3
Tɵtinqi alamǝt kɵrünüx — •••• Yǝxua bax kaⱨinni kiyndürüx
Andin u manga Pǝrwǝrdigarning Pǝrixtisi aldida turuwatⱪan bax kaⱨin Yǝxuani, xuningdǝk Yǝxuaning ong tǝripidǝ uning bilǝn düxmǝnlixixkǝ turƣan Xǝytanni kɵrsǝtti.«Andin u manga ... bax kaⱨin Yǝxuani, xuningdǝk Yǝxuaning ong tǝripidǝ uning bilǝn düxmǝnlixixkǝ turƣan Xǝytanni kɵrsǝtti» — oⱪurmǝnlǝr bǝlkim biliduki, «Yǝxua» (yaki «Yǝⱨoxua») Yǝⱨudiylar arisida kɵp kɵrülidiƣan isim bolup, mǝnisi: «Pǝrwǝrdigar Ⱪutⱪuzƣuqi» degǝnliktur. «Əysa» degǝn isim «Yǝxua»ning ǝrǝb tilidiki ipadilinixidur.
«Xǝytan» degǝnning mǝnisi: «düxmǝn, küxǝndǝ».
Bu ayǝt ibraniy tilida: «Andin u manga Pǝrwǝrdigarning Pǝrixtisi aldida turuwatⱪan bax kaⱨin Yǝxuani, xuningdǝk Yǝxuaning ong tǝripidǝ Xǝytanning uningƣa «xǝytan bolux»ⱪa turƣanliⱪini kɵrsǝtti» — deyilidu.
Pǝrwǝrdigar Xǝytanƣa: «Pǝrwǝrdigar seni ǝyiblisun, i Xaytan! Bǝrⱨǝⱪ, Yerusalemni talliwalƣan Pǝrwǝrdigar seni ǝyiblisun! Bu kixi ottin tartiwelinƣan bir ququla otun ǝmǝsmu?» — dedi. «Bǝrⱨǝⱪ, Yerusalemni talliwalƣan Pǝrwǝrdigar seni ǝyiblisun! Bu kixi ottin tartiwelinƣan bir ququla otun ǝmǝsmu?» — bu sɵz Yǝxuani kɵrsitidu, ǝlwǝttǝ; wǝ bǝlkim Yǝxuaning Babilƣa sürgün boluxtiki sinaⱪ-azduruxliridin ⱪutⱪuzulƣanliⱪini kɵrsitidu. Bu toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ kɵrsǝtkinimizdǝk, bu ixta Yǝxua Israilƣa wǝkil ⱪilinidu.  Yǝⱨ. 9
Yǝxua bolsa paskina kiyimlǝrni kiygǝn ⱨalda Pǝrixtining aldida turatti.
U Uning aldida turuwatⱪanlarƣa: «Bu paskina kiyimni uningdin salduriwetinglar» — dedi wǝ uningƣa: «Ⱪara, Mǝn ⱪǝbiⱨlikingni sǝndin elip kǝttim, sanga ⱨeytliⱪ kiyim kiygüzdüm» — dedi. «Uning aldida turuwatⱪanlar» — bizningqǝ Pǝrwǝrdigarning Pǝrixtisining aldidiki pǝrixtilǝrni kɵrsitidu.  Mik. 7:18
Mǝn: «Ular bexiƣa pakiz bir sǝllini orisun!» — dedim. Xuning bilǝn ular pakiz bir sǝllini uning bexiƣa orap, uningƣa kiyim kiydürdi; Pǝrwǝrdigarning Pǝrixtisi bir yanda turatti.«Mǝn: «Ular bexiƣa pakiz bir sǝllini orisun!» — dedim...» — bu sɵz bǝlkim Zǝkǝriyaning duasi — demǝk, «Yǝxuaning kaⱨinliⱪ kiyimliri toluⱪ bolsun!».
