20
Mǝsiⱨning yǝr yüzidiki ming yilliⱪ sǝltǝniti
Uningdin keyin, ⱪolida tegi yoⱪ ⱨangning aqⱪuqi wǝ yoƣan zǝnjir tutⱪan bir pǝrixtining asmandin qüxüwatⱪanliⱪini kɵrdüm.Wǝⱨ. 1:18. Pǝrixtǝ ǝjdiⱨani, yǝni Iblis yaki Xǝytan deyilidiƣan ⱨeliⱪi ⱪǝdimiy yilanni tutup, ming yilliⱪ zǝnjirlǝp ⱪoydi.2Pet. 2:4; Wǝⱨ. 12:9. Uning ming yil toxⱪuqǝ ǝllǝrni azdurmasliⱪi üqün, uni tegi yoⱪ ⱨangƣa taxlap ⱨangning aƣzini etip peqǝtliwǝtti. Bu waⱪitlardin keyin, u waⱪtinqǝ ⱪoyup berilixi muⱪǝrrǝr.Wǝⱨ. 16:14,16; 20:8.
Andin mǝn tǝhtlǝrni wǝ ularda olturƣanlarni kɵrdüm. Ularƣa ⱨɵküm ⱪilix ⱨoⱪuⱪi berilgǝnidi. Mǝn yǝnǝ, Əysaƣa bǝrgǝn guwaⱨliⱪi wǝjidin wǝ Hudaning sɵz-kalami wǝjidin kallisi elinƣanlarning janlirinimu kɵrdüm. Ular diwigǝ wǝ uning but-ⱨǝykiligǝ qoⱪunmiƣan, uning tamƣisi pexanisigǝ wǝ ⱪoliƣa urulmiƣanlar idi. Ular tirilip, Mǝsiⱨ bilǝn birliktǝ ming yil ⱨɵküm sürdi «munasiwǝtlik ayǝtlǝr» — «Zǝb.» 149:4-9, «1Kor.» 6:2-3.  Wǝⱨ. 6:9,11; 13:12,15,16. (ɵlgǝnlǝrning ⱪalƣanliri ming yil toxmiƣuqǝ tirilmǝydu). Bu dǝslǝpki tirilix idi.
Dǝslǝpki tirilixtin nesiwǝ bolƣanlar bǝhtlik wǝ muⱪǝddǝstur; ikkinqi ɵlümning bularni ilkigǝ elix ⱨoⱪuⱪi yoⱪtur. Ular Hudaning wǝ Mǝsiⱨning kaⱨinliri bolidu wǝ Uning bilǝn birliktǝ ming yil ⱨɵküm süridu.Yǝx. 61:6; 1Pet. 2:9; Wǝⱨ. 1:6; 5:10.
 
Xǝytanning ahirⱪi mǝƣlubiyiti
Ming yil toxⱪanda, Xǝytan zindandin boxitilip, yǝr yüzining tɵt bulungidiki ǝllǝrni, yǝni Gog wǝ Magogni azdurux wǝ ularni jǝng ⱪilixⱪa bir yǝrgǝ toplaxⱪa qiⱪidu. Toplanƣanlarning sani dengiz saⱨilidiki ⱪumdǝk sanaⱪsiz bolidu.«... yǝr yüzining tɵt bulungidiki ǝllǝrni, yǝni Gog wǝ Magogni azdurux wǝ ularni jǝng ⱪilixⱪa bir yǝrgǝ toplaxⱪa qiⱪidu» — «Gog wǝ Magog» toƣruluⱪ: Gog bǝlkim «Magog»ning bexi boluxi mumkin («Əz.» 38:2-3ni kɵrüng). Xubⱨisizki, uyƣur tilidiki «yǝjüj-mǝjüj» degǝn isim ibraniy tilidiki bu isimlardin qiⱪⱪanidi; lekin «Gog wǝ Magog» yalmawuzdǝk birhil mǝhluⱪ ǝmǝs, bǝlki türlük ǝllǝrni kɵrsitidu. «Əz.» 38:1-39:29dǝ, Hudaning «Gog wǝ Magog» bilǝn bolƣan uruxi bexarǝt ⱪilinƣan. Biraⱪ bizningqǝ u urux «dǝⱨxǝtlik azab-oⱪubǝt» bilǝn baƣliⱪ bolidu; ming yilning ahirida bolidiƣan, muxu ayǝtlǝrdǝ ayan ⱪilinƣan «ahirⱪi urux» uningƣa ohxaydiƣan boluxi mumkin bolsimu, u ǝmǝs.  Əz. 38:2; 39:1; Wǝⱨ. 16:14. Ular yǝr yüzidiki kǝng tüzlǝnglikkǝ qiⱪip, muⱪǝddǝs bǝndilǝrning bargaⱨini, yǝni Huda sɵyidiƣan xǝⱨǝrni muⱨasirigǝ alidu. Lekin asmandin ot yeƣip, ularni yutuwetidu. «Ular yǝr yüzidiki kǝng tüzlǝnglikkǝ qiⱪip...» — yaki «ular zemin (demǝk Ⱪanaan, Pǝlǝstin)diki kǝng tüzlǝnglikkǝ qiⱪip...» yaki «ular pütün yǝr yüzini kezip...». 10 Ularni azdurƣan Iblis bolsa diwǝ bilǝn sahta pǝyƣǝmbǝr kɵyüwatⱪan ot wǝ günggürt kɵligǝ taxlinip, u yǝrdǝ keqǝ-kündüz ǝbǝdil’ǝbǝdgiqǝ ⱪiynilidu.Dan. 7:11; Wǝⱨ. 14:10; 19:20.
 
