱪ degin: «Asman bilǝn zeminni yaratmiƣan ilaⱨlar, ular zemin yüzidin wǝ asman astidin yoⱪaydu!» — bu ayǝt ibraniy tilida ǝmǝs, bǝlki aramiy tilida ipadilinidu. Eniⱪki, Hudaning mǝⱪsiti Ɵz hǝlⱪining bu ⱨǝⱪiⱪǝtni yat ǝllǝrgǝ ularning ɵz tilida bildürüxi kerǝk.

10:12 Yar. 1:1; Ayup 9:8; Zǝb. 104:2; Yǝx. 40:22; 44:24; 51:13; Yǝr. 51:15

10:13 Zǝb. 135:7; Yǝr. 51:16

10:14 Yǝr. 51:17,18

10:16 «Yaⱪupning nesiwisi» — «Yaⱪup» muxu yǝrdǝ Yaⱪup wǝ uning ǝwladliri bolƣan Israilnimu kɵrsitidu. «Yaⱪupning nesiwisi» Hudaning Ɵzidur, ǝlwǝttǝ.

10:16 Zǝb. 74:2; Yǝr. 51:19

10:17 «muⱨasirigǝ elinƣuqi ⱪiz» — «ⱪiz» muxu yǝrdǝ xübⱨisizki, pütün hǝlⱪni bildüridu.

10:18 Yǝr. 6:24

10:19 «pǝⱪǝt bir kesǝllik» — bǝlkim hǝlⱪning bexiƣa qüxkǝn külpǝtlǝr «pǝⱪǝt waⱪtiliⱪ awarǝ, halas» degǝn ⱨessiyatini kɵrsitidu. Sahta pǝyƣǝmbǝrlǝr bundaⱪ ⱨessiyatni kɵp ⱪollaytti.

10:21 «hǝlⱪ padiqiliri» — (yǝni «pada baⱪⱪuqiliri») xübⱨisizki, Yǝⱨudaning padixaⱨi, wǝzirliri, kaⱨinliri wǝ pǝyƣǝmbǝrlirini kɵrsitidu.

10:22 Yǝr. 1:14; 4:6; 9:11

10:23 Pǝnd. 16:1; 20:24

10:24 Zǝb. 6:1; 38:1; Yǝr. 30:11; 46:28

10:25 Zǝb. 79:6; Yǝr. 8:16; 9:16