Wǝ Pǝrwǝrdigarning Pǝrixtisi Yǝxuaƣa mundaⱪ jekilidi: — «Samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: — Əgǝr yollirimda mangsang, tapiliƣinimni qing tutsang, Mening ɵyümni baxⱪurisǝn, ⱨoylilirimƣa ⱪaraydiƣan bolisǝn; sanga yenimda turuwatⱪanlarning arisida turux ⱨoⱪuⱪini berimǝn.
— I bax kaⱨin Yǝxua, sǝn wǝ sening aldingda olturƣan ⱨǝmraⱨliring anglanglar (qünki ular bexarǝtlik adǝmlǝr): — Mana, Mǝn «Xah» dǝp atalƣan ⱪulumni mǝydanƣa qiⱪirimǝn. «Mana, Mǝn «Xah» dǝp atalƣan ⱪulum...» — «mana» degǝn sɵz muxu yǝrdǝ ibraniy tilida «qünki, mana» deyilidu. «qünki» degǝn sɵz ixlitilgǝndǝ, ǝslidǝ uning kǝynidǝ bir sǝwǝb bar boluxi kerǝk. Bu sǝwǝb yuⱪiriⱪi 1-7-ayǝttǝ tepilixi mumkin, biraⱪ bizgǝ ⱨazirqǝ namǝlum. «Mening «Xah» degǝn ⱪulum» — 6-bab, 12-13-ayǝttimu tilƣa elinidu. ««Xah» degǝn ⱪulum» Mǝsiⱨni kɵrsitidu. «Xah», «Yǝxua», «uning aldiƣa olturƣan adǝmlǝr» wǝ tɵwǝndiki ayǝttiki «yǝttǝ kɵzlük tax» üstidǝ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ tohtilimiz.  Yǝx. 4:2; 11:1; Yǝr. 23:5; 33:15; Zǝk. 6:12 Mana, Mǝn Yǝxuaning aldiƣa ⱪoyƣan taxⱪa ⱪara! — Bu bir taxning üstidǝ yǝttǝ kɵz bar; mana, Mǝn uning nǝⱪixlirini Ɵzüm oyimǝn, — dǝydu samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigar, — wǝ Mǝn bu zeminning ⱪǝbiⱨlikini bir kün iqidila elip taxlaymǝn.«Bu bir taxning üstidǝ yǝttǝ kɵz bar; mana, Mǝn uning nǝⱪixlirini Ɵzüm oyimǝn» — «kɵz» ibraniy tilida «bulaⱪ» degǝn mǝninimu kɵrsitidu. Bǝzi alimlar xu mǝnidǝ qüxinip mundaⱪ tǝrjimǝ ⱪilidu: «Bu bir taxning üstidǝ yǝttǝ bulaⱪ bar; Mǝn bularning aƣzilirini aqimǝn...». 3-bab, -10-ayǝttǝ yǝttǝ kɵz tilƣa elinƣaqⱪa, biz ǝsli «kɵz» degǝn mǝnidǝ boluxi kerǝk, dǝp ⱪaraymiz. Mumkinqilikimu barki, «kɵz» degǝn sɵz muxu yǝrdǝ ikki mǝnini ɵz iqigǝ alidu.  Zǝk. 4:10; Wǝⱨ. 5:6; Zǝb. 118:22; Yǝx. 8:14; 28:16; Mat. 21:42; 1Pet. 2:4; Yǝx. 49:16; Yⱨ. 20:20, 25-27; Zǝk. 13:1
10 Xu küni, — dǝydu samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigar, — ⱨǝrbiringlar ɵz yeⱪininglarni üzüm teli wǝ ǝnjür dǝrihi astiƣa olturuxⱪa tǝklip ⱪilisilǝr».
 