Qong aⱪ tǝht — ahirⱪi ⱨɵküm
11 Uningdin keyin, qong bir aⱪ tǝht wǝ uningda Olturƣuqini kɵrdüm. Asman bilǝn zemin Uning yüzidin ɵzini ⱪaqurup, ular turƣan jay ⱨǝrgiz tepilmaydu. 12 Mǝn yǝnǝ katta bolsun, yaki tɵwǝn bolsun, ɵlgǝnlǝrning ⱨǝmmisining tǝhtning aldida turƣanliⱪini kɵrdüm. Kitablar eqildi; andin yǝnǝ bir kitab — «Ⱨayatliⱪ dǝptiri» dǝp atalƣan kitab eqildi. Ɵlgǝnlǝrgǝ kitablarda hatirilǝngini boyiqǝ ɵz ǝmǝliyitigǝ ⱪarap ⱨɵküm ⱪilindi. Mis. 32:32; Zǝb. 62:12; 69:28; Yǝr. 17:10; 32:19; Mat. 16:27; Rim. 2:6; 14:12; 2Kor. 5:10; Gal. 6:5; Fil. 4:3; Wǝⱨ. 2:23; 3:5. 13 Dengiz ɵzidǝ ɵlgǝnlǝrni tapxurup bǝrdi, ɵlüm wǝ tǝⱨtisaramu ɵzliridiki ɵlgǝnlǝrni tapxurup berixti. Ⱨǝrkimning üstigǝ ɵz ǝmǝliyitigǝ ⱪarap ⱨɵküm ⱪilindi. 14 Andin ɵlüm wǝ tǝⱨtisara ot kɵligǝ taxlandi. Mana ikkinqi ɵlüm — ot kɵlidur. 15 Kimning ismining «Ⱨayatliⱪ dǝptiri»dǝ yezilmiƣanliⱪi bayⱪalsa, ot kɵligǝ taxlandi.
 
 

20:1 Wǝⱨ. 1:18.

20:2 2Pet. 2:4; Wǝⱨ. 12:9.

20:3 Wǝⱨ. 16:14,16; 20:8.

20:4 «munasiwǝtlik ayǝtlǝr» — «Zǝb.» 149:4-9, «1Kor.» 6:2-3.

20:4 Wǝⱨ. 6:9,11; 13:12,15,16.

20:6 Yǝx. 61:6; 1Pet. 2:9; Wǝⱨ. 1:6; 5:10.

20:8 «... yǝr yüzining tɵt bulungidiki ǝllǝrni, yǝni Gog wǝ Magogni azdurux wǝ ularni jǝng ⱪilixⱪa bir yǝrgǝ toplaxⱪa qiⱪidu» — «Gog wǝ Magog» toƣruluⱪ: Gog bǝlkim «Magog»ning bexi boluxi mumkin («Əz.» 38:2-3ni kɵrüng). Xubⱨisizki, uyƣur tilidiki «yǝjüj-mǝjüj» degǝn isim ibraniy tilidiki bu isimlardin qiⱪⱪanidi; lekin «Gog wǝ Magog» yalmawuzdǝk birhil mǝhluⱪ ǝmǝs, bǝlki türlük ǝllǝrni kɵrsitidu. «Əz.» 38:1-39:29dǝ, Hudaning «Gog wǝ Magog» bilǝn bolƣan uruxi bexarǝt ⱪilinƣan. Biraⱪ bizningqǝ u urux «dǝⱨxǝtlik azab-oⱪubǝt» bilǝn baƣliⱪ bolidu; ming yilning ahirida bolidiƣan, muxu ayǝtlǝrdǝ ayan ⱪilinƣan «ahirⱪi urux» uningƣa ohxaydiƣan boluxi mumkin bolsimu, u ǝmǝs.

20:8 Əz. 38:2; 39:1; Wǝⱨ. 16:14.

20:9 «Ular yǝr yüzidiki kǝng tüzlǝnglikkǝ qiⱪip...» — yaki «ular zemin (demǝk Ⱪanaan, Pǝlǝstin)diki kǝng tüzlǝnglikkǝ qiⱪip...» yaki «ular pütün yǝr yüzini kezip...».

20:10 Dan. 7:11; Wǝⱨ. 14:10; 19:20.

20:12 Mis. 32:32; Zǝb. 62:12; 69:28; Yǝr. 17:10; 32:19; Mat. 16:27; Rim. 2:6; 14:12; 2Kor. 5:10; Gal. 6:5; Fil. 4:3; Wǝⱨ. 2:23; 3:5.