 

3:1 «Andin u manga ... bax kaⱨin Yǝxuani, xuningdǝk Yǝxuaning ong tǝripidǝ uning bilǝn düxmǝnlixixkǝ turƣan Xǝytanni kɵrsǝtti» — oⱪurmǝnlǝr bǝlkim biliduki, «Yǝxua» (yaki «Yǝⱨoxua») Yǝⱨudiylar arisida kɵp kɵrülidiƣan isim bolup, mǝnisi: «Pǝrwǝrdigar Ⱪutⱪuzƣuqi» degǝnliktur. «Əysa» degǝn isim «Yǝxua»ning ǝrǝb tilidiki ipadilinixidur. «Xǝytan» degǝnning mǝnisi: «düxmǝn, küxǝndǝ». Bu ayǝt ibraniy tilida: «Andin u manga Pǝrwǝrdigarning Pǝrixtisi aldida turuwatⱪan bax kaⱨin Yǝxuani, xuningdǝk Yǝxuaning ong tǝripidǝ Xǝytanning uningƣa «xǝytan bolux»ⱪa turƣanliⱪini kɵrsǝtti» — deyilidu.

3:2 «Bǝrⱨǝⱪ, Yerusalemni talliwalƣan Pǝrwǝrdigar seni ǝyiblisun! Bu kixi ottin tartiwelinƣan bir ququla otun ǝmǝsmu?» — bu sɵz Yǝxuani kɵrsitidu, ǝlwǝttǝ; wǝ bǝlkim Yǝxuaning Babilƣa sürgün boluxtiki sinaⱪ-azduruxliridin ⱪutⱪuzulƣanliⱪini kɵrsitidu. Bu toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ kɵrsǝtkinimizdǝk, bu ixta Yǝxua Israilƣa wǝkil ⱪilinidu.

3:2 Yǝⱨ. 9

3:4 «Uning aldida turuwatⱪanlar» — bizningqǝ Pǝrwǝrdigarning Pǝrixtisining aldidiki pǝrixtilǝrni kɵrsitidu.

3:4 Mik. 7:18

3:5 «Mǝn: «Ular bexiƣa pakiz bir sǝllini orisun!» — dedim...» — bu sɵz bǝlkim Zǝkǝriyaning duasi — demǝk, «Yǝxuaning kaⱨinliⱪ kiyimliri toluⱪ bolsun!».

3:8 «Mana, Mǝn «Xah» dǝp atalƣan ⱪulum...» — «mana» degǝn sɵz muxu yǝrdǝ ibraniy tilida «qünki, mana» deyilidu. «qünki» degǝn sɵz ixlitilgǝndǝ, ǝslidǝ uning kǝynidǝ bir sǝwǝb bar boluxi kerǝk. Bu sǝwǝb yuⱪiriⱪi 1-7-ayǝttǝ tepilixi mumkin, biraⱪ bizgǝ ⱨazirqǝ namǝlum. «Mening «Xah» degǝn ⱪulum» — 6-bab, 12-13-ayǝttimu tilƣa elinidu. ««Xah» degǝn ⱪulum» Mǝsiⱨni kɵrsitidu. «Xah», «Yǝxua», «uning aldiƣa olturƣan adǝmlǝr» wǝ tɵwǝndiki ayǝttiki «yǝttǝ kɵzlük tax» üstidǝ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ tohtilimiz.

3:8 Yǝx. 4:2; 11:1; Yǝr. 23:5; 33:15; Zǝk. 6:12

3:9 «Bu bir taxning üstidǝ yǝttǝ kɵz bar; mana, Mǝn uning nǝⱪixlirini Ɵzüm oyimǝn» — «kɵz» ibraniy tilida «bulaⱪ» degǝn mǝninimu kɵrsitidu. Bǝzi alimlar xu mǝnidǝ qüxinip mundaⱪ tǝrjimǝ ⱪilidu: «Bu bir taxning üstidǝ yǝttǝ bulaⱪ bar; Mǝn bularning aƣzilirini aqimǝn...». 3-bab, -10-ayǝttǝ yǝttǝ kɵz tilƣa elinƣaqⱪa, biz ǝsli «kɵz» degǝn mǝnidǝ boluxi kerǝk, dǝp ⱪaraymiz. Mumkinqilikimu barki, «kɵz» degǝn sɵz muxu yǝrdǝ ikki mǝnini ɵz iqigǝ alidu.

3:9 Zǝk. 4:10; Wǝⱨ. 5:6; Zǝb. 118:22; Yǝx. 8:14; 28:16; Mat. 21:42; 1Pet. 2:4; Yǝx. 49:16; Yⱨ. 20:20, 25-27; Zǝk. 13:1